• Sonuç bulunamadı

• Triyajın kelime anlamı Fransızca “trier” fiiline göre “sınıflamak, ayırmak” anlamındadır.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "• Triyajın kelime anlamı Fransızca “trier” fiiline göre “sınıflamak, ayırmak” anlamındadır."

Copied!
38
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

TRİYAJ

• Triyajın kelime anlamı Fransızca “trier” fiiline göre “sınıflamak, ayırmak” anlamındadır.

• Triyaj kavramı aslında toplu kazalar, afetler ve savaş gibi yaralının çok olduğu durumlarda

medikal tedavi ve kaynağın en iyi ve uygun

şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla

geliştirilmiştir.

(2)

• Daha sonrasında genişletilerek acil bakım veren

kuruluşlarda ve acil servislerde ambulans ile ya

da ayaktan başvuran, gelmesi planlanmamış

hastaların önceliklerini belirlemek amacıyla

kullanılmaya başlanmıştır.

(3)

Triyaj

• Hastaları geliş sırasına göre değil

durumlarının aciliyetine göre kabul

etmektir.

(4)

Triyaj Sisteminin Faydaları

1. Ciddi tehlikede olan hastayı, zaman kaybetmeden tanılama.

2. Acil girişimi sağlama.

3. Kritik olmayan hastanın bakımını kolaylaştırma.

4. Ekip kavramına işlerlik kazandırma.

(5)

Triyaj personeli

• Klinik olarak bilgili ve kritik anda karar verebilme yetisine sahip olmalı.

• Hızlı bir şekilde öykü almalı ve fizik değerlendirme yapabilmeli.

• Baskı altında organize çalışma gösterebilmeli.

• İyi ilişkiler kurabilmeli ve güvenilir kayıtlar

tutabilmelidir.

(6)

Triyaj alanında çalışacak hemşire bunlara ek olarak ;

• En az 2 yıl kritik hasta bakımında çalışmış olmalı.

• En az 6 ay acil ünitesinde çalışmış olmalı.

• Triyaj konusundaki eğitim programını

tamamlamış olmalı.

(7)

• ABD’de birçok hastanede acil servislerde triyaj hemşireler tarafından uygulanmaktadır.

• Türkiye acil tıp derneği görev tanımlarında triyaj personelinin; Üniversitelerin (MYO)

Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği veya

Hemşirelik bölümlerinden mezun olması

gerektiği yer almaktadır.

(8)

Büyük acil servislerde;

1.Hemşireler,

2.Hemşire yardımcıları, 3.Sağlık teknisyenleri,

4.Acil tıp teknisyenleri ve

5.Paramedikler takım halinde triyaj alanında

çalışabilirler.

(9)

Triyaj Hemşiresinin Görevleri-1

• Ambulans veya diğer araçlar ile getirilen hastaları, acil servis önünde karşılar; hastaları araçtan alır ve acil servis içine uygun bir şekilde taşır.

• Acil Servise başvuran tüm hastaların ilk başvuru yaptıkları “Triaj” alanında ilk 5-10 dk içerisinde değerlendirilmesini yapar ve acil servis içinde alınacağı yeri ve hastayı değerlendirecek olan hekimi belirler.

• Fizik muayene yapar.

(10)

Triyaj Hemşiresinin Görevleri-2

• Tanıya yönelik işlemleri başlatır (EKG, kan alınması vb.).

• Başka bir hastaneye ya da servise hastanın naklinde yardımcı olur ve tıbbi izlemi yapar.

• Acil servis içerisinde ve diğer tetkik üniteleri (CT, USG, Nükleer Tıp vs.) ile ilgili işlemlerde,

hastanın naklini sağlar ve tıbbi takibini yapar, gerekli müdahalelerde bulunur.

• Uygulamalarını ilgili formlara kaydeder.

(11)

TRİYAJ GÖRÜŞMELERİNİN HEDEFİ TIBBİ TANI KOYMAK DEĞİL DOĞRU

KLİNİK KARARI VERMEKTİR

(12)

Triyaj Alanları

4 triyaj alanı tanımlanmıştır:

1.Sahada afet triyajı

2.Acil serviste afet triyajı

3.Sahada iletişime bağlı triyaj

4.Rutin acil servis triyajı

(13)

1. Sahada afet triajı

• En fazla yaşama olasılığını artırma ve en

hızlı ve etkin şekilde ölümü önlemeye yönelik sınıflandırmadır.

• Hastaların basit triajları ve hızlı tedavileri;

- yürüyebilme yeteneği, - mental durumu,

- solunumun olup olmadığı ya da

- kapiller perfüzyonu değerlendirilerek sınıflanır.

