liVelo
İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı
Yönetim Planı
3 0 5 1 7
İçindekiler
1.1. OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Misyonu
1.2. Yönetim Planının Tanımı ve Çerçevesi
1.3. Planın Geçerli Olduğu Süre ve Güncellenmesi
1.2.1. Yasal Dayanaklar ve Bütçe Hususları 1.2.2. Yönetim Planının Yapısı
1. Giriş
2. OliVelo İzmir Kent Çeperinde
Ekolojik Ortak Yaşam Alanı’nın
Mevcut ve Öngörülen Özellikleri
2.2. Parkın Mülkiyet Durumu
3.1. Saha Ziyareti ve Gözlemler
4.1. Vizyon
2.3. OliVelo Arazisi ve Çevresinin Geçmişi ve Bugünü
3.2. Teknik Analizler
4.2. Stratejik Amaçlar
2.4. OliVelo Alanı’nın ortaya çıkışına dair süreç
3.3. Şartname Kapsamında Sunulan Analizler
4.2.1. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Hedefleri
4.2.3. Sürdürülebilir Ekonomik Gelişme
3.4. Üst Ölçekli Plan ve Belgelerdeki Analizlerin Özeti
4.2.2. Yerel Toplulukların Sağlık ve Mutluluğu
4.2.4. İklim Değişikliği, Küresel Isınma ve Afetlere Karşı Dayanıklılık İçin Kır-Kent Ortaklığı
3. Analizler
4. Alan Vizyonu ve Politikalar
4.3. İlkeler
4.4.2. Alanın Yakın Fiziksel Çevresi İle İlişkilerine Yönelik Çerçeve
4.5.4 Alan Bütününe İlişkin Risk-Altyapi Hizmet Gruplari 4.4. OliVelo Arazisi ve Çevresinin Geçmişi ve Bugünü
4.5 Mekansal Yapının Yönetimi ve Gelişme Aşamaları
4.5.5 Araştırma-Geliştirme, Satış, Pazarlama, Konaklama Ve Tanıtım 4.4.1. Gelişme Aşamaları
4.5.1 Olivelo Peyzaj Varlıkları Yönetimi
5.2. Yönetim Yapısı
4.5.2 Proje Alanındaki Flora-Fauna İlişkisi 4.5.3 Mimari Yapılar Ve Altyapı Yönetimi
5.1. OliVelo Kent Çeperi Parkı Yönetim Yapısı
5.1. OliVelo Kent Çeperi Parkı Yönetim Yapısı 5.2.1. Alan Başkanı
5.Yönetim Yapısı, Yönetici Kadro ve Sorumlulukları
5.3. Ara kademe yöneticiler ve sorumlulukları
5.4.2. Operasyonel GörevlerÇerçeve
6.2.2. Mimari Yapılar Ve Altyapı Yönetimi Göstergeleri 5.4. Yönetim Düzeyleri ve sorumluluklar
6.2.3. Genel Göstergeler 5.4.1. Stratejik Görevler
6.1. İşlemler
6.2.5. Alan Bütününe İlişkin Risk-Altyapi Hizmet Grupları Göstergeleri 6.2. Göstergeler
6.2.1. Olivelo Peyzaj Varlıkları Yönetimi Göstergeleri
6.2.4. Özel Göstergeler
6. Performans Takibi ve Raporlama
7. İlgili Kaynaklar 8. Sözlük
9. Ekler
5.2.2. Yönetim Kurulu
1 Giriş
OliVelo, İzmir Metropoliten Alanı kent çeperinde “ekolojik bir ortak yaşam alanı”
ve bir yaşayan laboratuar unsuru, bir “yaşayan park”tır. 1.Derece Doğal Sit Alanı statüsündedir.
Bu Yönetim Planı, OliVelo’nun gelişimi ve yönetimi ile ilgili amaçları, görevleri, izlenecek göstergeleri ve prensipleri tanımlamaktadır.
Bu Yönetim Planı ilgili yönetmeliklerin tanımladığı sınırlar içinde gerçekleştirilen görevler ve gelişmeye yönelik müdahaleler yoluyla, OliVelo’nun yönetilmesine hizmet etmek üzere hazırlanmıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaç ve Hedefleri’ne ulaşmasında OliVelo’nun katkısını güvence altına almak, parkın eşit, adil, ekolojik planlama ilkelerine uyumlu, kır-kent ilişkisini ekolojik süreçler ekseninde yeniden kurma gayesine uygun şekilde yönetilmesini güvence altına almak ve şeffaf, öngörülebilir ve hesap verebilir bir şekilde yönetilmesini sağlamak planın başlıca amaçlarıdır.
Parkın yöneticileri ve park çalışanları ile, park ile ilgili tasarruf sahibi yerel yönetim birimleri, park yönetim planının öngördüğü ilkeleri dikkate almak, parkın ekolojik gelişimini güvence altına almak ve bu planın gerektirdiği görevlerin sürdürülebilmesi için gerekli maddi ve beşeri kaynakları yasal yetkileri çerçevesinde kullanmakla mükelleftirler. Park kullanıcıları parkı bu plan dahilinde tanımlanmış ilkeler ile yönetimin tanımladığı koşullar çerçevesinde kullanırlar.
Bu plan, parkın gelişimine yön veren bir rehber mahiyetinde olup, daha kısa vadeli işler yönetim planında tanımlanmış olan gelişme aşamaları, yönetim alanları ve temaları ile yasal ve hukuki çerçeveyi dikkate alan, personel görevleri, yapılacak işler, yürütülen projeler, işbirlikleri ve diğer sorumlulukların hangi zamanda nasıl yapılacağını, bütçesini ve kullanacağı diğer kaynakları açıkça belirten yıllık ya da
alanlarında çalışma yetkinliğine ve yeterliliğine sahip kişilerin sorumluluk almaları gerekmektedir. Park çalışanlarının her biri, planın başarılı bir şekilde uygulanmasından sorumludur. Tüm çalışanlar, planın iyileştirilmesine yönelik önermelerde bulunmaya teşvik edilmelidir.
Park Yönetim Planı yürütülürken, toplumsal eşitlik, cinsiyet eşitliği, kaliteli istihdam sağlamak amaçlanır, mümkün olduğunca dengeli, adil ve kaliteli çalışma koşulları sunulur, bu koşulların iyileştirilmesi için operasyonel planlarda kaynak ayrılır.
1.1. OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Misyonu
OliVelo’nun misyonu, ekolojinin korunması, ekolojik yaşam tarzının yaygınlaştırılması ve ekolojik varlıkların farkına varılıp benimsenmesini kır-kent ilişkisini yeniden kuracak faaliyetler ve projeler ile öncelikle İzmir Metropoliten Alanı ve kırsal alanlarda olmak üzere, Akdeniz ve Dünya genelinde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ulaşılmasına hizmet etmek, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadeleye ve uyum çalışmalarına katkı vermektir.
Güzelbahçe İlçesi, Yelki Mahallesi, 1878 ve 1879 parsellerde “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve “Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” statüsünde olan yaklaşık 57 hektar büyüklüğündeki alan, Yarımada, Kent Çeperi Parkları ve İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi ile bütünlük gösteren ekolojik, sürdürülebilir, yenilikçi ve ekonomik çözümler içeren; özgün, kimlikli tasarımlar oluşturularak, alanın kentle bütünleşmesine imkân verecek peyzaj planlaması ve tasarımı ile mimari tasarımları bir bütün olacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu plan, OliVelo’nun peyzaj ve mimari ögelerinin bütünlük içinde kademeli geliştirilmesi yoluyla misyonuna hizmet etmesini sağlar.
1.2 Yönetim Planının Tanımı ve Çerçevesi
Bu plan, OliVelo’nun İzmir Metropoliten Alanı’nın kırsal alanlarla ilişkilerini ekolojik düzeyde yeniden kurması için gereken koruma, onarım, restorasyon, yapı tesisi, bakım ve afetlere karşı dayanıklılıkla ilgili fiziki gelişme faaliyetleri ile eğitim, kültür, işbirliği, ortaklık, tanıtım, pazarlama gibi sosyal ve ekonomik faaliyetlerini, bunlara ilişkin strateji, hedef ve eylemleri tanımlar. OliVelo’nun gelişimine Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Hedeflerine ve Yarımada Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi 2014-2023 belgesi (İZKA, 2014) ile İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi belgesi (İBB, 2018) kararlarına uygun şekilde yön verir, OliVelo’nun aşağıdaki ağlar ile ilişkisini kurgulaması ve sürdürmesinde etkinleştirici, yönlendirici ve sınırlayıcı rol oynar.
• Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı
• EuroVelo Akdeniz Bisiklet Ağı
• Yaratıcı Turizm Ağı,
• “Slow Food” (Yavaş Gıda) Ağı
• Pan-Avrupa Ekolojik Ağı / Akdeniz Orman Ağı
1.2.1 Yasal Dayanaklar ve Bütçe Hususları
Bu plan, aşağıdaki yasal mevzuata uygun şekilde, ekolojik planlama ilkeleri gözetilerek hazırlanmıştır. ilgili yasal mevzuatta değişiklikler olduğunda bu plan uygun şekilde güncellenir.
Plan, 27.11.2005 s. R.G.26006 yayımlanan “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 7.maddesi çerçevesinde tanımlandığı şekilde hazırlanmıştır.
