6.3. Şikayet ve Disiplin

(1)

6.3. Şikayet ve Disiplin 6.3. Şikayet ve Disiplin

Şikayet:

İşgörenlerin, iş, işletme ve yönetimle ilgili rahatsızlıklarını ifade biçimidir.

Yönetim, işgörenlerden gelen tüm şikayetlere kulak tıkamak yerine, bunları dinlemek, araştırmak ve çözümlemek zorundadır. Yönetim, şikayetlerden çok şey öğrenebilir.

Şikayet:

İşgörenlerin, iş, işletme ve yönetimle ilgili rahatsızlıklarını ifade biçimidir.

Yönetim, işgörenlerden gelen tüm şikayetlere kulak tıkamak

yerine, bunları dinlemek, araştırmak ve çözümlemek

zorundadır. Yönetim, şikayetlerden çok şey öğrenebilir.

(2)

Disiplin:

Hatalı davranışlardan uzak durmayı, doğru davranmayı sağlamaya yönelik ilke, kural ve uygulamaları kapsar.

Disiplin eylemi: Personelin örgütsel kuralları ihlal ettiği veya performansının müdahale gerektirecek kadar bozulduğu durumlarda bir dizi caydırıcı, düzeltici uygulamaya

başvurulmasıdır.

Disiplin olayları personel ile komuta yöneticileri ( ustabaşı, imalat şefi, bölüm müdürleri ) arasında geçer.

Disiplin:

Hatalı davranışlardan uzak durmayı, doğru davranmayı sağlamaya yönelik ilke, kural ve uygulamaları kapsar.

Disiplin eylemi: Personelin örgütsel kuralları ihlal ettiği veya performansının müdahale gerektirecek kadar bozulduğu durumlarda bir dizi caydırıcı, düzeltici uygulamaya

başvurulmasıdır.

Disiplin olayları personel ile komuta yöneticileri ( ustabaşı,

imalat şefi, bölüm müdürleri ) arasında geçer.

(3)

Örgütlerde temel disiplin yaklaşımları

1 )Önleyici disiplin: İlk aşamasında kural ve düzenlemelerin oluşturulması ikinci aşaması ise kural ve düzenlemelerin personele iletilmesidir.

Bundan amaç, örgütlerde kurallara istekle ve bilinçli olarak uyulan, özdisiplinin esas olduğu bir ortamın oluşturulmasıdır. Hedef ise kuralların ihlal edilmesini önlemektir.

2 )Düzenleyici disiplin: Personelin zaman zaman kuralları ihlal eden davranışlarda bulunduğunda uygulanan disiplindir. Bu disiplinin uygulama biçimlerinden biri kademeli disiplindir. Personelin ilk hatasında hafif bir ceza uygun görülürken, bu hata tekrarlandıkça verilen cezanın şiddeti artar.

3 )Yapıcı disiplin: İşletmelerde personel yönetimi anlayışından insan kaynakları yönetimi anlayışına geçişin bir göstergesidir. Klasik disipline alternatif olan cezasız disiplin, yeni bir yaklaşımdır.

Örgütlerde temel disiplin yaklaşımları

1 )Önleyici disiplin: İlk aşamasında kural ve düzenlemelerin oluşturulması ikinci aşaması ise kural ve düzenlemelerin personele iletilmesidir.

Bundan amaç, örgütlerde kurallara istekle ve bilinçli olarak uyulan, özdisiplinin esas olduğu bir ortamın oluşturulmasıdır. Hedef ise kuralların ihlal edilmesini önlemektir.

2 )Düzenleyici disiplin: Personelin zaman zaman kuralları ihlal eden davranışlarda bulunduğunda uygulanan disiplindir. Bu disiplinin uygulama biçimlerinden biri kademeli disiplindir. Personelin ilk hatasında hafif bir ceza uygun görülürken, bu hata tekrarlandıkça verilen cezanın şiddeti artar.

3 )Yapıcı disiplin: İşletmelerde personel yönetimi anlayışından insan

kaynakları yönetimi anlayışına geçişin bir göstergesidir. Klasik disipline

alternatif olan cezasız disiplin, yeni bir yaklaşımdır.

(4)

(5)

Disiplin Sisteminin Kurulması 1.Kuralların Konulması

2.Cezaların Belirlenmesi

Uygulamada gözlenen başlıca ceza türleri şöyle genellenebilir.

