J()/l&:ı. KOYARA FEOERASYONA KOMELEN KUROiSTANE ll SWEO.

KOYARA FEOERASYONA KOMELEN KUROiSTANE ll SWEO

J()/l&:ı

www.arsivakurd.org

1 ~---BERBnnG---~

HEJMAR 16/83

N

SAL 2 KOYARA FEDERASYONA KOMEl.EN KURDİSTANE U SwED

NAVEROK

Dengi mangırtuıi

Zlndani Diyarbekır. ....•.. ... .. 3

Bang... 5

Jı bir Ô raya gışti re... 6

Ne xewn e, ne xeyal e... 8

Brruva Hoşeng... 9

Çend gotın h ser jıyana jıne'n Kurdistan€... 12

Da

ye

^{mı tıef~} to guret... 16

Helbestvandü Kurd jı YeldtiyeSovyet... 19

Serp2hatiya Polisiya Heao... 20

Helbeot... 23

o

Berpınıyar

A. RlZA ALAN Pergala Riıpelan A.M.GILLV

Raxıstma N ıvisaran

SEVRAN

u

^GULBAHAR

Redaksiyon

KEVXUSRO SlPAN-MAHMUD LEWENDi-BENGIN BOTANi ŞORIŞGER ESKERi-ROZA SEVRAN

o

BERBANG

Kurdisk tidskri(t, utges av Kur- diska Riks{&rbundet-Ansvarig utgivare och Redaktör: A. Rıza Alan-Layout: A. M. Gilly-B~tt­

ning: Seyran och Gulbahor.

ADRESS Kurdiska Rik$(Örbundet, Tunnelgatan. 14, 3 tr.

ı ll 3 7 Stockholm/SWEDEN TEL : OBI ll 23 42

Prenumeration: MedlemmQI' 50.· kr/4r. övrlga 100.-kr/b.

Postgıro: 64 3B Bo-B

Xwendevanı!n Hi!ja,

Federasyona Komeliln Kurdistanı! lı Swedı! dı 17 ü 18.

meha Çıleya Pı!şin de kongreya xwe ya çaremin dıcı­

vine.

Federasyona Koroelen KurdistanS dıgel hernil kul

u

kemasiySn xwe ve

se

^sal e ku wek munıesile cıvata

kurden lı Swi!de dıji.

Van sS saren buhuri dı ware xebata federasyoni de gelek tıştan leri me hemuyan kıriye.

U

em hemfi lı ser

ve

^yeke, bı çi!yi an xerabi, xwediye hınek ditın fi baweriyan ın. Disa em hemfi dizanın ku cıvata kurdi!n lı S wed@~ dı nav gııiıbi!n bıyani de, jı aliye ınaten çan di u cıvaki ve, yek jı gıruben xızantırin ii qelstırin e. Bı sedan problemen me yen bıngehin lı benda helkınne ne.

U

heta ku kord lı Swede bıjin, de ev problem ji bıjin.

Lew re , em bıxwazm nexwazın, Federasyon male me gışan e fi me gışan temsil dıke. Jı bo

ve

yeke dıve em gış je re xwedi derkevın, berpırsiyari fi bari! we par-

vekın.

Kongreya Federasyone , jı bo

ve

^{yeke fırsetek beri}

mezın e. Fermo, beşdari kongre bıbe, rexnı'!n xwe bıgre, pi!şneyaren xwe pi!şkeş bıke fi we bıgıhine cıhe ku ew bı rasti layıq e.

BERBANG

Koıxua Kurdi, Xwedi : Fed•- rosyona Kom•lln Kısrdl$ttml lı Swid. Bulııı : 5 Kron, .Abo- na salelıi: 60 Kron, 30 DM.

Jı Bo Kongreyek Serketi ! De Ve Gave Bı :xatıre

we

BERBANG

NA VNIŞAN

Berbang, Tunnelgatan ı 4,3 tr.

I ll 3 7 Stockholm/ Sweden.

Tel : 08 1 ll 23 42

Po• tgiro :64 3B Bo-B

www.arsivakurd.org

DEN Gl •

• • •

MANGIRTINI ZINDANI DIYARBEKIR •

Le

şare

heirnet ti qurbaniyekey

Diyarbekır da le rojani 2, 5, 6, 7, ti 8 y september da geMk le en- darnan O layengırani beze çep

ı1 niştımanperwerekani Kurdistan

ı1 Turkiya mehkeme kıran.Her bo

yeşe, le yekem roji nuhakemewe zurbey zindaniyekan bıryari mangırtınyan da bo naçar kırdıni

njeme Hitleriyekey Turkiya , ke.

daxwaziyekaniyan bece bıbilnın

ke emaney xwarewe bfın:

l-Le d~i azar ii eşkencedaniyan.

2-Le dıji cıyakırdınewey be sınn­

riyan le ye k tır.

3-Bo mafi bedest henani derman

ı1 hawkariyan.

4-Bo moletdani çawpekewtıni

kes ı1 kariyan.

5-Bo ewey wekfı zindani siyasi reftariya le gel bıkre.

Be pey ew hewalaney ke le la- yen kes il kar O parezerani zinda- niyekanew pernan geyıştfin, ke hendek le daxwaziyekaniyan

ce

be

re

^kırawın. Wekii aşkıraye le

mangırtınekani peşı1 da ke kıra

biin, hendekiyan le şehid bftbiin.

Be ewey ke mangırtıneka hemii

zindanekeşi gırtıbôbetewe. Kar- bedestekani zindaneke tengiyan

pehelçınibiln. Belarn , em care- yan karbıdestani zindaneke awa- te gılawekanyan bo neçıwa ser

fı neyan tıwani dengi zulali man-

gırekan kıp bıken ı1 dabınurkenı­

newe, taku mılyan pt'! keç kırdın,

ke hendek le daxwaziyekaniyan bere bıtıenın. Be guman hendek le hokani serkewtıni mangırtıne­

keş emane btin :

l- Zanayane ıı!kxıstıni mangırtı­

neke ke hemı1 beşekani zindane- key ıe agadar kırabii. Rekxıstıne-

keşi wa -bu ke bıtıwanın bo ma- weyeki dur ti dırej berdewarn

bın. Çunke wa rekxıra bıike le her beşew çend kesanl\k bo me- weyek man bıgnn be sere , nek her hemuyan be yekewe bo ma- weyeki kfırt.

2- Em careyan mangırekan deng- gi narezayiyan wa derperande de- rewe, ke dadgerekan naçar bıken,

narezayiyekaniyan le ser eşken­

ce w azardaniyan bıxene ser pe- re w bıkewete dest parezerakanİ­

yan, k e le maweyeki zor kÜrt da le govar ô rojnamekani Ewrupa da bıla..ykıranewe, ke em naçar-

kırdıne' xoy le xoy da cari yekem e le TÜrkiya da rii eda.

3- Em careyan xızm ı1 kes ô kari

mangırekan zor çalakane hawkari zindaniyekaniyan kırd. Ke le se roji cejni qurban da nızikey hezar kes lemane le dewr ô pışti zinda- neke kobunewe w ewaniş desti- yan be mangırtın kırd. Paşaniş

hemuyan beyekewe be xopişan­

danek bere w rıiy mali efseri bere- weberayeti heremeke kışan.

4- Destpekırdıni mangırtıneke nı­

zik bı1 le helbıjardıne gıştıye dı­

royinekey Turkiya ke njem gelek deholi dimukrasiyeti ıe da bıi,

le nawewe w derewey wılat.

