(nefy-i istikbâl) Bu edatlar muzari fiilin başına geldiklerinde anlamda bazı değişikliklere neden olurlar

arapça ibrahim fidan

20 Muzari Fiilin Başına Gelen Bazı Edatlar

Muzari fiilin başına birçok edat gelebilir. Bu derste onlar arasından daha sık kullanılan bazılarını göreceğiz.

1. 9 ^- 5 ^-  (nefy-i hâl) - : (nefy-i istikbâl)

Bu edatlar muzari fiilin başına geldiklerinde anlamda bazı değişikliklere neden olurlar. h ^ve  :

2 edatları muzari fiilin anlamını gelecek zamana dönüştürür.  şimdiki zamanda olumsuzluk ve / gelecek (şimdiki ve geniş) zamanda olumsuzluk ifade eder.

Edatlarla Kullanım Edatsız Kullanım

yazacak i

yazıyor 

yazacak  2:

yazmıyor  

yazmayacak,

yazmıyor, yazmaz  /

Aşağıda muzari fiillerin bu edatlarla kullanımına dair örnekler bulunmaktadır. Bu örnekleri inceleyin ve söz konusu edatlar sebebiyle kazandığı yeni anlamlara dikkat edin.

çıkacak "#ji "#^ ^çıkıyor

içecek #_ #_! ^içiyor

açacaksınız B:O> B:O>! açıyorsunuz bileceksiniz B:*(! 2: B:*(! biliyorsunuz aldatmıyorlar B: ^   B: ^ aldatıyorlar inkâr etmiyor #>   #> inkâr ediyor yemiyorsunuz B: k!   B: k! yiyorsunuz

bilmiyor (   ( ^biliyor

girmez,

girmeyecek 'D  / ^← 'D  ^giriyor

fayda vermez,

vermeyecek Q @ > ! / ^← Q  @ > fayda veriyor hissetmezler B=#(_ / ^← B= ( #  _ hissediyorlar

duymaz Q*9! / ^← * Q 9 ! ^duyuyor

şükretmezsiniz B=#_! / B=#_! şükrediyorsunuz

arapça ibrahim fidan

21 2.  (cahd-i mutlak) - ; (cahd-i mustağrak)

Bu edatlar muzari fiilin başına geldiklerinde hem fiilin telaffuzunda hem de anlamında değişikliğe neden olurlar. Anlam bakımından

• X edatı muzarinin anlamını “geçmiş zamanda olumsuzluğa” çevirir.  X (yazmadı)

• F* edatı eylemin henüz/daha gerçekleşmediğini anlatır.  F* (henüz yazmadı)

Telaffuz bakımından ise bu edatlar muzari fiili cezmederler. Muzarinin cezmedilmesinin anlamı şudur:

• Ef’âl-i hamsede sondaki nûn harflerinin düşmesi,

• Diğerlerinde fiilin lâmel-fiilinin sâkin olması.

• Sonuna nûn-u nisve bitişen muzari fiillerde ise zâhirî (gözle görülür) bir değişiklik olmaz.

Edatlarla Kullanım Edatsız Kullanım



! T  W T

5T

* lX 5T  W T ! T 

&

:& T &! T :&! T

m!T -&! T B:&!T B&!T B:&T B&

;

;!T ;! T ;

Aşağıda muzari fiillerin bu edatlarla kullanımına dair örnekler bulunmaktadır. Bu örnekleri inceleyin ve söz konusu edatlar sebebiyle kazandığı yeni anlamlara dikkat edin.

hükmetmedi Z X ^← Z hükmediyor yapmadınız :(>! X ^← B:(>! yapıyorsunuz ikisi anlamadı *R> X ^← B*R> ikisi anlıyor

örtmediler =#9 X ^← B=#9 örtüyorlar toplamadın (*c X ^← -(*c topluyorsun toplamadım QnW X ^← QnW topluyorum

kesmedik Qo5 X ^← Qo5 ^keseriz

henüz girmedi 'D  * ^← 'D  ^giriyor

henüz ikisi ulaşmadı I& * ^← BI& ikisi ulaşıyor henüz çıkmadılar :E#^ * ^← B:E#^ çıkıyorlar

henüz susmadı 69! * ^← 69! susuyorsun henüz gelmedim 0?5W * ^← 0?5W ^geliyorum

henüz yıkamadık '9I5 * ^← '9I5 ^yıkıyoruz

arapça ibrahim fidan

22 2.  (Te’kîd-i nefy-i istikbâl)

Bu edat muzari fiilin başına geldiğinde hem fiilin telaffuzunda hem de anlamında değişikliğe neden olur. Anlam bakımından eylemin gelecekte asla gerçekleşmeyeceğini ifade eder.

Telaffuz bakımından ise muzari fiili nasbeder. Muzarinin nasbedilmesinin anlamı şudur:

• Ef’âl-i hamsede sondaki nûn harflerinin düşmesi,

• Diğerlerinde fiilin lâmel-fiilinin fetha harekeli olması.

• Sonuna nûn-u nisve bitişen muzari fiillerde zâhirî (gözle görülür) bir değişiklik olmaz.

Edatlarla Kullanım Edatsız Kullanım



! T  W T

5T

8 5T  W T ! T 

&

:& T &! T :&! T

m!T -&! T B:&!T B&!T B:&T B&

;

;!T ;! T ;

Aşağıda muzari fiillerin bu edatlarla kullanımına dair örnekler bulunmaktadır. Bu örnekleri inceleyin ve söz konusu edatlar sebebiyle kazandığı yeni anlamlara dikkat edin.

yardım etmeyecek #7@ 8 ^← #7@ yardım ediyor ulaşmayacak K&! 8 ^← K&! ^ulaşıyor

taşımayacağız '*g 8 ^← '*g ^taşıyoruz

sahip olmayacaksın aN 8 ^← aN sahip olursun kabul etmeyeceğim '&pW 8 ^← '&pW kabul ediyorum

çalmayacaklar :p#9 8 ^← B:p#9 çalıyorlar öldürmeyeceksiniz :! 8 ^← B:! öldürüyorsunuz

anlamayacaksın *R>! 8 ^← -*R>! anlıyorsun ikiniz

ulaşmayacaksınız I&! 8 ^← BI&! ulaşıyorsunuz ^ikiniz

arapça ibrahim fidan

23 Alıştırmalar

(1) Verilen ifadeleri örneklerdeki gibi harekeleyiniz.

R>@ ^← Rk ^← R> ^← R>i ^← < (

Q*q 2: ^← QnW 2: ^← Q*c 2: ^← Q*] 2: ^← /2(

Qo5  ^← QopW  ^← Qo!  ^← Qo  ^← /=>(

ar / ^← aW / ^← aN / ^← as / ^← 3(

t#95 X ^← t#W X ^← t#9! X ^← t#9 X ^← ?(

'9I5 u ^← '9vW u ^← '9I! u ^← '9I u ^← $@(

'&5 8 ^← '&pW 8 ^← '&! 8 ^← '& 8 ^← $%>(

(2) Aşağıda verilen ifadelerin örnekteki gibi Türkçe karşılıklarını yazınız.

……… : :E#^ u ……… : #_i

……… : B:E#j ……… : #> 

……… : :(>! X _……… ^: '& 8

……… : V#>! 8 ……… : '9I5 X

……… : Q>@! / ……… : B:*(! 2:

……… : #>5 8 ……… : #(_5 /

……… : 'D  u ……… : 9i

……… : B=#YZ 2: _……… ^: ' k! 

……… : B=#(_! / ……… : QnW u

……… : Qo5 u ……… : t#9! 8

……… :  &( X ……… : I& X