26 Ağustos 1997 - Sayı : 23092 RESMİ G A Z E T E Sayfa : 27
Tebliğler
Sağlık Bakanlığından :
(Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü İlk Yardım ve Acil Hizmetler Daire Başkanlığı)
Tebliğ No: 1
1- Türk Standartları Enstitüsü tarafından hazırlanan ve aşağıda belirtilen standart, R e s m i G a z e t e d e yayımı tarihinden itibaren belirtilen süre içinde mecburi olarak uygulanacaktır.
2- B u standarda ait hükümler 132, 2881 ve 3205 sayılı Kanunlara göre Bakanlığımızca uygulanacaktır.
T S N O S T A N D A R D I N ADI MECBURİ U Y G U L A M A Y A GİRİŞ SÜRESİ
T S 4 0 1 9 ilk Yardım Çantası- 3 A y G e n e l Amaçlı
UDK 3006.50 T Ü R K STANDARDI T S 4019/Şubat 1991
İLK YARDIM ÇANTASI - GENEL AMAÇLI
0 - KONU, TARİF, KAPSAM 0.1 - KONU
Bu Standard, nakil araçlarında, umuma açık mahallerde, ticarethanelerde, beş ve daha fazla çalışan bulunan işyerlerinde altı ve daha fazla hane halkının meskun olduğu iskanlarda bulundurulacak ilk yardım çantasının tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz şekline dairdir.
0.2 - TARİF
0.2.1 - İlk Yardım Çantası
ilk yardım çantası, tabii afetler, kaza ve/veya acil rahatsızlık sonucu sağlığı bozulan kişi yada kişilere, en yakın sağlık kuruluşuna ulaşıncaya kadar, yapılacak tıbbi ilk yardım için gerekli en az malzemeyi ihtiva eden çanta veya kutudur.
0.3 - KAPSAM
Bu standard, motorlu nakil araçlarında, umuma açık-mahallerde, ticarethanelerde beş ve daha fazla çalışanı bulunan iş yerlerinde altı ve daha fazla hane halkının meskun olduğu iskanlarda bulundurulacak ilkyardım çantalarını kapsar.
NOT - Bu standard metninde bundan sonra "İlk Yardım Çantası - Genel Amaçlı" yerine "İlk Yardım Çantası"
ifadesi kullanılmıştır.
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 27
Sayfa : 28 RESMİ G A Z E T E 26 Ağustos 1997 - Sayı: 23092
1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA 1.1.1 - Sınıflar
İlk yardım çantası bir sınıftır.
1.2 - ÖZELLİKLER 1.2.1 - Malzeme
İlk yardım çantası, muhtevasına, taşıyana zarar vermeyecek, kolay taşınabilen, yerleştirilebilen, açılıp kapanabilen tercihen tekstil mamulü, deri mamulü, plastik mamulü, ahşap veya bunların çeşitli bileşim ve kombinasyonu olan malzemelerden yapılabilir.
1.2.1.1 - Plastik Kaplı Kumaş
İlk yardım çantasında kullanılan plastik kaplı kumaş; Madde 2.2.Ve göre muayene edildiğinde kolay temizlenebilir özellikte ve Madde 2.3.1'de verilen deney uygulandığında atkı yönünde en az 176,5 N (18 kgf) çözgü yönünde en az 196,2 N (20 kgf) çekmeye dayanıklı, metrekare ağırlığı en az 680 g olmalıdır.
1.2.1.2 - Plastik
ilk yardım çantasında kullanılan plastik malzeme Madde 2.3.2, Madde 2.3.3 ve Madde 2.3.4'de verilen deneylere tabi tutulduğunda, çatlama, pullanma, kırılma ve herhangi bir çözünme belirtisi görülmemelidir.
1.2.1.3 - İplik ve Dikişler
Plastik kaplanmış kumaşdan yapılmış ilk yardım çantasında dikişler için TS 5692'ye göre tayin edilen en az 1,5 kg kopma dayanımında poliester iplik kullanılmalıdır.
