T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı

(1)

Evrakı Doğrulamak İçin : https://ebys.akdeniz.edu.tr/enVision/Validate_Doc.aspx?V=BECN8UM9F

Bilgi için: Ayçin ÖZTÜRK Unvanı: Memur Adres:Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dumlupınar Bulvarı 07058 Kampüs

Konyaaltı/ANTALYA

Telefon:0 242 227 55 65 Faks0 242 310 66 13

e-Posta:saglik@akdeniz.edu.tr Elektronik Ağ:http://sbf.akdeniz.edu.tr - Pin Kodu:82412 Tel No: 3090

*BECN8UM9F*

T.C.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı

Sayı : 76608790-105.03.02.01-E.11929 01/06/2020

Konu : 2020-2021 Eğitim-Öğretim Yılı Güz ve Bahar Yarıyılı Beslenme ve Diyetetik Bölümü 1. Sınıf Ders İçerikleri

İLGİLİ MAKAMA

Fakültemiz Beslenme ve Diyetetik Bölümü 1. sınıf öğrencilerine 2020-2021 Eğitim- Öğretim Yılı Güz ve Bahar Yarıyıllarında okutulacak derslerin içerikleri ilişikte sunulmuştur.

Bilgilerinizi ve gereğini arz ederim.

e-imzalıdır

Prof. Dr. Ahmet Yılmaz ÇOBAN Dekan V.

Ek: 87 Sayfa Ders İçeriği

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 5. Maddesi gereğince güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.

Evrak Tarih ve Sayısı: 01/06/2020-E.11929

(2)

ATA 101 Atatürk İlkerleri ve İnkılap Tarihi I

Kredi AKTS

2 2 2

Atatürk İlkerleri ve İnkılap Tarihi I

Dersin Kaynakları

Kaynakları Ali İhsan Gencer, Sabahattin Özel, Türk İnkılâp Tarihi Bernard Lewis, Modern Türkiye’nin Doğuşu Durmuş Yalçın vd., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I-II Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi Mustafa Kemal Atatürk, Atatürk'ün Bütün Eserleri Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk

Sina Akşin, Türkiye’nin Yakın Tarihi

Stanford Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye Şerafettin Turan, Türk Devrim Tarihi

Ders Yapısı

Yarıyıl Kodu Adı T+U

1 ATA 101

Akdeniz Üniversitesi

Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik

Matematik ve Temel Bilimler Mühendislik Bilimleri Mühendislik Tasarımı Sosyal Bilimler

: : : : 30

Eğitim Bilimleri Fen Bilimleri Sağlık Bilimleri Alan Bilgisi

: : : :

20

50 Dersin Amacı :

Öğrencilerin, siyasî, iktisadî, sosyal ve askerî sorunlar karşısında yıkılmaya başlayan Osmanlı Devleti'nde çözüm arayışları çerçevesinde yapılan yenileşme hareketleri ve İmparatorluktan Milli Devlete geçiş sürecinde yaşanan siyasî olaylar ile Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde verilen Milli Mücadele sonucu Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecine ilişkin bilgileri bilimsel temellere dayanarak öğrenmelerini sağlamak.

Ders İçeriği :

Temel Kavramlar, Osmanlı Devleti Ve Osmanlı’da Yenileşme Hareketleri Osmanlı Devleti’nin Gerileme Nedenleri, Genç Osmanlılar, Meşrutiyet, İttihat Ve Terakki Meşrutiyet Dönemi, Trablusgarp Ve Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı: Savaşın Sebepleri, Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler, Gizli Antlaşmalar, Savaşın Sonuçları, Mondros Mütarekesi Ve Osmanlı Devletinin Paylaşılması, Milli Mücadele:

Hazırlık Dönemi, Cemiyetler, Kuvay–ı Milliye, Kongreler: Bölgesel Kongreler, Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi Son Osmanlı Mebusan Meclisi Ve Misak-ı Milli, TBMM’nin Açılması Ve Yeni Türk Devletinin Oluşumu, Milli Mücadelede Cepheler: Doğu, Güney Ve Batı Cepheleri, Mudanya Mütarekesi Ve Lozan Antlaşması

Öğrenim Türü Dersin Dili Dersin Düzeyi Dersin Staj Durumu

Örgün Öğretim Türkçe Fakülte Yok

Bölümü/Programı

Dersin Türü

Beslenme ve Diyetetik

Zorunlu

Ön Koşul Dersin Koordinatörü Dersi Veren Dersin Yardımcıları

Öğr.Gör. KORAY ERGİNÖğr.Gör.

MUSTAFA MALHUTÖğr.Gör. AHMET KISAÖğr.Gör. MURAT BOZÖğr.Gör.

FATMA ÇETİNÖğr.Gör. NURDAN ÇETİNKAYAÖğr.Gör. BENGİ KÜMBÜL UZUNSAKALÖğr.Gör. MURAT ÖNALÖğr.Gör. MEHMET KÜÇÜK

Ders Konuları

Hafta Konu Ön Hazırlık Dökümanlar

1 Temel Kavramlar

2 Osmanlı Devleti’nin Gerileme Nedenleri

3 Osmanlı Devleti Ve Osmanlı’da Yenileşme Hareketleri (Giriş) 4 Genç Osmanlılar, Meşrutiyet, İttihat Ve Terakki

5 Meşrutiyet Dönemi, Trablusgarp Ve Balkan Savaşları

6 I. Dünya Savaşı: Savaşın Sebepleri, Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler (Çanakkale vd.), Gizli Antlaşmalar

7 I. Dünya Savaşı’nı sonlandıran antlaşmalar ve Savaşın Sonuçları 8 Mondros Mütarekesi Ve Osmanlı Devletinin Paylaşılması, ilk işgaller 9 Cemiyetler, Kuvay–ı Milliye

