4 EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık 5
8 EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık
GMYO FİYAT ENDEKSİ
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE % BİLEŞİK)*
MERKEZ BANKASI KONUT FİYAT ENDEKSİ*
• E V A ’ n ı n G a y r i m e n k u l S e k t ö r ü A n a l i z l e r i EKONOMİDE MART 2016 TRENDLERİ 2 0 1 6 S A Y I - 28
KULLANICI İÇİN KONUT KREDİSİNDE MALİYETLER
TAKİPTEKİ KREDİLERDEKİ DEĞİŞİM
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ (%)*
KURLAR (EURO/DOLAR) KONUT KREDİSİNDEKİ DEĞİŞİM
2016 Mart Ayı verilerine göre enflasyon (TÜFE); bir önceki seneye göre daha iyi bir eğilim göstermiş durumda.
Bir yıl öncesine göre
% 2 miktarında azalış kaydeden bileşik enflasyon oranı 2016 Mart ayında % 7,46 seviyesine ulaştı.
Borsa İstanbul’da işlem gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının performansını izleyebileceğimiz BIST Gayrimenkul Yatırım Ortak- lıkları endeksi geçtiğimiz son 1 aylık dönemde % 8,61 oranında değer kazanmış durumda. Geçen sene Nisan Ayı’ndan bu yana ise % 2 değer kazanmış durumda.
Şubat Ayı itibariyle son bir yıllık süreçte, konut kredisi kümülatif değişimi %13 artış göstermiş durumda. Geçen yılın aynı döneminde %15 büyüyen konut kredileri bu yıl %13 büyüyebildi. Kredi miktarının 2016’nın ilk aylarında durağanlaşacağını ancak yıl içinde tekrar hareketleneceğini öngörmekteyiz.
Nisan Ayı’nda 10 yıllık vadede kredi maliyetleri aylık %1,14 ile %1,31 arasında değişmektedir. Bankalar arasında farklılık göstermekle birlikte, 100 bin TL kredi için aylık ödemeler 10 yıllık vadede 1.533 TL, 5 yıllık vadede 2.310 TL civarında seyretmektedir.
*Dosya bedeli hariç takribi kredi maliyetidir.
*Bankadan bankaya değişebilir.
*% 1,14 faiz oranına göre hesaplanmıştır.
Ocak Ayı Merkez Bankası verilerine göre konut fiyatları e n f l a s y o n u n üstünde artıyor.
Ocak ayında endeks, bir önceki aya göre
% 0,85 artış gösterdi ve bir önceki yılın aynı ayına göre de
%18,41 artış kaydedildi. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 24,96, 12,36 ve 16,52 oranlarında artış gösterdi.
*Kaynak: Türkiye Merkez Bankası Konut fiyat Endeksi TKF (2010=100) Tüketici Güven Endeksi* 2016 Mart ayında bir önceki aya göre %0,54 artış gösterdi.
İ s t a t i s t i k l e r e bakıldığında, son beş yılın aynı ayına göre en düşük
seviyelerde olan endeksin 2016 Nisan ayında biraz daha artması veya aynı seviyelerde seyretmesi beklenebilir.
1$=2,82 1¤=3,21 TÜRKİYE İPOTEKLİ VE TOPLAM KONUT SATIŞLARI
Konut satışlarında, 2016 Şubat sonu itibariyle tüm yurttaki toplam konut satışları geçen senenin aynı dönemine kıyasla
%2,80 oranında artış, ipotekli konut satışları ise yaklaşık
%19 oranında azalış göstermiştir.
2015 Şubat sonu itibariyle bir önceki senenin aynı dönemine göre %6 artış gösteren konut satışlarının son iki yılın aynı döneminde ise yaklaşık %9 artış yaşadığını söylemek mümkün. İstanbul’da ise konut satışları 2016 yılı Şubat sonu itibariyle, 2015 Şubat sonuna nazaran yaklaşık %2 azalma göstermiştir. İzmir’de %3,4 artış göstermiş olup, Ankara’da ise %4 azalış göstermiştir. Konut satışlarının 2016 Mart verilerinin biraz daha artması veya aynı seviyelerde seyretmesi beklenebilir.
EVA’nın Banka Kredilerine Yönelik Değerleme Hizmetidir.
*Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
*Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
Borç MiktarıSüreÖdeme TL/Ay*
100.000 TL10 Yıllık 1.533 100.000 TL5 Yıllık 2.310
2015 Şubat Ayı’nda konut kredileri içinde, takipteki konut kredi miktarı sadece
%0,48 seviyelerindedir. Bu rakam 2015 Şubat’ta %0,50 idi. Takipteki kredi- lerin toplam kredi hacmi içindeki büyüklüğü kredi miktarıyla aynı hızda büyümemesi Türkiye için olumlu bir göstergedir.
