1
REKREASYON BSÖ 403
YARD. DOÇ. DR. NAZİM
BURGUL
Giriş
Rekreasyon = Serbest Zaman Tanımı
Serbest Zamanın Önemi
Serbest Zamanı Etkileyen Toplumsal Faktörler
Serbest Zaman Kuruluşlarının Kurumsallaşması
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmetleri
Serbest Zaman Hizmetlerinde Yeni Eğilimler
Sunum İçeriği
2
Modern toplumlarda yaşanan sorunlara çözüm yolları
arasında bireyin günlük yaşam kalitesini arttırıcı etkinlikler söz konusudur. Bunlar:
Kamu kurumlarının serbest zaman hizmetlerine verdiği önemin artışı,
Medyanın sağlık, obesite ve doğru beslenmeye yönelik eğilimleri,
Yerel Yönetimlerin serbest zaman program ve hizmetlerine yönelişi,
İş saatlerindeki azalma ve esneklik,
Tatil sürelerindeki artış.
Giriş
3
Serbest zaman, bireyin kendini yenilemek, geliştirmek ve yaşamını zenginleştirmek
için, iş ve zorunluluklar dışındaki, tamamen kendi özgür iradesiyle, kullandığı zaman
sürecidir.
Burada birey günlük yaşam kalitesini arttırmak için tercihler yapar.
Bu tercihler onun serbest zaman kültürünün düzeyi ile bütünleşir. Bu süreç de anaokulu yıllarından itibaren başlar.
Rekreasyon = Serbest Zaman
4
Serbest Zaman Önemi
5
Serbest zaman çağdaş bir toplumda önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü hayatı etkileyen çok yönlü bir
kavramdır. Yaşama kültürünün içine örülmüştür.
Serbest zaman ile ilgili konular günlük hayatımızı etkilemektedir. Serbest
zaman aynı zamanda yaşamımızı
etkileyen politik (av yasası), sosyal (av yasası), (çekirdek ailede değişim)
(çekirdek ailede değişim) ve ticari (spor (spor turizmi)
turizmi) kurumları da
ilgilendirmektedir.
Serbest zaman etkinliklerine; kendimizi yenilemek, geliştirmek ve yaşamımızı zenginleştirmek için
katılırız. Serbest zaman etkinlikleri; yaşama sevincini, rahatlamamızı, kendimizi tanıtmamızı, yenilenmemizi, hayata geri dönmemizi sağlayan fırsatlar verir. Serbest zamana katılım günlük yaşam kalitemizi güçlendirir.
Toplumsal açıdan baktığımızda; tarihsel, sosyal ve
kültürel değerlerin istenilen düzeye çıkmasında ayrıca, arzu edilen normların, sosyal uyum, örf ve adetler ve yerel değerlerin yerleşmesinde serbest zaman
program ve hizmetlerinin önemli bir rolü vardır.
Serbest Zaman Önemi
6
1.
NÜFUS ARTIŞI
2.
KENTLEŞME
3.
İŞ DIŞI ZAMANIN ARTIŞI
4.
DEĞİŞEN EV KOŞULLARI ve AİLE YAŞAMI
5.
MODERN TEKNOLOJİK GELİŞMELER
6.
EKONOMİNİN GELİŞMESİ
7.
SENDİKALARIN ETKİSİ
8.
EĞİTİM DÜZEYİNİN YÜKSEKLMESİ
9.
HAREKETİN SAĞLIK İÇİN ÖNEMİ
10.
KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ GELİŞMESİ
11.
DEVLETİN ARTAN İLGİSİ
Serbest Zamanı Etkileyen Toplumsal Faktörler
7
Serbest Zaman Kuruluşlarının Kurumsallaşması
Bir kentte serbest zaman program ve hizmeti sunan kurumlar arasında;
• kamu kuruluşları (yerel yönetimler),
• işyerleri,
• okul ve üniversiteler,
• sivil toplum kuruluşları,
• ticari kuruluşlar
8
1. KAMU REKREASYONU KURULUŞLARI
2. İŞYERİ REKREASYONU KURULUŞLARI
3. ÖZEL ÜYELİ REKREASYON KURULUŞLARI
4. SİVİL TOPLUM REKREASYON KURULUŞLARI
5. TİCARİ REKREASYON KURULUŞLARI
Serbest Zaman Hizmeti Veren Kuruluşlar
9
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmetleri
10
Günümüzde, modern yaşamın neden olduğu sorunların
azaltılabilmesi için, belediyelerin spor ve serbest zaman
birimlerine önemli görevler
düşmektedir.
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmetleri
11
Belediyelerin vatandaşlara götürdükleri hizmetler arasında spor ve serbest zaman etkinlikleri çok yaygın bir kesimi hedef
alacak şekilde plânlanmalıdır. Çünkü bu
hizmetlerin bireysel ve toplumsal anlamda sosyal, çevresel ve ekonomik faydaları
yadsınamaz.
Serbest zaman hizmetlerinin en önemli faydalarından biri ise, sosyokültürel
farklılıkları gidermesindeki rolüdür.
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmetleri
12
Bireylerin serbest zaman
etkinliklerine katılımları sonucu elde edecekleri faydalar ( ( fiziksel gelişim, fiziksel gelişim,
gizli yeteneklerin ortaya çıkması, gizli yeteneklerin ortaya çıkması,
kişilik gelişimi, sosyalleşme, vb.
kişilik gelişimi, sosyalleşme, vb. ) ile ) elde edilecek “ESENLİK” denilen
evrensel akımın öncüleri Belediye
Spor ve Serbest Zaman Birimleridir.