Eger na be xwasti ew faşistane bıwaye be şehid kırdın, ledan

u

eşkence kırdın, ya be her nırxi!k danırkandınewey ew mangırtıney

mebest bu. Her weha alqelegwe- kani kolonyalist eş yan zani ke le kotayi mangi september da basi Turkiya w mangırtıni zindaneka- ni İstanbul ô Ankara ekıret.

MANGIRTINE

PIŞTGIRIYEKEY

GÖTEBORG

Be destpeşkeri Komeley Kur- dekani Göteborg, le 15 y septem- her da mangırtıneke destpt\kırd.

Le meydani "Brunnsparken ".

Bem şeweye 24 niştımanperwer

!em mangırtıne da beşdar bı1n.

ke bo pıştgıri bu le mangırekani Diyarbekır, paş 8 roj be amance- kaniyan geyıştın ı1 be konferan-

&1\k kotayiyan pt\Mna.

Daxwaziyekaniyan emane bôn:

1- Ebe dewleti SwM dawi rapor- teki resmi bıka derbarey zindane

erteşiyekey Diyarbekır, mangır­

tın fı mangırekan.

2- Ebe xaçi suri Swl!d destpeşke­

ri bıka bo ewey ke nawendi Xaçi Sur çend nwenerek bınerete zin- danekey Diyarbekır.

3- Ebe ezgey radyo w televizyo- ni SwM deng fı basekani mangır­

tıneke bılawbıkatewe w daway çoniyeti bari zindaniyekan bıkat.

Hetakıi em daxwaziyaneman bec@ nehi\nın mangırtınekeman

berdewam ebt!, yani mangırtıne­

keman ~ sını1re.

tzgey radyoy SwM paş 3 roj

rageyeneıı!ki xoy narde Dıyarbe­

kır. Deng ti basekaniy " Em rage- yenere" yekser le Turkiyawe 5-6 car le ezgey radyoy Nawendi Swed rageyandıra.

Ezgey radyoy nawçeke hemii roj@k deng

u

basekani em man-

gırtıney radegeyand. Her weha l!zgey radyoy Finlanda'ş be ra- portek deng iı basekani mangırtı­

nekey rageyand.

Progranıekani ezgey radyo w televizyoni nawendi SwM beşi

Turki çend carek em deng ıi ba- saney rageyand.

www.arsivakurd.org

BERBANG, H. 16/83, R. 4

Ezgey televizyoni SwM le reyi

mangırtıneke gıft d goyekiyan le gel çen kese k da kır d k e le zin- danekey Difarbekır , eşkence w azar dıra bun le deng d bas da le

"VAstnytt" rageyandıra.

Xaçi Süri Swed bel~ni da be komitey mangırtıneke, ke hewl eden bo nardıni .çend nw@nereki- yan bo zindanekey Diyarbekır.

Dewleti Swed be agadari wezi-

ri derewe narneyeki nard bo

konıiteke ke be kı1rti wıti " SwM dem@ke hewıl eda bo mafi mirov le Turkiya ... agadare ke geli!k ka- ri nabece ekır@n dıji mafi nurov ..

le ber ewe dewleti SwM heta ku esta çon le netewe yekgırttiwe­

kan d Şı1ray Ewrı1pa hewli dawe w lernewlaş hewıl eda .. w em

rlldaweş ebate herdem şôray

Ewrupa."

tember da bo her d6 @zgey rad- yo w televizyon her weha bo rojnamekan-le ceyi nıangırtı­

neke- d be hoy ~zgey radyoy nawçekewe , supasi hesti berzi

pıştgiri giyani w mali xelki şare­

ke kıra.

Le konferansİ roji kotayi henan be mangırtıneke 3 rojname w t!z- gekani radyoy nawend, televiz- yoni Swed i'ı radyoy nawçeke

beşdar bı1n.

Konfıransc!k kıra le ro.ii 22

sep-

/

lTTRlKESMINISTERN

HungerstrejkkommittEin 1983-09-21

Hungerstrejken i Diyarbakir - pcb Götehqrg

Era telegram t i l l statsminister Palme, utrikesminister Bodström och invandrarmini&ter Gradin har överlamnats t i l l mıy som tjansteförattande utrikesminister.

Uppgifterna om tortyr och annan omansklig behandling i de turkiska militarfangelserna ar skakande. Situationen vad galler de manskliga rattigheterna i Turkiet har ıange varit mycket otillfredsstallande. Sverige har framförallt ı Europaradet men aven i FN och direkt t i l l den turkiska regeringen uttryckt sin oro över utvecklingen. Denna oro utgjorde ocksiı grunden för den anmalan som Sverige t i l l - sammans med fyra andra lander gjort rnot Turkiet inför Europarfıdets kommission fbr de manskliga rattigheterna.

Denna anmalan arnfattar bl.a. uppgifter om tortyr. De raP,porter som nu nfır ass om nya brott mot grundlaggande manskliga rattigheter kommer att beaktas i det material

vı lagger fram inför kommissionen.

.. _/

Gertrud Sıgurdsen

T f utrikesminister

Narney Weziri Derewey S~d bo m~ırb.nekc:y Göteborg

Till

President ICenan Evren

Mangırtıni

Kurdc::kani Göteborg Bo

Pıştgiriyi

Le

Mangu1ınekey Ş are

Helm et

ü

Qurbaniyekc::y

Diyarl><kır

Vi ııtöder de p:ılitiska Ungarnas hunqerstrejk i ıRilitiir- flingelset i Diyıı.bakir i Turkiet och den syrıp;ıtistrejk soııı har inletts i GöteboJ:g, sıı.mQ kdiveı:

- att tortyren oıaedelbaı:t stoppıı.s

- - ;ııtt de inhumana fii.ngelseförh6llandena stoppas

- att Ungıı.rnıı. ıskall betraktıı.a see politiska flıngaı:

och behıı.ndlas enliqt lagar som gli.ller för desısa - att flıngarnıı. ııkıı. f! tillging till medicin och lii.k;uvi!lırd - att flıngıı.rnıı. !lır t..ıı. enıot besök av anhöı:igıı

Göteborg 1983 09 20

Göteboı:gs Kommuniıstiaka Arbetarkoıııım.ın

Vii.nsterpartiet Koıııınunisterna

Namey Parti Komunilti Swed-Lıqi Göteborg-bo EVREN

www.arsivakurd.org

B4ND!

JI BO

XWENDEVANEN KURD

Federasyona Komele n Kurdis- tan bı berpırsiyare universila Stockholme ya beşa "sekreterya- ta xwendevanen biyaniya" (Sek- reteriatet för utlanska Studeran- de) rajı bo rewşen xwendevanen Kurd peywendi çekır. Pışti cıvi­

ne nıvisek resmi ha te şandın, ku xwendevanen Kurd ku gyrnna- sium (lise) xelaskırıne, le jı her zordestlye, dere welat bune, be ku diplome xwe karıbın bı xwe

re derxın, karıbın u ~yda xwe lı

universile çe kın u Federasyon jı

wan re bıbe merciya referens.

J ı bo ve yeke ' her xwendeva- neki Kurd, ku gymnasium xelas

kırıye, le nıkare ~yda xwe lı uru- versite çeke, dıve peywendiye xwe bı Federasyone re çeke. Fe- derasyon de alikariya wau bıke.

Federasyona Koruelen Kurdis-

tanıLı Swe&

CIVİNA

"" .