1.2.2 - Görünüş
1.2.2.1 - ilk yardım çantasının yüzeylerinde kırık, çatlak ve kullanıcıya zarar verebilecek keskin kenar, çapak vb. kusurlar bulunmamalıdır.
1.2.2.2 - ilk yardım çantasının en az bir yüzünde, yüksekliği 20 mm'den az olmayan büyük harflerle "ilk Yardım çantası" ibaresi bulunmalıdır.
1.2.3 - Muhteva
ilk yardım çantasında en az aşağıdaki malzemeler, tercihen TSE markalı olarak bulunmalıdır. Bu malzeme çanta içine oynamayacak şekilde yerleştirilmeli fakat bu yerleştirmede malzemeler birbirinin alınmasına engel olmamalıdır, ilk yardım çantası hiçbir (armasötik müstahzar ihtiva etmemelidir.
- Suni solunum maskesi, ağızdan ağıza suni solunum yapmaya uygun, - Havayolu, (airway) TS 66021)'ye uygun,
- Turnike, en az 50. cm uzunluğunda, tekstil veya kauçuk malzemeden yapılmış, - Gaz kompres 5x10 cm ebadında en az 5 adet TS 6106'ya uygun,
- Elastik bandaj, orta veya çok gerilmeli 6 cm eninde 1 adet TS 5098'e uygun, - Sargı bezi, 5 adet 10x350, 3 adet 5x350 ebatlarında, TS 4260'a uygun, - Flaster, en az 25 mm eninde 2,5 m uzunluğunda, TS 3957'ye uygun,
- Plastik örtü, bir yüzü turuncu renkli ve ışık yansıtıcı özelliğe sahip bir kısmı olan 200x250 cm boyutlarında,
- Makas, paslanmaz çelik,
- Çengelli iğne, en az 5 cm'lik, 10 adet, - Tıbbi üçgen sargı, 1 adet, TS 6076'a uygun, - Yara bandı, 10 adel, TS 3957'e uygun,
- Not defteri, en az 5x10cm ebadında, 10 yapraklı, - Kurşun kalem,
- Cerrahi eldiven (bir çift),
1)Bu standard metninde atıf yapılan Türk Standardlannın numaraları metnin sonunda verilmiştir.
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa . 28
26 Ağustos 1997 - Sayı: 23092 RESMİ GAZETE Sayfa: 29
- ilk yardım kitabı, Sağlık Bakanlığı Uluslararası Kaza ve Trafik Tıbbi Birliği. Kızılay ve Kızılhaç tarafındankabul edilmiş, - Muhteva listesi.
1.2.4-Yapılış
1.2.4.1 - Plastik kaplanmış kumaştan yapılmış olan çantalarda açık kenarlar bastırılmış veya biyeli olmalıdır. Dikişler devamlı, düzgün ve bitimlerde geriye doğru 2 cm dönmüş ve bitimde bağlanmış olmalıdır.
1.2.4.2 - Madde 1.2.2.2'de verilen malzemelerin herbirine diğer malzemelerin yerleştirilmesini bozmadan rahatça ulaşılabilmelidir.
1.2.4.3 - İlk yardım çantası, ihtiva ettiği malzemeyi nem ve kirlenmeden koruyacak yapıda olmalıdır.
1.2.4.4 - İlk yardım çantası kendiliğinden açılmayacak bir kapatma mekanizmasına sahip olmalıdır.
1.2.5 - Malzemenin Sterilliği
Madde 2.3.5'de verilen deney uygulandığında steril olduğu bildirilen malzeme steril bulunmalıdır.
1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR
Boyut ve toleranslar serbest bırakılmıştır. Ancak ilk yardım çantaları önceden bildirilen boyutlara uygun olmalıdır.
1.4 - ÖZELLİK, MUAYENE VE DENEY MADDE NUMARALARI
Bu standardda verilen özelliklerin muayene ve deney madde numaraları,Çizetge-1'de verilmiştir.
