Özel Öğretim Yöntemleri Formasyon Yabancı Diller
Prof. Dr. Binnur Genç İlter
Eğitimde ve Yabancı Dil Öğretiminde Öğrenme Kuramları
İnsanlar/ bireyler tüm yaşantıları boyunca sürekli birbirleriyle iletişim içindedirler ve bu iletişimi çevreleriyle de giderek
interaktif hale getirirler.
Böylece bu etkin iletişimle bilgi, beceri ve tutum geliştirirler.
Öğrenme Kuramları
Bu yabancı dil öğretiminde de aynı
şekildedir. Bireyler/ öğrenciler birbirleriyle ve çevreyle etkileşime geçtikten sonra 4 temel dil becerilerini geliştirebilirler.
Birey çevre ile iletişime geçtikçe kendini daha çok geliştirir ve bunun sonucu olarak da düşünsel/ davranışsal ve duyuşsal
tepkiler geliştirir.
Öğrenme Kuramları
Öğrenmeden bahsettiğimizde onun dinamik bir süreç olduğundan da bahsediyoruz.
Öğrenme durağan değildir, süreklilik ister bu yüzden yaşam boyu öğrenme diye bir kavram karşımıza çıkar.
Yaşam boyu öğrenme döngüsünde
insanların öğrenme kapasiteleri de sürekli değişebilir.
Öğrenme Kuramları
Birey önceden yapamadığı pek çok şeyi belli bir süre sonra daha kolay yapmaya
başlayabilir.
Örneğin ne kadar erken o kadar iyi sloganıyla erken yaşta yabancı dil öğretimini çokça
desteklesek te bazen belli bir yaştan sonra 2.
Hatta 3. Yabancı dili bile öğrenebiliriz.
Kısaca öğrenmeyi çevre ile etkileşim sonucu kişide oluşan düşünce ve davranış değişikliği olarak açıklayabiliriz.
Öğrenme….
Örneğin formasyon programına başlamadan önce İngilizce/ Almancayı ileri düzeyde biliyordunuz ama nasıl öğreteceğiniz konusunda pek fikriniz yoktu.
Dersimizin en başında çoğunuz öğretmenlikten hoşlanmadığınızı belirtmiştiniz ama zamanla
yöntemleri teknikleri öğrendikçe, sınıfta sunumlar yaptıkça öğretmenliğe karşı olumlu tutumlar
geliştirdiğinizi gözlemledim.
Yani çevre ve akranlarınızla iletişime geçtikten sonra öğrenme başlamış oldu.
Davranışçı Kuram
Davranışçı kuram pekiştirme yoluyla öğretimi benimser.
Ivan Pavlov bu kuramın öncüsüdür.
Bildiğimiz klasik koşullanma ile köpeklerine eğitim verir.
Etki – Tepki üzerine kuruludur.
Davranışçı Kuram
Guthrie ise zihinsel/ bilşsel öğeleri reddeder ve öğrenmeyi sadece
uyaran ve tepki arasında oluşan bir bağ olarak açıklar.
Yani belli bir durumda bir davranışta bulunan birey benzer bir durumla
karşılaştığında da benzer tepkiyi
verir.
Davranışçı Kuram
Davranışçı yaklaşım öğrenmeyi tıpkı bir problem çözme etkinliği gibi
görür.
Birey bir problemle karşılaştığında deneme- yanılma şeklinde
uğraşarak problemi çözmeyi başarır.
Davranışçı Kuram
Öğrenme deneme – yanılma – doğruyu bulma şeklinde gerçekleşir.
Davranışçı Kuram
B. F. Skinner bu alanın öncülerinden biridir.
Skinner davranışı uyarıcılara karşı
gösterilen otamatik bir tepki olarak kabul etmez,
ona göre davranış kasıtlı olarak yapılan hareketlerdir.
Organizmayı olumlu bir sonuca götüren davranışlar kalıcı olur.
Davranışçı Kuram
Yani bireyler yaptıkları davranışları sonucu olumlu bir dönütle karşılaşırlarsa o
davranışın tekrarlanma olasılığı çok yüksek olur.
Davranıştan sonra gelen bu sürece pekiştirme denir.
Davranışçı eğitimi destekleyenler
davranışın gözlemlenebilen, başlangıç ve sonucu olan yani ölçülebilir , kontrol
edilebilir olduğunu düşünürler.
Davranışçı Kurama Dayalı Öğrenme Nasıl Gerçekleşir?
Davranışçı yaklaşımın daha çok
psikomotor davranışlara önem verdiğini biliyoruz.
Bu kurama göre ; Yaparak Öğrenme çok önemlidir.
Öğrenci bu süreçte çok aktiftir ancak kendisi yaparak bazı şeyleri öğrenebilir.