FEDERASYONAN U DAIRA

BIYANIYAN - -

Statens İnvandrar ~rk: Daira bıyaniyan a dewJet(!/ Statens kultlll'1'1d:Şfira çandi ya dewletf:./ invandrarpolitiska Kommiten: Komita bıyaniyan a siyasi.

Dı roje n 6 u 7 e Ok to bre de

cıvina "Referensgruppen" pe k hat

"Referensgrupp'' jı Federasyo- ne n biyaniyan

pe

k te u lı ser problemen biyaniyan bı awaki

gışti dısekıne. Le bıryar nagre;

ditın u daxwazen xwe peşkeş dıke. Dı cıvine de merciyen cıhe

- cıhe bı berpırsiyare n xwe va

beşdar dı bın. Daxwaze n Fede- rasyonan dı nav her merciyeki da

paşe dı be mewzuya axaftın u bı

laikariya wan daxwazan bıryaren gışti te ne gırtın.

Dı cıvine· da jı F ederasyona Komelen Kurdistan lı Swed, se- roke Federasyone beşdar bu. Cı­

vin lı S tockbolme dı xaniye

Riksarkivet da çe bu u her du roj ji, seet jı nehe sıbC Iıeta sıse ye evare dom kır.

' 'S to ra Referensgruppen" lı er sal care k, bı pe şengiya'lnvandrar­

verket' dıcıve. Merciyen ku bı berpırsiyare n xwe va dı cıvine da

beşdar bun u peyıvin ev bun.

Jı beşa arşive: Riksarkivet, Lands arkivet, Statsarkivet.

Jı lnvandrarverket: Serok Thord Palmlund, lrene Linden. Lennart Torstensson, Brita Sydlıoff u

Iıwd.

Jı Statens Kulturradet:

Goran Lofdahl, Hans Margaretta VVahlberg,

Hilınan.

Serok Enflo, Ger d

Jı lnvandrarpolitiska Komınitten

lngemar Kallberg u jı pırtukgeh

(bibliotek) an ji çend kes arnade bun.

Daxwazen me jı Statensin- vandrarverk. rakırma ka m pe n rnultkiyan blin.

Bersiva lnvandrarverket: Erne nezik de jı bo rakırma kampen multeciyan bıxebıtın u de rabeji.

Daxwaza me ya dı ji Statens Kultur r3det, dıve alikariya lite- ratura kurdi were zedekırın. Gele Kurd bındest e u zımane wi ~de­

xe ye₁ bı gelen azad ra naye mu- qayese k ırın.

Bersiva Statens Kurltur rAdei::

Rast e, erne lı ser ve mesele bı­

sekının.

www.arsivakurd.org

BERBANG, H. 16/83, R. 6

Zordesti u xwinnjandına kolo- ni ku jı sed salan vır de lı ser gele Kurd dıhat kırıu, bı cunta faşist

ya 12 lloue ra pırtır gıring u ren- gexwini te domkınn.

Cunta leşkeri ya faşist; lı cem

kırmen xwe yen erişiln ser gun- dan dardakırın, le dan, gırtına

hemu kesan u dı hepısxanan de lis

tıken kuştınen şoreşgeran ku dı Tırkiye u Kurdistane da dıke, lı

dervaye welat ji bı sazumane n xwe ye n faşist lı hımber

pe

^şveru­

yan, welatpare zan u şoreşgeran bı ewnaki vekıri erişan pC k line u

bı hemu metodan çaven wan dı­

tırsine. Xaseten dı welate n ku te da karkeren jı Tırkiye u Kordis- tane ze de hene pırtır listıkan çe-

dık e. J ı ber ku dı van w e la tan de her tım lı lıımber cunta faşist mı-

xalefet pek te. Ciyen ku le lı­

hevanina evan listıkan çe dıkın

yek ji Konsolusen Tırkan ın.

Cônta faşist u koloni evan kırı­

ne xwe yen ledan, Iade kınn u

xwinmıjiya xwe ya ku dı welat da dıde kırın, dı welate ku em te da ne, dı Avustırye de ji bı meto- de n minayi bı des te konsoluse n xwe bı ci line. Metoden zordes li ku Konsolos pektinın:

1- Jı bo ku jiyana karkır u kedkı­

ran roj bı roj bıgrın bın pabuna xwe

sere

^mırove dosiki hatiye

gırtın.

2- Hemô kesen bıçın Konsolusan üm, mer u zarok) jı seri heta bıni

hôr hôr te n saxkırın.

3- Konsolos ku bıxwaze dıkare

hemu kesan bıgrebın pırsiyaran, ıe ta de b ık e u b ıd e tırsandın.

Jı bo ku karkıran jı tekoşina

Abori - demokkratik u politik bı­

lf'!Iİne u çave wan bıtırsine, tır­

san dı w ana dıde. Pasaporten hı­

nekan jı destan dıgrın, yen lıme­

kan ji nişan dıkın. Evan tıştana pıri caran ha tın kırın u bin ji te n

kınn.

Jı vır çend meh bere, hevaleki

pırek a karkır, jı bo gırtına vize

dı çe Konsoluse. Çewa ku dıkeve hundır çar poJe s bı .hev ra saxdı­

kın u dı çente we de belavokeki 1' e Gulan e dıbinın. Hema dest

dıdın ser pasaporta hevala pırek.

u

^{je ra} dıoo jın ku ve dera dew- leta Tırk e, te suc kıriye, te lı hım

ber dewlete suc kıriye. Hevala pi- rek dıqere, dıooje lf'!l suceki mm ji tuneye, mm kesek ne kuşliye

u Yeke Golane ji roja karkırau,

ya Yekiti-Pıştgıri u te koşine ye.

Dı Avustırye de ji bı bezaran kar-

kır

u

^{kedkır dı} ve roja te koşine

de ciye xwe dıgrın u belavakan belav dıkın. Jı wana yek ji mm

gırt. Ev ji ne suc e. Konsolos je ra

dıooje, ku lı we der qariiinen Tırk

derhas dıbın, dıve tu zukera jı Aviistırye derbıkevi, em te nıha dışinın Tırkiye. Ev pasaporta me daye we, çaxa em bıxwazın em

dıkarın disa şun da bıgrın.

ıievala pirek oo tırs lı lumber Konsolos jı bo male xwe lı ber- xwe dıde.

li

Konsolos pırtır dıqa­

hıre ii dıoo je ku jı ve der derkeve

bıçe an ji erne çave te gredın, te bavejın erebeki u bışinın Tırkiye.

Hevala · pirek bı jirti ev hersıva

han dıde: "Hun xwinmıj u nijad- perest ın. We ku jı mm pasaport

gırt hiin baweriya xwe u tışteki kınne dıkın ? Ev tışte n ku hiin

dıkın tışten piiç u vala nın. Ez te dıgihe m, hun dıxwazın ku bı

evan tıştan tırsan dı mm u dı gele me bıdın. Heta nıha tu lı ciyek u tu demeki me jı van zordestiyan ra seri dananiye u erne daneynın"

Lı ser ve yeke Konsolos dıooje

ku. "Ez te jı w e la tdariye dave jım Bıçe ke jan welate dıxwazi bıbe

welatdare wi welati".

www.arsivakurd.org

Serbôriyek dm wek veya: ^{Jı vır} hefteki bere xwendevaneki ^jı bo vize , dı Viane de ^dıçe Konsolasa

Tırk ii pasaporta xwe dıde ii vize

dıxwaze. Revebıreki ku pasapor- te jı deste xwendevan ^dıgre ii lı

baje re biiyina wi dınıhe re . "Em

nıkarın bı sere xwe vize bıdın te.