(14)

2. Acil serviste afet triajı

• Hastanede bölümler arası düzenlenen afet planına göre düzenlenir.

• Afet triajını, hekim, hemşire ya da paramedik yapabilir.

• Triaj yapan kişi, bakımın önceliğini belirler.

• Yardımcı personelle desteklenir.

(15)

3. Sahada iletişime bağlı triaj

• Birden çok hasta olduğunda hastanın;

- hangi hastaneye gideceği, - hangisine öncelik verileceği,

- hava ya da kara yoluyla mı taşınacağı,

- ışık ya da siren kullanımına kadar hasta ile ilgili

tüm kararlar, kurulan iletişimle belirlenir.

(16)

4. Rutin acil servis triajı

• En sık kullanılan ve en gelişmiş olandır.

• Temel veya ileri triaj sistemleri kullanılabilir.

• Acil servis triajı, hemşireler ve paramedikler

tarafından yapılabilir.

(17)

En sık kullanılan afet triyajı yaralanmanın şekline ve sağ

kalımına göre düzenlenmiş

olan dört renk kodlu kategoridir

(18)

Afet Triyajı Kategorileri

Kategori

(predicament)

Resim Renk Tanım Tedavi Örnek

P-1

Kırmızı 1.Yaşamsal

tehlike

Hemen

(ilk 1 saat)

Arrest, Şok, Hipoksi

P-2

Sarı 2. Acil Acil

(1-2 saat)

Femur kırığı

P-3

Yaya

Yeşil 3. Derece Önemli

Bekletilir

(3 saat)

Ayak

burkulması

P-4 Haç

Siyah 4. Ölü ya

da ümitsiz

(19)

Yaralıların değerlendirilmesinde

basit bir akış şeması kullanılır

(20)

Yaralı

yürüyebiliyormu?

HAYIR Nefes alıyor mu?

EVET

Kategori III – Yeşil

EVET Basit

emirlere uyuyor mu?

HAYIR

Havayoluna pozisyon ver

ve solunumu tekrar değerlendir.

Nefes alıyor mu?

EVET

Kategori II – Sarı

HAYIR

Kategori I – Kırmızı

EVET

Kategori I – Kırmızı

HAYIR

Kategori IV – Siyah

Afet Triyajı

(21)

ACİL SERVİS TRİYAJ SİSTEMLERİ

Triyaj sistemi Kullanıldığı ülke veya ülkeler

Manchester Triyaj Sistemi (MTS) İngiltere, İrlanda, Portekiz, Hollanda

Avusturalasya Triyaj Sistemi

(ATS) Avusturalya, Yeni Zelanda

Kanada Triyaj ve Aciliyet Sistemi

(CTAS) Kanada

Acil Ciddiyet İndeksi (ESI) Amerika Güney Afrika Triyaj Sistemi

(CTS)

Güney Afrika Fransa Triyaj Sistemi (FRENCH) Fransa

(22)

ESI

Üzerinde en sık çalışma yapılan ve en yaygın olarak kullanılan ;

ESI acile başvuran hastaları aciliyet durumlarına ve kullanacakları kaynaklara göre ayıran basit 5

seviyeli bir triaj sistemidir.

(23)

EMERGENY SEVERİTY INDEKS (ESI)

• ESI Beş

Kategorili

• ESI 1: Hayat kurtarıcı müdahale gerektirir.

• ESI 2: Yüksek risk sınıfı.

• ESI 3: İki ya da daha fazla kaynak gereksinimi vardır.

Vital bulgular stabildir.

• ESI 4: Bir kaynak gereksinimi vardır.

• ESI 5: Kaynak gereksinimi yoktur. Sadece muayene edilir.

ESI 4,5 hastalar saatlerce bekleyebilir ve hızlı bakı ünitesinde değerlendirilir.

(24)

Triaj görevlisi 4 soruya cevap arar:

1. Hasta ölmek üzere mi?

2. Hasta bekleyemeyecek durumda mı?

3. Hasta acil serviste kaç kaynağa ihtiyaç duyar?

4. Hastanın vital bulguları nedir?

(25)

Karar Noktası - A

• Acil havayolu, ilaç veya girişime ihtiyacı var mı?

Hasta ölmek üzere mi?

A Evet

1

Hayat kurtarıcı müdahale gerektirir mi?

A Evet

1

(26)

Yapılması Gerekenler

• Bu hastalar derhal resüsitasyon odasına alınırlar.

• Doktorun da olduğu ekibin hemen hasta başında olması sağlanır.

