Himmet Tezcan, Nilüfer Avgan ve Mustafa Oduncuoğlu
Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,
Bitki Koruma Bölümü, 16059 Görükle, Bursa E.mail:himmett@uludag.edu.tr
KESTANE ÇEŞİTLERİNİN KESTANE
KANSERİNE DUYARLILIKLARI
Son ütücü kimdir?
Devrim,S.2014. Son ütücü.
Hürriyet İK(21.09.2014 s.2 )
Karacabey- Kurşunlu
AŞILAMA Çalışması( 2006-2009 )
Aşılama başlangıcı
Aşılamadan sonra gelişen sağlıklı sürgünler
Bursa’da yeni kestane bahçeleri
Çakıl Köyü= Altı yıllık bahçe( 2013 )
2013- Eylül
ve bazı beklenmeyen sorunlar ?
Hangi çeşit/çeşitlerle yetiştiricilik ?
Beklenen sorunlar neler ?
Beklenen sorunların çareleri var mı?
Kestane kanserine hangi çeşitler
daha hassas ?
Türkiye dışında durum nasıl ?
En Önemli Kestane Hastalıkları
(Anagnostakis, 1995 ve Soylu, 2004):
Mürekkep Hastalığı
(Phytopthora cambivora) Kestane Kanseri
(Cryphonectria parasitica)
a) b)
10
Kestane Kanseri (Cryphonectria parasitica)
11
DOĞA’DA BİYOLOJİK KONTROL ETMENİ
- 1960’lar başı( 1965-1968 )’nda ilk kez Fransa’dan Jene
Grente tarafından saptanıyor ve bunlara Hipovirulent diyor.
Bunların içersinde 1972’de dsRNA’ların bulunduğu Connecticut’ ta( USA ) ilk kez duyuruluyor.
- Türkiye’de de varlıkları 2000 yılında ilk kez bilimsel olarak
ispat ediliyor.
Türkiye’de Yapılan Doktora Çalışmaları
Delen, N.1979. Kestane Kanseri(Endothia parasitica(Murrill) Hastalığının Yayılışı ve Biyolojisi. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi No: 36, 110s.
Çeliker, N.M.2000. Kestane Kanseri (Cryphonectria parasitica (Murr.) Barr.’
nın Hipovirulent Irklarla Savaşımı Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 140s.
Akıllı, S. 2008. Karadeniz Bölgesinde Kestane Kanseri (C.parasitica)’ nin
Biyolojik Mücadelesi Üzerine Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü Doktora Tezi, 88s.
Kestane Çeşitlerinin Kestane Kanserine Karşı Duyarlılıklarının Belirlenmesi
Bu amaçla 5 farklı yöntemin kullanıldığı görülmektedir.
Bunlar(Lee et al.,1992 ; Newhouse et al,2014 ):
1) Elma Testi
2) Canlı AğaçTesti
3) Laboratuvar koşullarında Kesik Dal Testi 4) Petri Koşullarında Kesik Dal Parçası Testi 5) Yaprak Testi
14
Canlı Ağaç Testi
2.2. Canlı Ağaç Testi
Cryphonectria parasitica izolatının
canlı ağaç dokusuna bulaştırılmış hali
17
2.3. Laboratuvar koşullarında Kesik Dal Testi
19
2.4. Petri Koşullarında Kesik Dal Parçası Testi
Kesik dal yöntemine göre kestane dalları üzerinde Cryphonectria parasitica izolatlarının bulaştırılması
20
2.5. Yaprak Testi
Cryphonectria parasitica izolatının kestane yaprağına ilk bulaştırılması
Cryphonectria parasitica izolatının kestane yaprağına bulaştırılmasından bir hafta sonraki oluşturduğu nekroz
21
Kestane Çeşitlerinin Kestane Kanserine Karşı
Duyarlılıklarını Belirlemeye Yönelik Türkiye’de Yapılan Çalışmalar
Baykal, N., Tezcan, H., Soylu, A., Ufuk, S., Arslan,U. and Yahyaoğlu, M. 2000.
