Daha iyi maden arama için firmalar tarafından uygulanabilecek altı önemli adım

(1)

SEEQUENT TARAFINDAN MADEN FİRMALARININ ARAMA BİRİMLERİ İÇİN HAZIRLANMIŞTIR

Daha iyi maden arama için firmalar

tarafından uygulanabilecek altı önemli adım

Daha kısa zamanda keşif yapmaya, sondajları daha akıllıca planlamaya, çok yatırım çekmeye ve daha güvenilir kararlar almaya yönelik BİR UYGULAMA KILAVUZU

İÇERİK

Verilerinizi, anlık karar alabilecek ve proje riskini azaltacak şekilde kullanma

Arazide gerçekleştirilen numunelendirme faaliyetlerinden en iyi şekilde yararlanma Araştırma ve analiz çalışmalarını iyileştirmek için yer bilimleri tekniklerini uygulama Jeolojik modelleme ile karmaşık yataklara nasıl netlik getirildiğini görme

2021 EK OLARAK

Arama Kontrol Listesi

Araziye çıkmadan önce kendinize sormanız gereken 20 soru

(2)

İçindekiler

Uzman Paneli 3

Giriş 4

Arama Kontrol Listesi 5

1. Adım: Arazi Numunelendirme 7

2. Adım: Jeofizik Etüt ve Analiz 10

3. Adım: Sondaj Planlama 13

4. Adım: Jeolojik Model Oluşturma 17

5. Adım: Miktar Belirleme 20

6. Adım: Verilerinizi Yönetme 23

(3)

Uzman Paneli

Rob Ferguson Birim Müdürü, Arama ve Kaynak Yönetimi

Sara Deschamps Ürün Sahibi, Target

David Kerr

Ürün Müdürü, MX Deposit

Kathryn Gall

Kıdemli Teknik Lider, APAC

Geoff Plastow Jeofizikçi

Carrie Nicholls

Kıdemli Danışman, EMEA

Kanita Khaled Jeofizikçi

Julia Oliveira Kıdemli Teknik Lider, Latin Amerika

< >

(4)

Arama faaliyetleri için ayrılan finansman yükseliyor.

Arama faaliyetlerinizi başarıya ulaştırmada size yardım etmemizi ister misiniz?

2021, arama projelerini faaliyete geçirmeye ve bu faaliyetlerden fayda sağlamaya hazır

olan maden firmaları için ümit verici bir yıl.

Rob Ferguson Birim Müdürü, Arama ve Kaynak Yönetimi 2020 yılına ilişkin belirsizlik ve ekonomik kaygılar altın

fiyatlarını tırmandırdı ve son aylarda metal fiyatlarında gözlenen istikrar yeni keşif faaliyetlerine yönelik istekleri arttırdı. Bu durum, arama faaliyetleri için ayrılan finansmanın yükselmesini ve dolayısıyla da sondaj çalışmalarının hız kazanmasını sağladı. Bu yılın Mart ayında altın, metaller ve diğer özel hammaddelere yönelik finansman $3.250m değerine yaklaştı. Geçen yılın Mart ayında bu değer $500m tutarına ancak ulaşmıştı. Bu artışı “Etkileyici” olarak tanımlamak bile yetersiz kalır...

Fakat, nakit olsa dahi, aranan maden kolay bir şekilde bulunamayabilir. Yeni keşiflerin sayısı giderek azalıyor ve kolay olan yataklar çoktan bulundu bile. Geriye kalan yataklar muhtemelen daha derin ve uzakta olacak ve değerlerinin belirlenmesi için daha yoğun analizler yapmak gerekecektir.

Bu da, maden arama faaliyetlerini bir dizi güçlükle karşı karşıya bırakır. Faaliyet ve yatırımlarda bir artış olduğu kesindir fakat bu yatırımlardan bir sonuç almak, elverişli arazileri başarılı bir şekilde test etmek, paydaş değeri oluşturmak ve sondaj ve geliştirme faaliyetlerine yönelik giderleri kendinden emin bir şekilde tahmin etmek ve verimli kullanmak için harcanacak çaba giderek büyümektedir.

Üstelik buna bir de çevresel ve jeopolitik meseleleri ve hatta sosyal yetkilendirme gelişimini dahil ettiğimizde her geçen gün karşımıza daha karmaşık bir tablo çıkar.

Yer bilimleri maden firmaları için yeni çözümler getirebilir Günümüzde arama faaliyeti yürüten maden firmalarının başarıya ulaşabilmek için üzerinde bulundukları yerküreyi, endüstri geçmişindeki herhangi bir zaman diliminde olduğundan daha iyi anlamaları gerekmektedir.

Şanslıyız ki, yer bilimlerine yönelik teknolojiler de tam olarak bunu başarmak için her zamankinden daha iyi bir konuma sahiptir.

Maden firmalarının, günümüzdeki ileri yer bilimleri tekniklerinden azami düzeyde faydalanmalarına yönelik bir kılavuz ve kontrol listesi olan eKitabımızda bu konuları ele alıyoruz.

Bu uygulama kılavuzu, arazi numunelendirme faaliyetlerinden sondaj planlamaya ve veri yönetimine kadar, söz konusu güçlüklerle başa çıkmaya, yatırımı verimli şekilde yaparak arazide başarılı olmaya ilişkin en verimli ve etkili yolları bulmada maden firmalarına yardımcı olur.

Sizlere, başarılı bir arama faaliyetine yönelik altı önemli adımı tanıtarak her birine ilişkin güçlükleri ortaya koyacak, bu güçlüklerin yer bilimleriyle nasıl ele alınabileceğini anlatacak ve Seequent çözümlerinin, ekiplerinizi daha atik, doğru ve üretken olmalarını sağlamak üzere hangi noktalarda daha da

güçlendirebileceğini göstereceğiz.

Arazide numune alan ekiplerinizin topladıkları verilerden en iyi şekilde yararlanın, sondaj masraflarınızı kontrol altına alın, iş birliğini teşvik edin, hızlı ve dinamik karar verme sürecini destekleyin ve odağınızı ve önceliklerinizi süratle değiştirmeniz için kendinize bir alan açın; çünkü sonuçlar, size en yüksek potansiyele sahip arama hedeflerinin nerede olabileceğini söyleyecektir.

Hedef belirleme sürecinizi iyileştirin

Bu, hızla artan ancak başarılı olmanın son derece yüksek manevra kabiliyeti gerektirdiği bir faaliyettir. İşte tam da bu sebeple maden firmaları yatırımlarından geri dönüşü en verimli şekilde elde etmek için atılıma geçmek durumundadır.

Yer bilimlerinin akıllıca kullanımı, madencilik değer zincirinin her bir evresinde maden firmalarına güven aşılamada ve risk azaltmada oldukça yüksek etkililiğe sahip bir mekanizma olabilir.

Bir projede alınacak tüm kararlar için dayanak oluşturabilir.

Beraberinde başarıyı getirecektir.

Bu eKitabın, sizi hedefe götürmesini umarız.

Günümüzde maden firmalarının

başarıya ulaşabilmek için üzerinde

bulundukları yerküreyi, endüstri

geçmişindeki herhangi bir zaman

diliminde olduğundan daha iyi

anlamaları gerekmektedir.

(5)

Arama Kontrol Listesi

Maden firmaları için daha hızlı ve etkili bir keşfe yönelik yol haritası

Arama faaliyetlerinizi iyileştirmeye ve karlı bir yatırım sağlamaya yönelik şansın, yer bilimleri teknikleriyle nasıl arttırabileceğini anlatan altı adımlık kontrol listemizi takip edin.

Başarıya ulaşmak için bu adımları uyguladınız mı?

YER ÜSTÜNDE

1. Adım:

Arazi Numunelendirme Faaliyetleri Toplanacak yığınla veri var, fakat arazi çalışmalarını yürütebileceğiniz sezon kısa olabilir ve jeologlarınızın hepsi tam anlamıyla arazi tecrübesine sahip olmayabilir. Sahip olduğunuz zamandan en iyi şekilde nasıl yararlanabilirsiniz?

KENDİNİZE SORMANIZ GEREKEN 3 SORU 1. Veri ihtiyaçlarınızı önceden planladınız mı?

2. Tam olarak neyi bilmek istiyorsunuz?

3. En ümit verici yerlerin izini sürmek için numune alma usullerinizi çabucak değiştirmeniz gerekebilir. Bunu başarmak için gelen verileri analiz edecek şekilde kendinizi ayarladınız mı?

Yanıtlar ve daha fazlası sayfa 7'de

2. Adım:

Jeofizik Etüt ve Analiz

Projeniz kapsamında büyük harcama kararları almanız gerekecek, ancak bu kararları yer bilimleriyle ilgili asgari bilgiyle aldığınızda risk almış olursunuz. Aramayı nerede ve nasıl yapacağınızı keşfetmek zaman ister ve sondaj programları masraflıdır. Daha iyi bir yol var mı?