Madde 7 — Yönetim planı taslağı, yetkili idare tarafından atanan alan başkanının eşgüdümünde, alanın niteliğine bağlı olarak farklı meslek gruplarına mensup uzman ve danışmanlardan oluşturulacak bir ekip tarafından bu Yönetmelik esaslarına göre hazırlanır.Yetkili idarece plan taslağının hazırlanması öncesinde ve hazırlanma sürecinde ilgili kurum ve kuruluşların, yerel halkın, ilgili sivil toplum örgütlerinin, meslek odalarının, üniversitelerin, gerekli görülecek özel sektör temsilcilerinin ve alanda mülkiyet hakkı bulunanların katılımı ile bilgilendirme ve yönetim planına veri oluşturacak konuların belirlenmesi amacıyla ilgili tarafların katıldığı asgari iki toplantı düzenlenir. Bu toplantılar halka, mahalli idarelerce panolara asılacak ilanlarla, diğerlerine yetkili idarece yazı ile duyurulur.
Plan, yakın çevresindeki ekolojik, ekonomik ve sosyal ilişki içinde olduğu ve/veya mekânsal komşuluğu olduğu/olabileceği doğal, arkeolojik ve kentsel sit alanları ile ilişkili yönetim planları ve diğer kararlar ile “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümlerinde bu alanlara ilişkin tanımlanan çevre ilişkilerine uyumlu olarak hazırlanır ve güncellemelerinde bu husus tekrar dikkate alınır.
Plan, aynı yönetmeliğin 5. Md. Tanımlanan esaslar ile uyumlu aşağıdaki özelliklere sahiptir:
a) Koruma, erişim, sürdürülebilir ekonomik kalkınma ihtiyaçları ile yerel toplumun ilgisi arasında uygun bir denge oluşturmanın yollarını BM Yeni Kent Gündemi
ve yaratılmasına yönelik hususları belirler. Plan, OliVelo için ayrılan bütçe ve OliVelo’daki faaliyetlerden elde edilen gelirlerin kullanımına, giderlerin yönetilmesine ve yeni kaynakların yaratılmasına yönelik operasyonel planlar ve ulusal ve uluslararası girişimlere dair bir çerçeve oluşturur.
c) Ekolojik kültür turizmini geliştirmek amacıyla uluslararası işbirliği ve paylaşımı yaratacak etkinlik ağının kurulmasına yönelik ilkeleri, faaliyet alanlarını ve yönetilmesi gereken varlıkları, süreçleri ve ilişkileri tanımlar.
d) Belirli bir bölge içinde birbirleriyle ilişkilendirilerek sektör oluşturma potansiyeli bulunan sit alanları ve OliVelo benzeri alanlar ile Yarımada Sürdürülebilir e) Kalkınma Stratejisi 2014-2023 belgesi ve İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi belgesinde tanımlanan alanlar arasında bölgesel ekolojik kültür sistemlerinin gelişimi için uygulama planlarının yaratılmasını sağlar.
f) OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı’nın korunması ve değerlendirilmesi kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, alanda mülkiyet hakkı bulunanlar, gönüllü kişi ve kuruluşlar ile yerel halkın işbirliği ile sağlanır.
g) OliVelo ve etkileşim sahalarını tanımlar, bakım, onarım, restorasyon, restitüsyon, ekolojik onarım, ekosistem geliştirme, teşhir, tanzim ve çevre düzenlemesi ile birlikte alan yönetim amaçları doğrultusunda uluslararası koruma prensipleri ve sözleşme hükümleri çerçevesinde korunarak yaşatılmasının yanı sıra kullanım ve gelişim ilkelerinin ve sınırlarının belirlenmesini sağlar,
h) Kültürel ve biyolojik varlıklarının yönetiminde, koruma alanında, tasarım ve uygulamada, uzmanlık ve ekipmanda Sürdürülebilir Kalkınma Amaç ve Hedefleri ile uyumlu yüksek standartların kullanılmasını sağlar.
a) Plan sınırları İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin açtığı OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Fikir Yarışması Projesi kapsamında verilen parsel sınırlarına uygun olarak belirlenmiş olan ilgili parselleri kapsar.
b) Alanın fiziksel sınırlandırılması, geliştirilmesi, yapı inşa edilmesi ve doğal yapıya olan müdahaleler, yarışma Projesi kapsamında yürütülen etüdler ve önerilen Yine “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”
6. maddesine uygun olarak ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020 yılında sonuçlanmak üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 23. ve 53. maddelerine istinaden Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışma Yönetmeliği doğrultusunda serbest, ulusal ve tek kademeli fikir proje yarışması olarak açtığı
“İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Yarışma Projesi” ve ilgili Şartname çerçevesinde tanımlanan maddelere, “Yarımada Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi 2013-2023” (İZKA, 2014) ve “İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi”
(İBB, 2018) hükümlerini esas alacak şekilde,
projelere uygun olarak gerçekleştirilir. Yönetim planı, bu etüd ve projelere uygun yapıda olup, alan yönetim birim ve temaları bu etüd ve projelerde tanımlanmıştır.
c) Alan yönetim planında yapılacak değişikliklerde ilgili değişikliklerin mahiyetine ve mekânsal kapsamına uygun olarak yeni etüdler yapılması ve uygun şekilde projelendirilmesi gerekir. Bu etüd ve projeler yapılırken bu plan kapsamında belirlendiği şekilde toplanılan verilerden faydalanılır.
d) Bu plan, gerekli görüldüğü takdirde, sadece OliVelo alanını değil, çevresindeki zonlar ve/veya OliVelo ile ortak nitelikler taşıyan ve aynı idari sınırlara tabi olan diğer kent çeperi parkları için de ortak bir belge haline getirilebilir. Bunun için gerekli çalışmalarda ilgili idari birimdeki büyükşehir belediyesi yerel paydaşları da sürece dahil ederek gerekli örgütlenmeyi yürütür.
Plan, OliVelo’nun ekolojik ilkeler doğrultusunda kır-kent ilişkisini kurmaya yönelik çabaların iyi yönetilmesi ve hesap verebilirliğinin sağlanmasını amaçlar. Bu yanıyla plan 24.10.2003 tarihinde 25269 s. Resmi Gazete’de yayımlanan 4982 s. Bilgi Edinme Kanunu’na uygun olarak bir yönetim planı olmasının dışında aynı zamanda ilgili tüm paydaşlara ve genel kamuoyuna alanın işleyişi, gelişimi ve yönetimine dair temel ilkeler, alandaki ekolojik varlıkların durumu, gelişme hedefleri, faaliyetler ve projeler hakkında bilgi sunan bir belge niteliğindedir.
Bu plan, OliVelo’da yapılacak işlerin detayları veya günlük iş takvimi hakkında bilgi vermez. Bu gibi ihtiyaçlar operasyonel planlar, çalışma kuralları, SOP’ler vb.
başlıklardaki diğer belgeler yoluyla karşılanır.
Plan aşağıdaki belgeleri esas alır. Bu belgelerin yerini tutan yeni belgelerin öngörüleri ve önermeleri gerektiği hallerde veya uygun aralıklarla yeni yönetim planlarına aktarılır.
• Yarımada Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi 2014-2023
• İzmir Kent Çeperi Parkları Çalıştay Raporu
• İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi
• Eurovelo-Europarc Bilgilendirme Metni
• Kadim Üretim Havzaları
1.2.1 Yönetim Planının Yapısı
“Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”
9.maddesi’ne göre Yönetim alanına ilişkin hazırlanacak yönetim planının içeriği, aşağıda belirtilen ana bölümlerden oluşur:
c) Alanın vizyonunun belirlenmesi ve esas politikaların oluşumu: Yönetim planının, alanın geleceğe ait vizyonunu belirleyecek, işletme, yönetim, idari ve finansal modelleri içerecek, ulusal ve uluslararası platformda alanın sunumunu ve tanıtımını sağlayacak yönetim, koruma, kullanma, sunum ve tanıtım, ziyaretçi politika ve stratejilerinin belirlenmesi.
d) Çalışma programı, zamanlama ve projelerin belirlenmesi: Alan yönetiminde yer alacak kurum ve kişilerin görev tanımlarının yapılması ve bunların gerçekleştirilmesine ilişkin çalışma programlarının, bütçe analizlerinin hazırlanması ile finans kaynaklarının, belirlenmesi, kısa, orta ve uzun vadede yapılacak işlere ait bir eylem planının oluşturulması ve proje tanımlarının yapılması.1
e) İzleme, değerlendirme ve eğitim süreçlerinin tanımlanması: Yönetim planının uygulamasının izlenmesi, değerlendirilmesi ve bu süreçte yer alacak tarafların eğitimine ilişkin programların hazırlanması.
Bununla beraber, söz konusu yönetim planının bir yarışma projesi kapsamında hazırlanıyor olması ve ilgili kurum görüşleri ve katılımı sağlanmadan hazırlanması ve ilgili kurumların konuya ilişkin bütçelerinin bilinmemesi nedeniyle; bu yönetim planında bu detaylar sunulamamıştır. 9. Madde kapsamında tanımlanması gereken bu detayların, söz konusu yarışma sonrasında işleyecek yasal ve yönetsel süreçlerle belirlenmesi gerekmektedir.
1.3. Planın Geçerli Olduğu Süre ve Güncellenmesi
Yönetim Planı, öncelikle peyzaj onarım izleme periyotlarını (5, 15 ve 50 yıllık) da dikkate alarak 5, 10 ve 20 yıllık gelişme periyotları öngörmektedir.
Bu plan, en az beş yılda bir tekrar gözden geçirilir ve değişen yasal, politik ve ekonomik koşullar altında ekolojik varlıkların ve ekosistem işlevlerinin en iyi gerçekleştirilmesini sağlayacak ve ekolojik ortak yaşam alanı olma fonksiyonunu sürdürecek şekilde kısa, orta ve uzun vadeli hedefler ve eylemleri aşağıda tanımlanan uzmanlık dallarından uzmanların katıldığı ilgili süreçlerde elde edilen bulgular ve yönetimin görüşleri doğrultusunda güncellenir.