Incidence of Chestnut Blight in Bursa Province and Reactions of Some
Turkish chestnut Cultivars Against It. J. Turkish Phytopathology, 29(1): 1-5.
Erper,İ.,Ü.Serdar ve G.Karaca, 2004. Bazı kestane(Castanea sativa Mill.) Genotiplerinin Cryphonectria parasitica(Murrill)Barr’ya Duyarlılıklarının Belirlenmesi. J.of Fac.of.Agric.,OMU,19(1):46-49.
Erincik,B.G. and M.T.Döken,2009. The Reactions of Some Forest Tree Species and the Widely Grown Local Chestnut Genotypes of Aydın Province/Turkey to Cryphonectria parasitica(Murrill)Barr, the
Causal Agent of Chestnut Blight. Acta Hort.844:355-360.
Tezcan, H.,Ü.Ertürk and Y.Akça, 2013. Susceptibility of Some Turkish Chestnut Cultivars to Chestnut Blight. Book of Abstracts of II.European Congress on Chestnut,
09-12.October,2013 Debrecen-Baia Mare-Modry Kamen ) Avgan, N. ve H. Tezcan, 2014. Bursa İlinde Yetiştirilen Bazı
Kestane Çeşitlerinin Kestane Kanserine Karşı Duyarlılıkları.
Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi Bildiri Özetleri,
3-5 Şubat,2014, Antalya) 417 s. Aşı Başarısı ve Kestane
Serdar,Ü.,B. Akyüz ve W. Fulbright, 2014. Avrupa Kestanesi Üzerine Aşılı Bazı Hibritlerde Aşı Başarısı ve Kestane Kanseri Hastalığının
Gelişimi. Türkiye II. Orman Entomolojisi ve Patolojisi Sempozyumu Bildiriler Kitabı( 1-9 Nisan 2014, Antalya ). s.127-129
Baykal ve ark.,2000.
J. Turkish Phytopathology, 29(1): 1-5.
Çeşitler:
1. Osmanoğlu…..en duyarlı( 11.0 mm. ) 2. Fidula ………..duyarlı( 9.2 mm.)
3. Hacı Ömer…...duyarlı(6.8 mm.) 4. Sarı Aşlama…..duyarlı( 4.6 mm. ) 5. Seyrek Diken…duyarlı( 3.0 mm. )
6. Vakit ……….. daha az duyarlı
7. Dursun……… daha az duyarlı
Erper ve Ark.,2004
J.of Fac.of.Agric.,OMU,19(1):46-49.
Ordu ili Fatsa ilçesinde bulunan kestane
bahçesindeki 5 yaşlı fidanlar üzerinde yapılan bir çalışma:
Samsun’dan selekte edilen üç (552-8, 554-14 ve 556-8) ve
Sinop’tan selekte edilen beş kestane genotipi
(SE 3-12, SE 18-32, SE 21-2, SE 21-9 ve SA 5-1) İnokulasyondan 4.5 ay sonra lezyon alanları
ölçülmüş ve piknit oluşumları incelenmiştir.
Kestane Genotipleri Lezyon Alanları (cm²) Piknit oluşumu
552 – 8 11,43 Piknit çok
554 – 14 11,00 Piknit çok
556 – 8 8,69 Piknit az
SE 3 – 12 9,34 Piknit az
SE 18 – 2 11,50 Piknit çok
SE 21 – 2 10,58 Piknit çok
SE 21 – 9 9,88 Piknit çok
SA 5 – 1 13,41 Piknit çok
Tablo 2:
Farklı Kestane Genotiplerinin C. parasitica İle Inokulasyonu Sonucu Oluşan Lezyon Alanları ve Piknit Oluşumları
26
Erper ve Ark.,2004
J.of Fac.of.Agric.,OMU,19(1):46-49.
Erincik and Döken,2009
Acta Hort.844:355-360.