ÇİZELGE 1 - Özellikler, Muayene ve Deney Madde Numaraları
Sıra No Özellik Madde No Muayene ve Deney
Madde No
1 1.2.1.1 2.2.1,2.3.1
2 1.2.1.2 2.2.1, 2.3.2, 2.3.3, 2.3.4
3 1.2.2 2.2.1
4 1.2.3 2.2.1
5 1.2.4 2.2.1
6 1.2.5 2.3.5
7 1.3 2.2.2
8 3.1 2.2.1
9 3.2 2.2.1
2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER 2.1 - NUMUNE ALMA
2.1.1 - Tarifler
Parti:Muayeneye sunulan aynı imalatçıya ait aynı şekil ve aynı tip çantalar bir parti sayılır.
NOT - 8 adetten daha az sayıdaki ilk yardım çantası parti sayılmaz.
Parti büyüklüğü (N): Partide bulunan toplam ambalaj ve/veya toplam ilk yardım çantası sayısıdır.
Numune sayısı (n): Numune olarak alınacak ambalaj ve/veya ilk yardım çantası sayısıdır.
2.1.2 - İşlem
İlk yardım çantası muayeneye, tek tek ambalajlı olarak sunulduğu takdirde Madde 2.1.2.1 uygulanmalıdır.
- İlk yardım çantaları muayeneye, kademeli ( diş ambalaj, iç ambalaj gibi) ambalajlar içinde sunulmuşsa, Madde 2.1.2.1 her ambalaj kademesi için uygulanır ve daha sonra en küçük ambalaj biriminden Madde 2.1 2.2'ye göre numune alınır.
2.1.2.1 - Numune Alınacak Ambalajların Ayrılması
Partide bulunan toplam ambalaj sayısı, parti büyüklüğü (N) kabul edilerek Çizelge-2'de karşılık gelen numune sayısı (n) kadar ambalaj numune olarak alınmalıdır. Numune olarak alınacak ambalajlar, toplam ambalajlar içerisinden TS 2756'ya göre rasgele ayrılmalıdır. Bu mümkün olmadığı takdirde aşağıda verilen metod uygulanmalıdır.
Yürütme ve İdare Bölümü S ayfa . 29
Sayfa: 30 RESMİ GAZETE 26 Ağustos 1997 - Sayı: 23092
- Toplam ambalaj sayısı (N), numune alınacak ambalaj sayısına (n) bölünerek, kaçıncı ambalajların numune olarak ayrılacağı (r) bulunur.
Toplam ambalaj sayısı (N) e =
Numune alınacak ambalaj sayısı (n)
- Toplam ambalajlar 1'den itibaren 1,2,3 .... N şeklinde numaralanır. Herhangi bir ambalajdan başlanarak V kadar sayılır ve V inci ambalaj numune olarak ayrılır. Sayma ve ayırma işlemine numune sayısı (n)'na ulaşılıncaya kadar devam edilir.
2.1.2.2 - Numunelerin Ayrılması
Bu defa muayene sunulan toplam ilk yardım çantası sayısı, parti büyüklüğü (N) olarak kabul edilerek Çizelge-2'de karşılık gelen numune sayısı (n) kadar ilk yardım çantası numune olarak alınmalıdır. Numune olarak alınacak ilk yardım çantası sayısı Madde 2.1.2.1'de hesaplanan numune alınacak ambalaj sayısına bölünerek, her numune ambalajdan kaç adet ilk yardım çantasının numune olarak alınacağı bulunur ve bunlar, numune olarak ayrılan ambalajlardan hesaplanan sayıda rasgele alınır.
NOT - Hesaplamalar sırasında elde edilen sonuçlar tam sayı değilse usulüne uygun olarak bir üst tam sayıya tamamlanır.
