Dr. Öğr. Üyesi Gülcan TAŞKIRAN ESKİCİ
İŞE ALMA GÖRÜŞMELERİ
Dersin Hedefleri
• İşgören seçim sürecini bilme
• İşe alma görüşmesini bilme
• İşe alma görüşmelerinde dikkat edilecekleri bilme
İçerik Planı
• İşgören seçim süreci
• İşe alma görüşmesi
• İşe alma görüşmelerinde dikkat edilecekler
KADROLAMA
b-İş gören Seçim Süreci
İşe alma kararı (ve iş önerisinde bulunma/teklif yapma) Sağlık muayenesi ve diğer işlemler
Adayın özgeçmişinin ve referanslarının incelenmesi İşe alma görüşmesi
Sınav/test uygulaması Başvuru formu doldurtma
Başvuruların kabulü - ilk (ön) görüşme
• Kurumlar genellikle, adayların iş için doğrudan başvuru yapmalarını ister. Başvurularının kabulünden sonra adaylarla, İK yetkilisi ile ön görüşme yapılır.
• Bu görüşmede, ayrıntılara inilmeden sadece temel özelliklerin ve kişisel bilgilerin tanımlanması amaçlanır.
• Ön görüşmede adayların boş kadrolara kabul edilme olasılığına sahip oldukları anlaşıldığında, kendilerine doldurmaları için bir başvuru formu verilmektedir.
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.1) Başvuruların Kabulü-Ön görüşme
• Başvuru formu, kurumun adayla ilgili bilmek istediği bilgileri içermektedir.
• Başvuru formu, personel seçme sürecinde ilk eleme olanağı sağlayarak, daha sonraki derinlemesine ölçme işlemlerini kolaylaştırarak zamandan tasarruf ve ekonomi sağlar.
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.2) Başvuru Formu Doldurma
Başvuru formunda;
• Kişisel bilgiler (isim, soy isim, doğum tarihi, iletişim bilgileri vb.),
• Eğitim durumuna ilişkin bilgiler,
• Sahip olduğu sertifikalar, katıldığı kurslar,
• Bildiği yabancı diller (hangi dili bildiği ve bilme düzeyi),
• İş deneyimleri,
• Referansları,
• Sağlık durumu (kronik rahatsızlıkları, kan grubu gibi) bilgiler,
• Kullandığı araç gereçler (bilgisayar programları ve bilme düzeyleri) vb. yer alır.
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.1) Başvuru Formu Doldurma
Başvuru formlarında ayrımcılık ya da özel yaşama müdahale olarak
değerlendirilebilecek yaş, cinsiyet, doğum yeri, medeni durum ve eşe ilişkin bilgiler gibi subjektif bilgilerin sorulmaması gerekir.
İş Kanunu (5.m)- işveren, işe alma sürecinin hiç bir aşamasında “…dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri nedenlere dayalı…” ve özellikle
belirtildiği gibi, “cinsiyet ve gebelik nedeniyle” ayrım yapamaz.
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.1) Başvuru Formu Doldurma
• Başvurulara ilişkin ön değerlendirmenin amacı, başvuruları
değerlendirecek olan kişi/kurulun zaman kaybını önlemek ile gelişi güzel yapılan başvuruların ve iş başvurusu için duyurulan temel özellikleri
taşımayan formların ilk aşamada elenmesini sağlamaktır.
• Ön değerlendirmede elenen adaylara, konunun duyurulmasına ve elenenlere verilen bu yanıtın onur kırıcı olmamasına dikkat etmek gerekmektedir.
• Bu aşamanın sonunda başvurusu elenmeyen adaylar ise iş görüşmesine çağrılmaktadır.
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.1) Başvuru Formu Doldurma
Adaylara bireysel özelliklerini ölçmek için çeşitli testler uygulanmaktadır.