KENDİNİZE SORMANIZ GEREKEN 3 SORU

1. Jeofizik modellemeden ve onun daha derin bir bakış açısı sağlamak üzere kavramsal, sentetik ve gerçek dünya verilerini bir araya getirme kabiliyetinden tam anlamıyla yararlanıyor musunuz?

2. Daha çok bilgi edinilebilecek, taktiksel bir sondaj programı planlamak üzere jeofizik modellemeyi nasıl uygulardınız?

3. Sizce daha büyük alanları daha az maliyetle keşfetmenize olanak sağlar mı?

Yanıtlar ve daha fazlası sayfa 10'da

(6)

3. Adım:

Sondaj Planlama

Toprak numunelendirme ve jeofizik çalışmaları sizin için bir başlangıç olabilir, fakat yeraltında olup biteni sadece sondaj faaliyetleri gösterecektir.

Sizi başarıya en yüksek olasılıkla ulaştıracak sondaj programı için doğru, erken arama tekniklerinden yararlanıyor musunuz?

KENDİNİZE SORMANIZ GEREKEN 3 SORU 1. Tüm geçmiş ve güncel sondaj verilerini aynı

yerde görüntüleyebiliyor musunuz?

2. Veri formatlarınızı, ekiplerinizin verimli bir şekilde iş birliği içinde çalışmalarını sağlayacak şekilde standart hale getirebiliyor musunuz?

3. Sondaj verilerinizi desteklemek için halka açık yer bilimleri verilerinden iyi bir şekilde

faydalandınız mı?

Yanıtlar ve daha fazlası sayfa 13'te 6. Adım:

Veri Yönetimi

Arama faaliyetlerinde başarıya ulaşılırken, arazi numunelerinden miktar belirlemeye kadar, arama sürecinin her bir elemanı iyi organize edilmiş veri yönetimine dayanır. Bu tip bir yönetimin yokluğunda, riskler artar, fırsatlar boşa gider, zaman israfı yaşanır ve firma yöneticileri gerginleşir.

BUNLARI YAPABİLİR MİSİNİZ?

• En iyi sondaj, kaynak ve arama kararlarını alırken ihtiyaç duyacağınız büyük resmi görmek için yeni ve geçmişe ait verileri verimli biçimde birleştirebilir misiniz?

• Verilerinizin farklı formatlarda, biçimlerde, boyutlarda ve farklı kaynaklardan gelmesi halinde bile firmanızın içindeki ve dışındaki herkesin kesintisiz olarak iş birliği halinde çalışabilmesini sağlayabilir misiniz?

• Geçmiş verilerinizi denetlenebilir, takip ve organize edilebilir bir şekilde saklayabilir misiniz?

• Hızlı, sağlam ve doğru kararlar alınmasını sağlayan, merkezi, 'tek bir veri kaynağının' olduğunu içtenlikle söyleyebilir misiniz?

ŞUNLARI KÜÇÜMSEMEYİN...

verileri kararlara dönüştüren teknolojileri sağlamanın önemini. Ne kadar erken başlarsanız, o kadar az hata yapacağınızı, daha az zaman israfı yaşanacağını ve daha güvenilir tercihler yapacağınızı.

4. Adım:

Jeolojik Model Geliştirme

Arama çalışmaları giderek karmaşık hale geldiğinden, bir maden yatağı ve

potansiyeli hakkında net bir anlayışa sahip olmak hiç bu kadar önemli olmamıştı.

Jeolojik modeller bu konuda yardımcı olur fakat sizin modeliniz doğru, dinamik ve güncellenebilir mahiyette mi?

KENDİNİZE SORMANIZ GEREKEN 3 SORU 1. Jeolojik modeliniz sondaj programınız için bir

gerekçe mi yoksa sadece aklınıza gelen bir çalışma mı?

2. Diğer fırsatları görebilmeniz için sondaj planları arasında hızlıca gezinmenize olanak verecek kadar dinamik mi?

3. Operasyonunuzun akılcı ve atik olduğu konusunda firma yönetimini ikna edebilecek mi?

5. Adım:

Miktar Belirleme

Kaynak tahminlerinin doğru yapılması bir projenin ekonomikliğini devam ettirmede ve işlerin yolunda gitmesinde kilit rol oynar. Ekibiniz, şirket içinde kaynak tahmini çalışmalarını doğru bir şekilde yürütebilir mi (dolayısıyla danışman ücretlerinden tasarruf etmiş olursunuz) yoksa öylesine kabaca yapılmış hesaplamalarla devam edip risk mi alıyorsunuz?

KENDİNİZE SORMANIZ GEREKEN 3 SORU 1. Kaynak tahminlerinizi, proje ilerleme

raporlarına dahil etmek üzere sondaj programı sırasında güncelleyebilir misiniz?

2. Farklı hipotezleri hızlıca gözden geçirip, hassasiyet testleri yapabilir misiniz?

3. Ekibinizin, kaynak tahmini çalışmalarını firmanız bünyesinde yaparak masraflardan tasarruf etmenizi sağlayacak düzenli iş akışlarınız ve görüntüleme araçlarınız var mı?

(7)

1. Adım: Arazi

N umunelendirme 2. Adım: Jeofizik 3. Adım: Sondaj Planlama 4. Adım: Jeolojik Modelleme 5. Adım: Miktar Belirleme 6. Adım: Verilerinizi yönetme

David Kerr

Ürün Müdürü, MX Deposit

MX Deposit, Seequent'in jeolojik modelleme, kaynak tahmini gibi yer bilimleri modelleme çözümlerine güçlü bir şekilde entegrasyon sunmaktadır.

Adım 1:

Arazi Numunelendirme Faaliyetleri

Numune toplayan ekiplerinizin üretkenliğini arttırın ve topladıkları veriden maksimum seviyede

faydalanın

NASIL:

 Arazi numune verilerinizin yönetiminde nasıl uzmanlaşırsınız?

 Nasıl hızlıca analiz eder ve arazide sürekli tetikte olursunuz?

 Arazi çalışmalarınızı sürdüreceğiniz sezonun her bir dakikasını nasıl verimli geçirirsiniz?

 Eforunuzu doğru alanlara odaklamak üzere numune verilerini nasıl kullanırsınız?

 Verilerinizin “değerini belirlemek için kullanacağınız süreyi” nasıl kısaltırsınız?

< >

(8)

1. Adım: Arazi

ZORLUK

Arazi numune verilerinizden en iyi şekilde yararlanma

Bütün arazi numunelendirme faaliyetleri sırasında her gün çok fazla miktarda veri toplanır. Buradaki zorluk bu konuda uzmanlaşmaktır – doğru veriyi, izlediğiniz yolda devam ederken veya gerekmesi halinde değiştirirken ihtiyaç duyacağınız ve size yardım edecek büyük resmi gösterecek şekilde

topladığınızdan, analiz ettiğinizden ve yönettiğinizden emin olmak. Bu, dinamik bir arama faaliyeti için hayati bir önem taşır. Tipik olarak, bu tür arazi

numunelendirme çalışmaları genellikle tecrübesiz jeologlarca yürütülür. Eğer herkesi kendi haline bırakırsanız, verilerinizin “değerini belirlemek için harcayacağınız süre” çok daha yüksek olacaktır.

Herkesin tuttuğu logları temizlemek, transfer etmek ve birleştirmek için çok fazla emek sarf edeceksiniz.

Bu engeli aşmak size, verileri yorumlamanız – ve dolayısıyla karar vermeniz – için daha fazla zaman tanıyacak ve konuya ilişkin sorunlarla uğraşmak için daha az zaman harcamanızı sağlayacaktır.

FAYDA

Arazi çalışmalarınızı sürdüreceğiniz sezonun verimliliğini maksimum seviyeye getirin

Arazi çalışmalarınızı yürüteceğiniz sezon tipik olarak kısadır ve zamanlama çok büyük önem taşır. Bu nedenle sahip olduğunuz arama faaliyetlerine yönelik zamanı maksimum derecede verimli kullanmak şarttır. Bunu başarmak için maden firmaları, arama projelerinde o zamana kadar topladıkları verileri, elde ettikleri anda süratle analiz etmelidir; böylece iş işten geçmeden harekete geçmiş olurlar. Kullanılabilir ve işlenmeye uygun mahiyetteki veri, başarılı bir arama faaliyet sezonunun temel taşıdır ve maden

firmalarının doğru alanlara odaklanarak en yapıcı sonuçları almalarına yardımcı olur.

ÖNERİMİZ

Ekibinizi araziye göndermeden önce neye ihtiyacınız olduğunu belirleyin

Veri gereksinimlerinizi önceden planlayın; bu, arama faaliyetlerinizden maksimum yarar sağlamanız ve dolayısıyla bir yatırımı veya ortaklığı güvence altına almanız için size verebileceğimiz en iyi önerilerden biridir. Program devam ederken (yani sadece tamamlandıktan sonra değil), verilerinizle ne yapacağınız konusunu dikkatlice düşünün. Böylece, sadece elde edilmek istenen hususlar belirlenmiş olmaz, aynı zamanda sürecin nasıl işleyeceği de ortaya koyulmuş olur.

