• Sonuç bulunamadı

6. Hafta Kuruluş Yeri Seçimi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "6. Hafta Kuruluş Yeri Seçimi"

Copied!
20
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

6. Hafta

Kuruluş Yeri Seçimi

(2)

Kuruluş Yeri Seçim Yöntemleri

1. Nitel faktörlere dayalı yöntemler

• Ağırlıklı Puanlama Yöntemi

2. Nicel faktörlere dayalı yöntemler

• Maliyet-hacim analizi

• Ağırlık merkezi yöntemi

• Ulaştırma Modeli

3. Nicel ve Nitel Faktörleri Birarada Değerlendiren Yöntemler

• Nicel ve Nitel Faktör Puanlama Yöntemi

• Boyutsal analiz

(3)

Kuruluş Yeri-Kapasite İlişkisi

• Birçok hizmete duyulan talebin sistemin yerinden etkilenmesi ve kapasiteyle kuruluş yerinin talebe bağlı olması nedeniyle, özellikle hizmet sektöründe kapasite, ile yer seçimi kararlarının birbirlerinden ayrılması güçtür. Hızlı yiyecek hizmeti veren bir işletme için talebin yoğun olduğu bölgelerin tercih edilmesi doğaldır. İşletmenin kurulup faaliyete geçmesiyle birlikte yeni müşteriler yaratılacak, dolayısıyla, işletmenin sunduğu ürün ve hizmete olan talep artacaktır.

(4)

• Birden fazla tesise sahip işletmeler açısından yer

seçimi kararının karmaşıklaşır. Bu durumda tek tesis

için yer seçimi probleminde göz önüne alman

faktörlerin yanı sıra, her bir yeni tesisin mevcut

tesislerle etkileşiminin de değerlendirilmesi gerekir.

(5)

Sisteme eklenecek yeni bir tesis, mevcut tesisler ile talep noktaları arasındaki ürün akış düzenini etkileyecek, bu nedenle, birden fazla tesis planlandığında, optimal

kapasite kararının optimal yer seçimi kararıyla birlikte ele alınması gerekecektir. Ancak, bu, geleneksel

matematiksel ve istatistiksel modellerin çözümde yetersiz kaldığı, oldukça karmaşık bir karar problemidir.

(6)

Hizmet İşletmelerinde Kuruluş Yeri Seçimi

• Hizmetlerin pek çoğunun üretildikleri yerde tüketilmeleri zorunluluğu, hizmet pazarlamasında kuruluş yeri sorununa büyük önem kazandırır. İmalat firmalarında kuruluş yeri seçiminde üretim girdi maliyetleri, gelen-giden lojistik maliyetleri, işgücü, bölgesel uygulamalar gibi birçok faktör göz önünde bulundurulurken hizmet sektöründe esas olan hedeflenen müşteri grubuna olan uzaklıktır.

(7)

Perakendeci işletmeler, bankalar, restoranlar gibi

tüketicilerle doğrudan ilişki halinde bulunan işletmelerde kuruluş yeri, üretim ve yatırım maliyetlerinden ziyade, satış gelirlerini etkilemektedir. Bu nedenle, hizmet

işletmelerinin, kuruluş yerlerini pazara yakın seçme eğiliminde oldukları görülür.

(8)

Sanayi işletmelerinde ise tesis yeri ile satış gelirleri

arasında bu denli güçlü bir ilişki yoktur. Bu işletmelerde, seçilen kuruluş yerinden üretim ve yatırım maliyetleri etkilenir.

(9)

Mamul üreten firmalarla hizmet üreten firmalar arasında kuruluş yeri seçimi açısından ortaya çıkan temel fark,

birincisinin kaynaklara; ikincisinin de pazara yakın olma zorunluluğudur. Burada bir farktan bahsedilirken imalat sektöründe hizmet veren bir firmanın yer seçimini

etkileyen faktörlerinin bir çoğunun, hizmet işletmeleri

için de inceleme konusu olduğunu söylemek yanlış olmaz.

(10)

Ancak, firmanın sektörel konumu ve özellikleri yer seçimi açısından, her biri ayrı ayrı incelenecek konular olup,

organizasyonun hedefleri ile birlikte ele alınıp

incelenmesi daha doğru sonuçlara ulaşmada etken olacaktır.

(11)

Hizmet işletmeleri açısından dikkate alınan en yaygın problem, bir coğrafi alan içerisinde kaç tane tesis

kurulacağı ve bu tesislerin söz konusu alan içerisinde nerelere yerleştirileceğidir. Bu anlamda hizmetlerde

kuruluş yeri seçiminin; yoğun kuruluş ve dağınık kuruluş olmak üzere iki şekilde yapılabildiği söylenebilir.

(12)

Belli bir hizmet üretiminin kuruluş yeri bakımından yoğun mu, yoksa dağınık mı olacağını arz ve talep durumu ile

gelenekler belirler. Talebin durumuna ağırlık veren

hizmetler dağınık kuruluşa yönelirken, arzın belirleyici unsur olduğu hizmetler yoğun kuruluşa girmektedir.