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
13
1. Sportif Etkinlikler
2. Beceri Öğretim Kursları
3. Hobi Etkinlikleri
4. Gönüllü Hizmet Danışmanlığı
5. Yerel ve Milli Park Etkinlikleri
6. Su Temelli Serbest Zaman Etkinlikleri
7. Açık Hava Serbest Zaman Etkinlikleri
8. Özel Organizasyonlar
9. Sosyal ve Kültürel Etkinlikler
10. Engelliler İçin Serbest Zaman Etkinlikleri
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
14
1. Sportif Etkinlikler
Spor beceri kursları (basketbol)
Spor turnuvaları (halı saha futbol)
Spor okulları
Aile programları (anne-kız, baba- oğul)
…….
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
15
2. Beceri Öğretim Kursları
İlk yardım kursları
Yabancı dil eğitimi
Bilgisayar eğitimi
Ev ekonomisi
Dikiş eğitimi
…….
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
16
3. Hobi Etkinlikleri
Spor fotoğrafçılığı
Sporcu fotoğrafları kolleksiyonu
Pul kolleksiyonculuğu
Eski şehir fotoğrafları kolleksiyonculuğu
Kilim-halı dokuma
Kara kalem kursları
…….
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
17
4. Gönüllü Hizmet Danışmanlığı
Kimsesiz çocuklar için spor programı
Huzurevi sakinlerine egzersiz programı
Tutukevi çocukları çocukları için spor prog.
Hastanelerde gönüllü hizmet programı
……
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
18
5. Yerel ve Milli Park Hizmetleri
Spor ve serbest zaman liderleri eşliğinde oyun alanı ve çocuk parkı programları
Yerel parklarda eğlence, festival vb. etkinlikler
Kıyı bantları ve plajlarda serbest zaman etkinlikleri
Yerel parklarda ilk yardım ve doğal afet
seminer ve uygulamaları
19
6. Su Temelli Serbest Zaman Etkinlikleri
Açık ve kapalı yüzme havuzu etkinlikleri (yüzme okulu, suda ilk yardım)
Göl ve gölet etkinlikleri (kano-kürek)
Nehir etkinlikleri (rafting)
Sualtı etkinlikleri (hokey, fotoğrafçılık)
……
Belediyelerde Spor ve Serbest
Zaman Hizmet Programları
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
20
7. Açık Hava Serbest Zaman Etkinlikleri
Yön bulma (oryantiring) kurs ve yarışmaları
Bahçecilik kulübü
Piknikler
Doğa yürüyüşleri
Kampçılık
…….
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Programları
21
8. Özel Organizasyonlar
Uluslararası fuarlar (EXPO)
Organik sebze meyve festivali
Geleneksel sporlar şenliği
Yöresel satranç olimpiyatı
…….
Belediyelerde Spor ve Serbest Zaman Hizmet Alanları
22
9. Sosyal ve Kültürel Etkinlikler
Halk oyunları grubu
Kültür ve tarih gezileri Tavla, satranç kursları
Bilardo ve bovling kursları Müzik enstrümanı kursları Sanat kursları
Söyleşiler (Veliler için futbol kültürü semineri)
…….
23
10. Engelliler İçin Serbest Zaman Hizmetleri
Sportif etkinlikler (yüzme, tekerlekli
sandalye basketbolu, oturarak voleybol)
Beceri kursları (yeni başlayanlar için tenis)
Geziler (tarihi mekânlar, müzeler)
Spor kültürü farkındalık yaratma kursları
Spor söyleşi ve seminerleri
…….
Belediyelerde Spor ve Serbest
Zaman Hizmet Alanları
Serbest Zaman Programlarında Yeni Eğilimler
24
Halk kütüphanesi programları
(panel, söyleşi, beceri öğrenimi kursları) (panel, söyleşi, beceri öğrenimi kursları)
Gençler için kariyer seminerleri (özgeçmiş (özgeçmiş hazırlama)
hazırlama)
Sokak çocukları için basketbol gece turnuvası
Yeni ve gelişen spor dalları hakemlik kursları
Anne ve babaları bilinçlendirme semineri
Dağcılık ve duvar tırmanışı sertifika kursu
Doğa sporları sertifika programları
(dağ bisikleti, rafting, yön bulma, kampçılık,
(dağ bisikleti, rafting, yön bulma, kampçılık,
vb.) vb.)
SONUÇ
25
Serbest zaman hizmeti veren kuruluşlar, spor ve serbest zaman program ve
hizmetlerini her yaştaki vatandaşa
sunmak için mevcut yapılarını oluşturmalı, çağdaş ve etkin hale dönüştürmelidirler.
Bunu yaparken üniversitelerin Rekreasyon ve Spor Yönetimi Bölümlerinden mezun
yetkin profesyonelleri görevlendirmeli ve tepe yöneticilerini bu kişilerden
seçmelidirler. Alt birimlerde yine bu
özelliklere sahip kişiler tercih edilmelidir.
SONUÇ
26
1. Dünyadaki kurumsallaşma modellerinde serbest zaman ve spor yöneticileri ve liderleri tam zamanlı, yarı zamanlı ve çok sayıda gönüllülerden
oluşmaktadır.
2. Hizmetler ücretsiz, çok cüzi aidatlar ve bazı
programlarda (örneğin, golf tesisi, tenis kortları, vb.) makul giriş aidatlarıyla sunulmaktadır.
3. Gelişmiş ülkelerdeki yerel yönetim spor ve
rekreasyon birimlerinde profesyonel spor kulüpleri yer almamaktadır.
4. Vatandaşların vergi paraları ile inşa edilen spor ve serbest zaman tesislerinde 7’den 70’e vatandaşa yaygın serbest zaman ve spor hizmetleri
sunulmaktadır.
