sekili in
Yazan : Faruk YAZICI
Mimar Düz ova yerleşmesi Konya'da, Sinan'ın Şerafeddin cami arkasından kalkan otobüs-ler sizi silleye getirir.
Takkeli dağın eteğinde bir vadi yerleş-mesi olan Sille adını Frikyalıların şarap tanrısı Diyonisos'un nedimelerinden pınar-ların yan tanrısı Silen'den alıyor.
Sille Frikyalıların, ilk hristiyan ve müs-lüman yerleşmelerinin iç içe olduğu bir yer!...
Takkeli dağın ve Sille'nin bir çeşit yu-muşak taşı var, kazma ile kolayca kazılan ve sonra katılaşan, bu topraklar da yaşı-yan gelip geçen insanlarda, Takkeli dağın bu yamacında, manastırları inleri böylesi-ne oluşturmuşlar.
Bunlardan biri de «Sekili In» Sille'nin güneyindeki yamaçta manastırın hemen ya-nında oluşmuş 11 y.y. ilk hristiyan kültürü oyuklar dizelenimi. Şekil: 1.
Giriş ve giriş yerine bağlı alttaki de-poyla merdivenle ilintili pişirme yeri ras-yonel bir mekan anlayışı içinde oyulmuş, hacımların duvarlannda dolap görevinde ve kandiller için girintilerde yapılmış plân 1. şekil 2. 3.
Sekili in'in pişirme ve giriş hacminin •hemen yanından yükselen merdivenler, bu
oyuklar dizeleniminin ilk katdaki rasyonel prizmatik hacım tasarımına tam zıt eğrisel yüzeylerden oluşmuş irrasyonel ara katına iletiyor.
Ara kat da merdiven in iki yanından uzanan geçitlerden ufak bir oturma yerine geçiliyor. Eğer bu hacmin yaşantısını bir şeye benzetmek gerekiyorsa istanbul ahşap evlerinde girişin üstünde rastlanan tavanı basık ufak cumbalarla öz anlamda denebi-lir. Şekil 4.
Ara katdan üst kata geçiş alt katdaki merdivenle değişik aks da açılmış merdi-venlerle oluyor, üst kat oturma yaşama ve uyku eylemlerine ayrılmış.
Kesit, 1.2.
iki dairesel plânlı uyku oyuklarile bu di-ziyi tümleyen ufak oturma köşesi, merdi-venin açıldığı ana oturma hacmıyla iyi dengelenmiş bir hacımsal girişimde irra»-yonel bir mekân oluşturuyor.
Yerdeki merdiven çıkışından başlıyarak, şarap sarnıçları etrafında yatak oyuklarına doğru gelişen kademelenme, vadiye açılan pencere görevindeki oyuklar çevresindeki çıkıntıların yerde ve tavanda yok olması, malzeme yönünden olan tek liği biçimsel yönden de gerçekleşmiş. Plân 2, Şekil 5, 6. Pişirme ve giriş hacımlarındaki prizmatik hacım oyma yönteminin ara kat da baş-lıyan bir değişimle üst kat da eğrisel
yü-ŞEKİL : 2
ŞEKİL : 5
ŞEKİL : 6
zeyli tutuma varması, şüphesiz yontucunun öz biçim veya form fonksiyon ilintilerinin bilincinde olmasından daha çok, doğrudan doğruya öylesine isteme duygusunun ger-çeklediği bir oylumlama düzenidir.
Mimariye, ük çağlardan günümüze ka-darki gelişimin verdiği birikimin analiziy-le, günümüz yaşantı fonksiyonlarına biçim bulma sentezi olarak yaklaşımlarda bulu-nuyorsak, mimarsız mimarinin uzun sü-reçlerde ulaştığı boyutlama ve estetik an-layışı içinde verdiği deneyler şüphesiz gü-nümüz mimari öğrencilerine ve mimarla-rına görülmesi gerekli örnekler
olmakta-dır.
Eğer, yolunuz Konya'ya düşerse sille de, sekili ine de uğrayın. 20 yy. da a gaudinin casa mila da oluşturduğu cephe biçimlenmesinin enteriyöre uygulanmasını, hugo hearing in, organımsı mimarî tarzı-nın henry moore un doğa biçimlenmelerin-den başlayarak, iyi duygular etgisini oluş-turmak için geliştirdiği eğrisel yüzeyler ve delikler yontu tekniğinin mimariye uygu-lanmasını 11 y,y. öncü uygulamalarını izle-yeceksiniz.
ŞEKİL : 3
KESİT : î