 Tam olarak neyi bilmek istiyorsunuz?

 Ekipler jeolojik gözlemleri nasıl yapmalı ve/veya yapısal ölçümleri nasıl almalıdır?

 Ne zaman destekleyici bir fotoğraf çekmelidirler?

 Lokasyon verilerini nasıl kaydediyorlar ve diğer hangi meta-verileri kaydetmelidirler?

 Bütün bu veriler nasıl tutarlı bir şekilde toplanacaktır?

 Bu veriler kiminle ve ne zaman paylaşılmalıdır?

Ve nihayet bütün bu veriler elde edildiğinde nasıl erişim sağlayacaksınız? Verilerin, ihtiyacı olan kişilerin ihtiyaç duyulduğu anda erişiminde olduğunu nasıl garanti edebilirsiniz? Bu soruların ve gereksinimlerin önceden dikkate alınması, başarılı bir programa gidişte önemli rol oynar.

Her şey, özellikle de bu endüstride zaman yönetimi ile ilgilidir.

Bir seferde yüzlerce numuneye ait analiz sonucunun hepsini, gelmeye başladıkları andan itibaren sadece birkaç tuşa

basarak içeri aktarabiliyorum.

–Andrew Ganton, Proje Jeoloğu, Talisker Resources

(9)

1. Adım: Arazi

VAKA ÇALIŞMASI

ÇÖZÜMÜMÜZ Farklı çalışmalar yürütmekte olan

kapsamlı ekibinizin emeklerini birleştirme

Bi r maden firması olan Talisker Resources, tek bir günde yürütülen faaliyetler yönünden British Columbia (BC) t arihindeki en büyük arama projesine sahipti. Spences Bridge Altın Projesi kapsamında toplam 23 profesyonel ve öğrenci jeolog, 192.716-hektarlık bir alanda dere

havzasından başlayıp havzanın orta bölümüne kadar bir ç alışma yaparak 3.900'den fazla noktada veri (genel olarak de re sedimanı numunesi) topladılar.

Çok büyük olan bu arazide çalışmak ekibin dağınık ç alışmasına neden olsa da, MX Deposit sayesinde numune ve rileri düzgün bir şekilde toplanabildi. Numuneleri toplayan j e ologların birçoğu 'okuldan yeni mezun olmuştu' ancak bu j e ologlar MX Deposit'in kullanımı kolay ara yüzü sayesinde bi r saatten az süren bir eğitimle numune verilerini minimum hat ayla ve yüksek bir tutarlılıkla loglayabildiler.

T alisker Resources proje jeoloğu Andrew Ganton şunları s öyledi: “MX Deposit'teki form şablon oluşturmanın s ağladığı kolaylık olmasaydı, araziye bu kadar hızlı girerek t üm ekiplerin yüksek güvenirlik seviyesiyle standart veri t oplamasını sağlamamız mümkün olmazdı.

“He r şey, özellikle de bu endüstride zaman yönetimi ile i l gilidir. Bir seferde yüzlerce numuneye ait analiz sonucunun he psini, gelmeye başladıkları andan itibaren sadece birkaç t uş a basarak içeri aktarabiliyorum. QC (Kalite Kontrol) doğrulama işlemlerini yürütmek ve tüm jeologların e l lerindeki verileri veri tabanına girmelerini sağlamak çok kol ay ve bu kolaylık sayesinde hedef oluşturma, bütçeleme ve ya izin alma işlemleri ile uğraşmak için daha fazla zamanım oluyor.

Eki p temel olarak altın aramasına yoğunlaştı ve MX De posit sayesinde ümit verici 17 altın anomalisi ke ş fedildi.

MX Deposit

MX Deposit, doğru ve işlenebilir verilerin elde edilmesine olanak sağlayan eksiksiz bir veri yönetimi çözümü sunarak bütün bu zorlukların (ve hatta daha fazlasının) üstesinden gelmektedir.

Arazideki ekipler MX Deposit mobil uygulamasını kullanarak arazi numunelerini bir tablet cihazına kolayca girebilmektedir. GPS entegrasyonu ile her bir numunenin konumu doğru bir şekilde

belirlenmekte ve tablet cihazının kamerası sayesinde fotoğraflar hızlıca alınabilmektedir.

Loglama personeli, daha önceden oluşturulmuş şablonlar ve standartlaştırılmış kodlar yardımıyla yüzey numunelerini açıklayabildikleri bir dizi loglama girdisi görür.

Tüm kullanıcı girdileri tamamen yapılandırılabilir durumdadır; böylece gerekli değişiklikleri yapabilir veya farklı ihtiyaçlar için farklı şemalar

oluşturabilirsiniz.

Tüm veriler web tabanlı olarak senkronize edilebilir ve yetkili kullanıcılar tarafından dünyanın herhangi bir yerinden bu verilere erişilebilir. Bu sayede maden firmaları, veriler mevcut hale geldiği anda, her bir verinin tutarlı bir şekilde loglandığını ve kaydedildiğini bilerek verilerine erişim sağlayabilirler.

Laboratuvar sonuçları yayınladığında, jeokimya verileri doğrulanır ve eksiksiz bir veri tabanı elde etmek için numune loglarına eklenir. Böylece, veriler yorumlanmaya ve buna bağlı kararlar alınmaya başlamadan önce veri tabanını pekiştirmek ve temizlemek için gerekli zaman azaltılmış olur.

Vaka çalışması için tıklatın

(10)

1. Adım: Arazi

Numunelendirme 2. Adım: Jeofizik 3. Adım: Sondaj Planlama 4. Adım: Jeolojik Modelleme 5. Adım: Miktar Belirleme 6. Adım: Verilerinizi yönetme

Geoff Plastow Jeofizikçi

2. Adım:

Jeofizik Etüt ve Analiz

Arama faaliyetlerinizi odaklamanız gereken yeri size gösteren jeolojik ipuçlarını gün yüzüne çıkarmaya yönelik daha hızlı ve maliyet etkin yöntemin genellikle ilk adımıdır.

NASIL:

 Şirketinizin arama kaynaklarını daha verimli biçimde nasıl kullanırsınız?

 Harcama kararlarınızı daha iyi ve kapsamlı veriler üzerinden nasıl alırsınız?

 Maden arama sürecine ilişkin jeolojik belirsizlikleri nasıl azaltırsınız?

 Çevre üzerindeki etkilerinizi nasıl azaltırsınız?

 Arama faaliyetlerini daha büyük arazilerde çok daha az maliyetle nasıl gerçekleştirirsiniz?

(11)

1. Adım: Arazi

ZORLUK

Yer bilimleri verilerinizi, çok pahalıya mal etmeden bir sonraki seviyeye taşıma

Arama faaliyetlerinin nereye odaklanacağı ve

dolayısıyla şirket kaynaklarının verimli bir şekilde nasıl kullanılacağını bilmek, maden firmalarının arama projelerinde büyük bir meseledir. Doğrusunu söylemek gerekirse birçok maden firması faaliyet gösterirken, başarıya ulaşmak için gereken jeolojik bilgi düzeyi yetersiz kalmaktadır. Büyük harcama kararları sadece seyrek jeolojik ve yer bilimleri verileri için alınmakta ve bu da sağlıksız seçimlerle, bilgiden yoksun olarak alınmış kararlarla ve kaçırılan fırsatlarla sonuçlanır ve karar vericileri etkilemek mümkün olmaz.

Bu durumu Yüzey Jeolojik haritalama çalışmalarıyla gidermek zaman alan ve sondaj programlarıyla gidermek de maliyetli bir süreçtir. Ancak, jeofizik etüt çalışmaları mevcut yer bilimleri verilerinizde

çözünürlüğü arttırma ve sizi, cevherleşme potansiyeli açısından ümit verici lokasyonlara yönlendirme potansiyeline sahip olan, etkin ve düşük maliyetli bir alternatif olabilir.

Jeofizik verileri, etkili bir arama projesinin başarıya ulaştırılmasında oldukça önemlidir. Burada, maden firmalarının karşı karşıya kaldığı güçlük bu verileri planlamak, tasarlamak, görselleştirmek ve

modellemektir. Jeolojik yapı, proje alanının büyüklüğü ve cevherleşme tipi gibi faktörler hangi tür jeofizik verilerin toplanacağını ve bu verilerle ne yapılacağını belirlemede önemli bir rol oynar.

FAYDA

Maliyet etkin ve çevre dostu

Arama jeofiziği çalışmaları sayesinde maden firmaları, büyük alana sahip arazileri zaman ve maliyet açısından makul şekilde araştırabilir, jeolojik özellikleri ve ilgili cevherleşme sistemini yüzeyden itibaren yerin birkaç yüz metre altına kadar

haritalayabilir. Maden arama sürecine yönelik jeolojik belirsizliği azaltabilir ve böylelikle şirketlerin daha fazla bilgi ışığında, daha düşük riskli, bilime dayalı karar alarak projelerini başarıya ulaştırma kabiliyetlerini güçlendirebilir.