Güncellemeye girdi oluşturacak bilimsel araştırma çalışmaları, kamuoyu ve kullanıcı değerlendirmeleri, uzman ve kurum görüşleri güncelleme öncesinde toplanarak Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda katılımcı süreçlerle ilgili mevzuat kapsamında geliştirilen stratejik kararlar, yasal standartlar ve ilkeler doğrultusunda yönetim planı güncellenir.
Planın güncellenmesinde görev alacak uzmanlar ile ilgili olarak “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 10.maddesi hükümleri geçerlidir.
b) Alan analizi: Alanın öneminin belirlenmesi, sorunlarının tespiti, alanın taşıma kapasitesinin tespiti, işlevsel ve yönetsel analizinin yapılması.
kapsamında tanımlanması gereken bu detayların, söz konusu yarışma sonrasında işleyecek yasal ve yönetsel süreçlerle belirlenmesi gerekmektedir.
1.3. Planın Geçerli Olduğu Süre ve Güncellenmesi
Yönetim Planı, öncelikle peyzaj onarım izleme periyotlarını (5, 15 ve 50 yıllık) da dikkate alarak 5, 10 ve 20 yıllık gelişme periyotları öngörmektedir.
Bu plan, en az beş yılda bir tekrar gözden geçirilir ve değişen yasal, politik ve ekonomik koşullar altında ekolojik varlıkların ve ekosistem işlevlerinin en iyi gerçekleştirilmesini sağlayacak ve ekolojik ortak yaşam alanı olma fonksiyonunu sürdürecek şekilde kısa, orta ve uzun vadeli hedefler ve eylemleri aşağıda tanımlanan uzmanlık dallarından uzmanların katıldığı ilgili süreçlerde elde edilen bulgular ve yönetimin görüşleri doğrultusunda güncellenir.
Güncellemeye girdi oluşturacak bilimsel araştırma çalışmaları, kamuoyu ve kullanıcı değerlendirmeleri, uzman ve kurum görüşleri güncelleme öncesinde toplanarak Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda katılımcı süreçlerle ilgili mevzuat kapsamında geliştirilen stratejik kararlar, yasal standartlar ve ilkeler doğrultusunda yönetim planı güncellenir.
Planın güncellenmesinde görev alacak uzmanlar ile ilgili olarak “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 10.maddesi hükümleri geçerlidir.
c) Doğal sit alanları için; üniversitelerin şehir ve bölge planlama, kamu yönetimi, işletme, çevre mühendisliği ile alanın doğal karakterine bağlı olarak orman mühendisliği, jeoloji/jeomorfoloji/jeoloji mühendisliği, ziraat mühendisliği, peyzaj mimarlığı, hidroloji, biyoloji, zooloji gibi bölümleri mezunu uzmanlardan oluşur. Alanın niteliğine göre sosyolog, antropolog, tarihçi, ekonomist, turizm işletmeciliği, reklamcı, halkla ilişkiler ve iletişim gibi meslek gruplarından uzmanlar ile yönetim planı konusunda uzman bir danışman ekibe dahil edilebilir.
2. OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı’nın Mevcut ve Öngörülen Özellikleri
OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı, İzmir İli, Güzelbahçe İlçesi, Yelki Mahallesi, 1878 ve 1879 parsellerde yaklaşık 57 hektar büyüklüğünde “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve “Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” statüsünde olan alandır. Yakınında kentsel saçaklanma alanları, İzmir-Çeşme Otoyolu ve kıyı alanları ile koruma altındaki çeşitli alanlar bulunan OliVelo, bu alanlarla etkileşim içinde gelişimini sürdürmesi öngörülen, kentsel saçaklanma karşısında koruma-kullanma dengesi gözetilerek ekolojik özellikleri ile Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları çerçevesinde kır- kent ilişkisinin kurulması için ekolojik uygulamalar ile rekreasyon, yaşam-boyu eğitim, kültür ve benzeri faaliyetlerin gerçekleştirilmesi amaçlanan, Yarımada Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi 2014-2023, Kent Çeperi Parkları ve İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi ile bütünlük gösteren ekolojik, sürdürülebilir, yenilikçi ve ekonomik çözümler içeren; özgün, kimlikli yapı ve peyzaj tasarımlarına sahip özel nitelikli bir alandır.
Bu haliyle imar planlarındaki her hangi bir park tanımından ziyade, ekolojik özel üretim alanı ve ekolojik araştırma alanı karakterine sahip, özel bir alan yönetimi bulunan, EuroVelo Bisiklet Yolları Ağı sertifika sistemindeki kriterlerinin karşılanmasında önemi bulunan, Avrupa Yaşayan Laboratuvarlar Ağı (ENOLLs) ile İzmir ilişkisi açısından stratejik öneme haiz özel bir alandır.
2.1. Parkın Fiziksel Niteliklerinin Özet Durumu
OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı, İzmir Körfezi’nin güneyinde Güzelbahçe İlçesi’nin batısında yer almaktadır. Alanın gerek batı tarafında önemli ölçüde doğal niteliğini koruyan karışık orman alanları ile doğusunda kalan tarımsal alanlar “1/25000 Ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı” ve İzmir- Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda 1. Derece
doğal sit niteliği taşıyan alanda kalmaktadır. OliVelo Park Alanı’nın doğu tarafında ise Güzelbahçe İlçesi’nin güney yönünde saçaklandığı Yelki Mahallesi’nin yerleşik alanları bulunmaktadır. Park Alanı yarışma öncesinde elde edilen veriler ışığında;
önemli ölçüde doğal peyzaj niteliğini koruyan, bununla birlikte kadim zeytin üretiminin arkeolojik izleri olarak değerlendirilen eski tarım terasları gibi kültürel peyzaj ögelerini de barındırmaktadır. Alanda yer alan ekosistem çeşitliliği de arasında;
• Karışık orman
• Maki ve sert yapraklı çalılıklar
• Çayır ve meralar
• Dere ve kıyı koridorları ile
• İşlenmiş tarım alanları (zeytinlikler) ve arkeolojik tarım terasları
yer almaktadır. Yarımada genelindeki zengin biyolojik çeşitlilik OliVelo alanında da örneklenmektedir. Planın 4.5 No’lu Bölümünde alanın gelecek planlaması ile ilgili kararlar kapsamında mevcut duruma ait flora ve fauna değerlendirmeleri de ele alınmıştır.
2.2. Parkın Mülkiyet Durumu
Parkın mülkiyet durumu, parkın yönetim planını temelden etkileyen bir unsurdur.
Parkın mülkiyetindeki değişmelere dayalı olarak bu yönetim planı güncel durumu dikkate alıp kayda geçirecek şekilde ve ilgili mevzuata uygun olarak güncellenecektir.
Halihazırda Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bilgi sistemi üzerinde yapılan sorgulamada, 1878 parselin 2302 ada 66 parsel, 1879 parselin ise 2302 2302 ada 46 parsel olarak değiştirildiği gözlenmektedir. Parseller, T.C. Güzelbahçe Belediyesi 2009 yılı faaliyet raporunda 01.09.2009 2009/60 Mülkiyeti Yelki Köyü Tüzel Kişiliği adına kayıtlı 1878 parsel ile bu parsele bitişik 1879 parsel 5393 sayılı Belediye Kanunun 75/d maddesine istinaden 03.04.2006 tarih 2006/36 sayılı Meclis kararı ile 25 yıllığına rekreasyon alanı olarak Kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelsiz olarak tahsis edildiğinden tasarruf hakkı İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde bulunmakta olup 1. Derece Doğal Sit olan söz konusu alanda 1Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun izninin olmadığı nedenlerle tahsis ve irtifak hakkı talebi İmar Komisyonu’ndan geldiği şekliyle oy birliği ile kabul edildiği ifade edilmektedir.
Taşınmazlara ilişkin son parsel bilgileri aşağıda sunulmaktadır:
Taşınmaz No : 108201464
İl : İzmir
İlçe : Güzelbahçe
Mahalle/Köy : Yelki
Ada : 2302
Parsel : 46
Tapu Alanı : 345.692,82 Nitelik : Zeytinli Tarla Mevkii : Kocadağ Zemin Tip : Ana Taşınmaz
Pafta : L-17-b17-b-12
Taşınmaz No : 108201474
İl : İzmir
İlçe : Güzelbahçe
Mahalle/Köy : Yelki
Ada : 2302
Parsel : 66
Tapu Alanı : 224.860,82 Nitelik : Zeytinli Tarla Mevkii : Kocadağ Zemin Tip : Ana Taşınmaz Pafta : L-17-b17-b-3
2.3. OliVelo Arazisi ve Çevresinin Geçmişi ve Bugünü
Alan ve çevresinin tarihsel gelişimi, kent çeperindeki durum ve kentsel saçaklanmanın kültürel ve doğal miras, ekosistem işlevleri, biyolojik çeşitlilik, sosyal yaşam ve yerel ekonomi üzerindeki etkileri eklerde sunulan OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı Açıklama Raporunda sunulmuştur.
2.4. OliVelo Alanı’nın Ortaya Çıkışına Dair Süreç
OliVelo Alanı ile ilgili olarak yürütülen katılımcı planlama süreçleri ve üst ölçekli planlar ve stratejik belgelerde öngörülen fonksiyonlar ve kararlar yanı sıra, yerel halkın talebi OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı planlanması ve hayata geçirilmesini yönlendirmiştir.
3 Analizler
OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı Alan Yönetimi Planı’nın ortaya konulması için, aşağıdaki başlıklarda analizler gerçekleştirilmiş ve detayları OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı Açıklama Raporunda sunulmuştur.
• Saha Ziyareti ve Gözlemler
• Teknik Analizler
• Şartname Kapsamında Sunulan Analizler
• Üst Ölçekli Plan ve Belgelerdeki Analizlerin Özeti
4 Alan Vizyonu ve Politikalar
“Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”
9.maddesi c) bendine göre bu kısımda alanın geleceğine ait vizyon tanımlanmakta, işletme, yönetim, idari ve finansal modeller sunulmakta, ulusal ve uluslararası platformlarda alanın temsilini ve tanıtımını sağlayacak yönetim, koruma, kullanma, sunum ve tanıtım, ziyaretçi politika ve stratejileri tanımlanmaktadır.
