BiLiMSEL TARAMALAR
FABAD Farm.Bil.Der.
15! 265-276, 1990
FABAD J.Pharm.Sci.
15, 265-276, 1990
Uçucu
YağlarınBiyolojik Aktiviteleri
265
Şenay KÜSMENOGLU('l
Özet: Son zamanlarda doğal kaynaklı eıken maddelerin tedavide kullanımı giderek artmaktadır. Bu derlemede, bitkisel kökenli ilaç hammaddelerinin bir grubunu teşkil eden uçucu yağların biyolojik aktiviteleri örneklerle
özetlenmiştir.
Biological Activities of Volatile Oils
Summary: Recently, natura/ products have been getting popular in therapy.
The bio/ojica/ activities of vo/atile oils have been summarized witfı in this review, some examples.
Bruıvuru Tarihi : 11.4.1989 Kabul Tarihi 21.9.1990
*
G.Ü. Eczacılık Fakültesi, Farmakognozi ABD, Ankara.GİRİŞ
ı:u
çucu yağlar özellikle Akdeniz ikliminin hakim olduğubölgelerde yetişen bitkilerden elde edi- len ve subuharı ile sürüklenebilen . uçucu kar.ışımlardır. Eczacılıkta ilaÇ etken maddesi veya yardımcı madde olarak kullanılan uçucu yağlardan
parfümeri ve sabun endüstrisinde de ya-
rarlanılmaktadır. Ayrıca uçucu yağ taşıyan J:ıitkilerin bazı hastalıkların te- davisinde kullanıldığı da bilinmektedir.
Örneğin, Thymus, Lavandula, Euge- nia, Cinnamomu,m ve Mentha türle- rinden hazırlanan bir preparat yardımıy
la sistit hastalığı olan kişiler tedavi
edilmiştir. Carum, Thymus ve Lavan- dula türlerinden hazırlanan· etanollü ekstrelerin ise romatizma tedavisinde etkili olduğu tespit edilmiştir (1).
Uçucu yağların bilimsel araştır
malarla bugüne kadar belirlenmiş olan biyolojik aktiviteleri aşağıda verildiği şekilde özetlenebilir:
Antimikrobiyal Etkileri Babilliler zamanından beri uçucu
yağların mikroorganizmalar üzerindeki etkileri ve uçucu yağlar için "Değerleri altınla ölçülür" deyiminin kullanılchğı
· bilinmektedir(2). Uçucu yağların gram ( +) ve gram (-) mikroorganizmalar üzerindeki inhibitör etkileri nedeniyle, besin maddClerinde mikroorganizma-
ların sebep olacağı zararlı etkiler de bu etken maddelerle önlenmektedir.
Bu amaçla Mısır'da Thymus vul- garis L., Rosmarinus officinalis L, ve Sa/via officina/is L, gibi uçucu yağ ta- şıyan bitkiler çorbalara, etlere ve sos- lara baharat olarak ilave edilmiştir<3l.
Türkiye'de de Orta Anadolu'da Echinophora tenuifolia L. subsp. sib- thorpiana Guss (Çörtük) bitkisinin toprak üstü kısımları tarhana ve turşu hazırlanmasında kullanılır. Böylece, bitkinin uçucu yağındaki metilöjenol hem mikroorganizmalara karşı inhibi- tör etki göstermekte hem de besinlere hoş koku vermektedir(4).
Uçucu yağların bileşiminde bulu- nan monoterpenler üst solunum yol-
ları ve üriner sistem enfeksiyonlarında,
antibiyotikler gibi, antimikrobiyal olarak geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Diş eti hastalıklarında bu bileşiklerin
antiseptik özelliklerinden yarar- lanılmaktadır<5l. Uçucu yağların bazı gram ( +) ve gram (-) mikroorganizma- lar üzerine olan etkileri Tablo 1 de
gösterilmiştir. Bu çalışmalarda agarjeli üzerinde disk difüzyon yöntemi kul- lanılmıştır<6l. Alpinia galanga, (Zingi- beraceae) bitkisi üzerinde yapılan bir
çalışmada
a
~ ve ~- pinen, limonen, l ,8- sineol, a· -terpineol ve terpinen - 4 - ol gibi monoterpenlerin bazı mik- roorganizmalara karşı olan inhibitör etkileri incelenmiştir. Bunlardan a- terpineol ve terpinen -4 ol ün en etkiliolduğu tespit edilmiştir()).