• Yapıldığı malzemeye göre (kağıt-kalem testleri, aletli testler),
• Uygulama amacına göre (tahmin testleri, tanı testleri),
• Uygulama biçimine göre (bireysel testler, grup testleri),
• Değerlendirme biçimine göre (nesnel/objektif testler, öznel/ subjektif testler),
• Bireysel özelliklere göre (zeka, yetenek, ilgi, kişilik testleri),
• Sözel olup olmamasına göre,
• Psikometrik ve projektif testler (Psikolojik testler, başarı testleri (ör: KPSS gibi) ve bedensel testler (bedensel yetkinlik, sağlık kontrolü)
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.2) Sınav/Test Uygulama
Planlı Görüşme
Yarı planlı Görüşme Baskıcı Görüşme
Grup Görüşmesi
Kurul/Komisyon Görüşmesi
Sorun Çözme Görüşmesi Sıralı Görüşme
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ
b.3) İşe Alma Görüşmesi
Görüşmeci (ler)
Görüşülen Aday(lar)
b-İŞGÖREN SEÇİM SÜRECİ b.3) İşe Alma Görüşmesi
GÖRÜŞMECİLER KİMLERDEN OLUŞUR
İK yönetici ve uzmanları
İşe alınacak birimin yöneticisi
Diğer yöneticiler
• Giyim ve görünümünüze önem verin (abartısız, temiz ve sade bir kıyafet),
• Özgeçmişinizin ve referans mektuplarınızı yanınızda bulundurun,
• Görüşmeye belirtilen saatten en geç 10 dakika önce gidin,
• Görüşmeyi beklerken rahat olun, varsa işletmenin broşürlerini ve kitapçıklarını inceleyin,
• Görüşme odasına girdiğinizde, olumlu bir
başlangıç için görüşmeyi yapanların elini uygun biçimde sıkın ve abartılı olmayacak biçimde
gülümseyin, kendinizi sizi karşılayan kişiye tanıtın
Görüşme Sürecinde Adayın Dikkat Etmesi Gerekenler-1
• Odaya çok fazla eşya ile girmeyin,
• Oturulacak yer gösterilmeden oturmayın,
• Görüşme süresince saate bakmayın,
• Görüşme süresince söz ve davranışlarla görüşmeciye dürüst, güvenilir, istikrarlı ve sorumluluk sahibi bir birey olduğunuz görüntüsünü
vermeye çalışın, sorulan sorunun yanıtını bilmiyorsanız “bilmiyorum”
demekten çekinmeyin,
• Soruları yanıtlarken olumlu yönlerinizi dile getirin, gerektiğinde diplomatik yanıtlar verilmesi gerektiğini unutmayın,
• Soruya yanıt vermeden önce iyice düşünün, yavaş ve açık bir şekilde konuşun, kesin ve net yanıtlar verin
Görüşme Sürecinde Adayın Dikkat Etmesi Gerekenler-2
• Argo ifadeler kullanmayın, ilgili olun ve beden dilinizi iyi kullanın,
• Görüşme yapan kişiye ya da kişilere soru soracağınızda doğru zamanda ve uygun şekilde sorunuzu yöneltin,
• Devamlı göz teması sağlayın, kendini beğenmiş davranışlar sergilemeyin ve görüşmecinin sözünü kesmeyin,
• İş için istekli görünün, fırsat/şans tanınırsa başarılı olacağınız konusunda kendinize çok güvendiğinizi belirtin, kendinizden emin olun.
• Görüşme bitiminde adaya söz verildiğinde, iş ve örgüt hakkında bilgi
toplamaya yönelik sorular sorun, burada maaş ve ücret konusunu sormayın (bu konu, kesin karar verildiğinde yapılacak görüşmede konuşulmalıdır)
Görüşme Sürecinde Adayın Dikkat Etmesi Gerekenler-3
• Kariyeriniz ile ilgili bilgi saklamaktan ve yanıltıcı bilgi vermekten kaçının,
• Kabul edilmediğiniz işletmeler hakkında haksız suçlama/itham ve sözde
bulunmayın,
• Heyecanlanmayın ve heyecanın görüşmenin düşmanı olduğunu unutmayın,
• Görüşme bittiğinde görüşmeciyle el sıkışarak teşekkür ederek salondan ayrılın.
Görüşme Sürecinde Adayın Dikkat Etmesi Gerekenler-4
Görüşme Sürecinde Görüşmecinin Yaptığı Yanlışlıklar-1
• Hale etkisi: Adayın bir özelliği veya bir becerisini dikkate alarak bu kişiyi genelde başarılı olarak olumlu şekilde değerlendirmesi
• Horn etkisi: Adayın bir özelliği veya bir becerisine bakarak genelde olumsuz olarak değerlendirmesi
• Zıtlık yanlışlığı: En uygun aday yerine en başarılı aday seçme eğilimi.
• Karşılaştırma yanlışlığı: Değerlendiricinin, adayı zihninde var olan birisi veya kendisini ölçüt alarak değerlendirmesi.
• Önyargı: Adayın cinsiyeti, mezun olduğu eğitim kurumu, çalışmış olduğu belli kurumlar, giyimi-kuşamı gibi özelliklere göre kendi çerçevesinde değerlendirmesi
• Abartma/yumuşatma yanlışlığı: Değerlendiricinin uç değerleri seçme/uç değerlerden kaçınma eğilimi göstermesi.
• Olumsuz yönlere önem verme yanlışlığı: Adayların olumlu yönlerinden çok olumsuz özelliklerinden etkilenmeleri sonucu görüşlerinin olumludan
olumsuza dönüşmesi.
• Benzerlik etkisi: Değerlendiricinin çeşitli açılardan kendisine benzeyen adayları seçme eğilimi göstermesi.
• İşe alma baskısı: Boş ve doldurulması gereken işlerin çok ve seçim işinin acil olduğu durumlarda, görüşmecinin adayları daha olumlu değerleme eğilimi.
• Erken karar verme: Aday hakkındaki kararların görüşmenin ilk 1-2 dk içinde verme eğilimi.
Görüşme Sürecinde Görüşmecinin Yaptığı Yanlışlıklar-2
Kaynaklar
• Polat, Ş. (2014). Hemşire Bulma ve Seçme, içinde, Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi, (Eds, Ü. Tatar Baykal, E. Ercan Türkmen), İstanbul, Akademi Basım.
• Uğur, E. (2014). Hemşirelerin Eğitimi ve Geliştirilmesi, içinde, Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi, (Eds, Ü. Tatar Baykal, E. Ercan Türkmen), İstanbul, Akademi Basım.
• Küçüközarslan, M. (2014). Ücret Yönetimi, içinde, Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi, (Eds, Ü. Tatar Baykal, E. Ercan Türkmen), İstanbul, Akademi Basım.
• Harmancı Seren, A.K. (2014). İşçi-İşveren İlişkileri, içinde, Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi, (Eds, Ü. Tatar Baykal, E. Ercan Türkmen),
İstanbul, Akademi Basım.