4.1. Vizyon
‘OLİVELO: Zaman Mekan ve Odyssey’
İnsanın kolektif hafızasının kadim zeytin üretimi kültürü üzerinden kurgulandığı ekolojik bağlarla, ulusal ve uluslararası düzeyde yenilikçi diğer yandan ekolojik, hakça ve yaşam kalitesi ile mutluluk düzeyini geliştiren, sürdürülebilir yaşam ve üretimin AR- GE, eğitim ve üretim ile sosyo-kültürel aktivitelerle desteklendiği Yaşayan Laboratuvar Alanı: İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı.
4.2. Stratejik Amaçlar
OliVelo alanı, 1.Derece Doğal Sit Alanı olup, “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve
“Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” statüsünde olan, Yarımada Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi 2014-2023, Kent Çeperi Parkları ve İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi ile bütünlük gösteren ekolojik, sürdürülebilir, yenilikçi ve ekonomik çözümler içeren; özgün, kimlikli tasarımlara sahip, oluşturarak, kırsal alanlarla kentsel alanların bütünleşmesine imkan veren bir alandır.
BM SKA ile ilişkili değerlendirmeler A3 OLİVELO İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı Açıklama Raporunda sunulmuştur.
OliVelo aşağıdaki seçilmiş BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na aşağıdaki hedeflere yönelik uygulama, eylem ve düzenlemeler ile hizmet eder.
4.2.1. Yerel Toplulukların Sağlık ve Mutluluğu
OliVelo, yerel toplulukların bisiklet ve ekolojik tarım, sağlık ve mutluluk, yürüyüş, ekosistem uygulamalarının deneyimlenerek öğrenilmesi ve yaygınlaştırılması, gibi doğa ile dost kültürel, sosyal ve bireysel eylemlerde bulunmasına hizmet eder.
Bu konudaki diğer ulusal ve uluslararası bağların kurulmasında ve bu bağların pekiştirilmesinde rol oynar.
4.2.2. Sürdürülebilir Ekonomik Gelişme
OliVelo, bir yaşayan park olarak, Avrupa Yaşayan Laboratuarlar Ağı ile stratejik ilişkilerin kurulmasına, yerel katılımcı süreçlerle ekolojik ürünlere yönelik yeniliklerin ortaya çıkarılması ve yaygınlaştırılmasına, toplum için bilim felsefesinin uygulanmasına hizmet eder. OliVelo, yerel toplulukların çevre ülkelerle ve diğer ilgili ağlarla Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve yerel ihtiyaçları doğrultusunda araştırma- geliştirme, deneyimlerin paylaşılması ve ekolojik yeniliklerin yaygınlaştırılmasına yönelik bağlar kurup pekiştirmesine hizmet eder.
4.2.2. İklim Değişikliği, Küresel Isınma ve Afetlere Karşı Dayanıklılık İçin Kır-Kent Ortaklığı
OliVelo, sosyal yapı, ekonomik yapı ve kültürel yapının, İzmir Metropoliten Alanı ve çevresinin küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadele etmesine ve uyum göstermesine, afetlere karşı dayanıklı hale gelmesine hizmet edecek şekilde ekolojik ortak yaşam üzerinden yeni bir kır-kent ilişkisi kurarak dönüştürülmesine hizmet eder.
4.3. İlkeler
‘OliVelo alanının geliştirilmesi ve yönetiminde şu temel ilkeler benimsenmiştir:
• Çok modlu ulaşım ve bisiklet-toplu taşıma birlikteliğinin teşvik edilmesi
• Bilimsel verilere dayanarak politika üretme
• Yerel önceliklere duyarlılık
• Kır-kent ilişkilerinde ekolojik süreçlerin öne çıkarılması.
• Cinsiyet eşitliği ve toplumsal eşitlik, toplumsal kapsayıcılık
4.4. OliVelo Gelişme Aşamaları ve Hedefler 4.4.1. Gelişme Aşamaları
OLİVELO İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı’nın gelişme aşama ve fazları 5-10-20 yıl olarak belirlenmiştir. Kısa dönemde (5 yıl) alanın yapısal dönüşümü ve kır-kent arakesit bağlantısının güçlendirilmesi, orta vadede gerek acil peyzaj onarım etkilerinin, gerekse sosyo-ekonomik bağlamda nüfusun yaşam kalitesine olan etkilerin ölçülmesi söz konusu olacaktır. Uzun vadede ise alandaki ekosistemlere, topluma, ve uluslararası bağların kuvvetlendirilmesine ilişkin görünür etkilerin elde edilmesi hedeflenecektir.
4.4.2. Alanın Fiziksel Yakın Çevresi ile İlişkilerine Yönelik Çerçeve
Alanın kır-kent ara kesiti ile ekolojik, sosyo-kültürel ve ekonomik bağlarla entegre olması kapsamındaki değerlendirmeler için OLİVELO İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı A3 Açıklama Raporuna bakınız.
4.5. Mekansal Yapının Yönetimi ve Gelişme Aşamaları
Bu kısım, “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”
9.maddesi c) bendindeki idari yönetim modellerine karşılık olarak alandaki mekânsal ve idari boyutları tanımlayan hükümler içerir. Bu hükümler altyapıya özgü nitelikler, erişim, peyzaj ve mimari uygulamalar ve alanın gelişimine yönelik teknik nedenler, mevcut arazi varlıklarının analizlerle ortaya konulmuş durumu gibi diğer unsurları da dikkate alarak hazırlanmıştır. Zonlama, çevre, biyolojik çeşitlilik durumu, koruma öncelikleri ve kullanıcı ihtiyaçları gibi konularda elde edilen bilginin tamamını dikkate alarak, bütüncül, sürdürülebilir ve hesap verebilir bir yönetim yapısı oluşturacak şekilde geliştirilmiştir. Ayrıca satın alma, uygulama, onarım, bakım, işletme ve bertaraf gibi yaşam döngüsü süreçleri açısından mimari yapılar ve peyzaj alanları ayrına dair
görev grupları ayrı ayrı tanımlanmıştır. Stratejik amaçlara hizmet edecek yerel, ulusal ve uluslararası ilişkilerin kurulması, satış ve pazarlama gibi diğer fonksiyonlar da ayrıca ele alınmıştır. Veri toplama ve takibi ile yönetim planlarının güncellenmesi ve diğer projelerle ilgili süreçler ise yine 9. Madde hükümlerine dayanarak ayrı bir idari konu olarak başka bir ana başlık altında sunulmaktadır.
OliVelo için aşağıdaki yönetim yetki alanları tanımlanmıştır:
• Peyzaj Varlıkları Yönetimi
• Proje Alanındaki Flora-Fauna İlişkisinin Yönetimi
• Mimari Yapılar ve Altyapı Yönetimi
• Alan Bütününe İlişkin Risklerin ve İlgili Altyapının Yönetimi
• Satış-Pazarlama-Tanıtım Faaliyetlerinin ve Alanlarının Yönetimi
4.5.1. OliVelo Peyzaj Varlıkları Yönetimi 4.5.1.1. Antik Zeytin Yolu
‘Bu tema altında aşağıdaki fonksiyonel alanlar ve bunlara dayalı görevler bulunmaktadır. Bu alanlarda ayrıca ortak yaşam bitkilerinin kontrolü gerekmektedir.
Zeytinler Laurus nobilis, Salvia officinalis, Lavendula stoechas, Thymus vulgaris ve Ficus carica ile topluluk oluşturmaktadır. Zeytin ve sakız üretim sahalarının teraslaması ve bitkilendirilmesi yapılırken ortak yaşam bitki toplulukları dikkate alınacaktır.
Bu alanlarda ayrıca toprak kalitesi, potasyum, magnezyum, azot ve bor düzeyleri ölçümlenecek ve üretim süreçleri bilgilendirilecektir.
Genel olarak İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi hükümlerine uygun uygulamalar ile, bilimsel bulgularla faydaları desteklenmiş agro-ekolojik diğer uygulamalar alanda gerçekleştirilebilir.
• Zeytin Bağları: Zeytin toplama ve hasat için toplanma alanları
• Zeytin Yağı Değirmeni
• Rekreatif Yürüyüş parkuru
• Komşuluk eden Lavanta, Atripleks ve Fundalık gibi aromatik - garik bitki terasları
• Antik Peyzaj Mekanları (Klazomenai)
4.5.1.2. Bisiklet Dağ Rotası ve Doğa Yürüyüş Parkuru
Bu rotalarda İzmir Yeşil Altyapı Strateji Belgesi’nde açıklanan uygulamalar ve
• Manzara seyif terasları
• Dinlenme istasyonları
• Önemli bitki istasyonları
•
4.5.1.3. Agro-Eğitim Alanı – Kadim Üretim Havzalarının Unutulmuş Öğretileri
Bu alanlarda ürün rotasyon planlaması, kompost alanlarının yönetimi, yerel ve endemik türlerin takibi ve izlenmesi ile bunların gelişimine uygun koşulların oluşturulması işleri yapılacaktır.
• İyi Tarım uygulamaları eğitimi ve organik üretim bahçeleri
• Kompost alanları
• Permakültür ve hobi bahçeleri
4.5.1.4. Yerel Değer Atölyeleri
Ürün satış alanlarına OliVelo’da üretilen ürünlerin girdi oluşturması sağlanacaktır.
Dönemsel etkinlik alanında bölgeye özel ürünlerin sergilenmesi ve temsil edilmesine yönelik uygulamalar gerçekleştirilecektir.