Tablo 1: Uçucu yağların etkili olduğu bazı bakteriler
Bacillus Esdıeridıia Pseudcmonas S!aphylococa.ıs Strept!~occus subtilis oo; aeıuı inosa ~.
Araceae
Acorus calanıus l. + + +
Asteraceae
Clossocardia bosvallia DC + + +
Matricariachamomlllae L. + +
Gramineae
Capillipedrum foetidum l. Bumb + +
Lamiaoaae
M elissa offic'ınalis L. + + + +
Rosmarinus officinalis L. + +
Salvia officinalis l. + +
Satureja montana L. + +
Sideritis angustifolla Lag + + +
Thymus capitatus Hol!mans Link + +
Thymus serpyllum L. + +
Thymus vulgaris L. + + + + +
Lauraceae
Cinnamomum zeylanicum Blume + + + +
Usea chinensis Lam. + + +
Mefiac8ae
Aglaia odoratissima B!ume + + + + +
Myrtaceae
Euca!yptus citriodora Hocl(. +
Melaleuca bracıeata L. +
Pipera.ceae
Piper cubeba L. + + +
Umbeffiferae
\
''~-,b~:'" -,-_"-T;;; ;:ez TC-~,+;-\~Cc-:Sw;:·\"'";-"'
Sal~~a 1 Lit.No
+ 8
+ 9
10
+ 11
+ . 12
3 3 13 14 15 16 15,3, 17 17
+ 8
+ 18
+ 19
+ 19
+ 8
1
;;<;
··~ c
1 m
z
8
1 r c
"'
"'
\
"
Uçucu yağların insan ve hayvanlar- da cilt hastalıklarına neden olan man- tarlara karşı da etkili oldukları yapılan çalışmalarla saptanmıştır (20, 21) DIKSHIT ve HUSAIN Anethum grav- eolens L. (Umbel/iferae), Artemisia nilagarica L. (Asteraceae), Sanla/um a/bum L. (Santalaceae), bitkilerinin uçucu yağlarının Microsporum gyp- seum isimli mantarın gelişmesini dur- durmak suretiyle etki gösterdiğini,
Cymbopogon flexuosus (DC) Stapf (Gramineae) Me/issa officinalis L. bit- kilerinin uçucu yağlarının ise, aynı
mantara karşı fungusit olduğunu agarlı
ortamda disk difözyon metoduyla tespit
etmişlerdir. Bir tarama çalışmasında ise bitkilerin uçucu yağlarının Aspergillus niger, Candida albicans tipi mantarlar üzerine inhibiıor etkileri denenmiş ve Thymus türlerinde bulunan timolün kuvvetli fungustı)tik bir madde olan fe- nol den daha kuvvetli olduğu görülmüştür (3). Birçok bitkinin uçucu
yağının bazı mantarlar üzerine olan et- kisi Tablo 2'de gösterilmiştir.
Satureja thymbra bitkisinin uçucu
yağı, topraktaki Penicillum citrinum isimli mantarın sporlarına fungustatik etki etmesine rağmen bakterilerin
sayısının artmasına neden olmaktadır.
Bundan da bakterilerin uçucu yağları karbon ve enerji kaynağı olarak kul-
landığı anlaşılmakta ve bunun sonucu toprakta mantardan bakteriye doğru değişen bir denge kurulmaktadır (22).
