Toprak Mahsulleri Ofisi’nin randevu alım sistemi nedeniyle önceki yıl 5.15 YTL’den aldığı fındığın fiyatının 2 YTL’ye kadar düşmesine neden olan hükümet, yaklaşan seçimlerle birlikte üreticinin tepkisini yumuşatmanın yollarını arıyor.
Hükümet, TMO’nun görev zararlarını da göze alarak fındık alımlarını hızlandırmaya hazırlanıyor. Ziraat
Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, “Üretici fındığını satamazken, bahçesini yakarken hatırlanmayan sosyal devlet, yalnızca seçim zamanlarında mı hatırlanıyor?” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Fındık piyasasında yaşanan sıkıntılar üzerine, 2006 yılında TMO Genel Müdürlüğü’ne görev veren hükümet, bu yıl fındığın fiyatını 4 YTL olarak belirlemişti. Ancak ofisin randevulu alım sistemi uygulaması, randevuların aylarca sarkması ve ödemelerin yarısı peşin yarısı vadeli olarak yapılması üreticiyi tüccarların insafına bıraktı. Karadeniz’de fındığın kilosu bazı bölgelerde 2 YTL’ye kadar düştü.
Ortaya çıkan tablonun yaklaşan yerel seçimler öncesi AKP’yi köşeye sıkıştırması nedeniyle hükümet yeni formüller üzerinde çalışmaya başladı. Bu çerçevede fındık alımlarına hız verilmesi ve randevulu sistemin işleyişinin
hızlandırılması planlanıyor. Hükümet, alımlar nedeniyle oluşacak TMO’nun görev zararını da göze alıyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bu konuda ilk sinyali önceki gün Çankaya Köşkü’nde düzenlenen kültür sanat büyük ödülleri resepsiyonunda vermişti. Bazı gazetecilerle sohbet eden Erdoğan, yaklaşan seçimlerle birlikte artan kömür
yardımlarının sosyal devletin gereği olduğunu belirterek şöyle konuşmuştu:
“Bakın mesela şimdi ben yeni bir görev zararını göze alarak fındık alacağım. Fındık müstahsilin elinde kalınca bunu medya yazıyor. Biz şimdi zarar edeceğimizi bile bile fındık üreticisini mağdur etmemek için alıyoruz. Müstahsil oradaki alavereci dalavarecilerin eline düşmüş, onlardan faizle borç almış şimdi borcuna karşılık 2 YTL’den fındığını veriyor. Bu durumda görev zararı olacaksa olacak.”
CHP Giresun Milletvekili Eşref Karaibrahim hükümetin yaklaşan yerel seçim öncesinde kendisine yönelen tepkiyi kırmanın yollarını aradığını söyledi. TMO’nun seçim öncesi iki kritik ay olan şubat ve mart aylarına verdiği randevuları aralık ve ocak aylarına çekmeye başladığını ifade eden Karaibrahim, “Başbakan’ın sözleri doğruysa hükümet bir seçim yatırımı daha yapacak” dedi. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın da uygulamaya tepkisini, “Üretici fındığını satamazken, bahçesini yakarken hatırlanmayan sosyal devlet, yalnızca seçim zamanlarında mı hatırlanıyor?” sözleriyle dile getirdi.
50 bin ton alacak...
TMO, 30 bin üreticinin 50 bin ton fındığını ocak ayı içinde alacak. Bu amaçla, 3 bin ton olan günlük alım kapasitesi ile depolama olanakları arttırıldı. Yetkililer, ofisin bu sezondaki alımının 370 bin tona ulaşmasının beklendiğini
belirttiler. Halen önceki yıllardaki alımları nedeniyle depolarında 436 bin ton fındık bulunan TMO’nun stoklarının dönem sonunda 650 bin tonu geçebileceği ifade edildi. Alımlarını öne çeken TMO, yerel seçim öncesinde perakende fındık fiyatlarını da düşürdü. Ofis, daha önce 12 YTL olan 1 kilogramlık vakumlu paketlerde ambalajlı kavrulmuş fındığın fiyatını, bugünden itibaren 8 YTL’ye indirdi. Ayrıca 500 gramlık ve 250 gramlık paketler halinde de kavrulmuş fındık satan TMO, özellikle 250 gramlık paketlerle okul, vakıf, kurum ve belediye kantinlerine girmeyi hedefliyor.
FIRAT KOZOK / CEMİL CİĞERİM Cumhuriyet 06.12.2008