 Jeofizik etüt çalışmaları birkaç gün ila birkaç hafta arasında tamamlanabilir ve bu sayede ekibinizin, zaman ve maliyet açısından makul veya sezonluk arama kararları almasına olanak verir.

 Jeofizik veriler jeolojik hedef belirlemede kullanılabilir ve bu yolla daha bilinçli bir sondaj programı

planlanabilir, sondajlar önceliklendirilebilir ve açıldığında fayda sağlamayacak sondajların sayısı azaltılabilir.

 Jeofizik etüt çalışmaları doğaya zarar vermez, kazı veya yeraltına inecek şekilde sondaj açılmasını gerektirmez. Bu nedenle proje alanında ve etrafında tipik olarak daha az çevresel etkiye sebep olur.

 Sondaj veya kazı gerektiren faaliyetlere nazaran, daha büyük alanları çok daha az maliyetle araştırmak mümkündür.

ÖNERİMİZ

Jeofizik modelleme bütün arama süreçleri için daha açık bir yol çizebilir

Jeofizik modellemenin, tüm arama projeleri için geçerli olmak kaydıyla, projelerin herhangi bir aşamasında uygulanması gerektiğini savunuyoruz. Kavramsal, sentetik veya edinilmiş Yer Bilimleri verilerini kullanarak yapılacak bir Jeofizik modelleme, operasyonel zorluklarla nasıl başa çıkılacağına ilişkin paha biçilmez bakış açıları sunabilir.

 Bir jeofizik etüt programının başarı şansını arttırmak için veri toplama aşamasından önce ileriye dönük jeofizik modelleme yapılmalıdır.

 Jeofizik modelinizi oluştururken ve sınırlandırırken kavramsal olanlar da dahil olmak üzere güvenilir bütün verilerin dahil edilmesi yeraltını daha iyi anlamanızı sağlar.

 Jeofizik model durağan değildir ve arazinizdeki Jeolojik yapıya yönelik anlayışınızla birlikte geliştirilmelidir.

Jeolojik ve jeofizik modellerinizi güncellemek ve sınırlandırmak için en son bilgilerin kullanıldığı yinelemeli modelleme yönteminden yararlanın.

 Jeofizik modelleme işlemi boyunca, ara verin ve kararlarınızı dayandırdığınız jeolojik çerçeve hakkında düşünün. Ekiplerinizin bakış açılarına başvurun ve jeofizik modelinizle jeoloji (yapı, dokanaklar, kaya özellikleri vs.) ve proje hedefleriniz arasında bağlantı kurun.

< >

(12)

1. Adım: Arazi

Magnetisation Vector Inversion (MVI), Güney Amerika'daki iki projenin 3B modellemesini geliştirerek ümit verici hedef lokasyonları açığa çıkarıyor.

M agnetisation Vector Inversion (MVI), yeraltını hızlı ve doğru bir şekilde görüntülemeye yarayan Geosoft VOXI Earth Modelling aracının bir parçasıdır. Kaya manyetikleşme hem şiddetini hem de doğrultusunu ç özümlediği için geleneksel hassasiyet modellemesine göre genel i t ibarıyla daha uygulanabilir bir çözüm sunuyor. MVI Güney

Ame rika'daki yüksek potansiyele sahip iki proje için güçlü bir kılavuza dönüştü.

Kol ombiya'nın iç-batı kesiminde yer alan Mercedes projesinde, havadan e t üt ile elde edilmiş manyetik verilerin 3B ters çözümü ile bir MVI duyarlılık modeli geliştirildi ve bu model, bölgedeki doğrultu boyunca ol an 20 olası anomalinin tespit edilmesine yardımcı oldu. Kolombiya M adenleri Başkanı ve CEO'su Robert Carrington, 3B voksel ters ç özümleme ile modelleme yönteminin kullanımını ‘olağanüstü’ olarak ni telendirdi ve: “Sadece bir fincan kahve içilecek bir sürede kendimi Taş De vrinden Uzay Çağına nakledilmiş gibi hissettim. Bu ilerlemeler s ayesinde manyetik artık ‘yetersiz bir araç’ olmaktan çıktı ve 3B sismik ve diğer son teknoloji ürünü jeofizik etüt araçlarıyla aynı kategoride de ğerlendirilmeye başlandı.”

Pe ru'nun kuzeyindeki Alumbre projesinde ise MVI ile, daha sondaj f aaliyetlerinin ilk fazında önemli bir bakır cevherleşmesi kesen, Avustralya Menkul Kıymetler Borsasına (ASX) kote olan maden firması Promesa Ltd.'nin tercih ettiği arama metodolojileri doğrulanıyor. 3B MVI modeli, güçlü bir manyetik göstergeye sahip büyük hacimli bir yeraltı kaya kütlesi ile anomali veren bakır-molibden-altın yüzeyi ve kuyu j e okimyası arasında bir ilişki olduğunu öne sürerek üzerine gidilmesi ge reken yeni hedefler sunuyor.

He r iki şirket de ek sondaj programları ile, ümit verici MVI yorumlamalarını takip etmeyi planlıyor. Mercedes projesinde

manyetikleşme modeli üzerinden oluşturulan plan ve kesit görünümleri, s ondaj hedeflerinin ana hatlarını daha büyük bir doğruluk payı ile ortaya koymak adına, bilinen jeolojik veriler ile karşılaştırılabilir. Alumbre projesinde Promesa, modeli, daha büyük Cu -Mo-Au porfiri sistemindeki yüks ek tenörlü cevherleşme alanlarına yoğunlaşmak için kullanacak.

ÇÖZÜMÜMÜZ

Oasis Montaj

Oasis montaj ve VOXI Earth Modelling, maden firmalarının, arama

faaliyetlerine ilişkin riski azaltmalarına ve bu faaliyetlerini ileri jeofiziksel analiz ve modelleme teknikleriyle hızla başarıya ulaştırmalarına olanak verir.

Jeofizik ve diğer yer bilimi verilerinizi tek bir ortamda planlayabilmek, kalite kontrolünü yapabilmek, modelleyebilmek ve entegre edebilmek önemli maliyet ve verim avantajları sağlar.

Harcama yapmadan önce

Projenizle ilgili bir masa başı çalışması yapın. Projenizle ilgili edindiğiniz yer bilimi verilerine veya genel maden yatağı numunelerine dayanarak yeraltına ait bir kavramsal model geliştirin.

Veri toplamaya başlamadan ve jeofizik etüt çalışmalarına ve verilerin hangi yolla toplanacağına yönelik hassas

ayarlamalar yapmadan önce modelinizi iletin veya proje sahasından gelecek jeofiziksel tepkileri tahmin edin.

Veri toplama sırasında

Yatırımınızı korumak adına, verilerinizin en yüksek kaliteye sahip olduklarından emin olmak için bütün verileriniz üzerinde kalite kontrol (QC) işlemi uygulayın.

Jeofizik verilerinizi ekibinizin jeolojik modeline kolayca entegre edin.

Projenizi anlatabilmek için yüksek kaliteli görseller hazırlayın.

Veri toplama sonrasında

Jeofizik ters çözümleme modeli ile bir anlayış geliştirin ve bilinçli kararlar almak için jeolojik ve yer bilimi verilerinizi entegre edin. Bulut tabanlı hesaplama sistemi ile güçlendirilen VOXI Earth Modelling günler değil, dakikalar içinde jeofizik modeller geliştirmenize olanak sağlar.

Hem 2B hem de 3B uzayda verilerinizi yorumlayın ve jeofizik modellerinizi geliştirin. Arama

hipotezlerinizi hızlıca test edin ve proje sahanıza yönelik anlayışınızı hızlandırın. Vaka çalışması için tıklatın

(13)

1. Adım: Arazi

Kanita Khaled Yetkin Jeofizikçi

Sara Deschamps Ürün Sahibi, Target

3. Adım:

Sondaj Planlama

Sondajlarınızı en ümit verici bölgelere, en verimli şekilde yönlendirecek veri odaklı

‘büyük resmi’ hazırlayın.

NASIL:

 Kullanımı kolay tek bir sistemde bütün verilerinizi nasıl görselleştirirsiniz?

 Kısıtlı kaynaklardan toplanacak verileri maksimum verim alacak şekilde nasıl değerlendirirsiniz?

 Ortak girişim arayışında olan büyük veya orta ölçekli firmaları nasıl etkilersiniz?

 Ön arama faaliyetleri için tasarlanmış iş akışlarını ve kabiliyetleri nasıl arayıp bulursunuz?

 Tutarlı karot loglama alışkanlığı geliştirmeyi nasıl kolaylaştırırsınız?