Ayrıca Mclissa officinalis bitkisi- nin uçucu yağında bulunan sitral adeno ve herpes viruslarına karşı antiviral ak- tivite göstermektedir (23).
Sedatif Etkileri:
Lavandu/a angustifo/ia L. (Lamia- ceae) bitkisinin çiçeklerinden elde edi- len uçucu yağın sedatif etkili olduğu
uzun zamandan beri bilinmekte ve halk arasında kullanılmaktadır (30).
Acorus calamus L. (Araceae)·bitkisi- nin rizomlarından elde edilen uçucu
yağ da sedatif etkiye sahiptir. Fakat uçucu yağın yapısında bulunan ve fe- nil propan türevi bir bileşik olan
P-
asaronun yapılan hayvan deneyleri ile karsinojenik olduğu tespit edilmiştir (31). Bir başka farmakolojik çalışmada ise Melissa türlerinden elde edilen uçucu yağın bileşiminde bulunan lina- lol ve karyofilenin fareleri sakin-
leştirdiği gözlenmiştir (12,32,33).
Anacardium occidenta/e L. (Anacar- diaceae) bitkisinin uçucu yağından
%3'1ük sulu polisorbat çözeltisi ile
·hazırlanan % 5 konsantrasyondaki
karışımın sıçanlara enjekte edilmesi sonucu, santral sinir sisteminin de- prese edildiği ve'sedatif etkinin meyda- na geldiği tespit edilmiştir (34).
Antispazmodik ·Etkileri Uçucu yağların bileşiminde bulu- nan mono ve seskiterpenler spazmoli- tik etki de göstermektedir. Antispaz-
KÜSMENoGLU
269Tablo 2: Uçucu yağların bazı mantarlar üzerine etkileri
Candida Aspergillus Penicillum Rhizopus Lit.No
'P· 'P· <p. 'P·
Annonaceae
·Mili usa tomentosa R.J. Sinclair + + + 20
Asteraceae
Acanthosperınum hispidum D.C. + + 24
Matricaria chamomilla L. + 10
Fabaceae
Pangamia pinnate Pier + + + 25
Gramineae
Cymbopogon flexuosus (D.C.) Stapf + + 26
Guttiferae
Mcsua ferrea L. + + + 20
I.mninc~
Origanum sp.L. + 27
Salvia offıcinalis L. + 3
Sideritis angustifolia Lag + 14
Rosmarinus officinalis L. + 3
Thymus capitatus L. + 28
Tiıymus vulgaris L + 3
lmuacwe
Cinnamomum zeylanicum Bluriıe + + 29
Meliaceae
Aglaia odoratissima Blume + + + 18
Myrtaceae
Eucalyptus citriodora Hook + 26
Pipaaceae
Piper nigrum L. + + 24
Umbelliferae
Apiuın graveolens L. + + + 25,20
Cuminuın cyminum L. + + 26
Daucus carota L. + + 29
Ferula narthex Boiss + + 20
Zingiberaceae
Alpinia galanga L. + 7
.
,
·ınodik aktivite bu maddelerin düz kas- lara direkt ya da indirekt olan etkileri sonucu oluşmaktadır. Melissa offici- nalis L. ·uçucu yağının antispazdomik etkisi izole kobay barsağında denenmiş
ve bu etkinin uçucu yağın bileşiminde
· bulunan sitral, sitronellal, sitronellol- den dolayı olduğu tespit edilmiş~r (35), Thymus ve Origanum türlerinden elde edilen uçucu yağlar, ana bileşenleri
olan timol ve karvakrolden dolayı izole kobay barsağı ve duedonumundaki kasılmaları inhibe etmektedir (36).
Ayrıca Salvia, Mentha, Rosmari- nus ve C henopodium türlerinden elde edilen uçucu yağlının da histamin, ase- tilkolin ve
BaCl~
ile·uyarılmış sıçan
duodenumunda ve kobay barsağındaki kasılmalıın orıadan kaldumak suretiyle antispazıİıodik aktivite gösterdikleri belirlenmiştir<37•40l.