• Uyarma

• Kınama

• Ücret kesme

• Geçici işten uzaklaştırma

• İşten çıkarma

Disiplin Sisteminin Kurulması 1.Kuralların Konulması

2.Cezaların Belirlenmesi

Uygulamada gözlenen başlıca ceza türleri şöyle genellenebilir.

• Uyarma

• Kınama

• Ücret kesme

• Geçici işten uzaklaştırma

• İşten çıkarma

(6)

Genelde işletmelerin uyguladıkları ceza türleri şöyle kademelendirilir: • 1.

Suçta: Uyarma • 2. Suçta: Kınama • 3. Suçta: Geçici işten uzaklaştırma

• 4. Suçta: İşten çıkarma Suç Grupları

Hafif Suçlar: Hafif suçlar tek tek bakıldığı zaman işletme açısından önemli sonuçlar doğurmaz. Bu tür suçlar herhangi bir kişinin sağlığına veya güvenliğine zarar vermeyen, işletmenin etkin bir biçimde çalışmasını engellemeyen suçlardır.

Hafif suçlar özellikle ilk kez işlendiğinde hafif cezalarla karşılık görürler.

Bununla birlikte hafif suçlar biriktiği zaman ciddi sonuçlar doğurabilir.

Ağır Suçlar: Ağır suçlar, personelin davranışlarını düzeltmesi için herhangi bir çabaya girmeden, sözlü veya yazılı ikazlara gerek duymadan, işten çıkarmayı veya geçici işten uzaklaştırmayı haklı gösteren suçlardır. Bu tür suçlar örgütsel etkinliğe önemli ölçüde zarar verir, personelin sağlık ve güvenliğini tehdit eder ve personelin moralini olumsuz yönde etkilerler.

Genelde işletmelerin uyguladıkları ceza türleri şöyle kademelendirilir: • 1.

Suçta: Uyarma • 2. Suçta: Kınama • 3. Suçta: Geçici işten uzaklaştırma

• 4. Suçta: İşten çıkarma Suç Grupları

Hafif Suçlar: Hafif suçlar tek tek bakıldığı zaman işletme açısından önemli sonuçlar doğurmaz. Bu tür suçlar herhangi bir kişinin sağlığına veya güvenliğine zarar vermeyen, işletmenin etkin bir biçimde çalışmasını engellemeyen suçlardır.

Hafif suçlar özellikle ilk kez işlendiğinde hafif cezalarla karşılık görürler.

Bununla birlikte hafif suçlar biriktiği zaman ciddi sonuçlar doğurabilir.

Ağır Suçlar: Ağır suçlar, personelin davranışlarını düzeltmesi için herhangi bir

çabaya girmeden, sözlü veya yazılı ikazlara gerek duymadan, işten çıkarmayı

veya geçici işten uzaklaştırmayı haklı gösteren suçlardır. Bu tür suçlar örgütsel

etkinliğe önemli ölçüde zarar verir, personelin sağlık ve güvenliğini tehdit eder

ve personelin moralini olumsuz yönde etkilerler.

(7)

(8)

Suç gruplarına ve tekrarlanma durumuna göre verilecek cezalar

(9)

DİSİPLİN SİSTEMİNİN UYGULANMASI DİSİPLİN SİSTEMİNİN UYGULANMASI

1.Suçun Belirlenmesi

İşletmelerde suçları (kural ihlallerini) belirlemek yöneticilerin görevidir. Bu nedenle disiplin uygulaması

yöneticilerin personel davranışlarını gözlemesiyle başlar. Özellikle ilk kademe yöneticilerine

(nezaretçilere) bu noktada çok iş düşer. İlk kademe yöneticileri, disiplin sisteminin belirlenmesinden

sonuçlarının denetimine kadar tümüyle disiplin olayının içindedirler.

1.Suçun Belirlenmesi

İşletmelerde suçları (kural ihlallerini) belirlemek yöneticilerin görevidir. Bu nedenle disiplin uygulaması

yöneticilerin personel davranışlarını gözlemesiyle başlar. Özellikle ilk kademe yöneticilerine

(nezaretçilere) bu noktada çok iş düşer. İlk kademe yöneticileri, disiplin sisteminin belirlenmesinden

sonuçlarının denetimine kadar tümüyle disiplin olayının içindedirler.