4.5.1.5. Alternatif Üretim Alanları
Üretim alanları agro-ekolojik tarım uygulamaları ve İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi’ne uygun olarak yönetilecek, bu alanlarda bölge geneli için faydalı olacağı anlaşılan uygulamaların sonuçları AR-GE birimleri ile paylaşılarak agro-ekolojik uygulamaların yaygınlaştırılmasına katkıda bulunulacaktır.
4.5.1.5. Alternatif Üretim Alanları
Üretim alanları agro-ekolojik tarım uygulamaları ve İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi’ne uygun olarak yönetilecek, bu alanlarda bölge geneli için faydalı olacağı anlaşılan uygulamaların sonuçları AR-GE birimleri ile paylaşılarak agro-ekolojik uygulamaların yaygınlaştırılmasına katkıda bulunulacaktır.
Evapotranspirasyon dengesi ve biyoçeşitliliğin korunması amaçlanacak ve bu yönde uygulamalar gerçekleştirilerek sonuçları takip edilecektir.
Bu alanlardan elde edilen ürünler gelir getirici faaliyetlerde değerlendirilebilir.
• Sakız (Menengiç) Bahçeleri
• Turunç Bahçeleri
• Narenciye Bahçeleri
• Badem Bahçeleri
• Nar Bahçeleri
4.5.1.7. Kamp Alanı
Kamp alanlarında yeşil altyapı çözümleri uygulanacaktır. Kamp alanları yakınlarında polinatörler bulunmaması sağlanacaktır. Uygulama sonrası ortaya çıkan koşullar gereği yeşil gürültü bariyeri, sürdürülebilir drenaj çözümleri gibi ek uygulamalar gerçekleştirilebilir.
• İzci eğitim alanları
• Bisikletli dinlenme ve konaklama istasyonu
• Doğa kamp alanı
4.5.1.8. Çayır ve Maki Ekosistemleri
İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi açısından büyük önem taşıyan bu alanlar, tesisler ve yapıların park kullanıcıları tarafından tahrip edilmemesi ve fonksiyonlarını sürdürebilmeleri için yeşil altyapı uygulamaları yanı sıra kullanıcı erişimi ve yoğunluğunun kontrolü de sağlanacaktır.
İzmir’de yer alan doğal ve endemik türlerin çoğunlukla yer aldıkları alpin ve subalpin çayırlar barındırdıkları otsu ve geofit popülasyonları sebebi ile proje alanında da önemli ekolojik istasyonlar olarak ele alınmıştır. Bu alanlarda yer alan geofitlerin hem besin hem de biyoremediation yani biyolojik arıtma özellikleri sebebi ile korunması önemli bulunmuş ve çayır alanlar için mevsimsel bitki rotasyonu işlenmiştir. Bu alanlar çevrede yaşayan yabani hayatın barınması, beslenmesi için de önemlidir. Özellikle alanın güney batısında Kocadağ eteklerinde yer alan çayır, bu anlamda bitki ve yaban hayatı gözlem alanı olarak çevrelenmiştir.
Alandaki yönetim varlıkları şunlardır:
• Biyoçeşitlilik destek istasyonları
• Eko-Tohum Bankası
• Endemik ve Doğal tür çayırları
• Polinatör Evleri
• Polenizasyon
4.5.1.9. Enerji Etkin Peyzaj Alanları
Bu alanlarda enerji uygulamalarına uygun şekilde bitki bakımı ve çevre düzenlemesi İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi’ne uygun olarak gerçekleştirilecektir.
• Mimas’ın Rüzgar Çayırı – Rüzgar Tarlaları
• Agro-voltaik Tarım Alanları – Güneş Enerjisi Toplama Sahaları
4.5.2. Proje Alanındaki Flora Fauna İlişkisi
Proje alanındaki flora-fauna ilişkisi İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi açısından önemli bir unsurdur. Bu bağlamda hayvan türleri ile bitki türleri arasındaki ilişkinin yönetilmesi gereklidir.
4.5.2.1. Hayvan Türleri ile Bitki Örtüsü İlişkisi
Kocadağ formasyonu nedeniyle bölgede yaşayan Meles meles(Prosuk), Canis lupus (kurt), Vulpes vulpes (kızıl tilki), Sus scrofa (Yaban Domuzu) gibi türlerin OliVelo alanına giriş çıkışları olacağı öngörülmektedir. Bu hayvanların yer almaktadır. Bu hayvanların karışık orman, zeytinlik, frigana ve çayır alanlarındaki varlıkları ve davranışları ile bitki örtüsü üzerindeki etkileri uygun yöntem ve araç gereçler yoluyla izlenecektir.
4.5.2.2. Hastalık ve Haşere ile Biyolojik Savaş (biyofertilisers, natural pesticides):
Olea europaea L. var. sylvestris Lehr ( Delice zeytin) ve O. europaea L. var. Europaea türlerinin zeytin sineği olarak bilinen haşereler sebebi ile zarar görmesine karşı biyolojik savaşta allelopatik bitki görevinde kullanılan Ficus carica (incir) türlerinin gelişimi ve amaç doğrultusunda etkinliklerinin takibi gerçekleştirilecektir.
Parkın gelişme sürecinde yönetim kurulu ve Alan Başkanı görüşleri ile bilimsel ve teknik raporlar doğrultusunda gerekli görüldüğü takdirde uygulanacak olan diğer biyolojik savaş uygulamları bu kapsamda yönetilir.
4.5.2.3. Çiftlik Hayvanlarının Tarım Alanlarında Kontrol Amaçlı Kullanılması
Kadim üretim havzaları kültüründe var olan serbest otlatma yöntemi proje alanında çevrede var olan hayvancılık faaliyetlerini desteklemek, alandaki yem ve otsu bitkilerin döngüsel rotasyonunu sağlamak, böylece hem yeşil alan sistemini desteklemek, hem hayvan popülasyonu için besin üretmek hem de toprak döngüsünü devam ettirmek üzere uygulanacaktır.
Proje tasarımında özellikle alanın güneyinde tarım ve hayvancılıkla uğraşan yerleşimlere yakın kısımlardaki çayırlar mera alanı olarak ayrılmıştır. Ayrıca zeytin terasları ve çevresi de bu hayvanların dolaşımı için uygun kılınmıştır. Alan Yönetimi kapsamında, hayvan otlatma taleplerinin değerlendirilmesi, izin verilmesi, programlanması, denetlenmesi ve çoban eğitimi gibi uygulamalar bu başlık altında yönetilecektir. Bu çerçevede hayvanların yönlendirilmesi ve vahşi hayvanlara karşı korunmalarını gerektiren uygulamalar gerektiği takdirde İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi’ne uygun uygulamalar yapılacaktır.
4.5.3. Mimari Yapılar ve Altyapı Yönetimi
Mimari yapılar ve altyapı satın alma, bakım onarım, işletme süreçlerini ekonomik, sürdürülebilir ve etkin şekilde gerçekleştirmek üzere bütüncül bir yaklaşımla yönetilmelidir. Bu yönetim başlığı altında yönetilecek yapı, altyapı ve açık alanlar aşağıda tanımlanmıştır. Bu kategoride ilgili yapı ya da alanda yürütülen etkinlikler ele alınmaz. Ancak bu etkinliklerin yürütülmesi için gereken fiziki koşulların sağlanması için gerekli işler yürütülür ve tedbirler alınır.
4.5.3.1. Eğitim Alanları
Park içinde kapalı, açık ve yarı-açık olmak üzere üç tip eğitim alanı olacaktır.
Yapılaşmaya izin verilen Ar-Ge Bölgesi’nde kapalı eğitim birimleri, yapılaşmanın olmadığı Koruma Bölgesi’nde ise yarı-açık ve açık eğitim alanları yürüyüş yolları ve doğa içinde uygun alanlarda bulunacaktır.
Yapılar periyodik olarak kontrol edilecek, bakım ve onarım süreçlerinde ekolojik malzemeler mümkün olduğunca tercih edilecek, atıklar uygun şekilde bertaraf edilecektir. Yoğun kullanım sonrası (büyük ve yoğun eğitim etkinlikleri ve ziyaretler vb.) tesisler ayrıca kontrol edilecektir.
AR-GE Bölgesi
• Genel Atölye birimleri (40 m2)
• Felsefe / Sanat / Tasarım / Ekolojik Stüdyoları (50m2)
4.5.3. Mimari Yapılar ve Altyapı Yönetimi
Mimari yapılar ve altyapı satın alma, bakım onarım, işletme süreçlerini ekonomik, sürdürülebilir ve etkin şekilde gerçekleştirmek üzere bütüncül bir yaklaşımla yönetilmelidir. Bu yönetim başlığı altında yönetilecek yapı, altyapı ve açık alanlar aşağıda tanımlanmıştır. Bu kategoride ilgili yapı ya da alanda yürütülen etkinlikler ele alınmaz. Ancak bu etkinliklerin yürütülmesi için gereken fiziki koşulların sağlanması için gerekli işler yürütülür ve tedbirler alınır.
4.5.3.2. Ofisler, Seminer Odaları, Toplantı Salonu ve Tuvaletler
Ofis yapıları AR-GE Bölgesi’nde yer almaktadır. Yapılar periyodik olarak kontrol edilecek, bakım ve onarım süreçlerinde ekolojik malzemeler mümkün olduğunca tercih edilecek, atıklar uygun şekilde bertaraf edilecektir. Önemli uluslararası toplantılar öncesinde ayrıca işlevsellik ve estetik açıdan denetlenerek gereki müdahaleler yapılacaktır.