Bunlara ilave olarak Rutaceae fa-
milyasından F eronia narthex Boiss. ve Luvanga scondens Roxb. uçucu
yağlıınnın benzer şekilde antispazmo- dik etki gösterdikleri saptanmıştır
(41,42)
Antiflojistik Etkileri
Yakıcı ve irritan özelliğe sahip olan fenolik bileşikleri taşıyan uçucu
yağlardan romatizma ve enflarnasyon-
ların tedavisinde yararlanılmıştır.
Öjenol, timol, karvakrol gibi fenolik
bileşiklerin in vitro olarak prosıaglan-
Asteraceae familyasında bulunan bitkilerden elde edilen uçucu yağların bileşiminde bulunan gayazulen, karna- zulen gibi azulen iskelcıine sahip ses- kiterpenlerin antienflamatuar etkileri
bulunmaktadır. Bu etki, sıçanların
pençelerinde karregenin ödemi yöntemi ile ölçülmüştür. Ölçümler sonucunda matrisin ile bizabololün etkilerinin en fazla, kamazulen ve gayazulenin etki- lerinin ise daha az olduğu görülmüştür
(44,46)
Antihelmentik Etkileri Eskiden beri askaridol ve timolun barsak parazitlerinden özellikle yuvar- lak ve kancalı kurtlara karşı etkili ol-
dukları bilinmektedir (30,47). Bu
bileşikler toksik olmaları nedeniyle klinikte tercih edilmemekte, daha çok veteriner hekimlikte bazı karaciğer pa- razitlerine karşı kullanılmakıadır.
Hindistan'da yapılan çalışmalarda
Callistemon viminalis Cheel (Myrta- ceae) ve Aglaia odoratissima Blume (Me/iaceae) bitkilerinin uçucu
yağlarının Tenia so/ium ve Bunosto- mum trigonocephalum isimli parazit- lere karşı etkili oldukları tespit edil-
miştir (48,49).
Diğer Etkileri
1,8 - Sineol, terpinen -4- ol gibi monoterpenleri ihtiva eden uçucu din sentezini inhibe ettikleri tespit yağlar mukoza üzerine olan irritan et-
edilmiştir (43). kileri nedeniyle öksürük stimülanı ve
I'
KÜSMENoGLU
ekspektoran olarak inhalasyon yoluyla
kııllanılmaktadır.
Juniperus türlerinin uçucu yağlan
böbreklerde irritasyona sebep olmakta ve diüretik etki göstermektedir.
Cinnamomum camphora L. (Laura- ceae) den elde edilen uçucu yağ gibi
bazı uçucu yağlar ise liniment şeklinde kullanıldıklarında deride önce bir
sıcaklık sonra hafif bir lokal anestezi ile karakterize olan rubefiyan özelliklerinden dolayı antipirüritik preparatların terkibine girmektedir (50).
Başta karanfil yağı olmak üzere
bazı uçucu yağlar içerdikleri öjenolden
dolayı antiseptik, analjezik ve lokal anestezik etkilere de sahiptir (51).
Melissa officinalis L. ve Magnolia salicifolia Maxim. (Magnoliaceae) bit- kilerinden elde edilen uçucu yağlar ihti- va ettikleri sitral ve öjenolden dolayı
antihistaminik aktiviteye sahiptir (23.52)
Commiphora mukul (Hook), Engl.
(Burseraceae) bitkisinin uçucu yağının
izole kurbağa kalbinde, kalsiyum ile giderilen depresan bir etki gösterdiği
tespit edilmiş ve bu uçucu yağın kal- siyum antagonisti olabileceği düşünül
müştür <53).
Başka bir çalışmada da Colubrina asiatica Brogn. (Rhamnaceae) bitkisi- nin uçucu yağının kurbağa kalbinde at- ropinle inhibe edilen depresan ve hipo-
271
tansif etkiye sahip olduğu tespit edil-
miştir<54l.