(10)

2.Ceza Kararının Alınması

Şayet bir suç oluşmuş, suçla ilgili gerekli kanıtlar elde edilmişse, sıra işlenen suça uygun bir ceza

kararının alınmasına gelir. Yöneticiler işlenen suça uygun düşecek bir ceza kararını alırken, belirli bir

süreci izlemek durumundadırlar. Etkin bir karar bu süreçlerin gereği gibi yerine 2.Ceza Kararının Alınması

Şayet bir suç oluşmuş, suçla ilgili gerekli kanıtlar elde edilmişse, sıra işlenen suça uygun bir ceza

kararının alınmasına gelir. Yöneticiler işlenen suça uygun düşecek bir ceza kararını alırken, belirli bir

süreci izlemek durumundadırlar. Etkin bir

karar bu süreçlerin gereği gibi yerine

(11)

3.Personelin Savunmasının Alınması

Olayın koşullarını enine boyuna ele alıp belirli bir ceza tasarladıktan sonra, ceza kararını verecek yöneticinin personelle bir görüşme yapıp

savunmasını alması gerekir. Personelle yapılan disiplin

görüşmeleri yöneticiler için her zaman sıkıcı bir

görev olmuştur. Yöneticinin görüşme yöntemi ve takındığı tavır verilecek cezanın etkinliği açısından

büyük önem taşır.

3.Personelin Savunmasının Alınması

Olayın koşullarını enine boyuna ele alıp belirli bir ceza tasarladıktan sonra, ceza kararını verecek yöneticinin personelle bir görüşme yapıp

savunmasını alması gerekir. Personelle yapılan disiplin

görüşmeleri yöneticiler için her zaman sıkıcı bir

görev olmuştur. Yöneticinin görüşme yöntemi ve takındığı tavır verilecek cezanın etkinliği açısından

büyük önem taşır.

(12)

4.Uygun Cezanın Belirlenmesi

Personelle yapılan görüşmeden sonra sıra nihai ceza kararının alınmasına gelir. Yönetici bu ceza kararını

alırken aşağıdaki süreci izlemelidir:

• Personelin açıklamalarını dikkate alıp doğruluk derecelerini araştırın.

• Kendi üst yöneticinizle ve İnsan Kaynakları Birimi ile en uygun cezanın ne olabileceğini tartışın.

• Uygun cezayı belirlerken olası etkilerini göz önünde bulundurun.

4.Uygun Cezanın Belirlenmesi

Personelle yapılan görüşmeden sonra sıra nihai ceza kararının alınmasına gelir. Yönetici bu ceza kararını

alırken aşağıdaki süreci izlemelidir:

• Personelin açıklamalarını dikkate alıp doğruluk derecelerini araştırın.

• Kendi üst yöneticinizle ve İnsan Kaynakları Birimi ile en uygun cezanın ne olabileceğini tartışın.

• Uygun cezayı belirlerken olası etkilerini göz önünde

bulundurun.

(13)

5.Cezanın Personele İletilmesi Cezanın personele iletilmesi

geciktirilmemelidir. Kural ihlali (suç) açık ve kesin ise personel ve onun

çalışma arkadaşları bir beklenti içerisinde

olacaklardır. Bekleyişten kaynaklanan gergin bir iş

atmosferinde uzun süre çalışmak personele ve işletmeye zarar verecektir.

5.Cezanın Personele İletilmesi Cezanın personele iletilmesi

geciktirilmemelidir. Kural ihlali (suç) açık ve kesin ise personel ve onun

çalışma arkadaşları bir beklenti içerisinde

olacaklardır. Bekleyişten kaynaklanan gergin bir iş

atmosferinde uzun süre çalışmak personele

ve işletmeye zarar verecektir.

(14)

Ceza uygulamasında sıcak soba kuralı : Ceza uygulamasının önceden uyarma,

çabukluk, tutarlılık ve kişisizlik esaslarına dayanan bir eylem olması gerektiğini

vurgulayan bir öneriler bütünüdür.

Ceza uygulamasında sıcak soba kuralı : Ceza uygulamasının önceden uyarma,

çabukluk, tutarlılık ve kişisizlik esaslarına dayanan bir eylem olması gerektiğini

vurgulayan bir öneriler bütünüdür.

(15)

Teşekkürler…