Altın madeni aramaları sonucu tahrip edilmesi nedeniyle çevreciler tarafından sürekli gündemde tutulan Kaz Dağları'nda bilimsel ve teknik değerlendirmeler doğrultusunda arama faaliyetleri yapılmasının önü açılıyor Kaz Dağları'nda altın arama faaliyetleri, çevreci örgütler ve yöre halkı tarafından tepkiyle karşılanıyor. Firmalar doğaya zarar verilmediğini söylese de çevre bilimciler tersini iddia ediyor.
Hükümet, milli park niteliğindeki Kaz Dağlarında altın arama faaliyetlerine karşı eleştirilerin önüne geçmek için bu bölgelerde arama faaliyetlerine bilimsel ayar getiriyor. Taslak ile altın madeni aramalan sonucu tahrip edilmesi nedeni ile çevreciler tarafından sürekli gündemde tutulan Kaz Dağları'nda bilimsel ve teknik değerlendirmeler doğrultusunda arama faaliyetleri yapılamasınm önü açılıyor.
Sil baştan çekidüzen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Kanununda yeni düzenlemeye giderek, sektöre sil baştan çeki düzen getirecek.
Taslak çalışma ile madencilik faaliyetlerinin çevresel etkisinler, izinlerine ve cezalara kadar pek çok alanda yeni açılımlara gidiliyor.
Taslakta mevcut Kanunda yer alan "Orman, muhafaza ormanı, ağaçlandırma alanları, kara avcılığı alanlan, özel koruma bölgeleri, milli parklar, tabiat parklan, tabiat anıtı, tabiatı koruma alam, tarım, mera, sit alanlan, su havzalan, kıyı alanlan ve sahil şeritleri, karasulan, turizm bölgeleri, alanlan ve merkezleriyle kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri, askeri yasak bölgeler ve imar alanlanyla mücavir alanlarda madencilik faaliyetlerinin çevresel etki
değerlendirmesi, gayri sıhhi müesseseler ile ilgili hususlar dahil hangi esaslara göre yürütüleceği ilgili bakanlıklann görüşü alınarak Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir" maddesi ise yeni düzenlemede çıkartıldı.
Bakanlığa 'kısıt' yetkisi Taslağa, "Bilimsel ve teknik değerlendirmelere göre çevresel etkileri, alınacak önlemlerle giderilebilecek düzeydeki madencilik faaliyetleri kısıtlanamaz" ibaresi yerleştirildi.
Çevre ile uyum şartı Madencilik faaliyetinin türü, işletme yöntemi, yapıldığı bölge, madenin cinsi ile çevresel etkileri, şehirleşme ve başka faaliyetler ile çakışması durumlan dikkate alınarak ruhsat verilecek alanlarda kazanılmış haklar korunmak kaydıyla Bakanlıkça kısıtlama getirilebilecek. Aynca kısıtlama gerekçesi ortadan kalkan alanlar ihale yolu ile aramalara açılabilecek.
Aynca Taslakta, orman, muhafaza ormanı ve ağaçlandırma alanlarında yapılacak maden arama ve işletme faaliyetleri ile bu faaliyetler için zorunlu ve ruhsat süresine bağlı olarak yapılan alt yapı tesisi ve tesisleri, faaliyet sonrasında çevre ile uyumlu hale getirilmek şartıyla orman idaresince izin verileceği yer aldı. Orman sayılan alanlar dışında yapılacak maden faaliyetleri ise, ilgili olduğu kanunlann hükümlerine göre izne tabi olacağı belirtildi.
Taslakta, "Madencilik faaliyeti yapılan alanlann, diğer kanunlara göre izne tabi alan olmalan halinde, ilgili olduğu kanun hükümlerine göre gerekli izinlerin alınması zorunludur.
Zararlı faalliyetlere kilit Ancak Geneli Müdürlükçe işletme ruhsatı veırildikten sonra, işletme izin alanının diğer kanunlara göre izne tabi alan haline gelmesi durumunda müktesep haklar korunarak faaliyetler sürdürülür. Diğer kanunlara göre izin alınması gerekli alanlar ilan edilmeden önce Genel Müdürlüğün görüşü alınır" dienildi.
Bu arada Taslak ile çevreye zarar verecek bir maden arama faaliyetinin önüne geçmek için ise şu madde getirildi: İlgili bakanlıklann mevzuatı gereği yapacakları inceleme ve denetimlerde; ruhsat alanlarında ilgili kanun esaslanna uygun çalışamadığının tespiti halinde, mevzuat çerçevesinde yapılacak işlemler Genel Müdürlüğe büdirilir.
Çevre ve insan sağlığına zarar verdiği tespit edilen madencilik faaliyetleri gerekli Önlemler alınıncaya kadar durdurulur."
İdari para cezası getirildi Aynca mevcut kanunda aylan bir faaliyet tespitinde ruhsat teminatı irad kaydedilerek, faaliyet durdurulur kısmı çıkarılırken, şu madde getirildi: "Bu madde hükümlerine aykın madencilik faaliyetinde
bulunulduğunun tespiti halinde idari para cezası uygulanarak bu alandaki faaliyet durdurulur. Üç yıl içinde üç kez bu maddenin ihlâli hâlinde ise idari para cezası uygulanarak teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Ancak, üretilen madenin işlendiği ruhsat sahasındaki tesislerde bu madde hükümlerine aykın faaliyetin tespit edilmesi halinde ruhsata iptal hükümleri uygulanmayarak, idari para cezası uygulanır ve tesisteki faaliyet durdurulur." Mevcut Kanunda maden hak ve vecibeleri miras yolu ile intikal edileceği ve bu hak ve vecibeler, bütün mirasçılann vekaletini havi bir
vekaletname ile belirli niteliklere sahip mirasçılardan birine veya üçüncü bir şahsa devredileceği yer alıyor. Bu
kapsamda yeni düzenleme ile ruhsatlann devir edilebilmesi için ruhsat harcına ilaveten işletme ruhsat talep harcı kadar devir haremin yatırılması zorunlu hale getirilecek.
SONGÜL SELVİ Radikal 22.9.2009