,Çeşitler:
1.N-2-5( Deli )
2.N-3-4(Işıklar ) daha az duyarlı 3.N-7-3(Sarı Salman ) en duyarlı 4.N-19-2( Aşı )
5.N-20-2( İsimsiz )
6.N-23-1( Işıklar)
Tezcan ve Ark., 2013
Book of Abstracts of II.European Congress on Chestnut,09- 12.October,2013 Debrecen-Baia Mare-Modry Kamen )
Petri koşullarında kesik dal parçası yöntemine göre:
İnokulasyondan 15 gün sonra.
Tezcan ve Ark., 2013
Book of Abstracts of II.European Congress on Chestnut,09-
12.October,2013 Debrecen-Baia Mare-Modry Kamen )
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
Akça1 Akça2 Akça3 Akça4 Sarı Aşı Ali Molla Bouche de
Betizac Marigoule
Cancer lengths (mm)
Cultivars of Turkish Chestnut
Susceptibility of SomeTurkish Chestnut Cultivars to Chestnut Blight
a
a a
a
b
c
bc
bc
Avgan ve Tezcan, 2014
Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi Bildiri Özetleri, 3-5 Şubat,2014, Antalya) 417 s.
Petri koşullarında kesik dal parçası yöntemine göre:
Bursa’nın Karacabey İlçesi Kurşunlu köyündeki bir üretici bahçesinden seçilen üç kestane çeşidi:
1. Sarı Aşı, 2. Kara Aşı
3. Maraval 74 )
Aynı bölgeden izole edilen bir patojen izolatına karşı
denenediler.
Serdar,Ü.,B. Akyüz ve W. Fulbright, 2014.
Türkiye II. Orman Entomolojisi ve Patolojisi Sempozyumu Bildiriler Kitabı( 1-9 Nisan 2014, Antalya ). s.127-129
Doğal koşullarda bulaşıklıkla
kansere yakalanma oranları(2012-2013):
Çeşit Aşı sürgünü(-) Aşı sürgünü(+)
Anaç kanserli Anaç K., Aşıkalemi K 1.Albayrak…… 80.0………….25.0……..25.0
2.Marigoule….. 80.3………….19.0……..04.8 3.A-100……… 83.3………….20.0……..20.0
---
Ortalama……… 82.2 ………..21.3……..16.6
Genetik Kaynaklar Cryphonectria parasitica
Castanea sativa Duyarlı
Castanea sativa(marrone) Duyarlı
Castanea crenata Dayanıklı
Castanea mollisima Dayanıklı
Castanea dentata Duyarlı
Castanea seguinii Dayanıklı
Castanea pumila Dayanıklı
Castanea henryi Dayanıklı
Tablo 4: Önemli kestane türlerinin Cryphonectria parasitica’ ya duyarlılıkları (Bounos ve Torello Marinoni tarafından 2005 de değiştirilmiş)
33
Ticari İsmi Özellikleri Cryphonectria parasitica Colossal Fransız melezi
Avrupa X Japon hibridi
Duyarlı
Bouche de Betizac Avrupa X Japon hibridi Duyarlı???????
Labor Day (J 160) Japon çeşidi Dayanıklı
Benton Harbor Çin çeşidi Dayanıklı
Everfresh Çin çeşidi Dayanıklı
Peach Çin çeşidi Dayanıklı
Nevada Avrupa X Japon hibridi Duyarlı
Precoce Migoule Avrupa X Japon hibridi Duyarlı
Dunstan American X Çin hibridi Dayanıklı
AU Buck 1 American X Çin hibridi Dayanıklı
AU Buck 2 American X Çin hibridi Dayanıklı
Layeroka American X Çin hibridi Dayanıklı
Tablo 5:Önemli yabancı kestane çeşitlerinin Cryphonectria parasitica’ ya duyarlılıkları
34
Cultivars for Michigan
http://chestnuts.msu.edu/horticultural_care/cultivars _for_michigan
European X Japanese Hybrid Cultivars
‘Colossal’
Chestnut blight: The tree has been tested in Michigan and found to be susceptible.
