10.SINIF BİYOLOJİ ÇALIŞMA SORULARI 1.BÖLÜM

(1)

10.SINIF

BİYOLOJİ

ÇALIŞMA SORULARI

1.BÖLÜM

(2)

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

10 . Sınıf Biyoloji

1

Mitoz ve Eşeysiz Üreme - 1 1. Hücreler;

I. sitoplazmanın çekirdeğin yönetemeyeceği kadar büyümesi,

II. hücre yüzeyinin hücre için gerekli madde alışverişi- ne yeterli olmaması,

III. çok hücreli canlılarda çeşitli hormonların etkisi, verilenlerinden hangilerinin etkisiyle bölünme geçirir?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

D) II ve III. E) I, II ve III.

2. Bitkilerde vejetatif çoğalmanın yaygın bir şekilde gözlenmesi;

I. fotosentez yeteneklerinin yüksek olması,

II. meristem hücrelerinin bölünme limitinin olmaması, III. tohum üretme yeteneklerinin yüksek olması verilenlerin hangilerinden dolayıdır?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.

D) I ve II. E) II ve III.

3. Adli tıp uygulamalarında olay yerinden elde edilen saç, tırnak, deri vs. gibi kalıntılar yardımıyla suçluların tespiti yapılabilmektedir.

Yukarıda anlatılan durum seçeneklerden hangisinin sonucudur?

A)Vücut hücrelerinin tamamının mitoz bölünmeler so- nucu oluşması

B) Aynı bireyin saç ve tırnak yapılarında farklı DNA’ların bulunması

C) Bir bireyin vücut hücrelerinin tamamında farklı genetik bilgilerin oluşması

D)Saç, tırnak, deri gibi yapılarda diğer vücut hücrelerin- den farklı olan genlerin bulunması

E) Saç, tırnak, deri gibi yapılarda bireyin özellikleri ile

4. Amipin bölünme süreciyle ilgili aşağıdaki deney yapılmıştır.

1. Deney

2. Deney Çekirdek

Hücre zarı

Sitoplazma

Bölünme emri verilmemiş

Kesme düzlemi

Kesilip atılan parça

Bölünme büyüklüğüne ulaşmış amip

Kesilip atılan parça Bölünme emri verilmiş

1. deney sonrasında hücrenin bölünmediği, 2. deney sonrasında ise hücrenin bölündüğü gözlendiğine göre, hücre bölünmesi için gerekli olan unsur aşağı- dakilerden hangisidir?

A)Sitoplazmanın hacimsel genişlemesi B) Hücre zarının yüzeysel artışı

C) Çekirdeğin bölünme emrini vermesi

D)Çekirdeğin sitoplazma üzerindeki etkisini yitirmesi E) Hücredeki hacim/yüzey oranının bozulması

5. Hücre bölünmesi sırasında karyokinezin görüldüğü ama sitokinezin gerçekleşmediği gözlenmiş ise, olu- şacak yeni hücrelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

A)Bölünme sonrası çok çekirdekli hücre oluşur.

B) Her biri tek çekirdekli az miktarda sitoplazma içeren hücreler oluşur.

C) Sitoplazma miktarı ve çekirdek sayıları farklı olan çok sayıda hücre oluşur.

D)Oluşacak hücrelerin yarısı çekirdekli yarısı çekirdek- siz olur.

E) Oluşacak hücrelerin hiçbirinde çekirdek bulunmaz.

(3)

10. Sınıf Biyoloji

1

Mitoz ve Eşeysiz Üreme - 1 6.

Kromozom c b a

İğ ipliği

Yukarıda şematize edilen kromozom yapısı incelen- diğinde a, b ve c için aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?

A) Hücrede kromozom sayısı kadar b bulunur.

B) a kardeş kromatitler olup genetik yapıları aynıdır.

C) b sentromer bölgesi olup sadece hayvansal hücreler- de bulunur.

D) c kromatitlerin iğ ipliğine tutunmasını sağlayan kine- tokordur.

E) Hücrede kromozom sayısının iki katı kadar a bulunur.