2015 2016 Büyüme 86.167 84.556 -1,87 % 95.021 101.703 7,03 % 181.188 186.259 2,80%
125.667 111.652 111.911 143.447 126.365 128.283
144.016 144.914
0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000
Aralık Ocak Şubat
2014 2015 2016
(mio TL)
ŞubatŞubat’tan Şubat'a Kümüle Değişim 2014 2015 2016
25%
15%
Aralık 111.911 128.283 144.914 125.667
143.447 13%
Konut Kredisi Değişimi (mio TL) Ocak 111.652 126.365 144.016
614.512 663.596 652.785 673.781 652.433 644.377 690.875 688.398
560.000 580.000 600.000 620.000 640.000 660.000 680.000 700.000
Aralık 2014 2015 2016 Ocak
(000 TL)
614.512 673.781
Aralık Ocak
2014 2015 2016
Takipteki Konut Kredisi Değişimi (000 TL) 663.596 652.433 690.875 Şubat 652.785 644.377 688.398
75,8 76,7 74,9 75,6
77,5 76,2 78,5 77,2 72,1
75,5 77,5
75 72,4 69,2 72,7
78,5
76 73,7
73,9 73,2
74 70,3 68,7
67,7
67,7 68,1
64,4 65,4 64,3 66,4 64,7 62,4 58,5
62,8 77,1
73,6 71,62
66,6 67,0
2013 2014 2015 2016
55 60 65 70 75 80 85
Ocak ŞubatMart Nisan
Mayıs Haziran Temmuz AğustosEylül Ekim Kasım Aralık
7,31 7,03 7,29 6,13 6,51 8,3 8,88 8,17 7,88
7,71 7,32 7,4 7,75 7,89
8,39 9,38 9,66
9,16 9,32 9,54
8,86 8,96
9,15 8,17 7,24 7,55 7,61 7,91
8,09
7,20 6,81
7,14 7,95 7,58 8,10 8,81
9,58 8,78
7,46
Ocak ŞubatMart Nisan Mayıs Haziran Temmuz AğustosEylül Ekim Kasım Aralık 5 6 7 8 9 10 11 12
2013 2014 2015 2016
1,50 1,70 1,90 2,10 2,30 2,50 2,70 2,90 3,10 3,30 3,50
NİSAN/2015 MAYIS/2015 HAZİRAN/2015 TEMMUZ/2015 AĞUSTOS/2015 EYLÜL/2015 EKİM/2015 KASIM/2015 ARALIK/2015 OCAK/2016 ŞUBAT/2016 MART/2016
DOLAR EURO
NİSAN/2016
170.236 56.105 33%
181.188 70.130 39%
186.259 57.039 31%
Toplam Satışlarİpotekli
Satışlar İpotekli Satışların Toplam Satışlar İçindeki Oranı 2014 Ocak ve Şubat 2015 Ocak ve Şubat 2016 Ocak ve Şubat 190 200 180 170160 150 140130 120 110 100
1700 1800 (TL/m2) 1600 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 TKFE (2010=100) Birim Fiyat (Sağ Eksen)
Kasım 11 Mart 14 Mart 13 Mayıs 14 Mayıs 13 Temmuz 14Eylül 14Eylül 13 Kasım 14Ocak 15Mart 15Mayıs 15Temmuz 15Kasım 16Ocak 16
Kasım 13
Mart 12Mayıs 12Eylül 12Kasım 12 Mart 11Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14
Mayıs 11Temmuz 11 Temmuz 12 Temmuz 13Eylül 11 Endeks
Şubat
OcakŞubatToplam
EVA’NIN PERİSKOBU GAYR MENKUL SEKTÖRÜNE
Eva’nın Ga
PERISK
ektörü Içın Yorum ve HaberlerıOP
Ocak Haberleri
Beyoğlu’nda Kentsel Dönüşüm Çalışmaları Hız Kazandı İstanbul’un eğlence, kültür faaliyetleri, turizm ve ticaret alanlarının büyük bölümünün yer aldığı Beyoğlu ilçesinin Haliç’e bakan bölümünde kentsel dönüşüm çalışmaları hızlandı. Bölgede 1 milyon metrekareyi aşan kentsel dönüşüm alanı Taksim’den Tarlabaşı’na, Dolapdere’den Piyalepaşa’ya kadar uzanıyor. En büyük desteğ, ise Beyoğlu Belediyesi veriyor. Buraya yapılması planlanan en önemli projeler arasında Haliç Yat Limanı projesi geliyor. Haliç Yat Limanı Projesi her biri 70 yat kapasiteli iki yat limanı, otel, rezidans, apart, perakende dükkanları, ofis, kongre ve sergi merkezleri, sinema ve eğlence tesisleri, 1000 kişilik cami ve otopark alanlarından oluşuyor. Projelerin tamamlanmasıyla bölgenin hem çehresi değişecek hem de yaşayan profili genişleyecek.