(14)

1. Adım: Arazi

ZORLUK

Çok fazla miktarda veriyi, nerede sondaj yapacağınıza ilişkin belirleyici bir

göstergeye dönüştürme

Toprak analizi ve jeofizik çalışmaları, takip eden arama faaliyetlerinizi yüksek potansiyele sahip alanlara odaklamanızda size yardımcı olabilir, ancak sadece sondaj sonuçları sayesinde

yeraltında nerede ne olduğu konusunda kesin bilgi edinirsiniz. Ön arama teknikleri arama sürecinin en pahalı ve en yüksek riske sahip adımının başarılı olmasını garanti etmede kullanılır. Sondaj açmak pahalıdır ve bütçe genelde kısıtlıdır; bu yüzden önerilen sondajların başarılı bir şekilde planlanması maden firmaları için hayati önem taşır. Verimli ve ekonomik olunmalı ve kısıtlı kaynaklarla

edinilebilecek verilerin maksimum seviyeye getirilmesi hedeflenmelidir.

Yeni bir sondajın açılacağı lokasyon, o ana kadar toplanan bütün verilere dayanarak belirlenmelidir.

Söz konusu veriler yüzey jeolojisi ve jeokimyası, jeofiziksel yorumlamalar ve ters çözümlemeler ile uydu görüntüleri, topoğrafya, ruhsat sınırları, altyapı, yol erişimleri ve hatta yerel hava koşulları gibi diğer verileri içerir. Büyük resmi anlayabilmeniz için tüm bu verileri kullanımı kolay tek bir sistem üstünden görselleştirilmeniz gerekir.

Planlanan sondajlar için doğru lokasyon ve açı seçimi, ilgilenilen tüm potansiyel hedef bölgelerin dikkate alınması, sondajların en iyi sonuç alınacak şekilde önceliklendirilmesi ve sondajların hangi sıra ile tamamlanması gerektiği gibi adımları içerir.

FAYDA

İstikrarlı şekilde bir değer yaratarak karar alıcıların dikkatini çekin

İyi gelen sondaj sonuçları bir yatırımı

arttırmanın en iyi yoludur ve daha fazla sondaj yapmamıza olanak sağlar! Başarısı

ispatlanmış sonuçlar aynı zamanda, aramanın erken aşamalarına ilişkin riski azaltmak ve ileri proje safhalarına ışık tutmak anlamında çok önemlidir. Başarılı maden firmaları yaratıcı, etkili ve ekonomik sondaj programları tasarlayarak ön arama projelerini ilk keşif aşamasından “ön fizibilite” aşamasına kadar istikrarlı bir biçimde değer yaratabilir.

Veri analizlerinin %80'inden fazlası Oasis montaj ve Target kullanılarak gerçekleştirildi. Geosoft'u kullanarak, ufak bir yaratıcılıkla her şeyi yapabilirsiniz!”

–Alex Walcott, Jeofizikçi, Peter E. Walcott & Associates

(15)

1. Adım: Arazi

ÖNERİMİZ

Standartlaştırın, düzenleyin ve tutarlılık sağlayın

Verimli şekilde iş birliği yapın

Yeni sondajların planlanması, jeokimyagerler, jeofizikçiler, jeologlar ve GIS uzmanları da dahil olmak üzere arama ekibinin birkaç üyesinin dahil edildiği, yüksek düzeyde iş birliği gerektiren bir süreçtir. Ekipteki herkesin aynı seviyede olmasını sağlamak için verilerin tüm ekip üyeleri tarafından kolayca erişilebilir bir formatta iletimi gerekmektedir. Bu, özellikle ekip üyelerinin verileri görüntülemek için farklı yazılım paketleri kullandıkları durumlarda önemlidir. Şirketinize ait paylaşılan veri formatlarının standart hale getirilmesi, ekibinizin, veri formatlarının dönüşümü sırasında kaybedilen zamandan tasarruf etmesini ve verilerin dönüşüm sırasında bozulması veya uygun olmayan veri dönüşümleri neticesinde ortaya çıkabilecek masraflı hataları azaltmasını sağlar.

Düzene koyulmamış veri kayıp veridir

Hem geçmiş hem de devam eden sondaj programlarına ait verileri içeren arama projelerine ait verilerin organize edilmesi zorlu bir görev olabilir. Bir proje ilerledikçe daha fazla veri elde edilir, bu da arama programının çok kapsamlı ve idaresi güç bir veri tabanına sahip olmasına neden olur. Ancak, bilinçli kararlar alınabilmesi için diğer yer bilimleri verileri ile birlikte tüm geçmiş ve güncel sondaj verilerinin bütünleştirilmiş bir 3B ortamda görüntülenmesi ve analiz edilmesi oldukça önemlidir.

H alka açık yer bilimleri verilerinden yararlanın Özellikle uzak lokasyonlarda sıfırdan başlanacak arama faaliyetlerinin söz konusu olduğu durumlarda, erken fazda arama yapan firmaların, finansal veya altyapısal kısıtlamalardan ötürü sondaj programlarını, geniş alana yayılmış bir jeofizik veya jeokimya etüt programı ile desteklemesi mümkün olmayabilir.

Bu tür durumlarda halka açık yer bilimleri verilerinden yararlanarak sondaj verilerinizi destekleyin. Birçok devlet kurumu jeofizik, GIS, ve jeokimya üzerine araştırmaların sonuçlarının bulunduğu, geniş kapsamlı erişime açık yer bilimleri veri tabanlarına sahiptir ve bu verilere Target'ta bulunan DAP aracılığıyla direkt olarak erişim sağlanabilir. Ek sondaj yapmadan önce hangi bölgelere yüksek çözünürlüklü bir jeofizik etüt yatırımı yapılacağını değerlendirmek için halka açık bu veri tabanlarını araştırın ve inceleyin. Ayrıca mevcut sondaj programınızda, eldeki verilere göre herhangi bir iyileştirme yapmanız gerekip gerekmediğini de tespit edebilirsiniz.

Tutarlılık sağlayın

Karot loglama kurallarında tutarlılık, başarılı bir sondaj planlamasının önemli bir bileşenini teşkil eder.

Tutarsız karot loglama uygulamaları kuyu içi verilerin hatalı şekilde yorumlanması olasılığını arttırır ve bu da ileriye dönük sondajların uygun olmayan

lokasyonlarda açılmasına sebep olur. Ayrıca sondaj programı hali hazırda devam etmekte iken, veri tabanına dönmek ve loglama kurallarını değiştirmek zaman kaybına neden olabilir. Bu sorun, karot loglama kurallarının arama ekibi tarafından iyi bir şekilde anlaşılması sağlanarak kolayca çözülebilir. Bir jeolog, Target'ta bulunan Rock Code (kaya kodu) aracını kullanarak kuyu litoloji verileri için doğru loglama kuralları ile isteğe göre uyarlanmış, paylaşılabilir bir rock code dosyası oluşturabilir.

Benzer şekilde, yapısal veriler de şirket genelinde standartlaştırılabilir ve ihtiyaçlara uygun hale getirilebilir. Kurallara yönelik bu tutarlılık, özellikle verilerin daha sonraki bir aşamada modelleneceği durumlar için önemlidir.

< >

(16)

1. Adım: Arazi

Yeni maden yataklarını bulmaya yönelik akıllı arama anahtarı

Çok disiplinli analiz yöntemleri, başarılı bir arama programı için ayırt edici bir özellik haline gelmiştir. Sondaj hedeflerini belirlemek üze re çeşitli kaynaklardan edinilen büyük hacimli jeolojik, j e ofiziksel ve jeokimyasal veriler entegre edilip modellendiğinde, ye ni keşifler mümkün hale gelir.

Anc ak yine de yer bilimleri verileri bir arama programının başarıya ul aşması için kritik önem taşır. Daha fazla harcama yapmak ve ek ve riler elde etmek daha fazla keşif yapılacağı anlamına gelmez.

S onuç olarak arama şirketleri, fırsatları önceliklendirmek ve en iyi s ondaj hedeflerini seçmek için ellerindeki verilerin ve teknolojinin de ğerini maksimum seviyeye getirmenin yollarını arar.

Pe ter E. Walcott & Associates'te bir jeofizikçi olan Alex Walcott'a British Columbia'nın kuzeyindeki Red Chris bakır ve altın madeninin yanında yer alan Colorado Resources’ North ROK projesine ait verileri yönetmesi görevi verildi. Şirket 1986 yılından bu yana ana arama yazılımı olarak Geosoft'u kullanmaktadır ve Wal cott, verileri entegre etmek ve proje bilgisini oluşturmak için s ürecin başından sonuna kadar Geosoft platformunu kullandı.

Wal cott: “veri analizlerinin %80'inden fazlası Oasis montaj ve T arget kullanılarak gerçekleştirildi”, “Geosoft'u kullanarak, ufak bir yaratıcılıkla her şeyi yapabilirsiniz!” dedi.

