İSTANBUL TİCARET ODASI BİNASI PROJE YARIŞMASI

Vaziyet plânı

İSTANBUL TİCARET ODASI BİNASI PROJE YARIŞMASI

1. Ö D Ü L

Mimarı :

Orhan Ş A H İ N L E R G.S.A.

İstanbul Ticaret Odası Eminönü - Un-kapanı caddesinde, Belediyeden satın .aldığı arsaya bir Ticaret Sarayı inşasına k a r a r vermiş ve projelerin hazırlanması için mi-m a r l a r arasında bir yarışmi-ma açmi-mıştır. Ar-sanın Haliç sahilinde bulunması, ve Süley-maniye camisi ile diğer bazı eski eserlerin fon teşkil etmesi binaya fazla yükseklik ve-rilmemesini icap ettirmiştir.

Ticaret âleminin mühim bir ihtiyacını karşılayacak elan Ticaret Sarayının yapıl-masiyle, şehrimiz aynı zamanda güzel bir eser kazanacaktır. Bu itibarla müteşebbis-lerini ve yarışmayı k a z a n a n Y. M i m a r Or-han Şahinler'i tebrik ederiz.

J Ü R İ R A P O R U

1, 3, 4, 6, 9, 11, 15, 18, 19 sıra numa-ralı dokuz proje çeşitli kabulleri, tertipleri, siluete tesirleri ve bina içi işleyişteki ak-saklıkları bakımından ikinci elemeye tâbi tu-tulmuşlardır.

Geri kalan 8 projeden: 2 sıra numa-ralı proje şehircilik bakımından hal şekli tatminkâr değildir. Binaların tevzi şekli yaya ve araba yolları ve park yerleri tanzimi muvafık değildir. Binanın plânında üç ayrı b ö ' ü m yapılmak ile kitleler küçültülmüş fa-kat toplantı salonu fazla ehemmiyet kazan-mıştır. Bu salonun taksim sekli de tatmin-kâr değildir. Mimarî muayyen bir kalite ta-şımaktadır. Proje mansiyona lâyık görül-müştür.

12 numaralı proje şehircilik ve çevre ve siluet, Ahıçelebi camiinden başka diğer tarihî eserler hasvedilerek üç esas kitle gııru-pu tertip edilmiş ve bir park içinde aynı mülkiyete sahip hükmî bir müesseseye ait tesisler gibi mütalâa edilmiştir. Siluet ola-rak da üçlü gurup hâkim durumda olup di-ğer binalar veya çevre nazarı itibare alın-mamıştır. Belli bir sistemin titizlikle ele alı-nıp sonuna kadar devam ettirilmesi iç me-kânların gerek ufkî ve gerekse şakulî bağ-lantıları iyi tertip edilmiştir. (Dış bağlantısı)

ile. Ancak raporda belirtildiği gibi t a m a m e n ufkî tesir ettiği görülmüştür. Muhtelif seviye farkları alt ve üst katları birbirine bağla-makla beraber program icabından daha çok fuzulî inşaî elemanlar doğmasına sebep ol-muştur. Dolayısiyle bazı yerlerde kat irtifa-Iarı bilhassa kütüphanede kitap deposu ve depo altı seviyesi 1.80 gibi irtifa vermek mecburiyetini doğurmuştur. 0.00 kotundaki giriş holü ile kulüp için ayrılan sahanın muhtelif seviyelerde — 2 . 5 0 kotunda bar, — 1.50 kotunda kulüp, + 1.30 kotunda fove ile bağlantısı bir otel holü tesiri yapmak-tadır. Ticaret Odası resmiyetiyle bağdaşa-mamaktadır. Diğer hususlar program ve şartnameye uygun görüldüğünden mansiyona lâyık görülmüştür.

13 sıra No.lu proje vaziyet plânı terti-binde kitle tanzimi yerin önemini ve etra-fındaki tarihî eserleri nazarı itibare alarak halledilmemiştir. Ticaret Sarayı esas giri-şinin denize karşı tüccar kulübü ile kapan-(Devaıııı 181. salıifada)

j!<_,'_ l JJLİ-LU. -1.. .1 J J J J f .