Davranışçı Kuram ve Öğrenme
Öğrenmede pekiştirme çok önemlidir.
Pekiştirme sürekli yenilenen davranışlar sonucunda oluşur.
Davranışlar da bu yenilenen süreçlerden etkilenir ve değişebilir.
Tekrar davranışçılıkta çok önemlidir çünkü beceriler tekrarlanarak daha kolay
öğrenilir.
Davranışçı Kuram Ve Öğrenme
Öğrenmede motivasyon( güdülenme) çok önemlidir.
Öğrencinin başarıyı elde edebilmesi için o davranışa istekli olması gerekir.
Motivasyon yoksa öğrenme gerçekleşemez.
Davranışçı Yaklaşımın Yabancı Dil Öğretimine Yansıması nasıl
olmuştur?
Yabancı dil öğretim yöntemlerini
konuşurken özellikle direk metot ve kulak dil alışkanlığı metodundan uzun uzun
bahsetmiştim.
Her iki metotda da sürekli tekrarlar
yabancı dil öğretimini kolaylaştırmaktadır.
Davranışçı Kuram ve Yabancı Dil Öğretimi
Özellikle kulak- dil Alışkanlığı yönteminde kullanılan / mechanical drill ve meaningful drill daha çok tekrarlanan kelime ve
cümleler üzerine kurulmuştur.
Bu driller boyunca öğrenci anlama çok
önem vermeden sürekli tekrarlar yapar ve bir süre sonra öğrenme gerçekleşebilir.
Davranışçı Kuram ve Yabancı Dil Öğretimi
Yabancı dil eğitiminde tekrarlar olmadan beceri kazanımı çok zordur.
Bu yaklaşım eski bir yaklaşım gibi görünse de yabancı dilin başlangıç aşamasında
ve çocuklara yabancı dil öğretirken özellikle de Elementary level da baş vurulabilir.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Yapısalcı Dilbilim
Ayrımsal Çözümleme
İşitsel- Sözel Dil Süreçleri
Davranışçı Psikolojiyi kapsar.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Tıpkı davranışçı kuramda olduğu gibi şu ilkeleri benimser;
Dil bir alışkanlıktır.
Dil şartlanma ile öğrenilir.
Şartlanma da çevreyle iletişim yoluyla mümkündür.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Öğretmen yeni bir diyalog sunar:
Dil yapıları bir bağlam içinde doğal olarak ortaya çıkar.
Dil öğretmeni sınıfta yalnızca hedef dili kullanır.
Anadil ve hedef dil farklı dilbilimsel
sistemlere sahiptir bu yüzden yabancı dil öğrenme sürecinde birbirlerinden ayrı
tutulmalıdır.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Dil öğretmeni diyalogu örneklendirerek iki kez sunar;
Sözcüklerin doğru söylenişlerini
örneklendirerek yanlış telaffuzları düzeltir:
Öğretmenler öğrencilere iyi bir model olmalıdır.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Öğrenciler diyaloğun her satırını birkaç kez tekrar eder.
Dil öğrenme alışkanlıklar sürecidir.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Öğrencilerden öğretmenin söylediğini mümkün olduğu kadar doğru ve çabuk olarak tekrar etmeleri istenir.
Bu çalışma diyaloğu ezberlemek için sıkça kullanılır. Buna repetition drill de
diyebiliriz.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Öğrenciler diyaloğun bir cümlesinde takıldıklarında öğretmen tekrarlarla düzeltir.
Öğrencilerin hata yapmasını engellemek önemlidir.
Hata kötü alışkanlık oluşmasına
neden olur.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Öğretmen, her bir öğrencinin satırları bireysel olarak söyleme şansı bulduğu chain drill başlatır.
Dil öğrenmenin amacı dili iletişim
ortamında nasıl kullanacağını öğrenmektir.
Kulak – Dil Alışkanlığı Yöntemi
Öğretmen öğrenciler ipucu verir, tek tek isimleriyle hitap eder, gülümseyerek
cesaretlendirir; birbiri ardına resimler gösterir.
Öğretmen, öğrencinin hedef dildeki davranışını yöneten, yönlendiren ve kontrol eden bir orkestra lideri gibidir.
Kulak- Dil Alışkanlığı Yöntemi
Yeni kelimeler diyaloglar içinde verilir. Bunlar çok değildir.
Dil öğrenmenin ana hedefi yapıları kazanmaktır, kelimeler daha sonra öğrenilebilir.
Davranışçı Kuramla Kulak- Dil Alışkanlığı arasında sizlerde çokça benzerlikler bulabilirsiniz.
İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER PROF.DR. BİNNUR GENÇ İLTER