Lı van karan Konsolose ^{rnezın bı} xwe dınılıere, dıve tu hınek dm

bıpeyi, erne gazi te bıkın" dıoo­

je. Hınek wext şiinde gazi xwen- devan dıkın ii je ra dı bi! jın ku bı

ziike ra du surete xwe bine. He- va! xwendevan ku surere xwe ti- ne ii dıde, Konsolose ^mezın je ra

dıooje ku: "Eiu vize nadın te, em riipeleki dıdın te. Tu ji dı demeki

kın da xılasiye n xwe bıqedine

erne te bışinın Tırkiye ". Heval ku dest bı izah kırma weziyeta xwe dıke Konsolos tamiii nake ii

dıbeje ku: ^"Dıve tu lı gor golı­

ne n me bıki ( tevgeri)' an ji jı bo te xırab dıbe" fıwd. tırsan te dı­

de. Heval dıooje ku: "Ez ^lı weder xwendevan. ıın, he derseki mm

lıeye, qene ·çend melıen dıne ji vize bıdın ının ku ez dılııstana

xwe xılas bıkım". Disa ji Konso- lose dewleta nijadperest ^dıooje ku: "Gotıne n me bıke an ji jı vır

derkeve bıçe ". Heval dıoo je:

·'An pasaporta nnn ^şiin de bıdıiı an ji kaxızeki jı bo gırtına wi bı­

dm nnn". Konsolos ^dıooje ku:

'Em qet tış teki ji n adın te. Bıce­

henıme bıçe".

U

hemii tışten ku

jı hevala pirek ra dıoojın,jı heva- le xwendevan ra ji dıoojın ii dıkın

derva.

Konsolasa Tırkiye lı dervaye welat lı ser hemii kese n welatpa rez,

pe

^{şverii ii bı taybeti lı ser ke-}

sen jı gele Kurd ın, evan tıştan

pek tine:

- Konsolasa Tırkiye bı tevreki xebata CIA dıxebıte. Ku bıxwaze

we kesan bırevine, çave wan ^gı­

rede ii bışine Tırkiye.

- Bıxwaze we mırovan jı welat- dariye baveje ii an ji bıgre. Bı çı ? Bı 'pasaportan'.

- Konsolos jı gele me ra pe şni­

yara welatdar huyina welaren ^dın

BERBANG, H. ı6/83, R. 7

WEZERETA TIRKİYE MEZIN wtEN

WESİ~E

Sala ... dı gundô ... bilyi, jı karkue Tırk .. . . . .... ô pasaporta we ya ku ^dı 27/ .. /198 de hatiya da- yin, jı aliye wezereta Tırkiye Mezın ya Wien, jı destô we ha- liye gırtın. Te zanin.

Mor

Wezereta Tırkiye Mezın ya Wien

şiıba Konsolosiye Taner KARAKAŞ

Seroke Şôba Konsolosiyô

dık e ü re beriye dıke.

- Dewleta Tırkiye ya nıjadperest

çewa ku Kurdsıtan kıriye wela- teki koloni ii dı hemii aliye jiya- ne da nehiştiye

pe

^ş ta çiiyina Abori - Çandi ii Politik fıreh bı­

be ii pe şda bıçe; nıha ji lı derva- ye welat xwendına xwendevane n Kurdan ji dede qııtkırın. Be şık dı

vi ware da ^{çı jı} Konsolasan

re

we bıkın ii dıkın.

Dı hernil konaxe diroka dewle- ta nıjadperest de evan tıştana ha-

lıne kırın ii xebata wan de eva ar- manceki bıngehi ye. Jı evanan go-

tınen du revebıre dewleta Tırki­

ye yen bere wusa dıgotın:

Wezire dewleta Tırkiye Mahmut Esat Bozkurt dı qısedaneki xwe ya dı bajere ödemişe de ewha

dıgot:

"Em dı Tırkiye da dı dewlete- ki azad de dıjin. Tırk efendi ii xwediye vi welati ne. Yen ku xwina wan ^{bı paqıji} xwina Tırkan

nine, dı vi welati da yek kareki wan heye, ew ji koleti ye. Dost ii dıjnnn ji ii heta evan çiyan ji ger ve heıjqare ~w ha hızanıbın' . ( 17 MILLIYET, hejmar 1656,30 Ags. 1930)

Dı dema xwinnjandına Dersım

e da wezire dewleta Tırkiye

Celal Bayer lı pe ş dere xaniye meclisa mezın ya Mebiise n Tırki­

ye ewha dıgot: "Jı vır

pe

^da

. problemeki bı nave Kurdan tu- neye. Bıla sere me nehe şinın. Dı­

ha ji bı rasti an bıla koletiye qe- biil b ık m, an ji bıla b ıç ın seri lı

Koma Mılletan bıxın ii jı xwe ra ci U w are ki bıxwazın".

Mana evan heınii kınneo Kon- solose n Tırkiye ji lı gor ve politi- qa kol o ni - nijadperestiye re n çe-

kınn. Mina bapire n xwe ye n ni- jadperest ii xwinxur evan zordes- ti, tade ii le dane n xwe yen ^lı ser gele me bı awaki barbari ii bari

dıdın domkınn.

Em ban (gazi) hemii mırove n pe şverii - demo.,-at ii pıştgırtiye n maren insaniyeliye ne, ^dıkın;

Dıe V em lı hımber erişen dewleta

Tırk ya faşist ku dı Tırkiye ii Kurdistane de lı ser gele me ^dıke,

lı hımber lıstiken wi yen ku sazu- manne n wi ye n faşist dıxwazın lı

dervaye welat ji

pe

^{k bin ın, hemii}

he

re

^{n xwe bıkın ye k, te koşina}

xwe

pe

şda bıbın.

KOMELA CANDİ YA KURDISTANE LI WIEN

www.arsivakurd.org

BERBANG, H. 16/83, R. 8

NE

XEWNE NE

XEYAL E ,

•

Di ronahiya bGdawi ya roje de, telpek ewr ji ewri!n reş, bi carek€ her der bu tart, kest kes ne- didit. Tariyek reş, ji taristana kur, reşi resolankt u di v@ tari ya reşi resolankt de qirin u hawar u nalin, zinge zinga gerdunl! bu, gerdun bi van dengan tije bubu. Ji tirsa, lawiren çoll! xof girtin, ketin bin sawek giran, çivikan ji ber vll yekB fir@ ji bir ve ki ri n, ne dikarin ji ciye xwe bilepityana.

Av@n çem Q robaran ji her weha ji tirs u sawa v€ buyeril, xwe ji bir ve kirin ku we çawa Q bi kijan alt de biherikyana. U A destpekir, qirin u nalin gume gum u zinge zing. Di nava hewqas dengan de dini! li hev gerya, 'erd lerizi, ax qelişf. veçiriya, av rabu, lehi u tofan, babelisk

ii

talaz, her tişt tevlthev bu, asiman hate xware, her tişt li bin guh@ hev ket, gerdun belovaji bu.

O

di nava hewqas bOyeren neöıti de, min edi ber xwe nedit ku ez çawa ji nav ve 'eceba giran der- ketime, hatima derek din, deverek din, ku biyani him j1 bi her tişt!!n xwe ji min re biyanf ye.