7. Hücre döngüsü aşağıda şematize edildiği gibidir.

Karyokine z

Sitokine

İN

z

R E FA T Z

M İT O

Z

Buna göre hayvansal bir hücrede;

• DNA miktarının iki katına çıktığı (a),

• İğ ipliği ve kromozomların oluştuğu (b),

• Boğumlanma ile sitoplazmanın bölündüğü (c)

evreler seçeneklerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

İnterfaz Karyokinez Sitokinez

A) a b c

B) a c b

C) b a c

D) b c a

E) c b a

8. İnsan vücudunda yer alan ve bölünme özellikleri farklılık gösteren bazı hücreler şunlardır

I. Deri epitel hücresi II. Sinir hücresi III. Çizgili kas hücresi IV. Kemik iliği hücresi

Buna göre verilen hücrelerden hangilerinin bölünme özelliklerini kaybettiği söylenir?

A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III.

D) II ve IV. E) III ve IV.

9. Kanserin tedavi edilmesinde;

I. radyoterapi yöntemiyle yüksek enerjili ışınlar verilmesi, II. kemoterapi yöntemiyle ilaç uygulanması,

III. iyi huylu tümörlerin ameliyatla alınması yöntemlerinden hangileri kullanılır?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

10. İnterfaz sürecinde bulunan bir hücre için, I. Kromozom sayısı iki katına çıkar.

II. Hacim ve yüzeysel olarak büyüme gözlenir.

III. Protein sentezi ve ATP tüketim hızı yüksektir.

verilenlerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II. B) Yalnız III. D) I ve II.

11. Canlılar mitoz hücre bölünmesi ile;

I. çoğalma,

II. büyüme-gelişme, III. kalıtsal çeşitlilik

verilenlerden hangilerini gerçekleştirebilir?

D) I ve II. E) I, II ve III.

(4)

10 . Sınıf Biyoloji

1. Mitoz bölünmenin belirli bir evresinde

Ekvator düzlemi Kromatit Sentriol mikroskop görünümü

yanda verilen şekil- deki gibi olan hücre için,

I. 2n = 6 kromozomludur.

II. Bölünme sonrası n = 3 kromozomlu hücreler oluşur.

III. Hayvan hücresi olup anafaz evresi gerçekleşmek- tedir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.

D) I ve III. E) II ve III.

2. Bitki ve hayvan hücrelerinin mitoz bölünmesi;

I. DNA’nın replikasyon şekli, II. iğ ipliklerinin oluşum şekli, III. sitoplazmanın bölünme şekli

verilenlerin hangilerinden dolayı farklılık göstermez?

D) I ve II. E) I ve III.

3. 2n = 26 kromozomlu bir hücre peş peşe üç mitoz ge- çirirse,

a) Bölünme sonrası oluşacak hücre sayısı

b) Bölünme sonrası oluşan hücrelerin kromozom sayısı değerleri seçeneklerin hangisinde belirtilmiştir?

a b A) 2 26 B) 4 26 C) 8 26 D) 8 13 E) 4 13

4.

I II III IV

Mitoz bölünme sırasındaki mikroskop görünümle- ri şematize edildiği gibi olan hücre için bu evrelerin gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde belir- tilmiştir?

A) I - II - III - IV B) I - III - II - IV C) III - I - II - IV D) IV - II - III - I

E) IV - III - II - I

5. Mitoz bölünme sonrasında oluşan hücrelerle ana hücre arasında, verilenlerden hangisi mutasyonun olduğuna dair kesin kanıt oluşturur?

A) Sitoplazma miktarının farklı olması B) Hücre büyüklüklerinin farklı olması C) Organel sayılarının farklı olması D) Aktif genlerin farklı olması E) Genetik materyalin farklı olması

6. 2n = 2 kromozomlu bir hücre için aşağıda verilen ev- relerden hangisi mitoz bölünmenin metafazını ifade eder?

A) B) C)

D) E)

Mitoz ve Eşeysiz Üreme - 2

2

(5)

10. Sınıf Biyoloji

2

7. Aşılama yöntemi aşağıda şematize edildiği gibi gerçek- leşmektedir.

B bitkisinin işlem görmüş dalı

B bitkisinin gelişimi izlenir Kesilerek

çıkarılır

A bitkisi

B bitkisi L

K

Şekil incelendiğinde, I. K, aşı, L ise anaçtır.