10 Kongreler: Bölgesel Kongreler, Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi 11 Son Osmanlı Mebusan Meclisi Ve Misak-ı Milli

12 TBMM’nin Açılması, I. TBMM’nin özellikleri

13 Milli Mücadelede Cepheler: Doğu, Güney Cepheleri, Batı Cephesi 14 Mudanya Mütarekesi Ve Lozan Antlaşması

Sıra No Açıklama Dersin Öğrenme Çıktıları

Ö01 İnkılâp ile ilgili kavramları öğrenir ve bunları kullanır

Ö02 Osmanlı Devleti’nin son yüzyıl tarihine ilişkin genel bilgileri öğrenir Ö03 Türk modernleşmesinin aşamalarını tarihi boyutuyla kavrar

Ö04 İmparatorluktan Milli devlete geçiş sürecinde yaşanan siyasi gelişmeler hakkında teorik bilgileri kazanır Ö05 Milli Mücadele’nin askerî safhasına ilişkin bilgileri öğrenir

Ö06 Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecine ilişkin bilgileri öğrenir Ö07 Konuya ilişkin elektronik ve yazılı kaynakları tarar ve kullanır

Ö08 Konuya ilişkin öğrendiği teorik bilgilere dayanarak güncel olayları yorumlayabilir Programın Öğrenme Çıktıları

Sıra No Açıklama

P10 Diyetisyenlik mesleğini etkileyen plan, politika, yasa, yönetmelik ve mevzuatları izleyebilme ve ulusal, uluslararası besin ve beslenme politikalarının oluşturulmasına destek verir.

P09 Bireyi ve toplumu güvenli ve sağlıklı yiyecekler seçmeye teşvik edecek stratejiler geliştirir, uygular, ilgili eğitim materyallerini hazırlar ve günceller.

P07 Beslenme ve Diyetetik alanında edindiği güncel bilgi ve becerileri kullanarak bireyin, toplumun ve hastanın beslenme durumunu saptar, değerlendirir, yorumlar, çözüm yolları üretir, tıbbi beslenme tedavisi uygular, sağlık ve sosyal alanlarda ulusal ve uluslararası tüm paydaşlarla ekip çalışması yapar, etik kurallara göre hareket eder.

P06 Beslenme ve Diyetetik alanıyla ilgili temel bilgileri derinlemesine düşünüp uygulamaya geçirmek, özellikle problem çözme ve karar verme araştırma projesi oluşturabilmek, bilgi toplama ve rapor hazırlama becerisine sahiptir.

(3)

P13 Beslenme ve diyetetik uygulamaları ile güncel teknolojiyi kullanabilir, veri tabanlarını sürekli ve etkin bir şekilde tarayarak doğru bilgiye ulaşabilir.

P11 Farklı yaş gruplarındaki hasta bireylerin sosyokültürel ve ekonomik yapısını, beslenme alışkanlıklarını dikkate alarak interdisipliner yaklaşım içerisinde bireye uygun tıbbi beslenme tedavisini planlar, uygular, izler ve değerlendirir. Klinik araştırmalara katılır.

P04 Hasta bireylerin beslenme durumlarını değerlendirme ve klinik bulgularına dayalı olarak beslenme açısından yorumlayabilme ve hastaya özgü tıbbi beslenme tedavileri geliştirebilme bilgisine sahiptir

P12 Mesleki uygulamaları mesleki sorumluluk ve etik değerleri göz önünde bulundurarak gerçekleştirir.

P03 Toplumun beslenme durumunun saptanmasına yönelik yöntemleri kullanarak, sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için besin ve beslenme plan ve politikası geliştirebilme bilgisine sahiptir.

P01 Beslenme ve diyetetik alanındaki temel bilgi ve kanıta dayalı güncel gelişmeleri araştırma, uygulama, doğruluk, güvenilirlik ve geçerliliğini değerlendirme bilgisine sahiptir.

P08 Hedef grubun enerji ve besin ögesi gereksinimlerini göz önünde tutarak, beslenme ve diyetetik açısından değerlendirerek, toplu beslenme yapılan kurumlarda menü planlaması yapar ve yiyeceklerin satın alınmasından servisine kadar tüm aşamalarda besin güvenliğine dikkat ederek, uygun hizmet sunumunu teknolojik gelişmelerden de faydalanarak sağlar.

P05 Üretim tüketim zincirinde birey ve toplumun besin kalitesine etki eden etmenleri değerlendirebilme ve besin güvenliği, güvencesine yönelik standartlar ve yasal düzenlemeleri uygulayabilme bilgisine sahiptir.

P02 Bireylerin enerji ve besin öğesi gereksinimlerini bilimsel yöntemlerle saptama, yeterli ve dengeli beslenme kuralları doğrultusunda bireye özgü beslenme plan ve programını geliştirebilme bilgisine sahiptir

(4)

Dersin Öğrenme Çıktılarının Programın Öğrenme Çıktılarına Katkıları Katkı Düzeyi: 1: Çok düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok yüksek

Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı

Değerlendirme Ölçütleri

Ara Sınav-Yıl İçi S. 1 %30

Kısa Süreli Sınav 0 %0

Ödev / Seminer 1 %10

Derse Devam 0 %0

Uygulama 0 %0

Dönem Ödevi / Proje 0 %0

Yarıyıl Sonu Sınavı 1 %60

Toplam %100

Etkinlik Sayısı Süresi Toplam İş Yükü Saati

AKTS Hesaplama İçeriği

Ders Süresi 14 3 42

Sınıf Dışı Ç. Süresi 8 4 32

Ödevler 1 1 1

Sunum/Seminer Hazırlama 1 1 1

Ara Sınavlar 2 1 2

Uygulama 0 0 0

Laboratuvar 0 0 0

Proje 0 0 0

Yarıyıl Sonu Sınavı 1 1 1

Toplam İş Yükü 79

AKTS Kredisi 3

P01 P02 P03 P04 P05

Tüm 1 2 3 4 5

(5)

TDB 101 Türk Dili I

Kredi AKTS

2 2 2

Türk Dili I

Kaynakları Zeynep Korkmaz, Türk Dili Üzerine Araştırmalar

İsmail Parlatır, Zeynep Korkmaz Hamza Zülfikar, Tuncer Gülensoy,Necati Birinci, Ahmet B.Ercilasun, Türk Dili ve Kompozisyon Ahmet Bican Ercilasun, Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi.