Anuka digerim u carna difikirim ku ev 'eceba giran çi bu gelo, weha her tişt li bin guh@ hev xist u her tişt pereng perengi kir ku em ji axa xwe qetiyan an hatin qetandin Cı bi dur ketin hati n van deveran.

Bi rasti xweş e welate biyaniyan. Bi dar u da- ristan, bi her tişd!n xwe nüjen, mirov dikare bibl!je ku ez e çi bi kim ji we axa xwe ya qelş leketf, ji wan çol u beriyen hişk u kevnare. U!; ne were ye,

u

ne bawerim ku keseki din -heke heyvana avahiya

laşe xwe ji axa xwe girtibe- weha bitiki re.

Her çendt bi toz u duman u qelş leketi be jf.

axa me ye, ku her weha me heyvana avahiya çanda xwe ji jl! girtiye

a

em bi we hatine histiran.

Ez carna difikirim, tinim hişil xwe wan demen paşeroj en beriya hatina w@ telpa ewrl! ku ji ewri!n reş bu. Çi roj bu n ! bi her tişten xwe, çi zişt

ii

çi pak, çi baş u çi x irab.

n

bira min, rojek ji rojlin havi'nl! yi! germtirin bu, li ser revekil diineşiyam dil biçiyama ber bi gund. Gund sezdeh kilometre an mirov dikare bibeje sezdeh hezar metro ji papura mezin dur bu.

U

li pfı$iya min reyek, wek beriya Necefe hişkiola

u

germ. Kelekela roje bu, roj wek seleka sineiri ya li ser agir€ argune, wer germ bu, u di bin we germe de ez bi helekelek behneçikt diçum.

Siya min weka gilokek reş di ber min de, ji jor de tav, ji jl!r de ji xwelt (l axa germ, (i ez dimeşim.

Her ku dimeşiyam lingen min di

we

xweliya li ser reva germ de heta bi guzik@ winda dibun

u

^{ji laşil}

mi n ji her xweydanek.

Ji jor de xweydan

li

ji jer de ji toz u dumana ku ji ax u xweliyll radibu, bi laşl! min ve dizeliqi

u

^di

laşl! min de dibü wek heriya ciliqi.

Biborin, ez dibem qey pir bi kur u dur de çum, le bi rasti digel wan zehmet

a

zoran jt gelek xweş bu, ji ber ku ax u xweliyeke wisa bu ku ji bo min ne biyani bu, an ji min re ne biyanf.

Cı nuka li vi! der@, li vf welati, li van beyan!

biyant, di nava biyaniyan de, ku ez bi xwe jf j@ re biyanf me

u

t€ de digerim. Carna hin peyv ji ber xwe de di dev@ min de digerin

a

di nava her du Ilivan re ber bi der ve dimeşin, ger dibin, diweşin

u belav di bin;

Gelo bo çi ez li v@ dere me, ma xewn e an tiştekt

din ? U! öısa xwe bi hes ve tinim, bi xwe vedihesim,

- Na na, ne xewn e, ne xeyal e ji, rast e him ji pir rast ... !

www.arsivakurd.org

BERBANG, H. 16/83, R. 9

bersiva ^ho~eng _ _ _ _ _ _ _ _ _ ^____ı

Hoşeng!

Roniya çave min, Pandiye nave min Heviya mina pe (ın,

Di nav pereye n jln,

Dive m çend peyvan digel te bikim,

Be

qire n ii deng

Nizanim wa ji te dipirsim, Ka te tiştek nasiye ? W ek kesen birbir, Je hati eznawir, Ji e şa welat, Di ware xebat, Derd ii kule n min.

Naoojim tu ne jiri, Ne dioo m tu diblrl.

Tene sergermiya te, Tu rojan,

Tu deman,

Nahele ku, Ii çi krre hiir bl,

U

çak bilfır1 Beri tu hebi,

Pişti tu hati, Gelek caran,

Ez ketim uav tepe u neyarau, Tevi zor ii te dan

Digel zirt ii fortan,

Di Ç"aven min ne ditin tirs, Ji deve min ue girtin yek pirs, Te bi çavem xwe dit

Careke du caran,

Ku zor ii e şandin pirr he bii, Digel min xwe westandin, Dawi suhna xwe revandin, ı..e sere min nizim ne bii, Bi a Xwede her nizim nabe, Divya bii dile te bi ve ^şabe, Tevi van biiyeran,

U ser gotina tewtewe ii qeşmeran, Jelıra ku herdane guhen te,

Be

raman ii xwe ragirtin, Bi ser min da drrejt ! ..

Beri ve bi se salan,

Ji min ra dinivısi hole dioojl:

Bavo!

Diblnim dinivisaren te,

Dibhisiın ji dost ii yare n te,

Şopa ooheviyek cankuj, X we berdaye ser dile te, Pe sist biine dest ô milen te .. "

Delal ! ben her tişti,

Ew rewrewok ne dost ii yar in,

Birrek tewtewe, xernexwaz ii çavnebar in, Ji her nasl ra, dost ii yar naye gotin, Ho le pergala mirov te te sotin, Ev celeb kes dema rôbaıi te bin, Pirr ne rm ii xweş in,

Di paştotine wekl mar in, gelek dilreş in, Naxwazin kesek paqij binı1ne

qenciya esmeran dile wan die ^şine, Ji bo çakan ii çakiye dij ii ney ar in, Di deva ve tine w ek se ge har in.

Dive bizani ev ce le b kes wek mişke Ilir in, W an binayi nine.Ii ser oohne dimeşin,

J i zikmaki kur in.

Ma gelo dinasi mişke Ilir çi teba ye ?

W ek van kesan, ji ditina ^rastı ii qenciye dur ii cudaye.

Liir, li ser riiye erde najl, her ze ^rzenı1ne,

Tişten li ser erde, di nav ezme n yekcar nab1ne.

Çiya dar ii ber ii keskayi, Çem co ii cobar ii ronah1, Asiman siterk, ro ii hiv, Gewher, pilati'n ii zer ii zıv.

Tev je ra ne nas in, li nik w1 ne teba ne, Je ra ne hejayi kezikeke ii du kurman e, Kir tevger ii xebata wl di cihe n teng ii tan, Je ra kurm ii ke zik bihatirin ji elmas ii mirari.

Nave n Apollo ii kozmos wi bendewar nakin,

Xwarinıı çend kiizikan dikarin dile. w1 ^şakin.

Ev e re ii ramana van celeb kesan,

www.arsivakurd.org

BERBANG, H. 16/83, R. 10

Te gılıan u birbirina nandoz u teresan.

Li pe ş dost u y aran, qurre u çalak in,

Dema rlibari neyaran dibin, bizdok, perşikesti, Nikarin sere n xwe rakin.

Le ji bo kurden dilçak u doza wele t, Be uşt ji deve wan derte her agir u pet, Nemaze ji bo kesen tekoşer u gelparez, Gunehan çar dikin, didin,berhev, dikin rez.

Çi kese ji zanin u baweriya wan bi durkeve, Dibejin : şaş e.

Ji kese n w ek xwe çepe! u bizdok ra.

Dioojin . tegiheştiye, geleki baş e.

Ew ne yen xebate bun, tene diketin re ya xebatkaran.

Kama wan di hatina nav xebate çavnebari bu, Dixestin ew ji wek cameran oon xuyakirin, Xwe bildana wan, ne xurti u fedakar1 bu, Zlika reviyan dema ji wan va xuya bu mirln.