• İdari Ofisler 3 x 20 (60 m ²)
• Eğitmen Ofisleri / Seminer Odaları 2 x 25 (55 m ²)
• Toplantı salonu (30 m ²)
• WC 2 x 8 (16 m ²)
4.5.3.4. Sergi ve Enformasyon Yapıları
Doğu girişi alanında yer alan serfi ve informasyon alanlarının bakımı, onarımı ve işlevsel tutulması sağlanacaktır. Yapılar periyodik olarak kontrol edilecek, bakım ve onarım süreçlerinde ekolojik malzemeler mümkün olduğunca tercih edilecek, atıklar uygun şekilde bertaraf edilecektir. Yoğun kullanım sonrası (Bisiklet Bayramı vb.) tesisler ayrıca kontrol edilecektir.
• Bilgilendirme alanı (50 m²)
• Yarı açık Fuaye, Sergi, Kitaplık (210 m²)
• Büfe (5 m²)
4.5.3.5. Personel Binaları
Kuzey giriş, karşılama örtüsü, onarım bölgesi kısımlarında yer alan alanlardır. Bu yapılar da periyodik olarak kontrol edilecek ve onarılacak, atıklar uygun şekilde bertaraf edilecektir.
• Personel Soyunma Alanı (40 m ²)
4.5.3.6. Satış Alanları
Onarım Bölgesi’nde yer alan alanlardır. Bu alanlarda ziyaretçilerin ve satış personelinin güvenliğini sağlayacak fiziksel koşullar oluşturulacak, satış pazarlama faaliyetlerinin yoğun olmadığı zamanlarda denetim ve gerekli onarım ve müdahaleler yapılacaktır.
Yoğun kullanım sonrasında (Bisiklet Bayramı vb.) ayrıca denetlenecektir.
• Kadim Zeytin İşliği ve Zeytin Yağı Yarı-Açık Satış Alanı (20 m ²)
4.5.3.7. Pazar Alanları
Kuzey Giriş/Karşılama Örtüsü / Onarım Bölgesi’nde yer alan alanlardır. Bu alanlarda ziyaretçilerin ve satış personelinin güvenliğini sağlayacak fiziksel koşullar oluşturulacak, satış pazarlama faaliyetlerinin yoğun olmadığı zamanlarda denetim ve gerekli onarım ve müdahaleler yapılacaktır. Yoğun kullanım sonrasında (Bisiklet
• Kalıcı /satış birimlerinin belirlenmiş ürünleri sattığı alanlar (birim başına 15 ile maks 20m2)
4.5.3.8. Yeme/İçme Alanları
Onarım Bölgesi ve AR-GE Bölgesi yapılarının içinde yer almaktadır. Erişilebilirlik ve çevresel izi azaltmak için küçük tutulan bu alanlarda hijyen koşulları sağlanması, Teknik altyapının güvenli şekilde tesis edilmesi ve işletilmesi, ısı konforu, gıda güvenliği, koku kontrolü işleri gerçekleştirilecek ve gerekli önlemler alınacaktır.
• 3 adet büfe (5-10m2)
4.5.3.9. Geçici Konaklama
Genel konaklama ihtiyaçlarının parkın çevresindeki kentsel ve kırsal alanlardan karşılanması yanı sıra, park alanı içinde de sınırlı konaklama (10 kişi) yanı sıra kamp alanları bulunacaktır.
• Kamp alanları
4.5.3.10. Umumi WC
Umumi WC’lerdeki atıkların bertarafı ilgili belediye ile yapılacak Teknik raporlar sonrasında ortaya konulan hizmet program çerçevesinde gerçekleştirilecektir.
• Umumi tuvaletler (her biri 40- 60 m2).
4.5.3.11. Destek Birimleri
Destek birimlerinde gerekli alanlarda hijyen koşulları sağlanması, teknik altyapının güvenli şekilde tesis edilmesi ve işletilmesi, ısı konforu, gıda güvenliği, koku kontrolü işleri gerçekleştirilecek ve gerekli önlemler alınacaktır. Bisiklet tamir alanlarında ortaya çıkabilecek atıkları toplayacak gerekli ekipman ve mekansal düzenlemeler gerçekleştirilecek ve periyodik olarak kontrol edilecektir.
Kuzey Girişi Karşılama Örtüsü Onarım Bölgesi
• Bisiklet Tamir Alanı (30 m²)
• Bisiklet Kiralama Parkı (50 bisiklet kapasiteli)
• Revir (16m2)
4.5.3.12. Otoparklar ve Taşıt Yolları
Motorlu taşıt yollarında itfaiye ve ambulans araçlarının geçişine uygun koşullar tesis edilecektir.
Parka ulaşım ağırlıklı olarak yaya, bisiklet ya da toplu taşıma araçları ile sağlanacaktır.
Motorlu taşıtlar için kısıtlı park alanları bulunmakta toplu taşıma araçlarının ise parkın içine girmeden çıkış ve girişlere yakın duraklarda ziyaretçileri bırakmaları ve almaları öngörülmüştür.
• 20 araçlık otopark 10 engelli otopark alanı (toplam 260 m²). Alan içinde taşıt yolu olarak Yelki yönündeki giriş ile Agora’yı bağlayan alan arasındaki bağlantı ile her iki girişi birbirine bağlayan güzergahtır. Bunların dışında park alanındaki tüm ana bağlantılar sadece acil durumlarda gerekli hizmetlerin erişimi amacıyla taşıtlar tarafından kullanılabilecek yollardır. Olağan durumlarda bu bağlantılar yaya ve bisikletli sirkülasyonu amacıyla kullanılacaktır.
Alandaki taşıt yolu, karbon ayak izinin kontrol edilmesi, alanı kullanan, ziyaret eden veya eğitim amaçlı gelenleri Alana ring servis veren toplu taşıma araçlarına yönlendirerek erişim gereksinimini karşılama amaçlıdır. Güzelbahçe ve Yelki gibi yerleşim merkezlerinden Alana ring bağlantı yapan toplu taşıma araçları ile Alana erişen kullanıcıların; yerleşim merkezlerinde de zaman geçirmesi yerel halk ile bağını kuvvetlendirmesi teşvik edilen ulaşım, sosyo kültürel ve ekonomik temelli politikalar arasındadır.
4.5.4. Alan Bütününe İlişkin Risk-Altyapı Hizmet Grupları
Alan bütününe ilişkin olarak yangın kontrolü, yağmur-sel suyu kontrolü, güvenlik ve afet yönetimi, peyzaj onarımı, zararlılarla mücadele, tehlikeli olabilecek insan- hayvan karşılaşmalarının sınırlanması gibi konularla ilgili altyapı ve ekipman ile ilgili işler burada tanımlanmıştır.
4.5.4.1. Yangın Kontrolü
OliVelo yönetimi alanda her türlü yangın tedbirini almak, alan içi ve çevresindeki yangın durumlarında ilgili kurumları uyarmak ve yangına müdahale edecek kapasiteyi hazır tutmakla mükelleftir. Türkiye’de bütünleşik bir yangın müdahale birimi yoktur. Bu nedenle, ilgili büyükşehir ve yerel belediyelerin itfaiye yönetmelikleri ve birimlerinin talimatları ile ilgili bakanlık ve kurumlarınyönetmelikleri geçerlidir. Afet durumunda ise AFAD yetkisi doğrultusunda alan yönetimi gerekli tedbirleri park ekosistemini koruyacak şekilde alır.
OliVelo alanında Kızılçam yangınına karşı sürgünler eşekler ve keçiler tarafından kontrollü otlatma yoluyla kontrol edilecektir.
riskleri azaltılmaktadır. Bu bilimsel bir çalışma ile değerlendirme gerçekleştirilmeden ve yasal izinler alınmadan parkta bu tür uygulamalar gerçekleştirilmeyecektir.
4.5.4.2. Yağmur ve Yüzey Suyu - Sel Kontrolü
Güzelbahçe İlçesi geçmişte sel ve baskınlardan etkilenmiş bir alandır. Bu tehdit sert altyapı uygulamaları ile bertaraf edilmiş görünse de, İklim Değişikliği ve arazi kullanımındaki bozulma nedeniyle tehditin ortadan kalkmadığı düşünülerek, yağmur ve yüzey suyunu kontrol etmekte kullanılacak çeşitli yağmur havuzları ve dere çevresi düzenlemelerin gerçekleştirilmesi, bakımlarının yapılması ve denetlenmesi yapılacaktır. Yeşil yağmur ve fırtına suyu yönetimi ilkeleri kullanılacaktır.
Aşağıdaki yapılar bu açıdan yönetilmesi gereken varlıklardır.
• Yağmur suyu hendek ve dönemeçleri
• Yağmur suyu sızdırma alanları
4.5.4.3. Peyzaj Onarım
OliVelo Alanı’nda (Akdeniz ve Ege) popülasyonlarına hala rastlanan doğal zeytin türü olan Olea oleaster türü yayılış göstermektedir. Bu tür üretim ve besin kaynağı olma konusunda diğer türler kadar önemsenmese de; iklim ve toprak koşullarına dayanıklılığı, kendi türünün devamı ve bitki örtüsünün korunması için bitki örtüsü tahrip olmuş alanlara plantasyonunun yapılması bir onarım politikası olacaktır.
Özellikle üst örtü ile kapanmamış açık çayır alanlarda Asphdelus astivus yani halk arasında Çiriş otu olarak bilinen soğanlı bitki ile, Türkiye florasında bulunan, geofit adı verilen ve soğan, tuber, rizom gibi toprak altı organlarına sahip olan soğanlı bitkiler, biyoçeşitliliğin oluşmasına önemli katkı sunmaları (Özel ve Erden 2010) nedeniyle ve kültürel geçmiş ile bağlar sunmaları nedeniyle alanda peyzaj onarımı süreçlerinde kullanılacak türler arasında yer alacaktır.
Gerekli hallerde peyzaj onarımı çalışmaları yapılan yerlere erişim kısıtlanır, çitler ve diğer engeller tesis edilir. Bu tür müdahalelerde İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi’nde de tarif edilmiş olan yeşil altyapılar ve uygun malzemeler kullanılır.