Doğan Aksan, Türkçenin Gücü

Gürer Gülsevin, Erdoğan Boz, Türk Dili ve Kompozisyon I–II Leyla Karahan, Türk Dili Üzerine İncelemeler

Muharrem Ergin, Üniversiteler İçin Türk Dili Türk Dil Kurumu, Büyük Türkçe Sözlük Türk Dil Kurumu, Yazım Kılavuzu

Ders Yapısı

1 TDB 101

Akdeniz Üniversitesi

: : : : 30

: : : :

20

Türkçenin yapısı ve temel dil bilgisi özelliklerinin kavranması, okunan metinlerin gerektiği gibi anlaşılması, öğrencilerin söz varlığının genişletilmesi.

Türkçenin tarihi ve temel kuralları, örnek edebi ve bilimsel metinlerin okunması.

Dersin Türü

Zorunlu

Ön Koşul Dersin Koordinatörü Dersi Veren Dersin Yardımcıları

Öğr.Gör. Ali KaragözÖğr.Gör.

Alpaslan GönençÖğr.Gör. Arzu Tırak AslanÖğr.Gör. Aykut ÇelikÖğr.Gör.

Bahadır İlterÖğr.Gör. Betül BilginÖğr.Gör. Dürüye KaraÖğr.Gör.

Bilal NargözÖğr.Gör. Füsun ArıcıÖğr.Gör. Mehmet KöyyarÖğr.Gör. Meral BayramÖğr.Gör. Nami ErdoğanÖğr.Gör. Nurdan Kılınç İneviÖğr.Gör. Ramazan SakaÖğr.Gör. Talha TunçÖğr.Gör.

Sinan OruçoğluÖğr.Gör. Meryem Yılmaz Karaca

Ders Konuları

1 Dil nedir? Dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi.

2 Dil – kültür ilgisi

3 Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeriTürk dilinin gelişmesi ve tarihî devirleri 4 Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları

5 Türkçede sesler ve sınıflandırılmasıTürkçenin ses özellikleri 6 Ses bilgisiyle ilgili kurallarHece bilgisi

7 Yazım kuralları ve uygulaması (Sesler ve eklerle ilgili kurallar) 8 Yazım kuralları ve uygulaması

9 Noktalama işaretleri ve uygulaması 10 Ara sınav

11 Yapım ekleri ve uygulaması 12 Yapım ekleri ve uygulaması 13 Türkçede isim ve fiil çekimleri 14 Kompozisyonla ilgili genel bilgiler

15 Kompozisyon yazmada kullanılacak plan ve uygulaması

Ö01 Yeryüzünde kullanılan dilleri ve Türk Dilinin dünya dilleri arasındaki yerini bilebilir.

Ö02 Temel yazım kuralları ve noktalama işaretleri kullanımını edinir.

Ö03 Daha geniş bir sözvarlığı edinir.

Ö04 Anadiline hâkim olarak bilim ve bilgiyi daha iyi kullanabilir.

Ö05 Okuma beğenisi ve alışkanlığı edinir.

Programın Öğrenme Çıktıları Sıra No Açıklama

(6)

(7)

Derse Devam 0 %0

Uygulama 0 %0

Toplam %100

Ödevler 1 1 1

Ara Sınavlar 2 1 2

Uygulama 0 0 0

Laboratuvar 0 0 0

Proje 0 0 0

AKTS Kredisi 3

P01 P02 P03 P04 P05

Tüm 1 2 3 4 5

(8)

YBD 101 İngilizce I

Kredi AKTS

2 2 4

İngilizce I

Kaynakları ENGLISH FOR LIFE

Ders Yapısı

1 YBD 101

Akdeniz Üniversitesi

: : : : 10

: : : :

80

Bu dersin amacı öğrencilerin temel düzeyde dil becerilerini geliştirmektir.

Bu derste öğrencilere konuştuğu kişilerin yavaş ve anlaşılır bir şekilde konuşması ve yardıma hazır olması halinde basit düzeyde iletişim kurma; kendini ya da başkalarını tanıtma, bu bağlamda, nerede oturduğu, kimleri tanıdığı, sahip oldukları ve benzeri temel sorular yoluyla iletişim kurma; somut gereksinimlerini karşılayabilmek için bilinen, günlük ifadeleri ve çok temel deyimleri tanıma ve kullanma becerileri kazandırılır.

Dersin Türü

Zorunlu Seçmeli

Ön Koşul Dersin Koordinatörü

Dr.Öğr.Üyesi Hümset SEÇKİN

Dersi Veren Dersin Yardımcıları

Ders Konuları

1 Ülkeler ve milliyetler, alfabe, haftanın günleri Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar 2 “olmak” (be) fiilinin olumlu kullanımı, özne adılları ve iyelik sıfatları Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar 3 Sayılar (0-20), telefon numaraları, meslekler Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar 4 “olmak” (be) fiilinin olumsuz ve soru kalıplarının kullanımı Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

5 Şahsi bilgileri sorabilme, yorumlayabilme Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

6 Kendi şahsi bilgilerini ifade edebilme Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

7 Sayılar (20-100) Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

8 İşaret sıfatları, isimlerin tekil ve çoğul halleri Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

9 Arasınav .

10 Sahip olmak (have got) fiili Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

11 Sıfatlar Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

12 ‘Kaç tane’ soru kelimesi, sayılabilen isimler Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar 13 ‘Ne kadar’ soru kelimesi, sayılamayan isimler Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

14 Ailesini ve yakın çevresini anlatabilme Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

15 Saat, fiyat sorup, aktarabilme Alıştırma Kitabından ilgili alıştırmalar

Ö01 Sıklıkla kullanılan isim, kelime ve temel kavramların yer aldığı çok basit ve kısa metinleri, kartpostalları, elektronik postaları, duyuruları ve yazılı yönergeleri yorumlar.