Dineken wan hatibun nav xebate ji aliye neyar, Da ku berrahevdin, di berhev ooxin kesen ne.hişyar.

Teqez baweriya wan bi gel nine,

Herç1 ew bi xwe ji cane xwe be hevt ne.

Diji gele xwe tu nizani çi pe xas in, Berdesti ne wek tajiye n bi meras in.

Ji bo gel nawestinin ji xwe lingan, Ji bo xelke, xwe davejin ser pilingan.

Ev e rewşa 'iro di nav gele me ye nezan, Llwana xwe sipartine noker, oobav u zinizan.

Neye b ira te ku rewşa kurden Rohilat u Bakurr, Ji rewşa kurden Sliriye durust uçaktir e,

Em hi n tiştan ji wan dibhlsin, Hale wan ji ye me pirr kambaxtir e.

Ev e ku nahele em bervehev ben u bibin yek,

Be şerm em gunehe n xwe die xin dere kolidar u felek ! Delal ! gava em ne çak u rast bin,

Teqez e w ji pisl u ne<pıeciya me ye,

Em bune pelise ketine bin Iingan ..

Gelo ! ma em de ç awan xwe ji ve nexweşiye xilaskin ? Gunehe n xwe bi birin, qenci u neqenciye ji hev naskin.

Kurre min!

Wa tu li Awropa yi, va me li Rohilat, Teqez ne razayl me ji tevgera nav welat.

Çavdare hemi bliyeran, Guhdare nuçe u xeberan, Dibinim, dibhisim, die şim,

Haydarim ji he mi w ar u deran.

Tu tene dibhisi, le ez dilfinim, Hophopa qeşmeran,

Canxulamiya nokeran, Duvluçandina nandozan, Devxumxumandina bedozan Derunasina kesbazan,

Zimandirejiya tolazan, Di nav van pele n gemari, Di van roje n re ş u tari, Tertilina gel,

Tevgeren oovac u çepe!, Koraniya reberan, Bertilina tekoşeran,

Re li ber wenda, Ji arınance cuda,

Nema dizanin çi bikin, tev mane oo war Ji ve rewşa xwe ya krre t qet nabin hişyar ..

Bi tevayi: ketine ber lingan u himooza neyar.

Heywax u sed heywax, Bi van kule n kembax ..

Ku her roj diblnim, Die şim u dilbirinim.

Xwezi min neditibliya, çe ku tu nabiılı,

Teqez tu bextikyari, ne wek min xemgini.

Em çawan dikarin oojin . slice felek u kolidar te heye! Guh bidere min delal!

Ma heya çi gave em de ji xuc u gunehen xwe birevin ? Ez sond dixwim bi sere te, Hoşin u Heval Re ya rast berdin, bikevin xaçereyan deverli bikevin. Ku tucaranji xwe u gel behevlne bu me Re ya rast şemirandin ne kare cameran e teqez qelsiye Li ser ^şopa qelsan ne batimeditin u te neçlime Ji gunehen xwe revin, kare nemerdan e, bes pisl ye. Tene bin karbidesten xev u nezan,

Ji bo çi hole em pisl ye bi xwe da tinin ? Totik vala u cendek giran, Neyar u nemerdan dilgeş dikin, bi xwe dikeninin.. Di nav şoreşe li nav niştiman,

Ev yek buye nexweşiyek malkambax ketiye cane me, Hinekan bi serhişki:, binekan bi oflazl, Nizanim ev çi bextereşiye ku, Hinekan bi xinizl, binekan bi xemexwazl, Zanaye me pe ketiye pirrtiri nezane me. Gelekan ji bi talankeri u dizi,

Kesin hene,ji gunehen xwe direvin, Kir, tevger u peyven wan,

Aliki di re ya feleke ra diexin dere Yezdan, Dikarin welat u şoreşe tev texin bin lingan.

Aliye din, ııe şerm u fihe t diexin dere Şeytan, Be şivişk ez geleki die şiyam bi van kire n han Xwe ji guneh u kemasiyan dişon w eki me kurdan. Keseki serwext, öırbir u hişyar,

Tene ya ku me ji ve guhartiye, Dikari qenc bibire, çak bibine gelek !işten nediyar.

Me kolidar xistiye şuna Şeytan ! .. Ji altki: nezaniya gel u tenegihe ştina xortan,

W ey xweli li sere me, me re ya rast şemirandiye, Ji aliye din aloskeriya oobavan, reyina xernexwazan

www.arsivakurd.org

Min nedivyabô re bidim devlokiya ^qışmer ii tolazan Ji lewre divyabô ji herldre hôr birn,

X w e ragrim, ji herkesi dur birn, Heya rastfji herkesi va xuya be, qenci ^{(i neqınci} ji h ev cu da be.

BERBANG, H. 16/83, R. ll

we

kôda biç in şerevane n kurd ku dajotin ser ney ar 1 He tucaran ev bebavi'ne bôye, wek pilingan?

Kesi' bobiate k hore nediye, Ku welatek be şer ii ceng,

Be qirre n ii deng, ji dijmin ra be te berdan ! Xelke Wı, wek peze be şivan,

re

da be serjekirin, Hey e ku be ^ôıra te, ben we nameye di nameyek din da, Be te ^kuştin, je be te gerdan ! ..

Te gazind kiribôn, ji bo çi xwe niziki xebatkaran nakim Hinge min ji te ra dôr ii drre j nivi'sibô ku:

Kmn

di qada xebate mane birrek kureder ii 1

malkambaxin pi;Jen kuradibin ^tev gend ii gô, gerrek ii kerrax in, Ez tucaran di nav aven hole qirej da sobahiye nakim.

Dawl vaye her tişt xuya bu,

Li Rohilat ii Roava dijmin bi me ^şa bii, West (i xebata çarde salan,

Xwln (i fedakariya gelek hevalan, Bi bebavi hat firotin,

Li Kurdistans ^ıiivro gelek dever hatin sotin, Re ya ku li herdere bi korani dabôn ser, Bi reberiya hin nezan ii piştmeriya hin ker, Be raman ii hişyarl,

Em deverli dan erde , ^gı1ıandin vi wari.

Ev biiyeren ^paşi'n hi'nge ji min va ^xweş xuyabôn, Kesen datanin ser xebate birrek cankule ne heja bun.

Hinek je xiniz, ji ali neyarva hatibôn ^şandin,

Gelek ramane n çepe) di sere millet ^da dihatin çandin.

Pişti' van bôyeran

Em dibihlsin nexmeyeke nuh ji deve hin zirtekeran ! Binher, çi gotinek ^şe t,

Berradayi', bevac ii

me

^t...

Hin kesin nezan ii guhmre j, Totik vala ii mejô ^qiıij, Dibejin di talde ii nedyaran,

Dikin kurrepist li pe ^ş nezanan, li her di'waran,

"Heke ^şoreş bimana, welat seraser dibô weran ..

Di nav xeıita Cihane radibô nave Kurdistan,

Teqız de hebin, hin gotin ii peyman, Di navbera Barzani ii Şahe İran".

Ev e gotina min ji bo van celeb kesan:

"Bimirin, biqışin herin nik Şeytan.

Dive hôn bizanin ku Barzani xwe ^kuşt, Xwina cegaweren kurd bi dotaran ^şuşt, Rômeta xwe ii kurdan siparte ney ar, Ji bo we keran her bindestl hişt".