Bouche de Betizac’
•Chestnut blight: Not tested in Michigan; but may be resistant to chestnut blight •Reported to be
resistant to Asian Gall Wasp insect and chestnut
anthracnose.
Precoce Migoule’
Chestnut blight: Not tested in Michigan
Korean (Japanese) Cultivars
Labor Day’ (also known as ‘J160’)
The Nut ‘Labor Day’:
•Shape: Variable; oval to triangular
•Color: Dark brown, with shades of red
•Size: Medium, 32-40 nuts per pound
•Maturity period: Much earlier than ‘Colossal’
•Suitability for peeling: Very good
•Quality: Very sweet
•Chestnut blight: Resistant
Chinese Chestnuts Selected for Michigan
Benton Harbor’
Chestnut blight: Resistant
‘Everfresh’
•Shape: Typical Chinese chestnut
•Color: Deep reddish brown
•Size: Medium, 36-40 nuts per pound
•Period Maturity: Later than ‘Colossal’
•Suitability for peeling: Very good
•Quality: Good flavor, stores without molding for months
Peach
Peach’ is a C. mollissima (Chinese chestnut) selection from Empire Chestnut in Carrollton, Ohio
Chestnut blight: Resistant
TRANSGENİK KESTANE !!!
Zhang, B., A.D.Oakes, A.E.Newhouse, K.M.Baier,
C.A.Maynard and W.A.Powell, 2013. A threshold level of oxalate oxidase transgene expression reduces
Cryphonectria parasitica-induced necrosis in a
transgenic American chestnut( Castanea dentata ) leaf bioassay.
Transgenic Res.22:973-982.
Cryphonectria parasitica’dan Oxalic acid’e karşı Amerikan kestanelerine
Buğday oxalate oxidase(oxo) aktarılarak mücadele
Anagnostakis, S.L. 1995. The Pathogens and Pests of Chestnuts.
Advances in Botanical Research 21: 125- 145.
Avgan, N. ve H. Tezcan, 2014. Bursa İlinde Yetiştirilen Bazı
Kestane Çeşitlerinin Kestane Kanserine Karşı Duyarlılıkları.
Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi Bildiri Özetleri, 3-5 Şubat,2014, Antalya) 417 s.
Baykal, N., Tezcan, H., Soylu, A., Ufuk, S., Arslan,U. and Yahyaoğlu, M. 2000.
Incidence of Chestnut Blight in Bursa Province and Reactions of Some Turkish chestnut Cultivars Against It.
J. Turkish Phytopathology, 29(1): 1-5.
Erincik,B.G. and M.T.Döken,2009. The Reactions of Some Forest Tree Species and the Widely Grown Local Chestnut Genotypes of Aydın Province/
Turkey to Cryphonectria parasitica(Murrill)Barr, the Causal Agent of Chestnut Blight. Acta Hort.844:355-360.
Yararlanılan Kaynaklar
Yararlanılan Kaynaklar
Erper,İ.,Ü.Serdar ve G.Karaca, 2004. Bazı kestane(Castanea sativa Mill.)
Genotiplerinin Cryphonectria parasitica(Murrill)Barr’ya Duyarlılıklarının Belirlenmesi. J.of Fac.of.Agric.,OMU,19(1):46-49.
Lee, J.K., Tatar, T.A., Berman, P.M., Mount, M.S.1992. A Rapid Method for Testing the Virulence of Cryphonectria parasitica Using Excised Bark and Wood of American Chestnut. Phytopathology 82: 1454-1456.
Newhouse, A. E., Spitzer, J. E., Maynard, C. A., and Powell, W. A. 2014.
Chestnut leaf inoculation assay as a rapid predictor of blight susceptibility. Plant Dis. 98:4-9.
Tezcan, H.,Ü.Ertürk and Y.Akça, 2013. Susceptibility of Some Turkish Chestnut Cultivars to Chestnut Blight. Book of Abstracts of II.European Congress on Chestnut,
09-12.October,2013 Debrecen-Baia Mare-Modry Kamen )