II. B bitkisinin kalıtsal yapısı değişir.

III. A bitkisinin üremesi sağlanmış olur.

ifadelerinden hangileri doğru olur?

D) I ve III. E) I, II ve III.

8. Mitoz bölünmede kalıtsal çeşitlilik oluşmamasının temel nedeni seçeneklerin hangisinde belirtilmiştir?

A) Sitokinez sonrasında iki hücrenin oluşması

B) Profaz evresinde kromozomların iğ ipliklerine tutunması C) İnterfaz evresinde replikasyon ile DNA miktarının iki

katına çıkması

D) Anafaz evresinde kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması

E) Metafaz evresinde kromozomların ekvatoral düzlem- de sıralanması

9. Aşağıda verilen canlılardan hangisinde rejeneras- yonla çoğalma gözlenir?

A) Uğur böceği B) Kertenkele

C) Planarya D) Ahtapot

E) Ağaç kurbağası

10. Mitoz hücre bölünmesiyle,

I. Kromozom sayısının nesiller boyunca korunması sağlanmış olur.

II. Genetik özelliklerin değişmeden yavru hücrelere aktarılması sağlanır.

III. Eşeysiz üremeyle canlıların çoğalması sağlanır.

verilenlerden hangileri gerçekleşir?

D) I ve III. E) II ve III.

11. Bazı bitkilerde yan dalların uçları bitkiden ayrılmadan toprakla örtülüp gelişmeye bırakılabilir. Bu durumda top- rağın altında kalan dallar yeni kökler oluşturarak gelişme- ye başlar. Yan dalların gelişimi yeterli düzeye ulaştığında ana bitkiden kesilerek ayrılma gerçekleşir.

Üreme şekli yukarıdaki gibi olan vejetatif yöntem se- çeneklerin hangisindeki ile adlandırılır?

A) Aşılama B) Daldırma C) Çelikleme D) Rizomla çoğalma

E) Sürünücü gövdeyle çoğalma

12. • Deniz yıldızında vücuttan kesilen parçanın yeni bir bi- rey oluşturması

• Bira mayasının üzerinde tomurcuk yapısının oluşması

• Plazmodyum sporlarının kan hücresi içerisinde çoğal- ması

Farklı canlılara ait yukarıda verilen durumlarla ilgili seçeneklerdeki ifadelerden hangisinin ortak olduğu söylenir?

A) Mitoz temeline dayanması B) Genetik farlılıklara yol açması C) Gamet oluşturulması

D) Canlıların üreme organlarında gerçekleşmesi

E) Değişen çevre koşullarına dirençli bireylerin meydana gelmesi

(6)

10 . Sınıf Biyoloji

1. • Hücre döngüsünün kontrolünün bozulması K,

•K hücrelerinin kan ve lenf yoluyla diğer dokulara yayıl- ması L olarak tanımlanır.

Buna göre,

I. K kanser durumunu ifade etmekte olup kontrolsüz hücre çoğalması şeklinde belirti verir.

II. L metastaz olup tümör oluşumu vücudun farklı böl- gelerinde de olabilmektedir.

III. L’nin önlenmesindeki en etkili yöntem tümörlü do- kunun ameliyatla çıkarılmasıdır.

D) I ve II. E) I, II ve III.

2. 2n = 2m gr kromozom ağırlığına sahip bir hücrenin,

• İ = interfaz

• M = mitoz

• S = sitokinez

süreçlerindeki kromozom ağırlığı değişimi aşağıdaki grafiklerin hangisinde verilmiştir?

A) ^Kromozom

ağırlığı Kromozom

ağırlığı

Kromozom ağırlığı

Kromozom ağırlığı Evreler İ

m 2m 4m

M S Evreler

Evreler

Evreler B)

C) D)

E)

İ m 2m 4m

M S

İ m 2m 4m

M S İ

m 2m 4m

M S

m 2m 4m

3. Hücre döngüsünün kontrolü siklin ve siklin bağımlı kinaz- lar yardımıyla olmaktadır. Bunlardan S siklin DNA rep- likasyonunu başlatırken, M siklin mitozun başlamasına neden olur.