ÇİZELGE 2 - Parti Büyüklüğü, Numune Sayısı ve Kabul Edilebilir Kusurlu Sayısı Parti Büyüklüğü
(N)
Numune Sayısı (n)
Kabul Edilebilir Kurulu Sayısı Parti Büyüklüğü
(N)
Numune Sayısı
(n) Tehlikeli Önemli Önemsiz
8-15 2 0 0 0
16-25 3 0 0 0
26-50 5 0 0 1
51-90 8 0 1 2
91-150 11 0 2 3
151-280 13 0 3 4
281-500 15 0 4 5
501 ve daha çok 18 0 5 7
ÇİZELGE 3 - Kusur Sınıflaması
Kusurlar Tehlikeli Önemli Önemsiz
1- Plastik kaplanmış kumaş malzemenin uygunsuzluğu X
2- Plastik malzeme uygunsuzluğu X
3- Dikişlerin ve ipliklerinin uygun olmaması X
4- Görünüş kusuru bulunması X
5- Yapılış kusuru bulunması X
6- Steril malzemenin steril olmaması X
7- Muhtevanın eksik olması X
8- Muhtevanın bu standarda uygun olmaması X
9- Boyutların uygun olmaması X
10-Ambalaj uygunsuzluğu X
11-işaretleme uygunsuzluğu X
2.2 - MUAYENELER 2.2.1 - Gözle Muayene
Madde 2. Ve göre alınan numunelerin Madde 1.2.2, Madde 1.2.3 ve Madde 1.2.4"de istenilen özelliklerde olup olmadığı ve Madde 3.1 ve Madde 3.2'deki hususların bulunup bulunmadığına bakılır.
2.2.2 - Boyut Muayenesi
Madde 2.1'e göre alınan numunelerin üzerinde önceden belirtilen boyut ve toleranslara göre ölçüm yapılır, sonucun Madde 1.3'e uygun olup olmadığına bakılır.
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 30
26 Ağustos 1997 - Sayı : 23092 RESMİ GAZETE Sayfa : 31
2.3 - DENEYLER
2.3.1 - Kapma Dayanımı ve Ağırlık Tayini
Madde 2.Ve göre alınan numunelere TS 2008'e göre kopma mukavemeti ve TS 25Ve göre metre kare ağırlığı tayin edilir ve sonucun Madde 1.2.1. Ve uygun olup olmadığına bakılır.
NOT - Bu deneyler sadece plastik kaplanmış kumaştan yapılmış ilk yardım çantalarına uygulanır.
2.3.2 - Sıcaklık Dayanımı
Madde 2.1'e göre alınan numunelerin yarısı boş olarak önce -2S°C'de 6 saat, daha sonra +80°C'de 6 saat tutulur, oda sıcaklığına gelene kadar soğutulur ve sonucun Madde 1.2.1.2'ye uygun olup olmadığına bakılır.
2.3.3 - Darbeye Dayanım
Madde 2.3.2'de verilen deneye alınan numunelerin herbirinin içine 1,5 kg polietilen granül konur ve 1 m yükseklikten sert bir zemin üzerine düşürülür ve sonucun Madde 1.2.1,2'ye uygun olup olmadığına bakılır.
2.3.4 - Çözünmeye Dayanım
Madde 2.2.1'e göre alınan numunelerin 1/4'inin içine 10 ml motorin, 1/4'ine de 10 ml süper benzin konur, 6 saat beklenir. Sonucun Madde 1.2.1.2'ye uygun olup olmadığına bakılır.
NOT - Bu deney plastik ilk yardım çantalarına uygulanır.
2.3.5 - Stérilité
Steril olduğu bildirilen malzemelere TS 3497'deki stérilité deneyi uygulanır ve sonucun madde 1 2.5'e uygun olup olmadığına bakılır.
2.4 - D E Ğ E R L E N D İ R M E
Madde 2.1'e ve Çizelge-2'ye göre alınan numunelerde gerekli muayene ve deneyler yapılır. Bulunan kusurlar Çizelge-3'e göre sınıflandırıldıktan sonra Çizelge-2'deki kusurlu sayısını aştığı taktirde parti standarda aykırı sayılır.