Uçucu yağların bütün bu özelliklerinin yamda toksik etkilerinin de bulunduğu saptanmıştır. Myrtus communis L. (Myrtaceae) bitkisinin uçucu yağı fare ve sıçanlara, araşit yağı ile 1:1 oranında karıştırılarak oral yolla verildiğinde hayvanlarda titreme, paralizi ve konvulsiyonların meydana
geldiği görülmüştür (55).
Rosmarinus officina/is L. ve Sal- via officinalis L. bitkilerinden elde edi- len uçucu yağların oral yolla sıçanlara,
dermal yolla tavşanlara verilmek sure- tiyle LD50 değerleri hesaplanmışur.
Bu değerler Rosmarinus uçucu yağı
için farelerde 5 mi/kg ve tavşanlarda
10 mi/kg, Sa/via uçucu yağında ise farelerde 2-6 g/kg, tavşanlarda 5 g/kg olarak tespit edilmiştir (56,57).
Men ıha türlerinden elde edilen uçucu yağın sıçan beyninde histopato- lojik değişmelere sebep olduğu tesbit
edilmiştir. Bu değişmenin mentol veya pulegondan ileri gelip gelmediğini be- lirlemek üzere yapılan çalışmalarda pu- legonun kandaki kreatinin miktarım ve vücut ağırlığını düşürdüğü, karaciğer
ve beyinde ise histopatolojik
değişiklikler oluşturduğu ortaya kon-
muştur. Mentol verildiğinde ise, hay-
vanların vücut ağırlığında azalma
görülmemiş fakat karaciğer ağirlığında
bir artma tespit edilmiştir. Mentolün
beyinde herhangi bir değişiklik yapma-
ması nedeniyle sıçanlarda görülen ense- falopatinin pulegondan ileri geldiği görüşüne varılmıştır (58, 59),
Tilia sylvestris ve Tilia plaıyphyl
los'dan elde edilen uçucu yağların tok- sisitcsi fareler üzerinde incelenmiştir.
Hayvanlara oral yolla verildiğinde 40 g/kg da yüzde yüz ölüm görülmesine
rağmen intrapcritonal olarak vc-
rildğindc LD50 1.35 g/kg olarak tespit
edilmiştir <60l.
KAYNAKLAR
1. V ALNET, J., "Phytolhcrapie et Aromatherapie lcur placc dans la Praliquc Actuella" Planı, Med. et Phyt. 7, 163-72 (1973).
2. CLAUS, E.P., TYLER, E.V., BRADY, R.L., Pharmacognosy 8. Ed. Lea and Febrigcr, Philadcl- phia (1981).
3. FARAG, R.S., SALEM, H., BADEI, A.Z.M.A. HASSANE- IN, D.E. "Biochemical Studies on the Esscntial Oils of Somc Mc- dicinal Plants" Fette, Seifcn An- strichmittel 88 (2), 69-72 (1984).
4. TANKER, N., TANKER, M.,
ŞENER, B., SVENDSEN, A.B.,
"Echinophora tcnuifolia L. subsp.
sibthorpiana (Guss) Tutin Uçucu
Yağının Gaz Kromatografisi ile
Araştırılması" Ankara Ecz. Fak.
Mec. 6, 161-80 (1976)
5. PELLECUER, J., JACOB, M., BOUCHBERC, M.S., et al.
"Essais d'Utilisation d'Huiles Es- sentielles de Plantcs Aromatiques McditerranCenscs en Odontologie Conscrvatrice" Planı Med. et Phyt. 14, 83-98 (1980).
6. JANSSEN, A.M., SCHEFFER, J.J.C., SVENDSEN, B.,
"Antiınicrobial Aclivity of Es- scntial Oils" Planta Med. 53(5), 395-8 (1987)
7. JANSSEN, A.M. and SCHEF- FER, J.J.C., "Acetoxychavicol Acctat, an Antifungal Compo- ncnt of Alpinia galanga" Planıa
Med. 6, 507-11 (1985).