I

1

GUMKUK HAKEM

I. ÖDÜL

Şehircilik: Konunun yeri İstanbul'un kıymetli bir b ö l ü m ü d ü r . E m i n ö n ü m e y d a n ı -na b a k a n Z i r a a t B a n k a s ı n a ait kısım ile, U n k a p a n ı caddesinin t r o t u a r boyu, Büro-İ ş h a n l a r ı n a tahsis edilerek, diğer s a h a l a r küçük birimlerden müteşekkil çarşı o l a r a k tertiplenmiştir. Bu d ü k k â n birimlerinin alt katları m a ğ a z a , (asma katı ile) üst katları y a z ı h a n e ve d e p o olarak d ü ş ü n ü l m ü ş , yapı malzemeleri esas olarak çıplak b e t o n a r m e karkas, sert ağaç d o ğ r a m a , çatı örtülerinin yerli kiremit olması tercih edilmiştir.

Hareketli, m e k â n l a r sağlayacak şekil-de curuplaşan d ü k k â n birimlerinin önlerin-deki m e y d a n l a r ve ara s o k a k l a r siyah taş döşeli yer yer a ğ a ç l a n d ı r ı l m ı ş bir şekilde tasarlanmıştır.

Çarşının mal ikmali, g ü n ü n erken ve geç saatlerinde denizden ve kısmen de oto-p a r k l a r d a n gezi nivosıına a l m a n küçük öl-çüdeki k a m y o n e t l e r l e olacaktır. Çarşı, ya-yaları rahatsız eden vasıta trafiğinden temiz-lenmiştir. Ve yayalarca sevilen bir çarşı vasatının teessüsü istenmistir.

C3UD VE ARAŞTİRMA S'jBESİ UÇUNCÜ KAT PLANI

U

n

_{?ss 1}

1 ' I

_{1 ooo}

l

APKA GORUNUS CAGOZ CCFHUtl

Bina: Siluete yükselen kısmın m ü m k ü n olduğu kadar küçük ölçüde katılmasına dik-kat edilmiştir. Caddeden gelen bir kimse + 2.55 kotundaki plâtforma merdivenlerle inmektedir. Bu kimse, o nivoda büro kitlesi, giriş, iç bahçe, konferans salonu girişi ve fuayesi hattâ denize kadar devam eden bir görüşle zengin bir perspektiv elde etmiş bu-lunmaktadır.

Ticaret Sarayının giriş holü konu ile mütenasip zenginlikte tutulmuştur. Binanın cepheleri çıplak beton olup. doğramaları eloksid sarı alüminyum olarak kabul edil-miştir.

III 1 1

ı T

1

—

1

J

11

!

1

i i

II1

t i

U-il- i

-J-

1 i u

-1 Mül

4--1

-L

-H-l--44-i- s -Mı

-I-I--T l

Cepheler ve plânlar L&00 C12İO

¥

YAKİT DEPOSU İYEN \ LEVAZIM DEPOSU

ASANSÖR MOTİ TESHİN IvCPfEZI

DOSYA ARŞİVİ

30DRUM KAT »LANI _{MESLEK KOMİTELERİ} TERAS KAT PLAN

II. ÖDÜL

M İ M A R I İ Z A H N O T U

tv/O :

Mimarları : Birsen D O R U K İ. T. Ü. T e o m a n D O R U K İ. T. Ü Yüksel U M U T E R İ. T. Ü. Eminönü - U n k a p a n ı yolu üzerinde

etüdü yapılan bölgede yoğunluk % 60 - 75 olarak kabul edilerek ticarî bina gurupları teklif edilmiştir.

Bölgedeki mevcut tarihî yapıların (Ca-fer Baba türbesi, Ali Çelebi camii v.s.) ta-rihî görünüşüne zarar vermiyen, bilâkis kay-bolmuş mekânları yeniden kazandıracak al-çak, hafif binalar teklif edilmiştir.

Ana trafik yolu aynen m u h a f a z a edil-mekle beraber: yer yer yeşillikler sokularak boşaltılmış sahil şeridinden denizi görme imkânı sağlanmıştır. Münferit olarak dü-şünülmüş üç katlı büro binaları saçak ve arkatlarla birleştirilerek civarın tüm ihtiya-cını karşılayacak çarşı sitesi meydana geti-rilmiştir.