North ROK projesinde Walcott aramanın erken aşamasında arazi haritalarını ve basit araştırma hatlarını hazırlamak; proje i l erledikçe jeokimya, jeofizik modelleme ve işleme süreçlerini analiz etmek ve son olarak da kaynak modelini oluşturmak için G e osoft'u kullandı.

“North ROK projesine ait verileri entegre etmek için tek bir yazılım pl atformunu kullanmak veri tabanlarının tutarlı ve güncel olmasını s ağladı. Bu, sunumlar, analizler ve sondaj planlamaları için i htiyaçlara göre belirlenmiş ürünleri güvenilir bir şekilde ol uşturabileceğimiz anlamına gelmektedir."

ÇÖZÜMÜMÜZ

Target

Target'ın, birçok farklı yer bilimi veri formatının görüntülenmesini sağlayan çok disiplinli, ortak çalışmaya dayalı bir ortam olma özelliği onu, arama verilerinizin tamamını bütüncül bir yaklaşımla entegre etmenizi sağlayan en iyi platform yapar.

Tüm veri tabanlarınızı direkt olarak 3B ortamında görüntüleme ve işleme yeteneği, ekip üyeleri ve paydaşlar arasında etkin bir iş birliği ve iletişim kurulmasını sağlayarak yeni keşiflere ortam hazırlar.

Bireysel kullanıcılar için esneklik sunar.

Target'ın, bağımsız seçenek ve Esri ArcGIS masaüstü ürünlerinin her iki tipi için birer seçenek olmak üzere üç tipi vardır. Bu, bir şirketteki bireysel kullanıcıların kendi kişisel ihtiyaçlarına uygun bir çalışma ortamı seçmelerine olanak verirken, çok disiplinli ekipler için de iş birliğini güçlendirir.

Target'ın kabiliyetleri ve iş akışları (kesit alma, tel kafes hazırlama, blok model oluşturma ve sondaj planlama araçları dahil olmak üzere) ön arama faaliyetleri ile maden firmalarını hedeflemektedir.

Bu da Target'ın ideal olarak madencilik zincirinin bu aşamasına 'tam olarak uygun olmasını' sağlar. Target, Seequent ekosisteminin bir parçası olduğundan, projenizde değişiklik yapmanız gerektiğinde, projenizi fizibilite aşamalarına taşımak için Leapfrog Geo ve Edge araçlarını veya daha fazla iş birliğinin söz konusu olduğu iş akışlarını desteklemek için Central aracını sürece dahil edebilirsiniz.

(17)

1. Adım: Arazi

Kathryn Gall

Kıdemli Teknik Lider, APAC

4. Adım:

Jeolojik Model Geliştirme

Ve bu modelleri, yeni potansiyellerden yararlanabilen dinamik bir şirkete dönüşmek için kullanma

NASIL:

 Bir maden yatağı hakkında daha net bir anlayışı nasıl elde edersiniz?

 Sondaj için ayrılan bütçenin doğru bir şekilde harcanacağını nasıl temin edersiniz?

 Karar vericilere nasıl daha büyük bir resim sunarsınız?

 Arama planlarını nasıl daha hızlı düzenlersiniz?

 Verilerinizi nasıl kolayca içeri aktarır, görüntüler ve ayrıştırırsınız?

(18)

1. Adım: Arazi

ZORLUK

Arama işi giderek zorlaşıyor

Arama faaliyetleri yüksek düzeyde risk içerir. Yeni hedefler giderek artan derinliklerde bulunduğu ve cevherleşme sistemlerinin karmaşıklığı daha da arttığı için bir arama projesinin başarıya ulaşmasına ilişkin engeller artmaktadır. Gerçek potansiyeli ortaya çıkarmak, yeni keşiflere doğru ilerlemek ve en ümit verici alanlara odaklanarak maliyetleri kontrol atlına almak için maden yataklarının daha net bir şekilde anlaşılması ihtiyacı her zamankinden daha önemli bir hale gelmiştir.

Güncel bir jeolojik model, sondaj programı için ayrılan bütçenin iyi bir şekilde harcanmasını teminat altına alır. Ancak genelde, maden firmaları bu aşamada iki zorlukla birden karşı karşıya kalır: doğru, dinamik ve güncellenebilir modeller geliştirmek ve bu modellerin, arama faaliyetlerinin merkezine yerleşmesini temin etmek. Çoğunlukla, jeoloji bilgisi, 3B olarak yürütülen alanlara ayırma işlemine dahil bile edilmez ve jeolojik modelleme çalışmalarına sondaj programı

tamamlana kadar başlanmaz.

FAYDA

Riski azaltmalı ve karar vericilere güven vermelisiniz

Doğru verilere dayanarak hazırlanmış iyi bir jeolojik model, projenizi yöneten karar vericilere, cevherleşmenizin yapısal ve jeolojik kontrollerini iyi anladığınıza ve dolayısıyla yatırım risklerini azalttığınıza ilişkin güçlü bir vizyon aktarmada size yardımcı olur. Arazi çalışmaları sırasında topladığınız verileri alıp 3B olarak

görüntülemenize ve karar vericilerinizin daha büyük resmi görmelerini sağlayacak şekilde bir araya getirmenize olanak verir.

Yeni sondajlardan elde edilen veriler geldikçe

güncellenebilen bir jeolojik model, sondaj planlarınızın hızlı bir şekilde adapte edilebileceği anlamına gelir.

Maden yatağına ilişkin en güncel anlayışla paralel yürütülen bir sondaj planı, her bir sondajdan maksimum değer elde edilmesini garanti eder. Ayrıca maden yatağına yönelik bu değişen ve derinleşen anlayışa reaksiyon gösterebilen, yeni bir potansiyel ortaya çıktığı anda hemen buna ayak uydurabilen ve maksimum fayda sağlayan, dinamik bir ekibinizin olduğunu da kara vericilerinize gösterme fırsatı bulursunuz.

ÖNERİMİZ

Ne kadar erken başlarsanız o kadar hızlı yol alırsınız

Jeolojik modeliniz üzerinde yürüteceğiniz çalışmaları, sondaj programını tamamlayıp ofise döndüğünüz zamana bırakmanız çok geç olacaktır. Genel itibarıyla bu endüstride, çok fazla jeolojik model üretmemeli ancak jeolojik modelleme çalışmalarına arama

faaliyetlerinin erken aşamalarında başlamalıyız. Özellikle bir maden firması olarak arazide toplandığı anda verilerinizi görüntülemeli, doğrulamalı, analiz etmeli ve yorumlamalısınız.

 Kavramsal jeolojik modellerinizi sadece aklınıza gelen bir fikir olarak değil, sondaj hedeflerini belirlemek amacıyla hazırlayarak, bir hedef lokasyon başarısız olduğunda ekibinizin bunu anlamasına yardımcı olabilirsiniz.

 Böylelikle ekibiniz, odağını süratle diğer fırsatlara ve ümit verici alanlara kaydırabilir.

 Jeolojik modeller test edilmek üzere tasarlanır. Bir hipotez desteklenmiyorsa, hemen yeni bir fikre dönülür.

Leapfrog, alanların tanımlanması konusunda oldukça esnek; daha net bir resim elde etmek için verileri alt kümelere ayırmamız gerekti.

–Chris Gallagher, Rogue Geoscience, Yapısal Jeolog ve Başkan/CEO

(19)

1. Adım: Arazi

ÇÖZÜMÜMÜZ

Leapfrog Geo

Leapfrog Geo jeolojiyi ve jeoloji odaklı karar mekanizmasını arama programınızın merkezinde tutmanıza olanak verir.

Taseko’ya ait Gibraltar Madeninin kompleks jeolojisi ile başa çıkma

Le apfrog Geo, Yapısal Jeolog Chris Gallagher'in, Kanada'nın e n büyük ikinci açık ocak bakır madeni olan Taseko G i braltar bakır-molibden– madenindeki bakır dağılımını kont rol eden D1 Gerinimini modellemesine yardımcı oldu.

Le apfrog Geo’nun modelleme araçları, Chris'in bir

de f ormasyon olayı boyunca bütün parçaları alan bazında bir araya getirmesini ve dolayısıyla kompleks jeolojiye yönelik daha net bir anlayış kazanmasını sağladı. Bu da, ekibin, bakır dağılımını ve ilişkili alterasyon tipini tahmin etme kabiliyetini geliştirdi.

Chris: "Leapfrog, alanların tanımlanması konusunda ol dukça esnek; daha net bir resim elde etmek için verileri alt kümelere ayırmamız gerekti. “Tek bir sistem olarak modelleyemedik ve blokları izole etmemiz gerekti. Bu s ayede, bakırın kaya içindeki dağılımını kısmen kontrol eden S 1 Foliasyonunu modelleyebildik. Leapfrog sayesinde bu i ş lem hızlı ve daha az bir çalışmayla gerçekleştirilebildi, f akat aynı zamanda daha yeni fikirleri de deneyip ç özümleyebileceğimi anladım, bu da oldukça heyecan ve rici." dedi.