(13)

Hizmet İşletmelerinde Kuruluş Yeri Seçimi

1.İşletmenin kurulu olduğu bölgedeki müşterilerin satınalma gücü,

2.İşletmenin sunduğu hizmetin ve yarattığı imajın müşterilerin demografik özellikleriyle uyumu,

3.Bölgedeki rekabet durumu,

4.Kuruluş yeri açısından işletmenin rakipleri karşısında taşıdığı üstünlük veya eksiklikler,

5.Tesislerin, park yeri, güvenlik, aydınlatma, görünüm, ulaşılabilirlik, görünürlük gibi fiziki özellikleri,

6.İşletmenin çalışma politikaları, 7.Yönetimin kalitesi.

(14)

Depo Yeri Seçimi

• Depolar işletmelerin kullanım noktalarına gönderilmek üzere mamul stokladıkları tesislerdir. Üretim-dağıtım sisteminin tasarımı; fabrika ve depo sayı ve yerlerinin, kullanılacak nakliye araçlarının, sistemde bulundurulması gerekli stok düzeylerinin belirlenmesi gibi kararları içermektedir.

(15)

Depo yeri seçimi, üretim-dağıtım sisteminin tasarımını sağlayan önemli bir karardır. Bu karar sürecinde, depoya giren ve depodan çıkan ürünlerin nakliye maliyetleri göz önünde bulundurulur. Bir üretim tesisi kurmaya kıyasla depo kurmanın çok daha düşük maliyetle

gerçekleştirilebilmesi, depo yerlerinin yeniden tasarımında esneklik yaratmaktadır.

(16)

Uluslararası Düzeyde Kuruluş Yeri Seçimi

• Küreselleşme olgusunun gündeme gelmesi ve birden fazla ülkede üretim faaliyetinde bulunan çokuluslu işletme sayısının artmasıyla birlikte, yabancı ülkelerde yer seçimi konusu da gündeme gelmiştir. Ayrıca, dünyada serbest piyasa ekonomisinin yaygınlaşması ve dünyanın tek pazara doğru gidişinin hızlanmasıyla birlikte uluslararası düzeyde yatırımların giderek artması beklenmektedir.

(17)

• Yatırımcıların, yabancı ülkede tesis kurmanın sağlayacağı yararlarla, yaratacağı sorunları değerlendirmeleri gerekir.

Bir işletme düşük işgücü, hammadde, enerji maliyetlerinden yararlanmak amacıyla kendi ülkesinin sınırları dışında herhangi bir ülkede fabrika kurma yoluna gidebilir.

(18)

Birçok işletmenin, pazara yakın bir yerde üretimde

bulunmanın sağlayacağı maliyet avantajlarını yakalamak ya da pazarlarını genişletmek amacıyla yabancı ülkelerde tesis kurma yoluna gittikleri görülmektedir.

(19)

Hammadde ve işgücü maliyetlerinin düşük olması gelişmekte olan ülkeleri, yatırım yapılacak konumlar

haline getirmiştir, ancak, uluslararası düzeyde yatırım için fabrika yeri seçecek olan işletmeler, yatırım yapacakları ülkenin sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik yapısını;

vergi sistemini; para ve sermaye piyasalarını; ülkede

uygulanan para politikalarını; ülkenin yabancı sermayeye karşı tutumu, politik risk ve finansal risk gibi faktörleri dikkate alarak karar vermelidirler.

(20)

Yararlanılan Kaynaklar

• Üreten, S. (2013). Üretim / İşlemler Yönetimi Stratejik Kararlar ve Karar Modelleri. Ankara:

Gazi Kitabevi.

• Krajewski, Lee J., Ritzman, L. P. ve Malhotra, M. K. (2014). Üretim Yönetimi: Süreçler ve tedarik zincirleri = Operations management:

processes ans supply chains (Çev. Ed. Semra

Birgün). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Referanslar

Benzer Belgeler

Tarımcı, sulamanın optimum düzeyde gerçekleştirilmesi, sulamaya yönelik ürünün çeşitlendirilmesi (2. ürün yetiştirmeye olanak vermesi gibi) üretimin yeniden

İnsan yerleşimleri: Sanayi devrimi öncesi dönemde üretim, ticaret ve nüfus değişimleri, sanayileşme ve ekonomik yapıda değişimler, sanayi sonrası metropolitenleşme

Bu kapsamda, doğal faktörler yanında bölgedeki yem kaynakları ve canlı hayvan materyali, mevcut işletme yoğunlukları ve kapasiteleri, örgütlenme düzeyi, pazara

9.1 İşletmelerde Kuruluş Yeri Seçimini Etkileyen Faktörler ve Kuruluş Öncesi Çalışmaları Her girişimci kurulacak işletme için iktisadi amaçlarına uygun bir

 Fiziksel mal üreten tarım, inşaat, sanayi sektörleri gibi yerlerdeki faaliyetlerdir..

 Bir işletmenin mal ya da hizmet üretmek için kullandığı Bir işletmenin mal ya da hizmet üretmek için kullandığı girdilerden (insan gücü, sermaye,

 Ekonomik, mali, teknik ve yasal açıdan yapılan

 En uygun kuruluş yeri, “kuruluş ve faaliyetler için zorunlu tüm masraf elemanlarını en düşük düzeyde sağlayan