Li A wropa, li her ali wele t, Kurre min ! niha de be me ser te,

Xebat ketibô nav desten çepel ii ^şi;t, Dile xwe vekim li her te, Xorten xebatker, jehati dilawer Binher ev e şlret min, Ji xebate, ji berpirsiyariye dihatin dôrxistin, De be jim pirr kurt ⁽ⁱ kin:

Li erdima şoreş gelek tekoşer, "Ku di heınl kir ii waran,

Ji bo gotina "çima" dihatin ^kuştin. Digel hemi' nas ⁽ⁱ dost (i neyaran, Dibonn di gunehen xiniz ii nokeran, ^Baş vekl çave xwe,

Digirtin deve n welatparez ii cengaweran. Bib"'ıfı şi'reta have xwe Bi tene devekl' digot destekidikir, Li ser her kir ii gotine hur lfi, En mayl be deng, wek pôtenji kevir. Ji kir ii gotinen lez dôr bi, Dongiya şoreş ii gelbizare miroveki va hatibô giredan, Heya nekeVi ^kenıl ii şaşiye, Ji Iewra şoreşa serdesthat fırotin, Fihedkar nebt di ^paşiye ".

QeJ!ıne we gihaş te des te Şahe İran. Ev e şlreta durust ii çak, Herçl e rdima ^şoreş,

Dema bi.liiStin nôçeya kambax, ji

rôki

giredan re ş.

Keç ii biikan porren xwe birnn, Kal (i prre n kur d bi serhev da digÜtn, Digotin: heywax ii her heywax ! Çawan dibe

k1i

serok ho le bi he saıii, Axa wete t ii şoreşa serdest berde ? Ma nizane ku Tikriti neyare gele kurd e,

oe

me he mi yan ji wele t bi derxe ⁽ⁱ bi gerde.

Çekbilgiren me we tevda be ne ^kuştin,

Lat ii zinaren ^niştiman, de bi xwlna wan be te ^şuştin, Namôs ii rumeta me de bikeve her lingan,

Ji bo we xortan dixwazim

pe

şendeyek xweş (i ronak.

Bavg te OSMAN SEBRI

www.arsivakurd.org

ROLA JINAN DI DlROKE DE TIM Dİ PLANE DUWEMIN DE HATIYE RABER KIRIN. LE JIN IRO LI HEMBER VE SER- DESTlYE ŞER

0

XEBAT DIKIN KU DI CIV ATE DE

cfHt

XWE YE RASTIN BIGRIN. MIXABIN MERIV NIKARE BIBEJE KU EW IRO LI HER DERI DINE

0

BI TEYAYI GIHIŞTINE AR- MANCAXWE.

Sederne n ve ji, bı bir ô raya

ının evın' ku he

ze

^{n me tınkar ô}

serdest bo ku jıyana xwe bı do-

minın zordariyek gelek dıjwar lı

ser çin ô mıleten bındest dıkın ô ev zordari lı ser jınan du qat e. Jı

aliki de me re n w an' jı aliye dm de ji he

ze

n kedxwar ô serdest ..

Lı welaten wek ye me, bındest

ô paşdemayi de dı heqe cihe jıne de w usa nezaniye n kôr ô nıhe ri- ne n çewt hakim ın, ku jiyana jı­

ne ya iroyin, çı dı nav cıvate de,

çı ji dı nav jınan bı xwe de çawa be, wusa hatiye qebôı kınn. Tabi- at jıne, weke we ava kınye ô dıve wusa bımine. Dınya ku ew te de

dıji nav çar diwaran e. Eger jı na- va wan çar diwaran derkeve de jı

aliye cıva te ve be inkar kın n ô

cemıdandın - eger neye kuştın ! - Mesela jınan bı pırani, jı aliye fonksiyona wan ya dı nav cıvate

de ô dı mesela wekheviy a nav mer ô jıne de te mıjôıbôn. Bı ba-

weriya ının, ev mesela gıring, jı

mesele n dm ye n cıvaki nıkare be

qetandın. Dı cıvaten kevn de cihe jıne çı bu; ir o çı ye; ô w e sı be çawa be ? Ro la jıne dı jıyana cı-

. vaki ô abori de çı ye ? Bo ku zordesliye, bındesliye, sefalete hwd. jı raste (meydane) rabıkın dıve em van tıştan nnd ter bıbın

ô bı karı bın bı hevdô re ( weke du hevalan ne weke jın ô me r) te ko-

şine bıdın ii lı ser bıngebe wek- heviye xwe organize b ıkı n.

l i ez e dı ve nıvisa xwe de lı

ser van tıştan nesekınım. Ez e ve- genm ser rewşa me, jıne n kur- dan .. Rewşa me ya iroyin ..

XWENDIN

Du w aren beri gıring ku me je bepar hıştıne, xwendın ii zanin

ın. Me jı deste nexwendi bôn ô nezaniye pır ô pır kışanidye. Me van ke maniyana perçeki jı jiyana xwe qebôı kınye ô tışte beri xı-

rabtır ev e, ku em mzanın bı çı

awayi lı hemher van kemaniyan

rawestın ô wan kemtır bıkın.

Jı aliye xwendıne de jınen

Kurd gelek lı paş ırıane. Em dıka­

nn bıbejın, ku ir o jı% 90 e jıne n Kurd nıkarın bıxwinın ô bınıvısi­

nın. Dı aliki de he ze n kolonyal,

dı aliye dm de ji bir ô baweriye n me yen feodal bone sedemen be- parmayina me ya jı xwendıne ô nıvisandıne ô zanebône ..

Cıvata me dı ali şandına keçan

(jınan) ya dılııstane de gelek lı paş e. Em dıbejın: "Keç çawa

dıçe dılııstane; dıçe çı dıke; ci- he we dı hundıre male da ye. Ew

dıve bızewıce ô jı xwe re bıbe

xwedi mal ô zarô". Rast e dıve jı

xwe re bıbe xwedi mal ô zarii, le vaya ew nine ku dıve bıla neçın dılııstane, bıla nexwinın, bıla ne zana bın, bıla xwe negıhinın.

Bo ku jınen Kurd, dı meselen

cıvaki de ô dı doza nzgarbôna Kurdistane de cihe xwe bıgnn, dıve beriya her tışti, bıxwinın,

xwe bıgihinın ô rewşa ku ew te de dıjin, cıvata xwe ô cihe xwe ye dı cıvate de bınasın.

www.arsivakurd.org

Em dıxwazın viya bı misaleki hin baştır berbıçav bıkın: W ek ku te zanin, iro lı pıraniya gunden Kurdistane dıbıstan tune ne, jı

ber ve yeke dıve keç ii xorren me bıçın gundeki ku le ^dıbıstan heye an dıve bıçın bajer bıxwi­

nın. ı.e mıxabın, em keçan na-

şinın, ku tene jı gunde xwe bıde

re ii bıçe gundeki dın, dıbıstane.

Ev tışta jı bo keçan derhas nabe.

Şert, rewş dest nadın ku keçen me ji weki xorren me bıçın dıbıs­

tane ii ren. Keçek, tene ^bı sere xwe nıkare bı çe lı baje r btmine ii

bıçe dıbıstane. Hiin ir o, jı ke dı­

pırsın. bıpırsın, ez bawer nakım,

ku yek derkeve (an derkeve ew ji

jı sedi yek) ii bıreje: "Rast e bıla

keç ji weke xortan bıbın, bıçın dıbıstane, ne weke (keçeke) ^jı­

neke, weke nuroveki". ^ı.e va tış­

ta ne gunehe wan e ji, ye n ku ^dı­

re jın keç çawa tene bı sere xwe dere lı dere ( cihe) xerib dıxwine.