8. JAIN, S.R., JAIN, P.R., JAIN, M.R., "Antibactcrial Evolution of Some Indigcnous volatilc Oils" Planta Med. 26(2), 196-9 (1974).
9. SHARMA, G.P., JAIN, N.K., GARG, B.D., "Antimicrobial Activity of Essential Oil from Glossocardia bosvallia" "Planla Med. 36 (2) 185-6 (1979).
10. A0GAG, M.E., YOUSEF, R.T.,
"Study of AntimicrobiaJ Activity of Chamomilla oil" Planta Med.
22(2), 140-4 (1972).
11. GARG, S.C., DENGRE, S.L.,
"Antibactcrial Efficacy of the Es- sential oil of Capillipedium foe- tidum Lisboa Bumb" Pharmazie 39 (11), 64 (1984)
12. WAGNER, H., SPRINKMEY- ER, L., "Pharmacological Effect on Balın spiril" Deut. Apoth.
Ztg. 113 (30), 1159-66 (1973).
13. MELAGARJ, M., ALBASINI, A., PROVVISIONATO, A., et al. "Riccrche su Carattcristiche
Clıimiche e Propricta Anti Batte- riche di Olii Essenziali di Satureja montana" Fitoterapia, 56 (2), 85- 91 (1985).
14. YILLAR, A. RECIO, !V_.C., RIOS, J.L., ZAFRA - POLO, M.C., "Antimicrobial Activity of Essential Oi)s from Sideritis spe- cies" Pharmazie 41 (4) 298-99 (1984).
15. VAMPA, G., ALBASINI, A., PROVVISIONATO, A., BIAN- CHI, A., MELEGARI, M.,
"Etudes Chimiqucs et Microbio- logiqucs Sur !es Huiles Essen- ticlles de Thymus" Planı. Med. et Phyt. 22, 195-202 (1988).
16. MENGHINI, A., SA VlNO, A., LOLLINI, M.N., CAPRIO, A.,
"Activite Antimicrobicnne en Contant Direct et en Microatmo- sphere de Certaine Huilcs Essen- tielles" Planı, Med. et Phyt. 21, 36-42 (1987).
17. LENS-LISBONNE, C., CRE- MIEUX, A., MAILLARD, C., BALANSARD G., "Mcthodes d'Evaluation de l'Active Antibac-
273
terienne des Huiles Essentielles, Application aux Essences de Thy- mect de Canelle" Pharm. Belg.
42(5), 297-302 (1987).
18. KAKRANl, H.K., NAIR, G.V.,
"Antibactcrial and Antifungal Ac- tivity of Volatilc Oil from the seeds of Aglaia odoratissirna"
Fitoterapia 4, 107-9 (1982).
19. LOW, D., RAWAL, B.D., GRIFFIN, W.J., "Antibacterial Action of the Essential Oils of Some Australien Myrtaceae with special referenees to the Activity of Chromatographic Fractions of Oil of Euealyptus citriodora", P/anta Med. 26 (2) 184-5 (1974).
20. JAlN, S.R. JAIN, M.R., "Effect of Some Commen Essential oils on Pathogenie Fungi" Planla Med. 24 (2), 127-132 (1973) 21. DIKSHIT, A., HUSAIN, A.,
"Antifungal Action of Some Es- sential Oils Against Animal Pa- thogens" Fitoterapia 55 (3), 171- 6 (1984)
22. L YNCH, J.M., "Effcets of Vola- tile Oils From Aromatic Shrubs on soil Mieroorganism" Soil.
Biol. Biochem. 16 (5), 509-13 (1984).
23. KOCH-HEITZMANN, !., SCHULTZE, V., "Melissa offi- cinalis L." De ut. Apoth. Ztg 124 (43), 2137-45 (1984).
'
24. JAIN, S.R., JAIN, M,R.,
"'.Antifungal Studies on Some In- digenous Volatile Oils ad Their Combinations" Planıa Me<f. 22, 136-9 (1972).