Tesisi düşünülen Ticaret Sarayı'nın plânlamasında: İhtiyaç programına cevap ve-ren fonksiyon şeması ve civarın tarihî yapı

karakteri etkin rol oynamıştır. Vaziyet plânı

1 : 400

Toplantı salonu ile çevrelenmiş bir me-kândan girilen binanın holü denize açıl-mıştır. Bu katın devamlı dış ile teması göz cnüne alınarak rant olarak düşünülmüş ki-ralık reklâm vitrinlerine imkân aranmıştır.

N o r m a l kat plânları programın özelli-ğine göre tertiplenmiş ve servisler birbirle-riyle claıı ilgilerine göre gıırııplandırılmış-h r d ı r . Bu suretle verilen igıırııplandırılmış-htiyaç programını kapsıyacak binada aynı zamanda plâstik bir görünüş aranmıştır.

Binanın + 2.50 kotunda bir garaj ve kiralık dükkânlar Odaya kazanç gayesi ile tertiplenmişlerdir.

*==LL!_! f S

BODRUM KAT PLANI

2 - 3 . kat p l â n l a n

İ K U Z E Y . 0 0 6 U C E P H E S İ .

' GIRIS CEPHESİ

J

E

M

Vaziyet plânı

III. ODUL

Mimarı :

Yusuf Z. E R G Ü L E Ç İ. T. Ü.

M İ M A R Î İ Z A H N O T U

Yapı sahası ve civarının eski eserlerle ihata edilmiş bulunması bu mahalde eski eserleri kıymetlendirici yapı guruplarını tercihe sevketmiştir. Ticaret bölgesi olması hasebiyle tesisler hacım olarak daima ge-niş ölçüler arzedecek, programların mey-dana getireceği kitleler, umumiyetle civarda mevcut eski eserlerle karşı karşıya kalacak-lardır. Bu sebeple alçak ve geniş yapı kit-lelerinin tanzimi daha uygun bulunmuştur.

Yapıda, dış etkisi bakımından tama-men sakin ve hafif bir tesir arandı. Bu se-beple hafif metal briketlerin, yapının bütün cepheler tûlünce yeknesak bir tertiple de-vam etmesi uygun görüldü.

Programda belirtilmiş bulunan ihtiyaca göre tertinlenen kat plânlarında muhtemel inkişaf dikkate alınarak çalışma hacımla-rında şimdilik minimum ölçülere inilme-miştir.

Yukarıda arzedilen sebeplerle program dıış rant tesisleri konu olarak yabancılığı bakımından uygun bulunmamış, ancak rıh-tım kıtında tertiplenmiş bulunan matbaa ve parking yapının bakım masraflarına işti-rak için kâfi görülmüştür.

Binanın esas girişi Keresteciler cadde-sine tevcih edilmiş olup Oda Meclisi 1. kat-ta yerleştirilmiştir. Yapının iç hacmında teş-kil edilen 500 kişilik konferans salonu

akııs-göre kullanma imkânını temin edecektir. Bu hacım binanın I. ve 2. katlarını işgal et-miştir.

Giriş holü, fuaye ve koridorlarda geniş tik perdeler vasıtasiyle bölünerek ihtiyaca bir sergileme ve teşhir imkânı sağlamıştır.

2. kat

I l I I ı ı I ! t I I I I

EZ3 EE3 jl

Effi BE»

u eza " ı i L e a i

" EaEKk

r

w seavı'

m

n

ı

ı

:

ı

Zl

&

unr

e

d

E n '

Giriş katı

fü

=3

M

Teras katı 1 : 400'

s 2 k

m

Siluet

Cephe ve kesitler 1 : 600

(Baştarafi 170. sHhifada) ması uygun değildir. Konferans salonunun bina kitlesi içinde kısmen tebarüz eder ve kısmen de etmez şekilde kararsız durumu isabetsiz değildir. Sun'î ışın ve havalandır-m a ile halledilen hacıhavalandır-mlar havalandır-mahzurludur, umumiyetle basit bir plân tertibine mukabil dış hatlarında binada aranan temsilî hüviyet temin edilememiştir. Bu proje mansiyona lâyık görülmüştür.