Jı ber ku, cıvata me ne cıvatek peşdeçiiyi ye. Pıraniya insanen me ne ronakbir ın, ne zana ne, ne xwenda ne, ku vi ^tışti wusa ~biii bıkın.

REWŞA ^EKONOMIK

U

PEYWENDIYEN CN AKl

Lı Kurdistane bejmara jıne n ku lı dervayi male dıxebıtın gelek kem ın. Sedemen ve ji, beri her

tışti, weke me lı jor ji got, rewşa xwendıni ye. ven dın, din, urf, edet hwd. ın. Jı ber ve yeke ji jın dı aliye dk onomik de ^{tımi gıre­}

dayi meren xwe biine. Hiin e ^nı­

ha bırejın. "Oet ji wusa nine. ^Jı­

ne n ku lı dervayi maıe dıxebıtın

ii abora xwe temin ^dıkın hene ii em bı çaven xwe dıbinın". Rast

jıne n w usa ji hen e, le pır ke m ın.

Mıxabın, bı tevayi rewşa me jı­

nan weke van çend istisnayan ni- ne. Ez bawer naktm, ku ^{dı cıva­}

ta me de jın bıkarıbın re destiira (daxwaza) me re xwe kar ^bıkın.

Bı tevayi mer lı dervayi male

dıxebıte ii male xwedi dıke. Jın dı hundırS male de dıxebıte; lı

zarokan me ze dıke, şive çedıke,

male paqıj dıke, hwd. Bı vi awayi

daniistandına wan bı dervayi ma-

re

^{re pır ~ls} e. Agahdari ii zanina

wan a dı he<jl jıyana sosyal ii pır­

sen cıvaki de gelek kem e. ^Dınya wan jı nav çar diwaren ^maıe ii kar ii baren ^hundır pek te. "Jın

diware hundır e' mer di w are derva ye". Jı ve gotıne ji baş te

farukırın ku ev zihniyet ^dı meji- yen me de çıqas kiir hatiye ko-

Iandın (i bı cih kırın.

Dıve ev tışre n ku nun lı jor got. çewt neyen fam ^kırın. Ar manca ının, ne tene reşkırın (i

mahkum kırma me ran e. Arınane

rohni ktnna zihniyet ^{(i nıhe} rina hakim e; ku dt nav pe vajoyeki diroki de buye parçeyek ^{gıring jı} çand ii ideolojiya cıvata me. Her

çı qas lı gor ve ideolojiye' rola

bındesti (i koletiye para jıne (i ro- la serdesti ⁽ⁱ koledariye ji para mer ketıbe, ev herdu rol ^bı hevdu re zihniyeta hakim pek ^{tinın. Jı}

BERBANG,H.ı6/83, R.ı3

ber ve, xwediye herdu rolan ji ne azad ın. Her du ji (her ^çı qas ne

bı qasi hev be ji) dı bın nire ne- wekhevi (i koledariya ideolojiya hakim de dıjin. Heta ku jın azad

nebın mer azad nabın, (i heta ku me r ji azad ne ^{bın jın} ji azad na- bın.

ü

heta ku peywendiyen mer ii jınan lı ser bıngebe newekhevi (i

koledariye dom bıkın, cıvat ji azad nabe

ı.e ev naye we mane ku erne

jı van peywendiyan re stiiye xwe xwar bıkın, lı cilıe xwe runen (i

azadiya cıvare bıpen. Na, dıve

her yek jı me "çı jın, çı mer "gav

bı gav xwe jı van peywendiye n gemari bışon (i xwe jı ideolojiya hakim aza d bı kın. ve ku nıkarıbe

xwe azad bıke, nıkare cıvate ji azad bıke. (bıla denge nun bıçe

kese n ku lı derve şoreşger u de- mokrat ın (i lı mal axa ⁽ⁱ des- pot ın!)

ZEWAC

Lı welare me, bir (i baweri ye n feodal iro ji tesira xwe ^lı ser gele me bı heiU gıraniya xwe dajo. ^Jın dı ali cınsiyeta xwe de je rdest u pıçlik ten ditın. Gelek maten cı­

vaki (i fırsere n ku me r dıkarın bı­

karbinın, jın nıkarın btl<arbinın.

Pır tışt hene ku me r dıkın, le jın nıkarın bıkın, wexta bıkın guneh te hesab kırın, eyb re xuya kınn (i jı ali cıvate de nurovek xırab te

hesıbandın. Jın, hımjı he la cıvaki

de, hnn ji jı bela cinsiyeta xwe de bındest e, pıçuk e, ~ls e ..

J ın lı welate me, iro bı pera te n fırotın. W eki ku pez te ^fıro­

tın; ren hazar ^{kırın (i lı} gor çina xwe ya sosyal, fiyetek (ku nave we "~len" e) re bırin ! Pıraniya

zewacan,

oo

^{dılen keçan dıbın.}

Keç me re ku ew pe re ^dızewıce nabine (i nasnake. Carna wusa dı­

be, ku wexta baven wan ^dıxwa­

zın wan bıdtn yeki ku

oo

^dde

wan be, keç çare dı "revandıne"

de an dı nurıne de dıbinın.

www.arsivakurd.org

BERBANG,H. ı6/83, R.14

Mııle wan tune ye ku lı ser ji- yana xwe bıryar bıdın. (weki dema koledariye, bı hezar salan beri nıha). Nıkarın bı xwe bıryar bıdın ku de bı ke re bızewıcın.

Bave wan, wan bı pera dıfroşe an 'berdeli' dıke, weke tu du tıştan bı h ev bıguhe rini.

Dı nav van deh sale n dawin de,

bı taybeti lı bajaran ii dı nav çin ii tebecj; n navin ii bılınd de hınek

gnherin çe biine. li, bı baweriya mm dıve mırov bı van guherinan ji neye xapandın. Jı ber ku ev bı pırani, ne guherine n bıngehin ın.

Pııi caran bı ser de ii şekli ne.

Pe ywendi ii baweriye n feodal ci- he x w e dane h ın peywendi ii ba- weriyen niv -kapitalist, ku kok ii rehe n van ne dı cıvata me de he- şin biine ii şax ave tıne' le jı derve

(jı Tırkan ii bıyanıyen dın) hatı­

ne deyn kırın. Jı ber ve' niiviin

u

guherin xwe bı teqlid ii kopya kı­

rıneki gelek xav raber dıkın. Aza- diya jıne dadıkeve sewiyeki ew Eas nızm, ku jı kınc, makyaj, mo- da ii hwd. be tır tıştek namine. Ev ne azadiya rastin e. ev- eger je re azadi be gotın - azadiya naylon e.

DİN

Jınan jı sed salan vır de, lı gu- herin ii

pe

şveçiiue n dı cıvara ew

te

de dıjin, jı diir ve me ze kırıne.

Wexta mer dı ali cıvaki, sıyasi,

abori

u

kulturi de pe şveçiine, jın lı ser eerda, bı kare mare

u

bı za- rokan ve ırujiil biine. Rewşa xwe ya hane te negıhiştıne, "her tışt jı

Iai Xwede ve hatiye çekınn, em

nıkarın bıguherinın'' gotıne

u

wu- sa qebiil kınne.

Gele me bı tevayi ji gelek dı bın tesira din de maye; ii hin ji dı

www.arsivakurd.org