25. KHER, A. CHAURAS!A, S.C.,
"Antifungal Activity of Essenıial Oils of Three Medicinal Planıs"
JndianDrugs 15 (3), 41-2 (1977).
26. SAKSENA'. N., TRIPATHI, H.H.S., ''Planı volatiles in Rcla- tion to Fungustatis" Fitoterapia, 56, 243-4 (1985).
27. MORRIS, J.A., KHETTRY, A., SEITZ, E.W., "Antimicrobial Acti v!tY of Aroma Chemicals and Essential Oils" J.Am. Chem.
Soc. 56, 595-603 (1979).
28. BENJILAL!, B., TANTOUI- EL- ARAKI, A., ISMAILI-ALAOUI, M., AY ADI, A., "Methode d'Etude des Huiles Essentielles par Contact Direct en Milieu Gel- osee" Planı. Med et Phyt. 20, 155-67 (1986).
29. CHAURASIA, S.C. KHER, A.,
"Inhibitory Effects of Essential Oils of Three Medicinal Plants Against Various Fungi" lnd.
Drug Pharm. Indust. 1, 1-2 (1978).
30. STE!NEGGER, E. HANSEL, R.,Lehrbuch der Pharmakognosie HL Ed. Springer-Verlag Berlin (1972).
31. STAHL, E., KELLER, K., "Sur Klassifizierung Handsüblicher Kalmus drogen" Planta Med. 43, 128-40 (1981).
32. KOCH-HEITZMANN, !., SCHULTZE, W., "2000 Jahre Melissa officinalis" Zeit. für Phytotherapie 9, 77-85 (1988).
33. DORNER, W.G., "Melissa - stili capable of Suprises" Pharm. Uns.
Zeit 14 (4), 112-21 (1985).
34. GARG, S.C. KASERA, H.L.,
"Ncuropharmaloological Studies of the Esseiıtial Oil of Anacardi- um occidentale" Fitoterapia 55 (3), 131-6 (1984).
35. REITER, M.,, BRANOT, W.,
"Relaxant Effeılıs on Tracheal and lleal Smooth Wuscles of Guinea .Pig" Arzneim. 'l'orsch!Drug Res.
35 (1), 408-14 (1985).
'36. VAN DEN BROUCKE, C.0., LEMLI, S.A.
1 "Antispazmodic Activity of Origanum compac- tum" Planta Med. 38, 317-31 (1980).
37. CABO, J., CRESPO, M.E., JIMENEZ,J., et al. "Sur L'huile Essentielle de Salvia lavandulifo- lia Vahi subsp. oxyodon" Planı.
Med. et Phyt. 21 (2), 116-21 (1987).
38. TADDEI, D., GIACHETTI, E., TADDEL, E. et al. "Spasmolytic activity of Peppermint, Sage and Rosemary essences and their ma-
KÜSMENOOLU
jor constituents" Fiıoıerapia, 59 (6), 463-68 (1988)
39. DEBELMAS, A.M., ROCHAT, J., "Etude Pharmacologique des Huiles Essehtielles" Planı. Med.
Phyı. 1 (1) 23 - 7 (1967).
40. ROCHAT, J. "Essential Oils An- tispasmodic activity and active
constiıuents" Bul/. Tech. Gatte- fosse SFPA 65, 62-7 1970 Ref
CA, 74, 6375a (1971).
41. · KAR, A., MENON, M.K.
"Pharmacological Investigations of the Essential Oil of Feronia narthex" Planla Med. 20 (2), 187- 91 (1971).
42. MISHRA, P., AGRAWAL, R.K., "Some Pharmacological Actions of the Essential oil of Lavanga scandens" Fitoıerapia 59 (6), 441-46 (1988).
