SERMAYE PİYASASI YATIRIM ARAÇLARI II
Önceki Bölümden Devam
10. Gayrimenkul Sertifikası
Gayrimenkul sertifikası belirli bir gayrimenkul projesini gerçekleştirmeyi üstlenenler tarafından, inşa edilecek veya edilmekte olan gayrimenkul projelerinin finansmanında kullanılmak üzere ihraç edilen menkul kıymetlerdir. Nominal değerleri eşit ve hamiline yazılı olarak ihraç edilirler.
Gayrimenkul sertifikası ihraç edenlerin edimlerinin ve bu edimlerin yerine getirilmemesi halinde ortaya çıkacak cezai şartların bir banka tarafından garanti edilmesi zorunludur. Sertifika ihracı karşılığında elde edilen para banka tarafından açılan özel bir hesapta toplanır ve bu para vekilin özen borcu çerçevesinde bankaca gelir elde edilecek şekilde ihraççı adına değerlendirilir.
Gayrimenkul sertifikasına sahip olanlar, ellerinde eğer yeterli sayıda sertifika varsa sertifikada belirlenen tarihte inşa edilen gayrimenkulün bağımsız bir bölümünü alabilirler. Bu hakkını kullanmak istemeyenler yada yeterli sayıda sertifikaya sahip olmayanlar izahname ile ilan edilen oranda faiz veya gayrimenkulün sertifika sahiplerince talep edilmeyen bölümünün banka tarafından açık artırma ile satılması sonucu elde edilen gelirden payları oranında hesaplanan tutarı da talep edebilirler.
Kaynak: http://gayrimenkuldesertifika.com/sertifika-nedir-nasil-alinir
11. Kira Sertifikası
Kira sertifikaları uluslararası piyasalarda “sukuk” adıyla tanınmaktadır. Bu araçları faizsiz tahvil olarak tanımlamak mümkündür. Kira sertifikaları da vadeye kadar elde tutulabileceği gibi, ikincil piyasada da satılabilir.
Devlet veya özel şirketler tarafından çıkarılabilen bu ürünler, bir varlığı dayanak alarak ihraç edilir. Bu yöntemde, kira sertifikasını çıkaran kuruluş (kaynak kuruluş olarak adlandırılır) bir kısım varlığını veya haklarını bu amaç için özel olarak kurulan bir varlık kiralama şirketne devreder. Varlık kiralama şirketi devraldığı varlıkları veya hakları dayanak alan kira sertifikalarını ihraç ederek yatırımcılara satar. Kaynak kuruluştan gelen gelirleri sertifikaların dönemsel ödemelerinin yapılmasını sağlar. Vade sonunda ise kaynak kuruluşa geri devredilen söz konusu varlık veya haklardan elde edilen gelir, kira sertifikası sahiplerine anapara ödemesi olarak payları oranında dağıtılır.
Varlık kiralama şirketi (VKŞ), kira sertifikası ihraç etmek üzere anonim şirket şeklinde kurulmuş olan sermaye piyasası kurumudur.
VKŞ tarafından yurtiçinde ihraç edilen kira sertifikaları Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde elektronik ortamda kayden hak sahipleri bazında izlenir.
Kira sertifikaları halka arz edilmek suretiyle, tahsisli olarak ya da nitelikli yatırımcılara satılmak üzere ihraç edilebilirler.
12. Varlığa Dayalı Menkul Kıymet ve Varlık Teminatlı Menkul Kıymet
Varlığa dayalı menkul kıymetler, çeşitli finansal kurumların alacakları karşılığında çıkardıkları araçlardır. Bankalar ve benzer şirketlerin açtığı bazı krediler, finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar; gayrimenkul yatırım ortaklıklarının portföylerindeki gayrimenkullerin satışından doğan alacaklar bu araçlara dayanak olabilir. Böylece finansal kurumlar vadesi henüz gelmemiş bu alacaklarına likidite sağlar. Yatırımcı ise farklı niteliklere sahip bir alacak havuzunun getirisinden faydalanır.
Varlık teminatlı menkul kıymetlerin varlığa dayalı menkul kıymetlerden farkı, bu aracı çıkaran kurumların çeşitli alacaklarını güvence göstermeleridir. Bankalar ve benzer şirketlerin açtığı bazı krediler, finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar;
gayrimenkul yatırım ortaklıklarının portföylerindeki gayrimenkullerin satışından doğan alacakların yanı sıra TOKİ’nin alacakları da, bu menkul kıymetler için teminat olarak kullanılabilir. Teminatın olması, bu menkul kıymetlerin ödenmeme riskini azaltan bir etmendir.
Varlığa dayalı ve varlık teminatlı menkul kıymetler, tahvil ve bonolar gibi, iskontolu olarak
veya dönemsel ve değişken faiz ödemeli olarak ihraç edilebilir.
13. Yabancı Sermaye Piyasası Araçları Depo Edilen Menkul Kıymet Sertifikaları