Yabancıya Konut Satışları Artmaya Devam Ediyor Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yabancıların Türkiye’den 2015 yılında aldıkları konut sayısı, bir önceki yıla oranla yüzde 20,4 artış göstererek 22 bin 830 olmuştur. Bu sonuçlara göre, yabancıya konut satışında İstanbul 7 bin 493 konutla 1. sırada yer almaktadır. İstanbul’u ise 6 bin 72 konut satışıyla Antalya ve bin 501 konut satışıyla Bursa takip etmektedir. Ülke uyruklarına göre bakıldığında ise en çok konut alan yabancılar toplam 4 bin 228 konut alımıyla Iraklılar olduğu görülmektedir.
Ancak tüm gayrimenkuller bazında 2015 senesinde toplam hisseye isabet eden yüz ölçümü bazında bakıldığında Türkiye en fazla mülk almış ilk beş millet sırası ile Suudi Arabistan, İngiltere, Kuveyt, Almanya ve Katardır.
2015 senesinde seçimlerin psikolojisine rağmen kentsel dönüşüm, bina yenileme, konut ihtiyacı derken sektör zor da olsa kendini götürdü. 2016 senesi için rakamlarla sektöre bakacak olursak;
TÜİK tarafından açıklanan 2016 yılının ilk 2 ayında yapılan konut satışlarını, 2015 yılı ilk 2 ayı ile kıyasladığımızda satışların önceki yıla göre yaklaşık % 2,8 oranında arttığını, son iki yılın aynı dönemine göre ise %9,4 oranında yükseldiğini tespit edebiliyoruz.
İstanbul, İzmir ve Ankara’ya gelecek olursak, İstanbul’da konut satışları 2016 yılı şubat sonu itibari ile 2015 şubat sonuna nazaran yaklaşık %2 azalmış, İzmir’de %3,4 artmış ve Ankara’da ise %4,5 oranında azalmış durumda. Ayrıca Türkiye’deki toplam satışlar içinde İstanbul’un payına baktığımızda konut satışında Anadolu’da da konut alım satımında hareketlilik olduğunu görebiliyoruz. Ocak ve Şubat aylarında ilk kez satılan konutlar içinde satış rakamlarında bir önceki senenin aynı dönemine göre düşüş yaşanmasına rağmen yine de ilk sırada yer alan İstanbul ve Ankara’dan sonra üçüncü sırada Van’ın geliyor.
Türkiye genelinde konut satışları artarken İstanbul ve Ankara’da azalması Anadolu’da konut satışlarında hareketlilik olduğunu gösteriyor. Bu tablo da genel seçimlerden sonra konut alım satımında azda olsa hareketliliğin devam ettiğini bize ispat ediyor.
1
Çelik Yapılar için Yönetmelik Yolda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından uluslararası normlar dikkate alınarak yeni “Çelik Yapılar Yönetmeliği” hazırlandı. Başbakanlığa gönderilen yönetmelik taslağı, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, sektör temsilcileri ve odaların görüşleri dikkate alınarak oluşturuldu. Sektöre ivme kazandırması düşünülen bu yönetmelikle, ortak bir tasarım yaklaşımının kullanılması ve uygulamaların kontrol edilebilir hale gelmesi hedefleniyor.
Ocak - Şubat - Mart: 2016 Sayı: 29
9 EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık 2015
İstanbul Markalı Konut Piyasası Araştırma ve Öngörüler Raporu
2013-III.Çeyrek
İstanbul Ofis Sektör Raporu
2011-2013
Türkiye Otel Piyasası Pazar Araştırması Raporu
İstanbul Yurt Sektörü Raporu
2015-2016 2016-2018
Türkiye Alışveriş Merkezleri Potansiyeli
Analizi Raporu
www.pwc.com.tr
T ür k ye’d Aralık 2012
www.evagyd .com
www.pwc.com.tr
T ür k ye’d Real Estate Investment Handbook n Turkey
www.evagyd .com