2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU
Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
- Muayenenin ve deneyin yapıldığı yerin ve laboratuvarın adı ve darest,
- Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adlan, görev ve meslekleri, - Muayene ve deney tarihi,
- Numunenin tanıtılması,
- Muayene ve deneyde uygulanan standardların numaraları, - Sonuçların gösterilmesi,
- Muayene ve deney sonuçlarını değiştirilebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, - Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve
deneyde yer almış olan işlemler, - Standarda uygun olup olmadığı, - Rapor tarih ve numarası, 3 - PİYASAYA ARZ 3.1 - AMBALAJLAMA
ilk yardım çantaları toz ve nem gibi tesirlerden koruyacak şekilde uygun bir materyal ile ambalajlanmalıdır.
3.2 - İŞARETLEME
İlk yardım çantasının üzerinde Madde 1.2.2.2'de istenilen hususa ek olarak aşağıdaki bilgiler çıkmayacak ve okunaklı şekilde yazılmış olarak bulunmalıdır
- İmalatçı firmanın ticari unvanı, ve/veya kısa adı ve adresi, varsa tescilli markası, - Bu standardın işaret ve numarası (TS 4019),
- Bir yüzde beyaz zemin üzerinde kırmızı renkli bir yanmay şekli.
Bu bilgiler yabancı dillerle de ayrıca yazılabilir.
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 31
Sayfa 32 RESMİ G A Z E T E 26 Ağustos 1997 - Sayı: 23092
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
4.1 - İmalatçı veya satıcı, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği ilk yardım çantaları için istendiğinde,Türk standardına uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir.
Bu beyannamede satış veya bulundurmaya konu ilk yardım çantalarının:
- Madde Vdeki özelliklere uygun olduğunun,
- Madde 2'deki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi gerekir.
4.2 • BULUNDURMA
İlk yardım çantaları, TS 862'ye uygun yangın söndürücü ve ceset torbası (ölçüleri en az: boyu 220 cm. eni 95 cm, toplam ağırlığı 900 g, film kalınlığı 20 mikron, film ağırlığı 190 g/m2, kaldırabileceği toplam ağırlık 120 kg, malzeme PVC film, fermuarı sentetik spiral, kenar biyesi sentetik tekstil, göğüs etiketi Kızılay'lı.
şekli, bir yüzü düz, bir yüzü göfre desenli, iki adet cerrahi eldiven, üç parçalı tutanak fişi) ile birlikte Madde 0.1'de belirtilen yerlerde bulundurulur.
4.3 - SORUMLULUK 4.3.1-Motorlu Araçlarda
4.3.1.1 - Trafiğe ilk çıkacak motorlu aracın devir-teslim öncesi, imalatçıları, ithalatçıları, acenta bayi- temcilcüeri, bakım-tamiraleri
4.3.1.2 - Trafikte kayıtlı motorlu araçların sürücüleri, sürücüsü olmayanların sahipleri 4.3.2 - Gayrimenkullerde
4.3.2.1 - Işletme-çalışma-iskan izin öncesi gayri menkuller için, bu izin talebinde bulunanlar
4.3.2.2 - İşletmede, çalışmada, iskânda olan gayrimenkuller için yöneticiler, işletmeciler, ilk yardım çantası bulundurmakla sorumludurlar
4.4 - Bu sorumluluğu yerine getirmeyenler hakkında, imâl veya ithalata ait hukukî idari, cezai tasarrufların yanısıra, Türk Ceza Kanunu'nun 526 maddesini ihlalden, fiilin işlendiği mahallin Cumhuriyet Savcılığına, ilgililer suç duyurusunda bulunabilirler.
ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDLARI TS 251
TS 862 TS 2003 TS 2756 TS 3497 TS 3957 TS 4260 TS 5098 TS 5692 TS 6076 TS6106 TS 6602
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa 32