Ö02 Uzun duraksamalarla basit ve net konuşulduğu takdirde, çok kısa monolog, diyalog ve yönergeleri takip eder.

Ö03 Çok temel kişisel ve aile ile ilgili bilgileri, alışveriş, yaşanılan yer, çalışma gibi konularda sıklıkla kullanılan ifade ve sözcükleri ayırt eder.

Ö04 Kişilere nerede yaşadıkları, kimleri tanıdıkları ve sahip oldukları şeylere ilişkin sorular sorar ve bu tür soruları yavaş ve açık sorulduğunda yanıtlar.

Ö05 Basit sorular sorarak ihtiyacı olan mal ve hizmeti alır.

(9)

(10)

Derse Devam 0 %0

Uygulama 0 %0

Toplam %100

Ödevler 4 7 28

Ara Sınavlar 1 1 1

Uygulama 0 0 0

Laboratuvar 0 0 0

Proje 0 0 0

Toplam İş Yükü 120

AKTS Kredisi 4

P04 Ö01 2 Ö02 2 Ö03 2 Ö04 2 Ö05 2

(11)

Akdeniz Üniversitesi

1 / 5 F. Ders Tanıtım Formu

Dersin Adı Beslenme İlkeleri I

Öğretim Dili Türkçe

Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi

Örgün Öğretim (x) İkinci Örgün Öğretim ( ) Uzaktan Öğretim( )

Dersin Türü Dersin Alan Kodu Ders Kodu

Zorunlu (X ) Seçmeli ( ) BES 111

Kuramsal Saat Uygulama Saat Toplam Saat Yarıyılı Ulusal Kredi AKTS Kredi

2 0 2 Güz 2 3

Dersin Amacı

İnsan beslenmesinde enerji ve makro besin ögelerinin (karbonhidrat, protein, yağ) vücut çalışmasındaki önemini öğretmek, besinlerin enerji, karbonhidrat, protein ve yağ içerikleri açısından değerlendirilmesini, farklı yaş ve cinsiyete göre günlük enerji, karbonhidrat, protein ve yağ gereksinmeleri ile bunların sağlanabileceği besinlerin tür ve miktarını öğretmek, beslenme durumunun saptanmasında, bireysel besin tüketim kayıtları ve fiziksel aktivite kayıt yöntemlerinin uygulanmasını ve sağlıklı beslenme için öneriler geliştirmek.

Dersin Özet İçeriği

Beslenme ilkeleri dersi, insan beslenmesinde enerji ve makro besin ögelerinin rolleri, gereksinimleri, kaynakları, yetersizlikleri, birbirleriyle olan ilişkileri, beslenme durumunun saptanması, bireysel besin tüketim ve fiziksel aktivite kayıt yöntemlerinin uygulanmasını içermektedir.

Ön Koşul Dersler Dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Önerilen Seçmeli Dersler

Dersin Öğrenme Çıktıları

1. Makro besin ögelerinin biyokimyasal yapılarını kavrar.

2. Enerji ve makro besin ögelerinin (karbonhidrat, protein, yağ) sağlıklı beslenme ve vücut çalışmasındaki önemini kavrar.

3. Besinleri enerji, karbonhidrat, protein ve yağ içerikleri açısından değerlendirir.

4. Farklı yaş ve cinsiyete göre enerji ve makro besin ögelerinin gereksinmelerini değerlendirir.

5. Besin ögelerinin günlük tüketim miktarlarını saptar ve önerilere göre karşılaştırma yapar, genel beslenme durumu, beslenme alışkanlıklarını değerlendirir, diyet örüntüsünü yorumlar ve sağlı beslenme önerileri geliştirir.

Dersin Koordinatörü

Dersin Öğretim Elemanı Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kamarlı Altun Dr. Öğr. Üyesi Nilgün Seremet Kürklü Dersin Yardımcı Öğretim Elemanı

Öğretim Yöntemleri

(x) Sözel Anlatım () Örnek Olay ( ) Bilgisayar Destekli

(x) Tartışma ( ) Drama ( ) Laboratuvar

( ) Problem Çözme ( ) Buluş Yoluyla (x) Power Point ile Anlatım

( ) Deney ( ) Proje ( ) ……….

Ders Kitabı / Önerilen Kaynaklar 1.Baysal, A. (2011) Beslenme (13.baskı). Ankara: Hatipoğlu Yayıncılık.

(12)

Akdeniz Üniversitesi

2 / 5

2.Mahan, L.K.,Escott-Stump, S., Raymond, J. (2011)

Krause'sFood&theNutritionCareProcess (13.baskı). Washington: Elseiver.

3. Understanding Food: Principles and Preparation, Brown A, Wadsworth / Thomson Learning, 2000.

4.Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi. (2015). T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara.

Başarı Notunu Değerlendirme Sistemi

(X ) Doğrudan Dönüşüm Sistemi () Bağıl Değerlendirme

Araçlar Sayı Oran

Derse Devam ve Katılım

Kısa Sınav(lar) 10 %20

Ara Sınav(lar) 1 %30

Ölçme ve Değerlendirme Ödev(ler) / Seminer(ler) Dönem Ödevi / Proje Uygulama

(Lab., Atölye, Arazi, PDÖ Raporları) Diğer (……….)

