HEMŞİRELİK
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
DR. ÖĞR. ÜYESİ OYA SEVCAN ORAK
I. YARATICI DRAMA
II. PSİKODRAMA
III. SOSYODRAMA
İÇİNDEKİLER
YARATICI DRAMA NEDİR?
Yaratıcı drama kavramı; çocuğun ve ergenin öğrenme yaşantısında onların duyuşsal yaşantılarını, düşlem gücünü,
imgesel düşünmeyi aktif hale getirmede ve öğrenme
süreçlerine etkince katılmasında etkilidir ( Adıgüzel, 2006).
Yaratıcı drama, nerede uygulanırsa uygulansın bir öğrenme yöntemi, kendini ifade etmede bir araç ya da bir sanat biçimi olarak kabul edilebilir. Drama süreçlerinde bir öğrenme, etkileşim sağlama ve sosyalleşme ile birlikte, güven kendine saygıyı geliştirir
( Yeğen, 2003).
YARATICI DRAMANIN AŞAMALARI
1. ISINMA ; Çeşitli yöntemlerle beş duyuyu kullanma, gözlem yetisinin
geliştiği, bedensel ve dokunsal alıştırmaların yapıldığı, tanışma, etkileşim kurma, güven ve uyum özelliklerini katılımcıya kazandıran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiriciliğinde yapılan çalışmadır.
2. OYNAMA ; Belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun kurma ve geliştirme çalışmalarından oluşur. Yaratıcılık bu aşamada oldukça önemlidir.
3. DOĞAÇLAMA ; Saptanan bir tema üzerinden yola çıkılarak, bir hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır. Bireyselliğin ve yaratıcılığın ön plana çıktığı
çalışmalardır.
4. OLUŞUMLAR ; Sürecin nasıl gelişceğini ve nereye varacağı önceden
belirsizdir. Süreç, önceden belirlenmiş bir noktadan başlar (Adıgüzel, 1994).
PSİKODRAMA
Psikodrama, genellikle gruplarda uygulanan tedavi edici rol
yapma yöntemi olarak kullanılmaktadır; insanların problemlerini
konuşmaya ek olarak davranışa dökerek çözmek için yardım
aldıkları bir grup psikoterapi yöntemidir (Alıcı, 2008).
Psikodrama, grup üyelerinin yaşantılarında var olan sorunları sahnelemeyi, bunlara
alternatif çözümler üreterek içgörü ve farkındalığı artırmayı hedefleyen bir uygulamadır. Sözel tedavi yöntemleri ile
eylem yöntemlerini birleştiren, terapi ve kişisel gelişim amaçlı bir grup çalışmasıdır.
Psikodramanın bir diğer önemli özelliği ise
spontanlıktır (Özbek ve Leutz, 2003).
PSİKODRAMANIN TEMEL ÖĞELERİ
Protagonist: Psikodramatik oyunun kahramanı, başoyuncusudur. Gruba katılan danışan veya üyelerden biridir ve kendi yaşamanı ortaya koyduğu zaman protagonisttir.
Antagonist: Protagonistin oyunundaki en önemli kişi, genellikle eşi veya çatışma halindeki kişidir.
Yardımcı Ben: Psikodrama yöneticisi ve protagonistin yanında rol alan kişidir. Protagonistin yaşamındaki bir kişiyi ya da protagonistin bir
yönünü canlandırır.
Üyeler/ izleyici: Psikodramaya katılan diğer kişilerdir, gerektiğinde aktif katılımda bulunur.
Yönetici: Psikodrama yöntem ve tekniklerini kullanarak protagonistin probleminin incelemesine yardımcı olan uzman kişidir.
Koterapist (Yardımcı terapist): Yardımcı yöneticidir, grup sırasında lidere yardım eder.
Sahne: Psikodrama oturumlarının gerçekleşletirildiği ortamdır (Altınay,
PSİKODRAMANIN İŞLEVLERİ
Duygusal boşalım sağlama (katarsis) ve içgörü kazanma: içgörü kişinin belli bir davranışının nedeni hakkında bilgi sahibi
olmasıdır ve duygusal boşalımdan sonra gerçekleşebilir.