Buna göre S ve M siklinin üretildiği evrelerle ilgili ola- rak verilenlerden hangisi doğrudur?

A)S ve M siklin üretimi → İnterfaz

B) S siklin üretimi → İnterfaz, M siklin üretimi → Mitoz C) S ve M siklin üretimi → Mitoz

D)M siklin üretimi → İnterfaz, S Siklin üretimi → Mitoz E) S ve M siklin üretimi → Sitokinez

4. Bir bitkinin doku kültürü yöntemiyle çoğaltılması sü- recinde;

I. bölünme yeteneğini yitirmiş hücrelerden kallus oluşturmaya çalışma,

II. kallusun gelişebilmesi için sentetik oksin ve sitoki- nin hormonlarını verme,

III. kallusun geliştiği ortama glikoz, vitamin gibi besle- yici maddeleri ekleme

işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?

D) I ve II. E) II ve III.

5. Çoğalmasını bölünme yoluyla yapan bir organizma için,

I. Tek hücrelidir.

II. Ortam koşullarına dayanıklı bireyler oluşturur.

III. Bölünmesi sadece mitoz bölünmeyle olur.

D) I ve II. E) I ve III.

3

(7)

10. Sınıf Biyoloji

3

6. Bir bitkiye ait;

I. embriyo, II. organ, III. hücre

yapılarının hangileri doku kültürü yöntemiyle gelişti- rilip yeni bir bitkinin oluşmasına neden olabilir?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.

7. Bir üretici aşağıda verilen yöntemlerden hangisini kullanarak kalıtsal yapısı farklı olan bitkileri üretebilir?

A)Yer elmasından elde ettiği yumru gövdenin toprağa ekilmesiyle

B) Sarımsak dişlerinden birinin ayrıştırılıp toprağa ekilmesiyle

C) Menekşeden koparılan yaprağın saksıya ekilmesiyle D)Kayısıdan alınan dalın başka bir ağaca aşılanmasıyla E) Elmadan elde edilen tohumun toprağa ekilmesiyle

8. Aşağıda hücre döngüsünün evreleri şematize edilmiştir.

G

1

G

2

S

Karyokinez Sitokine

z I

II

III IV

V

Buna göre numaralı bölümlerden hangileri interfazı ifade eder?

A) I - II - III. B) I - II - V. C) II - III - IV.

D) II - IV - V. E) III - IV - V.

9. Hücre döngüsü G₁, G₂ve M kontrol noktalarında “dur”

ya da “devam et” sinyalleri ile denetlenir.

Buna göre bir hücrenin mitozu sırasında aşağıdaki- lerden hangisi “dur” sinyalinin verilmesine neden olur?

A)Kromozomlar ekvatoral düzleme sıralanmamışsa B) Ortamda yeterli besin ve büyüme faktörü bulunuyorsa C) DNA hasarsız bir şekilde eşlenmişse

D)Hücre uygun büyüklüğe ulaşmışsa E) İğ iplikleri kromozomlara tutunmuşsa

10. Aşağıda verilen hücre döngüsünün evreleri ve bu ev- relerde gerçekleşen olaylar incelendiğinde hangisinin doğru olduğu söylenir?

Bölünmeye

hazırlık Çekirdek

bölünmesi Sitoplazma bölünmesi

A) İnterfaz Sitokinez G₂

B) G₁ G₂ Sitokinez

C) İnterfaz Karyokinez Sitokinez

D) G₁ S Karyokinez

E) Karyokinez İnterfaz G₁

11. Bir araştırmacı çimlenmiş soğan kökünden elde ettiği kesi- ti aseto - karmin çözeltisi ile boyamış ve hazırlanan pre- paratı mikroskop altında incelemeye başlamıştır.

Buna göre bu araştırmacı ikili şekilde verilen aşağı- daki evrelerden hangisinde birbirinin tersi olan olay- ları gözlemler?

(Aseto - karmin, kromatit ve kromozomları boyar.) A)Profaz - Metafaz

B) Metafaz - Anafaz C) Profaz - Telofaz D)Telofaz - Metafaz E) Anafaz - Telofaz Mitoz ve Eşeysiz Üreme - 3