14 sıra numaralı projenin şehircilik ba-kımından tatminkâr bir sureti hal getirmedi-ği, eski eserleri kıymetlendirecek bir teklif y a p m a m ı ş olduğu, yaya ve motörUi trafik ile oto-park meselelerini nazarı itibara al-madığı müşahede edilmiştir. İhtiyaç progra-mını karşılamış. Ticaret Sarayını ağır bir kitle tesirinden kurtarmak maksadiyle büro bloku, konferans blokıı ve rant temin ede-cek serbest büro bloku olarak üç ayrı kitle şeklindeki uygun mütalâa edilmiştir. Kon-ferans salonu blokunun esas binaya bağ-lantısı zayıf görülmüştür.

Ancak rant temin etmek maksadiyle tasarlanan büro bloku, ilerde Ticaret Oda-sının büyüyecek kendi ihtiyacını karşılıya-bilmesi, büro kotlarındaki sirkülâsyon fe-rahlığı, mimarî bakımdan muayyen bir seviyeyi taşıması dolayısiyle, proje mansi-yona lâyık görülmüştür.

16 sıra numaralı proje vaziyet plânı.

arazi fazla yükletilmiş bazı bina blokları fazla yüksektir. Araba ve yaya yol şebekesi halledilmemiştir. Gereken park yerleri ayrıl-mamıştır. Sur kalıntıları ve diğer eski eserler herhangi bir surette kıymetlendiril-memiştir. Binanın esas taksimatı nisbeten sade olmakla beraber belki isabetle Haliç tarafına alınan Meclis salonuna giriş mer-kez holünün tertip ve aydınlanma şekli tatmin edici değildir. Mimarinin yatık ve sakin hatları biraz fazla ağır olmakla bera-ber proje mansiyona lâyık görülmüştür.

7 sıra numaralı proje şehircilik bakı-mından yeterli bir çözüm sağlanmamıştır. Kitlelerin tertibinde yerin önemi ve hususi-yetlerimle bir ilgi görülmemiştir. Arazide mevcut tarihî eserlerin hepsini m u h a f a z a edilmemiş olması büyük bir hata kabul edil-miştir. Ticaret Sarayı binasının kitle olarak arsanın sağlandığı maksimum ölçüde ve par-çalanmadan tertibine mukabil, alış görünüş-lerde. binanın temsilî hüviyetine yakışacak bir karakter aranması ve cephelerin hafif-letilmeye çalışılması isabetlidir.

Esas giriş holü binada arzulanan re-prerantasyona imkân vermekte ise de kon-ferans salonuna çıkan merdiven ve diğer elemanlarla bu tesis bozulmaktadır. Esas girişten binanın bir çok noktalarına ulaş-mak komnlike bir haldedir. Bazı

hacımla-rııı sun'î olarak havalandırma ve ışıklan-dırma ile tertibi mahzurludur. Bu proje heyeti ıımıımiyesindeki ciddî tutum ve ge-tirdiği çöziimiyle ittifakla üçüncülüğe seçil-miştir.

17 sıra numaralı proje. Bu projede, iş-gal ve kullanma emsalleri, mıntıkanın kıy-meti gözönünde tutularak, şartnameye de uygun şekilde kullanılmıştır. Mıntakada teklif edilen bir ve üç katlı yapı gurupları, siluette mıntakanın hususiyetini bozmıya-cak şekilde bulunmuştur. Anbozmıya-cak bir çok te-sisin oto trafiğinin halledilmemesi bu arada a n H mevlinden de istifade suretiyle kâfi miktarda oto nark tesis edilmemesi vaziyet plânını zayıf'atmaktadır.

Ticaret Sarayı binasında büro. konfe-rans salonu, okuma salonu bloklarının ay-rılması ve esas bina blokunun da ağır tesir y a p m a m a k maksadiyle kısımlara ayrılması iyi bü'unmuştur. Programdaki ayrı fonksi-yon ve servisler bu kompozisfonksi-yon içinde uy-gun halledilmiştir. Önde bahçe tesisi ile bu-n-ın icerive kulüp vasıtasiylc bağlanması da iyi bulunmuştur. Oto-parkın da ayrıca gara-ia ve binaya bağlanması uygundur. Zemin katın ferah ve girişte denizin görüşü iyi te-sir yapmaktadır. Direkt irtibatlar iyi tertip-lenmiştir. Buna mukabil toplantı salonu fuayesi ve servisleri kifayetsizdir. Salonun

1. MANSİYON

Mimarları Kehk Ş E N V A R O A R S. T. Ü. Güven Y H N £ f t S O \ t. ^ T . O. •

t

)

....