Yarıyıl Sınavı 1 %50

Toplam % 100

(13)

Akdeniz Üniversitesi

3 / 5

Haftalara Göre Ders Konuları

Hafta Konular Ön Hazırlık

1 Giriş ve Beslenmenin Önemi Kaynak Kitaplar

2 Karbonhidratlar I Kaynak Kitaplar

3 Karbonhidratlar II Kaynak Kitaplar

4 Karbonhidrat İçeren Besin Kaynakları Kaynak Kitaplar

5 Yağlar I Kaynak Kitaplar

6 Yağlar II Kaynak Kitaplar

7 Proteinler I Kaynak Kitaplar

8 ARA SINAV Kaynak Kitaplar

9 Proteinler II Kaynak Kitaplar

10 Protein Kalitesi Kaynak Kitaplar

11 Besinler: Et, Yumurta, Kurubaklagiller Kaynak Kitaplar

12 Besinleri işleme Yöntemleri Kaynak Kitaplar

13 Enerji Metabolizması ve Fiziksel Aktivite Kaynak Kitaplar 14 Besin Tüketimi ve Fiziksel Aktivite Kaydı Kaynak Kitaplar

15 FİNAL SINAVI Kaynak Kitaplar

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Yeterlilikleri 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 Toplam PY 01 Beslenme ve diyetetik alanındaki

temel bilgi ve kanıta dayalı güncel gelişmeleri araştırma, uygulama, doğruluk, güvenilirlik ve geçerliliğini değerlendirme bilgisine sahiptir.

5 5 5 5 5 25

PY 02 Bireylerin enerji ve besin öğesi gereksinimlerini bilimsel yöntemlerle saptama, yeterli ve dengeli beslenme kuralları doğrultusunda bireye özgü beslenme plan ve programını geliştirebilme bilgisine sahiptir

5 5 5 5 5 25

PY 03 Toplumun beslenme durumunun saptanmasına yönelik yöntemleri kullanarak, sağlığın korunması,

iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için besin ve beslenme plan ve politikası

geliştirebilme bilgisine sahiptir.

3 3 3 3 3 15

PY 04 Hasta bireylerin beslenme durumlarını değerlendirme ve klinik bulgularına dayalı olarak beslenme açısından yorumlayabilme ve hastaya özgü tıbbi beslenme tedavileri geliştirebilme bilgisine sahiptir

3 3 3 3 3 15

PY 05 Üretim tüketim zincirinde birey ve toplumun besin kalitesine etki eden etmenleri değerlendirebilme ve besin güvenliği, güvencesine yönelik standartlar ve yasal düzenlemeleri uygulayabilme bilgisine sahiptir.

4 4 4 4 4 20

PY 06 Beslenme ve Diyetetik alanıyla ilgili temel bilgileri derinlemesine düşünüp uygulamaya geçirmek,

4 4 4 4 4 20

(14)

Akdeniz Üniversitesi

4 / 5 özellikle problem çözme ve karar

verme araştırma projesi

oluşturabilmek, bilgi toplama ve rapor hazırlama becerisine sahiptir.

PY 07 Beslenme ve Diyetetik alanında edindiği güncel bilgi ve becerileri kullanarak bireyin, toplumun ve hastanın beslenme durumunu saptar, değerlendirir, yorumlar, çözüm yolları üretir, tıbbi beslenme tedavisi uygular, sağlık ve sosyal alanlarda ulusal ve uluslararası tüm paydaşlarla ekip çalışması yapar, etik kurallara göre hareket eder.

4 4 4 4 4 20

PY 08 Hedef grubun enerji ve besin ögesi gereksinimlerini göz önünde tutarak, beslenme ve diyetetik açısından değerlendirerek, toplu beslenme yapılan kurumlarda menü planlaması yapar ve yiyeceklerin satın alınmasından servisine kadar tüm aşamalarda besin güvenliğine dikkat ederek, uygun hizmet sunumunu teknolojik gelişmelerden de faydalanarak sağlar.

3 3 3 3 3 15

PY 09 Bireyi ve toplumu güvenli ve sağlıklı yiyecekler seçmeye teşvik edecek stratejiler geliştirir, uygular, ilgili eğitim materyallerini hazırlar ve günceller.

5 5 5 5 5 25

PY 10 Diyetisyenlik mesleğini etkileyen plan, politika, yasa, yönetmelik ve mevzuatları izleyebilme ve ulusal, uluslararası besin ve beslenme politikalarının oluşturulmasına destek verir.

5 5 5 5 5 25

PY 11 Farklı yaş gruplarındaki hasta bireylerin sosyokültürel ve ekonomik yapısını, beslenme alışkanlıklarını dikkate alarak interdisipliner yaklaşım içerisinde bireye uygun tıbbi beslenme tedavisini planlar, uygular, izler ve değerlendirir. Klinik araştırmalara katılır.

3 3 3 3 3 15

PY 12Mesleki uygulamaları mesleki sorumluluk ve etik değerleri göz önünde bulundurarak gerçekleştirir.

5 5 5 5 5 25

PY 13 Beslenme ve diyetetik uygulamaları ile güncel teknolojiyi kullanabilir, veri tabanlarını sürekli ve etkin bir şekilde tarayarak doğru bilgiye ulaşabilir.

