Allianoi için mücadele edenler, bilirkişinin olumlu raporundan sonra mahkeme kararını merakla bekliyor
Yortanlı Barajı suları altında kalma tehdidi altındaki Bergama yakınlarındaki Allianoi antik kentinde geçtiğimiz günlerde yapılan bilirkişi incelemesinin raporu açıklandı. İnşaat mühendisliğinden iki ve bir arkeolog bilim insanı tarafından hazırlanan raporda, DSİ’nin ‘antik kentin üzerini kille örten, çevresine de koruma duvarı çekerek koruyalım’ yönündeki görüşünün Allianoi’nin gelecek kuşaklara taşınmasını sağlamayacağına dikkat çekildi. Bin yılın sorumsuzluk örneği
1800 yıllık antik kentin su altında bırakacağı bilinmesine rağmen tam bir sorumsuzluk örneği olarak nitelenen bir şekilde yapımı tamamlanan Yortanlı Barajı’nın su tutabilmesi için DSİ başta olmak üzere AKP Hükümeti’nin ilgili kurumları yoğun çaba sarf ediyorlar. Yılan hikayesine dönen antik kentle ilgili süreç, ören yerinin 1. derece arkeolojik SİT alanı olduğunu tescil eden Koruma Yüksek Kurulları’nın kararlarına rağmen devam etti. Antik kenti bulan ve kazı çalışmaları yapabildiği süre içerisinde sadece yüzde 30’luk bir kısmını gün yüzüne çıkaran Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yaraş ve ekibine kazı izni verilmezken, DSİ tarafından hukuksal engelin aşılabilmesi için yeni projeler ortaya atıldı. Son olarak DSİ II. Bölge Müdürlüğü’nün 3.11.2006 tarihli ‘Yortanlı Baraj Göl Alanı Paşa Ilıcası Kazı Alanının Korunması Tatbikat Projesi’nin daha önce antik kentle ilgili 1. Derece SİT kararı veren İzmir II Numaralı Kültür ve Turizm Koruma Bölge Kurulu tarafından önceki kararlarına aykırılığına bakılmadan onaylanması yeni hukuksal girişimlere konu oldu. Koruma Kurulu’nun kararının iptali için Allianoi Girişim Grubu üyeleri tarafından dava açıldı. Dava sürecinde gündeme gelen bilirkişi incelemesi talebi üzerine geçtiğimiz haftalarda üç kişilik bilirkişi heyeti antik kentte incelemelerde bulundu.
DSİ projesi Allianoi’yi korumaz!
Bilirkişi heyeti incelemeleri sonrasında hazırladığı raporu geçtiğimiz günlerde ilgili taraflara ve mahkemeye sundu. Bu bilirkişi raporuna göre, DSİ’nin ‘mille kaplayıp, suya gömme’ projesinin Allianoi’yi korumayacağı bir kez daha gözler önüne serildi. Prof. Dr. M. Şükrü Güney, Doç. Dr. Ahmet Kaan Şenol ve Yrd. Doç. Dr. Selim Altun’dan oluşan üç kişilik bilirkişi heyeti kendilerinden ‘su altında kalacak tarihi eserlerin baraj ekonomik ömrü dolup devre dışı kaldığında gelecek nesillere en az tahribatla aktarılması için uygulanması düşünülen koruma projesinin uygun olup olmadığının bildirilmesinin istendiğini belirterek, raporlarında bu sorunun yanıtına gerekçeleri ile yer verdiler. DSİ’nin projesinde görüldüğü üzere eserlerin barajın su tutmasından sonra suyun miktarı ile orantılı olarak bazen su yüzüne çıkacağının altının çizildiği raporda, DSİ’nin projesinde açıkta kalan bu yerlerin korunmasına dönük bir çalışmanın olmadığını belirttiler. Antik kentin kille örtülmesinin yeterli korumayı sağlayamayacağının aktarıldığı raporda, sular altında kalan freskolar ve alçı kaplamaların tahrip olmasının kaçınılmazlığına işaret ettiler. Antik kentle ilgili koruma ve kurtarma kazılarının sona erdiğine dikkat çekilen raporda, “…tarihi eserlerin en az tahribatla gelecek nesillere aktarılabilmesi için korumaya yönelik önlemler bir an önce hayata geçirilmelidir” denildi. Raporda net bir şekilde “DSİ’nin öngördüğü 772.53 metre uzunluğundaki çevre duvarının, ortaya çıkarılan tarihi eserlerin korunması için uygun olmadığı” değerlendirmesi yapıldı.
Mızrak çuvala sığmaz!
Allianoi Girişim Grubu Sözcüsü Alime Mitap bilirkişi raporuna ilişkin tarafların itirazlarının alınmasından sonra mahkemece davanın sonucuna gidileceğini dile getirerek, “Mızrak çuvala sığmaz; hukuka aykırılık, yeni
hukuksuzluklarla çözülemez. Yapılması gereken, ‘Allianoi’yi yerinde koruyacak, gelecek kuşaklara aktaracak’ çözümler üretmektir” diye konuştu.