Bireyler davranışlarının daha nesnel bir bakış açısıyla görebilir; başkalarıyla ilişkilerinde neyi niçin yaptıklarını anlayabilir; şimdiki davranış örüntülerinin erken çocukluk yaşantılarındaki köklerini ve yaşadıkları süreci anlayabilirler
(Karabekir N., 2004; Eracar B., 2006).
SOSYODRAMA
İnsan ilişkilerindeki sorunların nedenlerini
belirleyerek, sorunların çözümünde uygulamaya
dayalı bir yaklaşım sağlamaya odaklanan ve bir grup
öğrenme süreci olarak tasarlanan bu yöntem, insan
odaklı bir drama lideri eşliğinde bir araya gelip,
ortak sorunları paylaşan insanların, belirledikleri
sorun etrafında düşüncelerini ve duygularını ortaya
çıkarıp alternatif çözüm önerileri geliştirmelerine
olanak tanır (Moreno, 1943:331; Moreno, 1978:87-
88; Kellermann, 2007:17).
SOSYODRAMA TEKNİĞİ
Sosyodrama tekniği, kolektif konuları veya olayları inceleyerek, insan ilişkilerinde yaşanan sorunların çözümüne yönelik uygulanan bir yöntemdir. “Ezilenlerin Tiyatrosu”
olarak da adlandırılan sosyodrama tekniği ile yoksulluk,
yalnızlık, ırkçılık, cinsiyetçilik, politik baskı, yaşlılık gibi
konuları inceleyip umut, motivasyon ve öz farkındalık
oluşturma amaçlanır (McLennan ve Smith, 2007:47).
Sosyodrama; ırk, cinsiyet, siyasi düşünce ve din gibi çok
hassas konularda yaşanan sorunların belirlenip çözüme
kavuşturulmasında çok etkili bir tekniktir (Grioce ve
Chambliss, 2001:3).
KAYNAKLAR
•
Adıgüzel, Ö. (1994). Eğitimde yeni bir yöntem ve disiplin: Yaratıcı drama. Ö. Adıgüzel, (Ed.), Yaratıcı drama içinde (158-179). Ankara: Naturel Yayıncılık.•
Alıcı Ulupınar S. (2008). Psikodrama I: Geçmişten Geleceğe, Rüyadan Gerçeğe.Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2008; 5 (2): 5-8.
•
Altınay D. Psikodrama Grup Psikoterapisi el kitabı. İstanbul: Sistem Yayıncılık; 2000.•
Aytemiz Seymen, O.; Bolat, T.; Bolat, İ.O. & Kinter, O. (2018). “Çok Uluslu İşletmelerde Kültürel Uyumun Sağlanmasında Sosyodrama Tekniğinin Kullanılması”, International Social Sciences Studies Journal, 4(25): 5259-5268.•
Eracar Baflar N. Psikodrama ve kuramsal temelleri.http://www.turkiye.net/konuk/nevin7.htm.
•
Grieco, M. & Chambliss, C. (2001). “Educational Methods for Addressing Diversity Issues:The Use of Sociodramatic Techniques”, Sociodrama and Diversity, 1-22.
•
Karabekir N Grup psikoterapisi ve psikodramada terapötik faktörler. Psikodramada seçme•
Kellermann, P. F. (2007). Sociodrama and Collective Trauma, Jessica Kingsley Publishers, London.•
McLennan, D. P. & Smith, K. (2007). “Promoting Positive Behaviours Using Sociodrama”, Journal of Teaching and Learning, 2(4):47-55.•
Moreno, J. L. (1943). “Sociometry and the Cultural Order”, Sociometry, 6(3):299-344.•
Moreno, J. L. (1978). Who Shall Survive Foundations of Sociometry, Group Psychotherapy and SocioDrama, Beacon House, Beacon.•
Özbek A, Leutz G. Psikodrama grup psikoterapisinde sahnesel etkileflim. Ankara:Abdülkadir Özbek Psikodrama Enstitüsü Yayınları; No:1, 2003.