5 5 5 5 5 25

Dersin, Program Yeterliliklerine Katkısı

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

25 25 15 15 20 20 20 15 25 25 15 25 25

(15)

Akdeniz Üniversitesi

5 / 5

Dersin Öğrenme, öğretme ve derğerlendirme etkinlikleri çerçevesinde iş yükü hesabı (Ortalama Saat)

Etkinlikler Sayısı Ön Hazırlık Etkinlik Süresi Toplam İş Yükü

Kuramsal Ders 14 2 28

Uygulamalı Ders

Ödev(ler) / Seminer(ler) Dönem Ödevi / Proje

Uygulama (Lab., Atölye, Arazi, PDÖ)

Diğer bilgi edinme çalışmaları 10 1 10

Kısa Sınav(lar) 10 1 10

Ara Sınav(lar) 1 15 15

Yarıyıl Sınavı 1 15 15

Toplam İş Yükü (Saat) 78

Yuvarla [Toplam İş Yükü (saat) / Haftalık İş Yükü (30)] = Dersin AKTS Kredisi 2,6

(16)

Akdeniz Üniversitesi

1 / 5 F. Ders Tanıtım Formu

Dersin Adı Beslenme İlkeleri Uygulamaları I

Öğretim Dili Türkçe

Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi

Örgün Öğretim (x) İkinci Örgün Öğretim ( ) Uzaktan Öğretim( )

Dersin Türü Dersin Alan Kodu Ders Kodu

Zorunlu (X ) Seçmeli ( ) BES 113

Kuramsal Saat Uygulama Saat Toplam Saat Yarıyılı Ulusal Kredi AKTS Kredi

0 3 3 Güz 2 3

Dersin Amacı

Besinleri enerji, karbonhidrat, protein ve yağ içerikleri açısından değerlendirebilmek

Farklı yaş ve cinsiyete özgü günlük enerji, karbonhidrat, protein ve yağ gereksinmelerini ve bunları sağlayacak besin çeşit ve miktarlarını bilecek ve bireylerin beslenme örüntüsünü bu açıdan yorumlayabilmek

Üç günlük bireysel besin tüketimi uygulayarak ve fiziksel aktivite kayıtları tutarak kendi beslenme durumlarını saptamak

Günlük tüketilmesi önerilen besin ögeleri miktarlarıyla karşılaştırarak, genel beslenme durumunu ve beslenme alışkanlıklarını değerlendirebilmek ve düzeltilmesi konusunda öneriler getirebilmek

Dersin Özet İçeriği

Beslenme ilkeleri ve uygulamaları dersi, besinler, besin grupları ve içerdikleri besin ögeleri ile besin hazırlama, pişirme ve işleme tekniklerini içermektedir.

Ön Koşul Dersler Dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Önerilen Seçmeli Dersler

Dersin Öğrenme Çıktıları

1. Besinleri besin öğesi içeriği (enerji, karbonhidrat, protein ve yağ) açısından değerlendirir.

2. Farklı yaş ve cinsiyete göre enerji ve makro besin ögelerinin gereksinmelerini değerlendirir.

3. Besin ögelerinin günlük tüketim miktarlarını saptar ve önerilere göre karşılaştırma yapar, genel beslenme durumu, beslenme alışkanlıklarını değerlendirir, beslenme örüntüsünü yorumlar ve sağlıklı beslenme önerileri geliştirir.

4. Besin hazırlama, pişirme ve işleme tekniklerinin öğrenilmesi 5. Konularla ilgili uygulamalar yaparak uygulama ve teorinin nasıl bağdaşacağı konusunda bilgi sahibi olabilmesi

Dersin Koordinatörü

Dersin Öğretim Elemanı Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kamarlı Altun Dr. Öğr. Üyesi Nilgün Seremet Kürklü Dersin Yardımcı Öğretim Elemanı

Öğretim Yöntemleri

(x) Sözel Anlatım () Örnek Olay ( ) Bilgisayar Destekli

(x) Tartışma ( ) Drama (x) Laboratuvar

(17)

Akdeniz Üniversitesi

2 / 5

( ) Problem Çözme ( ) Buluş Yoluyla (x) Power Point ile Anlatım

( ) Deney ( ) Proje ( ) ……….

Ders Kitabı / Önerilen Kaynaklar

1.Baysal, A. (2011) Beslenme (13.baskı). Ankara: Hatipoğlu Yayıncılık.

2.Mahan, L.K.,Escott-Stump, S., Raymond, J. (2011)

Krause'sFood&theNutritionCareProcess (13.baskı). Washington: Elseiver.

3. Understanding Food: Principles and Preparation, Brown A, Wadsworth / Thomson Learning, 2000.

4.Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi. (2015). T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara.

Başarı Notunu Değerlendirme Sistemi

(X ) Doğrudan Dönüşüm Sistemi () Bağıl Değerlendirme

Araçlar Sayı Oran

Derse Devam ve Katılım Kısa Sınav(lar)

Ara Sınav(lar) 1 %30

Ölçme ve Değerlendirme Ödev(ler) / Seminer(ler) Dönem Ödevi / Proje Uygulama

(Lab., Atölye, Arazi, PDÖ Raporları) 10 %20 Diğer (……….)

Yarıyıl Sınavı 1 %50

Toplam % 100

(18)

Akdeniz Üniversitesi

3 / 5

Haftalara Göre Ders Konuları

Hafta Konular Ön Hazırlık

1 Beslenme İlkeleri Laboratuvarını Tanıma ve Çalışma İlkeleri Kaynak Kitaplar

2 Ölçü alma Kaynak Kitaplar

3 Besinlerin Karbonhidrat İçeriklerinin Değerlendirilmesi Kaynak Kitaplar 4 Karbonhidratlar Uygulaması (Nişasta-Şeker-Tahıl) Kaynak Kitaplar 5 Besinlerin Yağ ve Yağ Asidi İçeriklerinin Değerlendirilmesi Kaynak Kitaplar

6 Yağlar Uygulaması Kaynak Kitaplar

7 Besinlerin Protein İçeriklerinin Değerlendirilmesi Kaynak Kitaplar

8 ARA SINAV Kaynak Kitaplar

9 Besinlerin Enerji İçeriklerinin Değerlendirilmesi Kaynak Kitaplar

10 Protein Kalitesi Kaynak Kitaplar

11 Protein Uygulamaları (Yumurta) Kaynak Kitaplar

12 Besinleri işleme Yöntemleri Kaynak Kitaplar

13 Enerji Metabolizması ve Fiziksel Aktivite Kaynak Kitaplar 14 Besin Tüketimi ve Fiziksel Aktivite Kaydı Sunumları Kaynak Kitaplar

15 FİNAL SINAVI Kaynak Kitaplar

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Yeterlilikleri 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 Toplam PY 01 Beslenme ve diyetetik alanındaki

temel bilgi ve kanıta dayalı güncel gelişmeleri araştırma, uygulama, doğruluk, güvenilirlik ve geçerliliğini değerlendirme bilgisine sahiptir.