J

^

r

ıi lî

a

"TM T! * İl" njaTt

" , KHKKf •OtKf' ı

-- I '

VV! y

muhtelit' maksatlar için kullanılandaki ter-tiplerin kolıy olamtyacagi görülmüştür.

Katlarda ssrvislerin ayrı Hinsı blokla-rında lertialeı i uygıın is.- de nrojfLiin elas-tikiyetine cevap vermemesi dolay isiyle mahzurlu bulııtimu^ıur. Nitekim pıcgram ve raporda bıeneır fakat planlarda goril İm İyctı Gümrük Hakem Heyeli Servisi daktilolar salonu Tescil Şubesi ve Müşavirler odo t arı-nın yer leştir il meşin d s güçlükler olacaktır. Cephelerde gUncşlenmc ve ışıklandtnmanın hususiyeti ı t ı r ı n itibara alınmış ise de cep-he tesiri bakımından cepcep-heler mevzuun chcmmiyetiylc mütenasip hususiyetle h ıı lini-ni ttıruşUi'. Yukarıdaki hususiyeilertndetı dn-9ity ı hu proje 5/4 ckscriyeile ikinciliîse

sc-iv l Lav

9 sırsı numaralı proje vazıyet plânında diğerlerinden d.ılın yüksek t;lan büro bina-fırının caddeye yakın konulmaları fonksi-yon ve .siluet bakımlarından uygun olduğu gibi üembı şartları bakımından da muvufık-tır. Vaziyei planındaki kille kompozisyonu ile Tic.ıret Od ast binasının plâstHi İstan-bul'un bu ncıkiası iyin uygun bulunmuştur. Binayı mümkün oidu£u kadar küçük tuta-bilmek iein ihtiyaç programındaki piyesler dışında izah raporunda arzu Edilenlerden kütüphane, lokanta ve kulüp gibi bacımlar yerine teras k.ıtında sadece bir istirahat sa-lonunun düşünülmesi kâfi olmamakla be-raber bodrum kalının esasen radyo general Içind; lüzumlu elan irtıfaa yükselerek daha d;ı ışıklı bir lıale gelmesi île buruya bîr la-kını piyeslerin konulabileceği kabul edil-mişi ir. CÜri^ katındaki iç bahçenin havası-nın bir kat sonra da olsa varı yarıya ka-panması mahzurlu bulunmuştur. Ayrıca i*,-bahçe d livarları m ıı kolonlara dokunmaması

182

rû. î - i S C

5

^ . ,

• - .f

ar/usu zemin k.ıtın tavanında tünü/ halle-dilmemiş bir nokta çıkarmakladır. Konferans s'dcnun:la taşıyıcı sistemin dışında kalan duvarlar yabancı durmaktadır. Ayrıca

al-blckl.ı bina kitlesinin birbirine naza-ran durumu Isıt m inkâr bulunmamıştır. RÖro kitlesinin muhtemel demişi kliklere imkân vermesi uygun bulunmakla beraber daha yüksek kille!erin tekirdeilinde olduğu gibi kapalı merdiven yuvasının büro merkezin-d husule ı -HüJi;ii korimerkezin-dor Ticaret Omerkezin-dasının rcprezantalif atmosferine uy tun bulunma-mış açıkta çıkan bir merdivenin ortaya alı-nar.sk asansörlerin geniş bir hol tesiri yarat-masının mümkün olacağı düşünülmüştür. Bu kusurlarına raŞmen normal bir büro bin.sn dışında Ticaret Odasına yakışan kııv-veili tesiri ve kitledeki plâstik delerinin di-ğer projelerden daha başarılı olması dola-yisiyle bu proje birinci mükâfata lâyık bu-lıınmuşiur.