Tüm jeolojik modeller, sadece o anda elinizde olan veriler kadar doğru olabilir. Jeolojik modelinizi sürecin erken safhalarında oluşturmaya başlayın;

daha sonra Leapfrog Geo ile modelinizdeki yüzeyleri dinamik olarak güncelleyerek modelinizin daima güncel kalmasını sağlayabilirsiniz.

Trend ve hedefleri belirlemenize ve arazideyken bunlara yönelik eylem almanıza yardımcı olacak dinamik bir arazi modeliniz olacak; aksi takdirde bunları gözden kaçırabilirsiniz.

Leapfrog Geo ile şunları kolayca yapabilirsiniz...

 Jeolojik unsurlarınız arasındaki önemli mekansal ilişkileri daha iyi anlamak için verilerinizi içeri aktarabilir, görüntüleyebilir, ayrıştırabilir, analiz edebilir ve yorumlayabilirsiniz.

 Jeofizik, litoloji, yapısal veriler, alterasyon, çoklu elementli veriler ile haritalar gibi farklı yer bilimleri veri türlerini içeri aktarabilir, bunların hepsini bütüncül bir yaklaşımla görüntülemek üzere tek bir yere aktarabilirsiniz.

 Maden yatağınıza ve bünyesindeki unsurların birbirleriyle olan ilişkilerine ve cevherleşme kontrollerine yönelik daha derin bir anlayış elde edebilirsiniz.

 Arazide test etmek üzere, toplanan bu verilerden jeologlarınızın maden yatağıyla ilgili farklı hipotezler ortaya atmasını sağlayacak yüzeyleri hızlı bir şekilde oluşturabilirsiniz.

(20)

1. Adım: Arazi

Carrie Nicholls

Kıdemli Danışman, EMEA

5. Adım:

Miktar Belirleme

Kaynak tahmini çalışmalarınızı şirket içinde doğru bir şekilde yaparak maliyetlerinizi azaltın ve

projenizin yolunda gitmesini sağlayın.

NASIL:

 Ekiplerinizin kaynak tahminlerini şirket içinde yapmasını nasıl sağlarsınız?

 Danışmanlara ödenecek ek ücretlerden nasıl kaçınırsınız?

 Maden yatağınızı nasıl daha ayrıntılı şekilde anlarsınız?

 Karar vericilere daha fazla ve farklı proje seçeneklerini nasıl sunarsınız?

 Kaynak tahminlerinizi, sondaj programı sırasında nasıl hızlıca güncellersiniz?

(21)

1. Adım: Arazi

ZORLUK

Kaynak tahmini çalışmalarını kendinden emin bir şekilde yürütme

Kaynak tahminlerinin doğru yapılması, bir projenin ekonomikliğini ve sürdürülebilirliğini korumak için kritik önem taşır. Ancak bu görev, şirket içinde gerçekleştirme kabiliyetine sahip olmayan birçok maden firması için oldukça zorlayıcı olabilir. İşi danışmanlara vermek bir çözümdür ancak pahalıya mal olabilir. Ara raporlama için kabaca yapılmış hesaplamalara başvurmak, maden firmalarının danışman ücreti ödememek için başvurduğu bir yoldur. Ancak bu, şirket içinde proje güvenirliğine ilişkin riskleri beraberinde getirir.

FAYDA

Maden yatağını daha iyi anlama

Sondaj faaliyetleri devam ederken kaynak tahminini hızlı bir şekilde güncelleyebilme kabiliyeti kademeli ilerleme raporlarının hazırlanmasına olanak verir ve bu da maden yatağının daha ayrıntılı şekilde anlaşılmasını ve daha iyi ve bilinçli kararlar alınmasını sağlar.

 Maden firmaları kendi sağlam - başka bir deyişle üstünkörü hazırlanmamış - tahminlerini hızlıca yapabildiklerinde, farklı hipotezleri test etmeye ve hassasiyet analizleri yapmaya daha hazır hale gelirler.

 Bu, örneğin bir fayın sebep olacağı etkiyi irdelemek veya jeolojik bir yorumlamanın en iyi / en kötü senaryolarını gözden geçirmek şeklinde olabilir. Bu andan itibaren siz ve karar vericileriniz farklı olasılık yelpazelerine daha iyi hazırlanmış olursunuz.

 Ön-fizibilite çalışmaları sırasında cevherin zenginleştirilmesine yönelik ön bir araştırma

yapılacaktır. Faydalı ve/veya istenmeyen elementlerin miktarlarının belirlenmesi önemli bir çalışma olur.

.

ÖNERİMİZ

Denkleminizi dengede tutun

Bir kaynağın tahminine giden temel denklem Hacim x Yoğunluk x Tenör denklemidir. Tavsiyemiz mi? Sadece tenöre konsantre olmayın, çünkü hacim ve yoğunluk da eşit oranda önemlidir.

Hacim için, yatağın jeolojik yorumlamaya dayanarak alanlara ayrılması söz konusu olacaktır. Sonuçta ortaya çıkan hacmi dikkatle gözden geçirin. Hacmi olduğundan fazla hesaplamamak için mümkün olduğunca özen gösterin; aynı şekilde proje değerinin önemli ölçüde düşmesini önlemek için hacmi olduğundan az da göstermemeye çalışın.

Yoğunluk genelde unutulur; yeterli sayıda ölçüm aldığınızdan emin olun ve kalite kontrolü yapmayı unutmayın – kalite kontrolü sadece element analizi için değildir.

Leapfrog Edge Kaynak Tahmin araçlarının Leapfrog Geo'ya entegrasyonu, şirket içi kaynak tahmini kontrollerinin

neredeyse tam otomasyonuna olanak sağladı.

–Benn Whistler, Teknik Hizmetler Müdürü, SolGold PLC

(22)

1. Adım: Arazi

Numunelendirme 2. Adım: Jeofizik 3. Adım: Sondaj Planlama 4. Adım: Jeolojik Modelleme 5. Adım: Miktar Belirleme 6. Adım: Verilerinizi yönetme VAKA ÇALIŞMASI

Geniş çaplı bakır-altın yatağı için daha sorunsuz ve hızlı bir şirket içi kaynak tahmini çalışması yapma

S olGold plc, birinci sınıf bakır-altın yataklarının keşfine, tanımlanmasına ve geliştirilmesine odaklanan öncü bir maden arama şirketidir.

Ekvador'daki Cascabel Projesinin Alpala Porfiri Bakır-Altın Yatağı, kapsamlı şekilde yürütmekte olduğu arama faaliyetlerinin bir parçasıdır.

Cascabel'in arazi ekibi, projenin porfiri sistemlerine yönelik anlayışı Le apfrog Geo, Leapfrog Edge ve Seequent Central kullanarak sürekli ol arak geliştirmeye odaklanmıştır. Buradaki kilit bileşen Leapfrog G e o'nun kaynak tahmini uzantısı olan Leapfrog Edge'dir. Edge, Le apfrog Geo projesiyle direkt ve dinamik olarak bağlantı kurar ve yeni e dinilen verilerle hızlı bir şekilde güncellenerek ekibin, canlı kaynak t ahminleri üretmesine olanak verir. Seequent Central'ı model yönetimi i çin kullanmak aynı zamanda projelerin paylaşıldığı anlamına gelir. Bu t e k gerçek kaynağı Brisbane'daki Şirket merkezinin ve Ekvador'daki arazi ekibinin gerçek zamanlı olarak iş birliği içinde çalışmasını sağlar.

Le apfrog Edge sayesinde ekip, modelleme ve kaynak tahmini ç alışmalarını tek bir iş birleştirebilir. Bu, özellikle düzenli

güncellemelerin gerekli olduğu durumlar için oldukça kullanışlıdır. Yeni yorumlamalar veya yeni verilerin eklenmesi gibi modelde meydana ge len değişiklikler kaynak tahminine dahil edilir ve bu sayede fazla iş yükünden tasarruf edilir.

S olGold PLC, Brisbane'daki Teknik Hizmetler Müdürü Benn Whistler:

"Leapfrog Edge tahmin yazılımının Leapfrog Geo'ya entegrasyonu, ş irket içi kaynak tahmini kontrollerinin neredeyse tam otomasyonuna ol anak sağladı.

"Özetle, Leapfrog Edge bize, kaynak tahmini çalışmalarımızı kendi bünyemizde yürütme gücü veriyor ve bu da bağımsız danışmanlar t arafından gerçekleştirilen işleri dahili olarak denetleme ve bu danışmanların çalışmalarında gerçekçi olduklarını teyit etmemize ol anak sağlıyor. Ayrıca, belirli bir kaynak tahmini çalışmasının potansiyel sonuçlarına ilişkin iyi bir fikir sahibi olmamız avantajını s ağlıyor ve böylece şirketin uygun beklentileri tartmasına yardımcı ol uyor.