4.5.4.4. Güvenlik ve Afet Yönetimi
Alan yönetimi, alandaki çalışanların, ziyaretçilerin, hayvan ve bitkiler ile yapıların güvenliğini sağlamakla görevlidir.
Çalışan ve ziyaretçilerin önemli bir kısmının bisikletli olacağı düşünülerek bu yönde güvenlik tedbirleri alınır. Suç teşkil eden aktiviteler ve bunlarla ilişkili maddelerin kullanımına izin vermez.
Özel kültürel etkinliklere yönelik faaliyetlerde tüketim maddelerinin aşırı kullanımı, güneş çarpması vb. durumlarında ortaya çıkabilecek sağlık ve kamu düzenine ilişkin sorunlara karşı tedbirler alır.
Alan Yönetimi, kamu güvenliği ile ilgili birimlerin alanda gereken saat veya zamanlarda yürüteceği devriye vb. hizmetler esnasında ekolojik yapının, peyzaj uygulamalarının ve mimari eserlerin zarar görmeyeceği şekilde düzenlemeler yapar.
Alan Yönetimi, ziyaretçi güvenliğini sağlamak üzere farklı saat ve günlerde parkın kullanım alanlarına yönelik özel kısıtlar getirebilir ve uygulayabilir.
Alan Yönetimi, ziyaretçileri tehlikeli yabani hayvanlar, böcekler vb. ile diğer hayvanların tehlikeleri konusunda uyarır, çocuk ve yaşlılar gibi gruplarla tehlikeli hayvanların karşı karşıya gelmemesi için gereken tedbirleri alır. Bu tedbirler alınırken mümkün olduğunca İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi’nde tarif edilen yeşil altyapı uygulamaları ve malzemeleri kullanılır.
Afet ve diğer durumlarda kamu güvenliğinin sağlanmasında AFAD ile koordinasyon içinde çalışır.
4.5.5. Araştırma-Geliştirme, Satış, Pazarlama, Konaklama Ve Tanıtım İle İlgili Faaliyetler
4.5.5.1. Ekolojik Ürünlerin Üretilmesi Ve Pazarlanması
Yukarıda Zeytin Alanları, Çayır Alanları, Alternatif Üretim Alanları, Peyzaj Onarımı vb.
başlıklar altında ekimi ve üretimi bahsi geçen bitkilerden elde edilen, tohum, fide vb.
ile, bu bitkilerden üretilen ciltlenmiş kitap, giysi ve gıda gibi değişik ürünler (Yağan, ve diğ., 2008), peyzaj onarımı ve ekolojik üretim süreçlerine aykırı olmayacak şekilde gelir getirici faaliyetlere girdi oluşturacak şekilde değerlendirilebilir.
Bu ürünlerin üretimleri eğer mevcut alanlarda veya mekanlarda gerçekleştirilemeyecek faaliyetler içeriyor ise, ürünler hammadde olarak yerel ekonomik aktörler öncelik hakkına sahip olmak üzere pazarlanır ve OliVelo Alan Yönetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere gelir elde edilir.
4.5.5.2. Geçici Konaklama Hizmetleri
EuroVelo Sertifika sistemi ve ilgili Yerel Yönetimin ruhsat vb. işlemleri ile ulusal mevzuat dikkate alınarak yürütülecektir.
Geçici konaklama hizmetlerinde esas amaç, uluslararası ve uzun mesafeli ulusal
4.5.5.3. Eğitim Hizmetleri
Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaşamboyu eğitim, sertifika programları ve benzeri uygulamaları ile, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Güzelbahçe İlçe Belediyesi ve ekolojik yaşam, ekolojik tarım ve doğa ile ilgili sivil toplum kuruluşları, özel sektör kuruluşları ve kamu kuruluşlarının ortaklıkları ile eğitim faaliyetleri yürütülür. Bu faaliyetler, destek aldıkları ilgili programların öngördüğü kurallar çerçevesinde yürütülür.
Eğitim faaliyetleri, OliVelo’nun doğal yapısının bozulmasına neden olmayacak şekilde, minimum atık üretecek girdiler kullanarak, kır-kent birlikteliği, cinsiyet eşitliği, toplumsal eşitlik ve kapsayıcılık ilkelerine uygun şekilde ücretli-gelir yaratıcı veya ücretsiz şekilde sunulabilir.
4.5.5.4. Kültür Hizmetleri
Kültürel hizmetler, gelir getirici veya ücretsiz hizmetler olup, bunların bütçeleri dış kaynaklardan temin edilir. OliVelo, kültürel faaliyetler için gerekli tesislerin kullanım programını yapar ve bunu halka açık şekilde duyurur.
Açık alanlarda ve kapalı alanlarda yapılacak kültürel faaliyetlerde alanın taşıma kapasitesi, etkinlik sonucunda oluşması beklenen atıkların ne vasıfta ve hangi miktarda olduğu faaliyet öncesi belirlenir ve alanın taşıma kapasitesi dikkate alınarak etkinlikler iptal edilebilir ya da ertelenebilir.
Kültür hizmetlerinin verilmesine yönelik yıllık programın kır-kent ilişkisi dikkate alınarak, yıl içinde dengeli dağılımı sağlanır. Kültürel etkinlikler OliVelo’nun hizmet ettiği Sürdürülebilir Kalkınma Amaç ve Hedefleri ile diğer ilkelere aykırı olamaz.
4.5.5.5. Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri
Alan Yönetimi, İzmir’deki ve Türkiye’deki kurulmuş veya kurulacak olan Teknoparklar, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Yaşayan Laboratuar, AgroPark’lar, üniversiteler, TÜBİTAK birimleri gibi yenilikçi süreçlerde bilfiil araştırma ve geliştirme faaliyetleri gösteren kurumlarla işbirlikleri kurar, bunlarla ortak araştırma programlarına dahil olur, bu araştırmalar için gereken ekolojik tarım ve ekosistem işlevleri ile ilgili konulardaki faaliyetler için park varlıklarını tehlikeye atmayacak şekilde olanak sunar.
Yine OliVelo’nun ortak ya da destekleyici olduğu araştırma projeleri kapsamında, ziyaretçi araştırmacıların konaklaması, seminer alması ve vermesi, sahada araştırma yapması, deneysel üretim faaliyetlerinde bulunması, güvenliği ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasında mevcut tesislerini bila bedel kullanıma açabilir. Bu tür faaliyetlerin parkın diğer faaliyetlerini engellemeyecek boyutta ve sürede tutulmasını sağlar.
OliVelo Park Yönetimi, başka yerlerde yürütülen araştırmalara finansal destek sunmaz.
OliVelo Park Yönetimi, Avrupa Yaşayan Laboratuar Ağı kapsamında, öncelik Akdeniz Bölgesi’nde olmak üzere, dünyanın diğer yerleri ile, ekolojik tarım, ekolojik turizm, toplum için bilim, ekosistem işlevlerinin rehabilitasyonu, onarımı, korunması, biyolojik çeşitlilik, gen rezervleri vb. konulardaki araştırma programlarına dahil olmak veya İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin veya İzmir’deki ilgili kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü projelere destek olmak üzere, parkın kapasitesini ve hassasiyetlerini göz önünde tutarak işbirlikleri geliştirebilir, yurtdışı ve yurtiçi ziyaretlerde bulunabilir, toplantılara katılabilir, protokoller düzenleyebilir ve uygulayabilir.
5 Yönetim Yapısı, Yönetci Kadro ve Sorumlulukları
Yönetim yapısı tanımlanırken, “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hususları ile, dünyadaki diğer güncel uygulamalar ve kır-kent ortaklığı ve yerinden yönetim ilkeleri dikkate alınmıştır. Ayrıca, Yarımada’daki katılımcı süreçlerde ortaya çıkan birikimin yönetime yansıtılması, yönetimin sürekliliği gibi unsurlar da dikkate alınmıştır.
Bir diğer dikkate alınan husus, Healey’in (2009) mekânsal strateji yapma çerçevesidir.
Bu çerçevede, üst hiyerarşik yapılar ile ilişkiler kurulması, yerin diğer yerlere göre konumu ve bağlantılarının geliştirilmesi, yerin kendi iç bileşenlerinin geliştirilmesi unsurları yer almaktadır. Ayrıca raporda yer alan kavramsal çerçeve içinde ifade edilen farklılaştırılmış bilgi teorisi çerçevesinde salt analitik bilimsel bilgi üreten bir yer değil, ekolojik ve tarihsel açıdan sembolik, sentetik ve analitik bilgi üretimine katkı sunan bir yer olmasını da güvence altına almanın yolu yönetim yapısının buna göre tanımlanmasından geçmektedir.
5.1. OliVelo Kent Çeperi Parkı Yönetim Yapısı
OliVelo İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Parkı, bu belge kapsamında ilgi kurulan yerel, metropoliten, ulusal ve uluslararası plan, belge ve ilkelere göre yönetilir. “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”
12.madddesi gereği “…Yönetim planı onaylandıktan sonra yetkili idarece
çoğaltılarak sorumlu kurum ve kuruluşlara iletilir. Yönetim planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak yetkili idarelerin görevidir.”
Yönetim Kurulu, OliVelo’nun yasal haklarını ilgili hukuki süreçlerde savunmakla mükelleftir.
5.2. Yönetim Yapısı
Yönetim yapısı yarışma sonrası ilgili idare tarafından belirlenecektir. Yönetim yapısı içinde gönüllü görevlilerin yer alacağı düzenlemeler yapılması önerilmektedir.