Bu projenin aşağıdaki tavsiyelerle ka-bili tatbik olduğu neticesine vurılmişttr.

1. Kudytı general labanın + 0.15 kotu. na gelmesi için bodrum zemininin yüksel* lilınesi vs; 12,50 civarında bulunan parapel üst seviyesi yarine teras kaimin döneme hi-zasının 12.511 kotuna getirilerek bodrumda çıkacak ışıklı bacımların kullanılması.

2. Büro kitlesi île konferans salonunun İTT.ııi d .ılı ı a alarak yiriğin ikisi arasındaki t f'eniı binasına getirilmesi ili- i; bahv-nin îıasv^di'mesinin etüdü,

3. Büro blok un da ki çekirdeğin daha f ; r j h bir lir! karakteri verecek şekilde ele afrnması,

4. Z-jınin kaita konferans salonunun

yc!

işit

ıhını

ve fuayenin deniz tarafına alın-masının ve konferans salonunun daha sa-rih ve kcnstrüktîr hale netirîlnıesi.

Husüsliıriylc proje kabili tatbik hale ge-tirilebilir.

( S İ L U E T II. M A N S İ Y O N M i m a r l a r ı : A f f a n K I R I M L I G. S. A. Turgut Ö V Ü N Ç İ. T. Ü. Süha T O N E R G. S. A. ."tutill • f

' - D"'

III. M A N S İ Y O N Mimarları : Dr. Doğan T U N A İ. T. Ü. Yardımcı U f u k Bİl.ÂI.OĞL.U

FT

r r ı r n

- H i - T - n r m T f T

I 1 i »ü °0 s Sisi- — _t :o °s§ s

«

n »m u i p ı N m — _{= =} m — _{= =} m — B T -B T -Ч] ı D _CD Ч] _{l I » J} ı D _CD a _{o b} FP i ««..»a.. 1 ı D CD î i a _{o b} FP i 30 •n,=n °n °n.°n «n °o,»n °n »n. o 30

_

W 9» 4 3 " S , _ -il""1 5=3 _>

m

1

_

| ı 1

_

1 1 1 1

E E E Ö E

i . . 1

4-M

- r r r

_{I L}

—l—ı—!—ı—I—ı.

r i t

• L m D S ^ I y T i m i i

Mimarları :

Osep S A R A F O Ğ L U

Nişan Y A U B Y A N

Güntekin A Y D O Ğ A N İ. T. Ü.

(Baştarafı 182. sahifada)

Jüri Heyeti, projelerin seçimine 31 Ekim 1963 perşembe günü başlamış ve 3 Kasım 1963 pazar günü neticeye ulaş-mıştır.

Derece alan projeler:

1. Ö D Ü L : 24343 rumuzlu proje sahibi Y. M. O r h a n Şahinler.

2. Ö D Ü L : 51935 rumuzlu proje sahip-leri. Y. M ü h . Mim. Birsen Doruk. Y. Müh. Mim. T e o m a n D o r u k , Y. M ü h . Mim.

Yüksel U m u t e r .

3. Ö D Ü L : 35778 rumuzlu proje sahibi Y. Müh. Mimar Yusuf Z. Ergüleç.

Mansiyonlar:

1. mansiyon: 82955 rumuzlu proje sa-hipleri Y. M ü h . M i m a r Refik Şenvardar, Mimar Güven Yenersoy.

2. mansiyon: 77350 rumuzlu proje sa-hipleri Y. Mim. A f f a n Kırımlı, Y. Müh. Mim. Turgut Övünç, Y. Mimar Suha Toner.

3. mansiyon: 12345 rumuzlu proje sa-hipleri Dr. Y. Müh. Mimar Doğan T u n a , Yardımcısı Mimarlık Fakültesi talebesi U f u k Bilâloğlu.

4. mansiyon: 86313 rumuzlu proje sa-hibi Y. Müh. M i m a r G ü n a y Çilingiroğlu.

5. mansiyon: 77501 rumuzlu proje sa-hipleri Y. M ü h . Mimar Güntekin Aydoğan, Y. M ü h . Mimar Osep B. Sarrafoğlu, Y. Müh. Mimar Nişan Yaııbyan.

ttSİPF

ffl

P

1=