43. W AGNER, H., WIERER, M., BAUER, N., "In vitro-Hemmung der Prostaglandin-biosynthese durch Atherische Öle und Pheno- lische Verbindungen" Planla Med.
3, 184-92 (1986).
44. SKAULEV, V., ISAAC, O., PLASKAMP, E., "Pharmako- logische Untersuchen Yon Kamil- len-Inhaltsstoffen" P lanıa M ed.
49, 67-73 (1983).
45. JAKOVLEV, V., ISAAC, O., THIEMER, K., KUNDE, R.,
~
275
Pharmakolgische Untcrsuchungen von Kamillen Inhaltstoffen"
Planta Med. 35, 125-40 (1979).
46. ISAAC, O., "Pharmacological Untersuchungen von Kamillen lnhaltsstoffen" Planta Med. 35, 118-24 (1979).
47. VAN DEN BROUCKE, C.D.,
"The Therapeutic Value of Thy- mus Species" Fitoterapia 4, 171- 4 (1983).
48. GARG, S.C. KASERA, H.L.,
"Anthelmentic Activity of essen- tial Oil of Callistemon viminal- is" Fitoterapia 5/6 179-81(1982) ..
49. KAKRANI, H.K., VISAYNA- THAN, N., "Anthelmentic Activ- ity in vitro of Essential Oil from the seeds of Aglaia odoratissima"
Fitoterapia, 4, 111-3 (1982).
50. WAGNER, H. WOLF, P., New Natura/ Products and Planı Drugs with Pharmacologica/, Bio/ogical or Therapeuıical Activiıy,
Springer-Verlag, Newyork (1977).
51. TANKER, M., ŞENER, B., Or- thurns heterocarpus (Boiss.) Juz.
Bitkisinin Kökleri Üzerinde Far- makognozik Araştırmalar !!. An- kara Ecz. Fak. Mec., 7 (1), 120- 40 (1977).
52. NAGASHIMA, S., KOM1Y A, T., MURATA, Y., et al.
"Antihistamin Activity of Shine11 Takeda Kenkyushoho 40 (1/2)
.
27-36 (1981) Ref. CA. 95:
143920x (1981).
53. BAGI, M.K., KAKRANI, H.K., KAL YANI, G.A., et al.
"Preliminary Pharmacological Studies of Essential Oil from Commiphora mukul" Fitoterapia, 56 (4), 245-48 (1985).
54. KAR, A., MENON, M.K., CHAUHAN, C.S., "Pharmaco- logical Invcstigations of the Es- sential Oil of Colubrina asiatica"
Planla Med. 18, 222-6 (1970).
55. UELEKE, H., BRINKSCHULTE -PREIT AS, M., "Qral Toxicity of an Esscntial Oil from Myrtle and Adaptive Livcr stimulation", Toxicol, 12, 335-42 (1979).
56. OPDYKE, D.L.J., "Monographs on Fragrance Raw Matcrials11 Food Cosmet. Toxicol. 12 (1-6) 97-8 (1974).
57. OPDYKE, D.L.J., "Monographs on Fragrance Raw Materials"
Food Cosmeı. Toxicol. 12 (1-6) 977-8 (1974).
58. THORUP, G.W., CARSTEN- SEN, J., OLSEN, H., "Short Term Toxicity Study in Rats Dosed wilh Peppermint Oil"
Toxicol. Lett. 19 (3) 211-15 (1983).
59. THORUP, !., WURTZEN, G.;
CARSTENSEN, J., et al. "Short Term Toxicity Study in Rats Dosed with Pulegone and Mentol" Toxicol. Leıt. 19 (3) 207-10 (1983).
60. CAHEN, R., CLAVEL, J., PERSONNIER, A., "Pharma- cologie de L'Aubier de Tilleul 1.
Etude Toxicologique" Arch. int P harmacodyn, 129 (3-4) 319-29 (1960).
Sanatsız
kalan bir milletin hayat
damarlarındanbiri
kopmuş