Aşağıdaki yönetim yapısı önerilmektedir:
• Alan Başkanı
• Yönetim Kurulu
• Orta Kademe Yönetim
5.2.1. Alan Başkanı
“Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 14.maddesi Alan Başkanı ve görevlerini aşağıdaki gibi tanımlamaktadır:
Madde 14 — Alan başkanı, alanla ilgili daha önceden çalışmalarda bulunmuş, alanı yeterince tanıyan, alan hakkında belirli bir vizyon geliştirebilen, kültürel ve doğal miras yönetimi ile ilgili yeni yaklaşımlar hakkında bilgi sahibi, yönetim politikaları ve uygulamaları hakkında deneyimli, üniversitelerin mimarlık, şehir ve bölge planlama, arkeoloji, sanat tarihi, kamu yönetimi, işletme ve ekonomi bölümü mezunlarından kentsel sit alanlarında kurulacak alan yönetimlerinde ilgili belediye, kentsel sit dışındaki sit alanlarında ise Bakanlıkça atanır.
Yine 14.madde gereği Alan başkanı aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Yönetim planının yıllık hedeflerinin gerçekleşmesi için yetkili idare ile birlikte çalışma programlarını belirlemek, kaynak araştırması yapmak,
b) Yıllık bütçe tekliflerini hazırlamak,
c) Alanın sunum, tanıtım, eğitim, bakım, onarım, güvenlik ve ziyaretçilerin ihtiyaçlarına yönelik hizmet ve ekipman alımı için her türlü sözleşme, şartname taslaklarını yetkili idare ile birlikte hazırlamak,
d) Alanın doğal ve kültürel kaynaklarının yönetimi için ilgili kurum ve kişilerle
Madde 15 — Danışma kurulu, alanda mülkiyet hakkı bulunanlar, meslek odaları temsilcileri, sivil toplum örgütleri temsilcileri, üniversitelerin ilgili bölüm temsilcilerinden, alan başkanı ve yetkili idarece tespit edilecek en az beş üyeden oluşur. Danışma kurulu kendi içinden bir başkan seçer.
Bunlara ek olarak, Alan Başkanı OliVelo ile şu ağların arasında ilişki kurulmasını sağlar ve ilgili işleri yürütür:
• Pan-Avrupa Ekolojik Ağı
• Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı,
• EuroVelo Akdeniz Bisiklet Ağı,
• Yaratıcı Turizm Ağı,
• “Slow Food” (Yavaş Gıda) Ağı,
• Akdeniz Orman Ağı
5.2.2. Yönetim Kurulu
“Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 15.maddesi, Danışma Kurulunun kuruluşu ve görevlerini aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır:
Danışma kurulu yılda en az bir kez toplanır. Yetkili idare ile eşgüdüm ve denetleme kurulu gerekli gördüğünde danışma kurulunu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Danışma kurulu toplantıları mahallinde yapılır.
Danışma kurulu, yönetim planı taslağını inceleyerek bu taslağın karara bağlanması ve uygulanması konusunda önerilerde bulunur.
Danışma kurulunda görüşülen tüm hususlar ve tavsiyeler, eşgüdüm ve denetleme kuruluna iletilmek üzere tutanağa bağlanır.
Bununla beraber OliVelo’nun kır-kent ortaklığı açısından özel durumu göz önüne alınarak, Danışma Kurulu danışma kurulu yerine bir yönetim kurulu olarak aşağıdaki şekilde önerilmektedir.
Yönetim Kurulu aşağıda sunulan kurum temsilcileri ve meslek grupları üyelerinden oluştur. Kendi üyeleri içinden başkanını seçer. Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu, stratejik düzeyde kararlar almak, gelişme aşamaları ile ilgili performansı değerlendirmek, Alan Başkanı’nın atanmasına onay vermek veya reddetmek, Alan Başkanı’nın performansını değerlendirmek, yönetim yapısı ile ilgili değişikliklere karar vermek, yönetim planını güncellemek, yasal ve hukuki süreçlerle ilgili kararlar almak, işbirlikleri
ve desteklere ilişkin protokol ve sözleşmeleri onaylamak ve yürütülmesini denetlemek görevlerini yürütür. Bu görevleri yürütürken üyeler, kendi mesleki formasyonları, etik kuralları, bilim ve uygulama alanları ile ilgili prensiplere ve bulgulara dayanarak karar alırlar. Yönetim kurulu bu işleri gerçekleştirmek üzere yılda iki kere toplanır. Olağanüstü hallerde açık oturum düzenleyerek e-devlet uygulamaları üzerinden yönetim kurulu toplanabilir ve karar alabilir. Yönetim Kurulu ve Başkanı, “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hususlarından farklı olarak Alan Başkanı’nın bir kısım yetkilerini üstlendikleri için, yasal sorumluluklarını da taşırlar.
Yönetim Kurulu şu üyelerden kadın/erkek eşitliğini mümkün olduğu kadar yüksek düzeyde sağlayacak şekilde oluşur:
• İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı veya Park ve Bahçeler Müdürü
• Güzelbahçe Belediyesi Belediye Başkan Yardımcısı ve/veya Fen İşleri veya Park ve Bahçeler ile ilgili Müdürü
• İzmir Kent Konseyi’nin görevlendirdiği bir üye
• Güzelbahçe Kent Konseyi’nin görevlendirdiği bir üye
• Yarımada ve benzeri coğrafi alanlarda deneyimi olan Yüksek Peyzaj Mimarı
• Yarımada ve benzeri coğrafi alanlarda deneyimi olan Yüksek Ziraat Mühendisi
• Yüksek Mimar
• Yüksek Arkeolog
• Yarımada ve benzeri coğrafi alanlarda deneyimi olan Yüksek Zoolog veya Biyolog
• Yüksek İşletmeci veya Ekonomist
• Yüksek Şehir ve Bölge Plancısı
• Ulusal EuroVelo Koordinatörü
• İYTE Teknopark ya da İzmir’de kurulacak bir Yaşayan Laboratuar Yönetim Kurulu Üyesi
• İlgili Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun bir Üyesi
5.3. Ara Kademe Yöneticiler ve Sorumlulukları
Ara kademe yöneticiler ve sorumlulukları Alan Başkanı’nın görüşleri dikkate alınarak Yönetim Kurulu tarafından ilgili yasal çerçeve ve meslek odaları kuralları ve ilkeleri kapsamında belirlenecektir. Bu aşamada OliVelo’nun tek başına ya da bir dizi diğer
• Genel Sekreterlik
• Peyzaj Varlıkları ve Flora-Fauna İlişkileri Müdürlüğü
• Mimari Yapılar ve Altyapı Müdürlüğü
• Afet ve Güvenlik Hizmetleri Müdürlüğü
• Satış, Pazarlama ve Mali İşler Müdürlüğü
5.4. Yönetim Düzeyleri ve Sorumluluklar
Bu kısımda stratejik ve operasyonel düzeyde görevler tanımlanmıştır. Stratejik görevlerde yasama ve denetleme yetkisi Yönetim Kurulu’nda olup, yürütme yetkisi Alan Başkanı ya da onun görevlendireceği orta kademe yöneticilerdedir.
5.4.1. Stratejik Görevler
Onaylanmış yönetim planı ve ekolojik sürdürülebilirlik ilkeleri ve yöntemleri doğrultusunda arazinin ve yaşam alanlarının bakımını yapmak, geliştirilmesi ve ekolojik niteliklerinin sürdürülmesini sağlamak.
Yol, konaklama tesisi, eğitim vb. tesisler, donatılar, yön levhaları ve işaretlendirmeler ve teknik altyapının bakımı ve onarımını sağlamak, bunların güvenlik, engelsiz yaşam ve çevresel standartlar doğrultusunda işlevlerini sürdürmesini sağlamak.
Rutin kontroller yoluyla arazinin, ziyaretçilerin, çalışanların ve doğal varlıkların durumunu izlemek ve acil durumlar ve problemleri Park Yönetimi ve ilgili diğer idarelere bildirmek.
Ziyaretçi ve çalışan güvenliği ile mal güvenliğinin sağlanması, kamu sağlığının korunması için gereken önlemlerin park ilkeleri ile uyumlu ve doğal varlıkların
zarar görmeyeceği şekilde alınmasını ilgili kurumlarla işbirliği tesis ederek sağlamak, zarar görmeyeceği şekilde alınmasını ilgili kurumlarla işbirliği tesis ederek sağlamak, Yerel yönetimler ve ortaklık kurulan diğer kurumlar ile ilişkilerin kurulmasında ilk iletişim noktası olmak, alana ilişkin her türlü ölçekte plan ve proje ile ilgili durumu ve gelişmeleri takip etmek ve ilgili yasal ve yönetsel süreçlere dahil olmak.
Mevcut Yarımada çalışma grupları, ilgili büyükşehir ve ilçe belediye birimleri, merkezi yönetimin yerel örgütleri ve stratejik planlarda tanımlanmış diğer aktörler ile ilişkiler kurmak ve sürdürmek, EuroVelo Ağı’ndaki, Avrupa Yaşayan Laboratuar Ağı ve Akdeniz Havzası’ndaki diğer kır-kent ortaklık program ortakları ile ilişkiler kurmak, projeler geliştirmek, kültürel ve bilimsel eğitimler ve etkinlikler düzenlemek, yayın yapmak, İzmir Metropoliten Kentsel alanı içinde yaşayanların parkın farkında olmasını ve ziyaret etmesini sağlamaya yönelik faaliyetlerde bulunmak,
Kritik olaylarda, acil durumlarda ve olağanüstü yönetim koşullarında AFAD ve benzeri kurumlarla etkin ve verimli çalışma koşullarını sağlamak, afetlere karşı önlemler almak, yasadışı göç ve insan kaçakçılığı gibi eylemlerde OliVelo alanının kullanılmaması için gerekli tedbirleri almak,
Biyolojik çeşitliliği korumak ve genetik kirlenmeyi önlemek için gerekli uzmanlar, kurumlar ve gönüllüler ile yapılacak çalışmaları organize etmek,