• AVPU skalası uygulanır.

• Doktorun kritik müdahale ve kararları

verebilmesi için hemen hasta başında

olması önemlidir.

(27)
(28)

ESI 1 İçin Örnekler

• Kardiyak arrest

• Solunum arrest

• Ciddi Solunum Sıkıntısı

• O2 Sat<90

• Ciddi yaralanması olan bilinçsiz travma hastaları

• İlaç intoksikasyonu

• Dolaşım bozukluğu yapan taşikardi/bradikardi

(29)

Karar Noktası-B

Bekleyemeyecek durumda mı? B Evet

2

Yüksek riskli durum var mı?

Konfüze/Letarjik/Dezoryante mi?

Şiddetli ağrısı/sıkıntısı var mı?

B Evet

2

(30)

Yapılması Gerekenler

• Kısa hikâye, özgeçmiş,

• Bu hastanın derhal içeri alınması, tedavisinin ise

en geç 10 dakika içinde başlatılması gerekir.

(31)

ESI 2 İçin Örnekler

Yüksek Riskli Durumlar

•Göğüs ağrısı, muhtemel akut koroner sendrom.

•Stroke geçiren hasta.

•Ateş şikayetiyle gelen kemoterapi alan hasta.

•İntihar girişimi.

(32)

Karar Noktası-C

Kaç kaynak kullanmak gerekecek?

HİÇ BİR ÇOK

Vital Bulgular

5 4

(33)
(34)
(35)

Triyaj Sistemlerinde Kullanılan Vital Bulguların Özellikleri

• Tansiyon arteriyel

• Nabız

• Solunum Sayısı

• Ateş

• Oksijen Saturasyonu

ESI 1-2 Vitalleri gözlem bölümünde bakılır.

ESI 3 Mutlaka triajda vitallerine bakılır.

ESI 4-5 Triajda vitallerine bakılması zorunlu

değildir.

(36)

Triyaj Sırasında Bilinmesi Gereken Noktalar

• Daima duyduğunuzu zannettiğiniz sözleri geçerli sayın…

• Hastalar bazen duymak istediğinizi düşünür onları sayar.

• Ne görülüyor, genellikle hikayenin tamamı değildir…

• Şu anki probleme kazanın sebep olduğunu kabul etmeyin, tersi de olasıdır..

• Uygulayıcılar gerektiği kadar dikkatli bir tanılama yapmış olsalar bile, psikomatik hastaların çoğu organik

bozukluklardan ölürler.

(37)

• Hastanın semptomlarına neden olabilecek olası en kötü nedenleri araştırılır.

• Doğurganlık yaşındaki bir kadın hamile değilim diyorsa ona inanılır fakat yine de test yapılmalıdır.

• Triyajı yapan bireyler hastaya en süratli bakımı vermelidir.

Triyaj Sırasında Bilinmesi Gereken

Noktalar

(38)

TEŞEKKÜRLER…

Referanslar

Benzer Belgeler

2013 yılında Cengiz ve Koloğlu Holding’in elektrik dağıtımı alanında hizmet veren bir diğer grup şirketi Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş’de (ÇEDAŞ) Kayıp ve

Sınıflarda: Metehah Acu Nevşehir 1.si Türkiye 8.si, Çağan İçöz Nevşehir 2.si Türkiye 10.su, İbrahim Furkan Sarıtaş Nevşehir 3.sü Türkiye 13.sü, Semih Uğur

• Gönüllü Temel Eğitim Programı, (Toplumsal cinsiyet eşitliği, sporcu koruma, gençlerle çalışma ve dijital ortamda eğitim verme eğitimleri).. • Kızlar Sahada

pozisyonunu değiĢtirir ve mobilizasyonunu sağlar. h) Sıvı-elektrolit dengesine yönelik mevcut ve olası sorunları dikkate alarak uygun hemĢirelik bakımını planlar, uygular

Farklı parçaları, uyumlu ve düzenli şekilde bir araya getirmeye kompozisyon denir.. Fransızca kökenli bir kelime olup,

Özellikle SARI ve YEŞİL olarak kodlanan her yaralının –(bekletildikleri için)- kısa bir süre içerisinde genel durumu değişebilmekte ve bir başka triyaj renk kodu

 Hizmet alım modellerinde de hastane personeli ve hizmet firması personeli arasında sıkıntı yaşanmaması için personelin görev ve yetki tanımlamaları tam olarak

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisine Başvuran Hastaların Özelliklerinin ve Acil Servis Çalışmalarının Değerlendirilmesi. National