5 5 5 5 5 25

PY 02 Bireylerin enerji ve besin öğesi gereksinimlerini bilimsel yöntemlerle saptama, yeterli ve dengeli beslenme kuralları doğrultusunda bireye özgü beslenme plan ve programını geliştirebilme bilgisine sahiptir

5 5 5 5 5 25

PY 03 Toplumun beslenme durumunun saptanmasına yönelik yöntemleri kullanarak, sağlığın korunması,

iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için besin ve beslenme plan ve politikası

geliştirebilme bilgisine sahiptir.

3 3 3 3 3 15

PY 04 Hasta bireylerin beslenme durumlarını değerlendirme ve klinik bulgularına dayalı olarak beslenme açısından yorumlayabilme ve hastaya özgü tıbbi beslenme tedavileri geliştirebilme bilgisine sahiptir

3 3 3 3 3 15

PY 05 Üretim tüketim zincirinde birey ve toplumun besin kalitesine etki eden etmenleri değerlendirebilme ve besin güvenliği, güvencesine yönelik standartlar ve yasal düzenlemeleri uygulayabilme bilgisine sahiptir.

4 4 4 4 4 20

PY 06 Beslenme ve Diyetetik alanıyla ilgili temel bilgileri derinlemesine düşünüp uygulamaya geçirmek,

4 4 4 4 4 20

(19)

Akdeniz Üniversitesi

4 / 5 özellikle problem çözme ve karar

verme araştırma projesi

oluşturabilmek, bilgi toplama ve rapor hazırlama becerisine sahiptir.

PY 07 Beslenme ve Diyetetik alanında edindiği güncel bilgi ve becerileri kullanarak bireyin, toplumun ve hastanın beslenme durumunu saptar, değerlendirir, yorumlar, çözüm yolları üretir, tıbbi beslenme tedavisi uygular, sağlık ve sosyal alanlarda ulusal ve uluslararası tüm paydaşlarla ekip çalışması yapar, etik kurallara göre hareket eder.

4 4 4 4 4 20

PY 08 Hedef grubun enerji ve besin ögesi gereksinimlerini göz önünde tutarak, beslenme ve diyetetik açısından değerlendirerek, toplu beslenme yapılan kurumlarda menü planlaması yapar ve yiyeceklerin satın alınmasından servisine kadar tüm aşamalarda besin güvenliğine dikkat ederek, uygun hizmet sunumunu teknolojik gelişmelerden de faydalanarak sağlar.

3 3 3 3 3 15

PY 09 Bireyi ve toplumu güvenli ve sağlıklı yiyecekler seçmeye teşvik edecek stratejiler geliştirir, uygular, ilgili eğitim materyallerini hazırlar ve günceller.

5 5 5 5 5 25

PY 10 Diyetisyenlik mesleğini etkileyen plan, politika, yasa, yönetmelik ve mevzuatları izleyebilme ve ulusal, uluslararası besin ve beslenme politikalarının oluşturulmasına destek verir.

5 5 5 5 5 25

PY 11 Farklı yaş gruplarındaki hasta bireylerin sosyokültürel ve ekonomik yapısını, beslenme alışkanlıklarını dikkate alarak interdisipliner yaklaşım içerisinde bireye uygun tıbbi beslenme tedavisini planlar, uygular, izler ve değerlendirir. Klinik araştırmalara katılır.

3 3 3 3 3 15

PY 12Mesleki uygulamaları mesleki sorumluluk ve etik değerleri göz önünde bulundurarak gerçekleştirir.

5 5 5 5 5 25

PY 13 Beslenme ve diyetetik uygulamaları ile güncel teknolojiyi kullanabilir, veri tabanlarını sürekli ve etkin bir şekilde tarayarak doğru bilgiye ulaşabilir.

5 5 5 5 5 25

Dersin, Program Yeterliliklerine Katkısı

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

25 25 15 15 20 20 20 15 25 25 15 25 25

(20)

Akdeniz Üniversitesi

5 / 5

Dersin Öğrenme, öğretme ve derğerlendirme etkinlikleri çerçevesinde iş yükü hesabı (Ortalama Saat)

Etkinlikler Sayısı Ön Hazırlık Etkinlik Süresi Toplam İş Yükü Kuramsal Ders

Uygulamalı Ders 14 3 42

Ödev(ler) / Seminer(ler) Dönem Ödevi / Proje

Uygulama (Lab., Atölye, Arazi, PDÖ)

Diğer bilgi edinme çalışmaları 10 1 10

Kısa Sınav(lar)

Ara Sınav(lar) 1 10 10

Yarıyıl Sınavı 1 15 15

Toplam İş Yükü (Saat) 77

Yuvarla [Toplam İş Yükü (saat) / Haftalık İş Yükü (30)] = Dersin AKTS Kredisi 2,56

(21)

BES 103 MESLEKİ ORYANTASYON

Kredi AKTS

1 1 1

MESLEKİ ORYANTASYON

Kaynakları Akdeniz Üniversitesi Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği Diyetisyenin Çalışma Rehberi, Muhittin Tayfur.

