GGY 210 Kent Ekonomisi ve Yönetimi

GGY 210

Kent Ekonomisi ve Yönetimi

Prof. Dr. Ruşen KELEŞ

Takdim Planı

- Kent yönetiminde etik kuralların önemi

- Hukuk kurallarına ek olarak, kent yönetiminde çeşitli etik kodlarda yer alan yansızlık, saydamlık, mesleki sorumluluk gibi kavramların ve meslek kuruluşlarıyla uluslararası

kuruluşların etik davranış belgelerinin kuralları.

- Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulmasına İlişkin 5176 sayılı yasanın (2004) kurallarını kent yönetimi açısından

değerlendirilmesi.

Giriş

• Kamu yönetiminde kurallar, yasalar ve belirli genel politikalar uygulanırken aynı zamanda halkın (kamunun) yararı gözetilir. Amaç, belirli kuralları

uygularken kamu yararının korunması ve halka karşı sorumluluk taşıyan demokratik bir idarede bulunulmasıdır.

• Halkın yoğun olarak yaşadığı kentler, sürekli toplumsal gelişme içinde bulunan ve toplumun yerleşme, barınma, gidiş geliş, çalışma, dinlenme, eğlenme gibi gereksinimlerinin karşılığında, pek az insanın tarımsal

uğraşılarda bulunduğu, köylere bakarak nüfus yönünden daha yoğun olan

ve küçük komşuluk birimlerinden oluşan yerleşme birimleridir.

• Kentler, insanoğlunun yeryüzündeki en görkemli eserleridir.

Kentler aynı zamanda, tarihi kültürel mirasları ve bellekleri ile medeniyetin izlerinin en iyi sürdürülebildiği yerlerdir.

• Kentler sürekli değişim içinde etkilenen ve etkileyen alanlardır.

• Kentler yaşayan sistemlerdir ve toplumların sosyo-kültürel,

ekonomik, teknolojik düzeylerini ve sahip oldukları birikimleri en

doğru şekilde yansıtan sosyal ve fiziki zeminlerdir.

Kentlerin gerek fizik-mekân gerekse sosyo-ekonomik olarak gelişmesi ve nüfus ile paralel gelişen toplumsal ihtiyaçların çeşitlenerek artması kamu yönetiminin en önemli bölümünü oluşturan kent yönetimlerinin önem kazanmasına yol açmıştır.

Özellikle, büyük kentlerde halkın yönetime katılma isteği,

yaşadıkları çevre ile ilgili sorunları paylaşma çabaları ve siyasal

bilincin yükselmesi ile kent yönetimleri ilgi odağı olmuştur.

• En önemli unsuru insan olan kent yönetiminin de etik kavramıyla birlikte anılması fazla şaşırtıcı olmayacaktır.

• Kent yönetiminde etik, görevlilerin karar alırken ve kamu hizmetlerini yürütürken uymaları gereken tarafsızlık,

dürüstlük, adalet, saydamlık ve hesap verebilirlik gibi bir

takım ahlaki değerler ve ilkeler bütününe denmektedir.

Etik ilkeler (ahlaki değerler ve ilkeler) şu şekilde sıralanmaktadır:

• Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci

• Halka hizmet bilinci

• Amaç ve misyona bağlılık

• Dürüstlük ve tarafsızlık

• Saygınlık ve güven

• Nezaket ve saygı

• Yetkili makamlara bildirim

• Çıkar çatışmasından kaçınma

• Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması

• Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı

• Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı

• Savurganlıktan kaçınma

• Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan

• Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık

• Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu

• Eski kamu görevlileriyle imtiyazsız ilişkiler

• Mal bildiriminde bulunma

• Ayırımcılık yapmama

• Yasalara uyma

Etik, iyi yönetimin temeli olarak kabul edilmektedir. Bu anlayışla, 2004 yılında 5176 sayılı “Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” kabul edilmiştir.

Bu kanunun amacı, “kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkeleri belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere Kamu

Görevlileri Etik Kurulunun kuruluş, görev ve çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi” olmuştur.

Kanun, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında dolayısıyla kent yönetimi

bünyesinde çalışan; yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul

başkan ve üyeler dâhil tüm personeli kapsamaktadır.

- “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

- İlgili yönetmeliğin 29. Maddesi gereğince kurum ve kuruluşlarda etik kültürünü yerleştirmek ve geliştirmek, personelin etik davranış ilkeleri konusunda karşılaştıkları sorunlarla ilgili olarak tavsiyelerde ve

yönlendirmelerde bulunmak ve etik uygulamaları değerlendirmek üzere, yerel yönetimler bünyesinde “etik kurulları” kurulmuştur.

- Bu yolla yönetici ve personelin etik ilkeler çerçevesinde kent

yönetimine katılmaları sağlanmaya ve teşvik edilmeye çalışılmaktadır.

Sonuç olarak, etik kuralların kent yönetiminde vücut bulması olarak nitelendirilecek olan kent yönetimini icra eden

yöneticilerin kanuni ve vicdani hesap verebilirlik ölçüsü önemli bir gösterge olacaktır.

Kent yönetimlerine aday olanların birey veya öncelikli grupların(siyasi parti, etnik, dini, ticari cemiyetlerin)

menfaatlerinin değil kentlilerin tercih ve beklentilerini etik ilkeler doğrultusunda karşılamak niyetine sahip olması

gerekmektedir.