ÇÖZÜMÜMÜZ

Leapfrog Edge

Leapfrog Edge’in ana faydası, jeolojik yorumlamanın, yapılmakta olan

tahminin tam merkezine oturmasıdır. Bu da, tahmin çalışmalarını şirket içinde yürütmek isteyen maden firmaları için büyük bir yardım anlamına geliyor.

Edge aracını kullanarak kendi temel kaynak tahmininizi yapabilir, yürüttüğünüz bu çalışmayı, mevcut

istatistiksel analiz ve görüntüleme araçlarıyla doğrulayabilirsiniz. Edge, sonuçları ile birlikte sağlıklı bir tahmin için gerekli bütün istatistiksel,

jeoistatistiksel, doğrulama ve raporlama araçlarını sunar.

Edge'in güçlü görüntüleme araçları, tahmin

çalışmanızın sonuçlarını anlamanıza ve doğrulamanıza yardım eder. Kaynakların izini sürmek için blok modele yönelik raporları kolayca hazırlayabilirsiniz.

Dinamik iş akışı sayesinde tahminler, yeni sondaj verilerine ve jeolojik yorumlamalara göre süratle güncellenebilir.

Seequent Central da, kaynak tahmini çalışmaları için bir danışmanla veya üçüncü tarafla çalışmayı tercih eden maden firmaları için paha biçilmez bir araç olabilir. Seequent Central sayesinde iş birliği içinde çalışmak ve verilerinizi ve jeolojik modelinizi paylaşmak kolaylaşır.

Danışmanın, modelin doğru sürümüne sahip olduğundan emin olabilirsiniz. Danışman tarafından yapılan kaynak tahmini Central'a tekrar alındığında, proje zaman çizelgesine ait tüm aşamalar kayıt altına alınır; böylece proje gelişiminin tamamını görebilirsiniz.

(23)

1. Adım: Arazi

Julia Oliveira

Kıdemli Teknik Lider, Latin Amerika

6. Adım:

Verilerinizi yönetme

İş birliğine ve hızlı, dinamik bir karar verme sürecine yardımcı olacak şekilde...

NASIL:

 Yeni ve geçmiş verileri verimli bir şekilde nasıl birleştirirsiniz?

 İlgili tüm taraflarca kolayca erişilebilir olmasını nasıl sağlarsınız?

 Tüm dosya kaynak, tip ve formatlarını tek bir platform üstünden nasıl yönetebilirsiniz?

 Nasıl daha iyi bir iş birliği sağlar ve nasıl daha az hata yaparsınız?

 Geçmiş verilerinizi denetlenebilir ve takip edilebilir bir şekilde nasıl kaydedersiniz?

(24)

1. Adım: Arazi

ZORLUK

Verilerinizin daha çok işinize yaramasını sağlamak

Şirket büyüklüğü önemli olmaksızın, tüm arama projeleri için karar vericilere yönelik bir sunu hazırlanması gerekecektir. İyi veri yönetimi bu iş için oldukça önemlidir. İyi bir veri yönetimi olmadan, görsellerinizi oluşturacak yeni ve geçmiş verilerinizi verimli ve etkili bir şekilde bir araya getiremezsiniz.

Farklı kaynaklardan farklı formatlarda, biçimlerde ve boyutlarda gelen tüm bu verileri nasıl organize edebilirsiniz? Bütün bir edinim, tartışma başlatma ve karar verme süreci boyunca ilgili bütün taraflar için nasıl erişilebilir hale getirebilirsiniz? Geçmiş verilerinizi denetlenebilir, takip ve organize edilebilir şekilde nasıl saklayabilir ve bunu yaparken zamansal açıdan nasıl verimli olabilirsiniz? Paydaşlar için verimli olunmasını nasıl sağlar ve birlikte en iyi kararları nasıl

alabilirsiniz?

FAYDA

Karar verme sürecinizi hızlandırın

Veri, tüm şirketler için değerli bir niteliktir. Fakat maden firmaları için asıl önemli olan, sürecin her aşamasında hızlı ve dinamik bir karar verme yetisine sahip olmak ve karar vericilerine ikna edici sonuçlar sunabilmektir - ideal olarak da rekabette bir adım önde olarak.

Farklı coğrafyalara dağılmış çok disiplinli bir ekibe sahip olmak sadece işlerin daha karmaşık bir hale gelmesine neden olur. Ancak verileriniz iyi organize edilmişse (ve sadece iyi organize edilmiş olması halinde), tek bir gerçek kaynağı ile tüm bu farklı ekipleri, kaynakları ve verileri bir araya getirip tek bir oluşummuş gibi çalışmalarını sağlayabilir ve zaman ve paradan tasarruf ederken hızlı ve doğru kararlar alabilirsiniz.

.

ÖNERİMİZ

Sadece veri toplamayın; verilerinizi merkezileştirin

Yeni bir keşif yapmak için tüm teknik ve lojistik koşullara sahip olduğunuzu ve gelen sonuçların, başarılı

olduğunuzu gösterdiğini hayal edin. Öte yandan veri toplama teknolojisine yatırım yaptığınızı, fakat toplanan bu verileri tek bir merkezden yönetme teknolojisine yatırım yapmadığınızı düşünün. Bu durumda verilerinizi ekibinizle paylaşamazsınız. Doğru bilgiyi karmakarışık proje veri klasörlerinde bulmak en az 20 dakikanızı alır.

Jeofizik verilerinizi, uzmanına göndermeniz saatler sürer.

Karar verme sürecini desteklemek için teknoloji sağlamak, tüm projeler için sürecin önemli bir parçasıdır ve küçümsenemez. Ne kadar erken başlarsanız, yanlış görevler için o kadar az zaman harcar ve veri yönetimi sürecinde o kadar az hata yaparsınız ve elde ettiğiniz sonuçlar o kadar güvenilir olur.

Yer bilimleri verilerinizi iyi yönetilen tek bir platformda toplamanız halinde...

 Ekiplerinizin iş birliği içinde daha iyi bir şekilde çalışmalarına olanak verirsiniz.

 Verilerinizin tüm arama süreci boyunca daha kolay erişilebilir ve izlenebilir olmasını sağlarsınız.

 Üçüncü taraflarla yapılacak verimli paylaşımları daha basit bir hale getirirsiniz.

 Verilerinizi güvenle yedekler ve bu sayede iş açısından önemli olan bu verilerin kaybolma riskini azaltırsınız.

Central, zahmetli veri yönetimi görevlerinden ziyade, jeolog olarak ilgilenmemiz gereken görevlere odaklanmamıza ve en iyi yaptığımız işleri yapmamıza olanak verir.

–Bonnie Broman, Proje Jeoloğu

(25)

1. Adım: Arazi

ÇÖZÜMÜMÜZ

Seequent Central

Seequent Central veri yönetimi, paylaşım ve görselleştirme ihtiyaçlarınızı ele almanızı sağlayan bir teknolojidir. Size şu konularda yardım eder...

Yüksek potansiyele sahip bir projeye yönelik teorileri test etme

Uppe r Kobuk Maden Projesi, muazzam bir arama pot ansiyeline sahip bir projedir. Bir maden firması olan T rilogy Metals, model gelişimine yönelik iş birliğini i yileştirmek için Seequent Central model yönetim pl atformunu tanıttı. Bu proje, bölgeye yönelik planlar ile T rilogy'nin Perth'te bulunan South32 ile olan Ortak Girişimi i l erledikçe daha değerli bir hale gelecektir.

Proje Jeoloğu Bonnie Broman: "Central, zahmetli veri yöne timi görevlerinden ziyade, jeolog olarak ilgilenmemiz ge reken görevlere odaklanmamıza ve en iyi yaptığımız işleri yapmamıza olanak verir. Fakat muhtemelen en büyük de ğer, Central'ın, iş birliğinde sağladığı artış ve teorilere hapsolmadan onları test etme ve devam ettirme kabiliyetimizdir. UKMP dev bir potansiyele sahiptir.

S e equent Central'a sahip olmak, arama faaliyetlerinden en i yi şekilde yararlanmamızı ve birden fazla yatağı

ge liştirmemizi sağlayacaktır".

 Yeni bir model yayınlarken ekibinizle paylaşımda bulunma ve iletişim kurma veya herhangi bir değişiklik yapacağınız zaman bildirim kabiliyetinden yararlanma.

 Web görüntüleme özelliği ile modelinize ait görselleri üçüncü taraflarla paylaşma - üçüncü taraflar bu görüntüleme işlemini, Central yazılımına ihtiyaç duymaksızın basit bir web tarayıcı kullanarak gerçekleştirebilir.

 Modelleme çalışmasını iş birliği içinde yürütmek için projenin tamamını ekibinizle paylaşma.

 Veri odasında her tipten veriyi saklama.

 Yüklediğiniz ilk veriden sonuncuya kadar bir proje geçmişi oluşturma.

 Her veri yüklediğinizde tüm sürümlerin izlendiğinden ve yedeklendiğinden emin olma.

(26)