Dünya'da ve Türkiye'de Beslenmee Diyetetik Eğitim- Öğretimi, Diyetisyenin Meslek Etiği; Muhittin Tayfur, Olcay Barış, Nazan Baştaş EFAD, ICDA ve IUNS web sayfaları

Ders Yapısı

1 BES 103

Akdeniz Üniversitesi

: : : :

: : : : 50

Beslenme ve Diyetetik Bölümü, anabilim dalları, yurt dışında uygulanan beslenme ve diyetetik eğitiminin özellikleri, diyetisyenlik mesleğinin tanıtımı, görevleri ve meslek etiği konularında bilgi kazandırmaktır.

Bu ders kapsamında, Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nün ve Anabilim Dallarının tanıtımı, mesleki etik ve deontoloji kavramları, ders programları, öğrenci sorumlulukları ve yönetmelikler ile diyetisyenlik mesleği, iyi meslek uygulamaları, meslek örgütleri, mesleğin tarihi ve mesleki kaynaklara ulaşım gibi konuları içerir.

Dersin Türü

Zorunlu

Dr.Öğr.Üyesi Hülya KAMARLI ALTUN

Nilgün SEREMET KÜRKLÜ

Ders Konuları

1 Beslenme ve Diyetetik Bölümü Tanıtımı 2 Diyetetik Anabilim Dalı tanıtımı 3 Beslenme Bilimleri Anabilim Dalı tanıtımı 4 Tolum Beslenmesi Anabilim Dalı tanıtımı 5 Toplu Beslenme Sistemleri Anabilim Dalı tanıtımı 6 Ders Programlarının tanıtılması

7 ARA SINAV

8 Yönetmelikler ve öğrenci sorumlulukları 9 Farklı Ülkelerdeki Beslenme ve Diyetetik Eğitimi 10 Diyetisyenlik mesleği tanımı, tarihçesi ve çalışma alanları 11 Meslek etiği ve deontoloji

12 Meslek Örgütleri 13 Uluslararası Dernekler 14 GENEL SINAV

Ö01 Beslenme ve Diyetetik Bölümü ve diyetisyenlik mesleğini tanır.

Ö02 Diyetisyenlerin çalışma alanları ile görev ve sorumluluklarını bilir.

Ö03 Meslek etiği ve deontoloji kavramlarını öğrenir.

Ö04 Diyetisyenlik mesleğinin tarihi, diyetisyen derneklerinin faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olur.

Ö05 Eğitimi sırasındaki sorumluluklarını, yönetmelikleri öğrenir.

(22)

(23)

Derse Devam 0 %0

Uygulama 0 %0

Toplam %100

Ödevler 0 0 0

Ara Sınavlar 1 2 2

Uygulama 0 0 0

Laboratuvar 0 0 0

Proje 0 0 0

AKTS Kredisi 1

P01 P02 P03 P04 P05 P06 P07 P08 P09 P10 P11 P12 P13

Ö01 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 5

Ö02 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 5

Ö03 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 5

Ö04 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 5

Ö05 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 5

(24)

BES 105 DEMOGRAFİK YAPI VE SAĞLIK

Kredi AKTS

2 2 2

DEMOGRAFİK YAPI VE SAĞLIK

Kaynakları HUIPS, 2008, 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Ankara.

Haupt A., Kane T. (2000), POPULATION HANDBOOK 4TH EDITION, Washington.

TBSA 2010 raporu

Ders Yapısı

1 BES 105

Akdeniz Üniversitesi

: : : : 20

: : : :

Demografi kavramlar ile nüfus, sağlık, beslenme arasındaki ilişkilerin öğrenilmesi Ders İçeriği :

Demografiye giriş, tanımlar, veri kaynakları, yöntemler, nüfus büyüklüğü, yapısı ve kompozisyonu, doğurganlık, doğurganlığı etkileyen faktörler, ölümlülük, göç, kentleşme, ana-çocuk sağlığı, beslenme ve antropometrik göstergeler, nüfus, beslenme ve sağlık arasındaki ilişki

Dersin Türü

Zorunlu

Dr.Öğr.Üyesi Hülya KAMARLI ALTUN

Dr.Öğr.Üyesi Hasan Hüseyin AVCI

Ders Konuları

1 Genel Giriş, Demografi Kavramı ve İçeriği Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

2 Nüfus Yapısı, Büyüklüğü ve Dağılımı Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

3 Nüfus Artışı ve Sağlık İlişkisi Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

4 Nüfusu Arttıran ve azaltan faktörler Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

5 Nüfus Politikaları Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

6 1.ARA SINAV Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

7 Doğurganlık, Doğurganlığı Etkileyen Faktörler, Aile Planlaması ve Gebeliği Önleyici Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür Yöntemler

8 Türkiye’de Ana-Çocuk Sağlığı Problemleri Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

9 Türkiye’de Gençlerin Sağlık Problemleri Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

10 Türkiye’de Yaşlı Nüfusun Sağlık Problemleri Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

11 2. ARA SINAV Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

12 Morbidite ve Mortalitenin Ölçülmesi Morbidity and Mortality Measurements

13 Sağlık Düzeyi Göstergeleri: Doğum, Ölüm ve Anne-Bebek Ölüm Hızları Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

14 Migration, Urbanization and Health Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

15 GENEL SINAV Kaynak Kitaplar ve Güncel Literatür

Ö01 Genel Demografik kavramları öğrenir

Ö02 Nüfus büyüklüğü ve artışı konusunda fikir ve pratiği olur Ö03 Doğurganlık konusunu ve doğurganlığı etkileyen faktörleri bilir Ö04 Ölümlülük konusunda bilgi sahibi olur

Ö05 Göç ve Kentleşme konusunda bilgi sahibi olur

Ö06 Ana-çocuk sağlığı göstergelerini ve güncel değerlerini öğrenir.

Ö07 Beslenme ve antropometrik göstergeleri ve güncel değerlerini öğrenir.

(25)