Kök Kanallarının Dezenfeksiyonu
Prof. Dr. Aylin KALAYCI
Kök Kanallarının Dezenfeksiyonu
Kök kanal sisteminin temizlenmesi ve boşaltılması ve kanal boşluğunu oluşturan dentin duvarlarında kalabilecek mikroorganizmaların eliminasyonu endodontik tedavinin en önemli aşamalarından biridir.
Kanal içi dezenfektan ilaçlar özellikle seçilmiş bazı vakalarda endodontik tedavinin başarısı açısından önem taşıyabilmekte ve tedavinin tamamlayıcı bir parçası olabilmektedir.
Kök Kanallarında İlaç Kullanımının Amaçları
1) Mikroorganizmaların yok edilmesi
2) Kanal içeriğini inert ve doku debrislerini fikse veya nötralize etmek
3) Özellikle tedavi sonrası ağrının önlenmesi veya kontrolü
4) Anestezik etkinin arttırılması
5) İnatçı periapikal abselerin kontrolü
6) Seanslar arasında giriş kavitesinde
kullanılan geçici dolgularda oluşabilecek kenar sızıntısına karşı bir bariyer
oluşturulması
Kanal İçinde İlaç Kullanımının Sakıncaları
1) Kanal içi ilaçlarının çoğu farklı konsantrasyonlarda sitotoksik olduğundan periapikal dokularda kimyasal irritasyonlar oluşturabilmektedirler.
2) Bazı kanal içi dezenfektan ilaçlar hapten özelliği taşıyarak antikor cevabı veya hipersensitivite reaksiyonları gösterebilirler.
3) Kanal içi ilaçların büyük bir kısmı kök kanallarındaki organik yapıları etkileyerek ve protein tabiatında artık yapılar bırakarak, kendi etkilerinin inhibüsyonuna yol açmaktadır.
4) Özellikle fiksasyon sağlayan kanal içi dezenfektanların etkisi ile oluşan fikse nekrotik dokular bazı irrigasyon solüsyonlarında (örn:NaOCl) az çözünmektedirler.
5) Ayrıca bazı dezenfektanlar diş dokularının renkleşmesine neden olmaktadır.
Endodontik Tedavide
Kullanılacak Kanal İçi İlaçlarda Aranılan Özellikler
Bakterisit veya bakteriyostatik etki gösterebilmeli
Foramen apikale yolu ile sızacak eksudanın varlığında aktif olabilmeli
Kök kanal sisteminin bütün ayrıntılarına özellikle dentin dokusuna diffüze ve penetre olabilmeli
Canlı dokuları irrite etmemeli
Mikroorganizmaların diş dokularına adhezyonlarını engellemeli
Periapikal onarımı stimüle etmeli
Ağrıyı önlemeli veya azaltmalı
Hızlı etki göstermeli ve etkisi uzun süre devam etmeli
Diş ve yumuşak dokularda renkleşmelere neden olmamalı
Ucuz olmalı
Uzun süre saklanabilmeli
Kök kanallarında kullanılan ilaçlar ve kimyasal maddeler 2 ana gruba ayrılır.
A.
Spesifik
Olmayanlar
B.
Spesifik Olanlar
Spesifik Olmayanlar
1. Fenolik Bileşikler
Öjenol
Kafurlu Monoklorfenol
Kafurlu Paraklorfenol
Krezatin
Krezol
Timol
1. Fenolik Bileşikler
Öjenol
Kafurlu Monoklorfenol
Kafurlu Paraklorfenol
Krezatin
Krezol
Timol
2. Aldehitler
• Formokrezol
• Gluteraldehit
3. Halojenler
• Sodyum Hipoklorit
• İyot, İyot Bileşikleri, İyodoforlar 4. Kalsiyum Hidroksit
5. Diğer Bileşikler
• Aminoakridin Hidroklorit
• Klorheksidin
• Bis-Dequalinyum Asetat
• Metranidazol
Spesifik Olanlar
1. Sülfonamidler 2. Steroidler
3. Antibiyotikler
Endodontide Kullanılan Bazı Poliantibiyotikli Patlar
1- Penisilin-Streptomisin Karışımı 2- Grossman’ın Poliantibiyotik Patı
(PBSC)
3- Basitrasin-Neomisin Karışımı 4- Bender ve Seltzer’ in
Poliantibiyotik Patı (PSCC)
5- Etikan’ın Poliantibiyotik Patı
(PNSG)
Poliantibiyotikli Patların Endikasyonları
1)
Kök kanal enfeksiyonu ve periapikal irritasyonun devam ettiği durumlarda
2)
Foramen apikalenin aşırı genişletildiği durumlarda veya kök oluşumu
tamamlanmamış kök ucu açık dişlerde
3)
