OKUL ÖNCESİNDE KAYNAŞTIRMA PROGRAMLARI

(1)

OKUL

ÖNCESİNDE KAYNAŞTIRMA PROGRAMLARI

DOÇ. DR. HATICE

BAKKALOĞLU

(2)

DERS İÇERİĞİ

ÜNİTE I. KAYNAŞTIRMA MODELİ VE ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ ÜNİTE II. OKUL ÖNCESİNDE PERFORMANS DEĞERLENDİRME VE

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PLANLARININ HAZIRLANMASI

ÜNİTE III. OKUL ÖNCESİNDE ÖĞRETİMİN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ VE ÖĞRETİMSEL UYARLAMALAR

ÜNİTE IV. OKUL ÖNCESİ SINIFLARDA SINIF YÖNETİMİ VE PROBLEM DAVRANIŞLARIN KONTROLÜ

ÜNİTE V. OKUL ÖNCESİ KAYNAŞTIRMA ORTAMLARINDA DOĞAL ÖĞRETİM

ÜNİTE VI. OKUL ÖNCESİ KAYNAŞTIRMA ORTAMLARINDA DİL VE KONUŞMANIN DESTEKLENMESİ

ÜNİTE VII. OKUL ÖNCESİ KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARINDA AİLELERLE İLETİŞİM VE İŞBİRLİĞİ

DOÇ. DR. HATICE BAKKALOĞLU 2

(3)

ÜNİTE III. OKUL ÖNCESİNDE ÖĞRETİMİN

BİREYSELLEŞTİRİLMESİ VE ÖĞRETİMSEL UYARLAMALAR

1. KISIM: Giriş

1. Sınıfın Düzenlenmesine İlişkin Uyarlamalar 2. Öğretim Yöntemlerine İlişkin Uyarlamalar

2. KISIM: Okul Öncesinde Etkinliklerde Öğretimin Bireyselleştirilmesi

1. Okula Geliş ve Okuldan Ayrılış 2. Serbest Oyun Etkinlikleri

3. Masa Başı ve Sanat Etkinlikleri 4. Beslenme Saati

5. Müzik Etkinlikleri

3. KISIM: Örnek Olay

(4)

1. KISIM: Giriş

Öğretimin Bireyselleştirilmesi

Öğretmenlerin en temel amacı, sınıftaki tüm çocukların gelişimlerini en üst düzeye çıkarmaktır.

Ancak her çocuk aynı hızda öğrenemez ve gelişemez.

Sınıftaki tüm çocuklar sadece fiziksel değil sosyal, duygusal ve zihinsel olarak ta birbirlerinden farklıdır.

Bir beden herkese uymaz!!!

Öğretimin bireyselleştirilmesi, akranlarından farklı eğitim gereksinimleri olan öğrencilerin sınıf içinde gerçekleştirilen etkinliklere katılımını artırmak için çeşitli düzenlemelerin/uyarlamaların yapılması sürecidir.

Bu düzenlemeler;

sınıfın düzenlenmesi

sınıf kurallarının oluşturulması

sınıf ikliminin ve sınıf işleyişinin düzenlenmesi

öğrenci gruplarının oluşturulması

farklı öğretim yöntemlerinin kullanılması

zamanın etkili kullanılması DOÇ. DR. HATICE BAKKALOĞLU 4

(5)

1. Sınıfın

Düzenlenmesine İlişkin Uyarlamalar

1. Sınıfın

Düzenlenmesine İlişkin Uyarlamalar

2. Öğretim

Yöntemlerine İlişkin Uyarlamalar

2. Öğretim

Yöntemlerine İlişkin Uyarlamalar

Öğretimin Bireyselleştirilmesine

Olanak Veren Uyarlamalar Nelerdir?

(6)

1. Sınıfın Düzenlenmesine İlişkin Uyarlamalar

 Amaç, sınıfın fiziksel ve psikolojik olarak, tüm öğrencilerin gereksinimine cevap verecek bir niteliğe sahip olmasını sağlamaktır.

 Sınıfın düzenlenmesine ilişkin uyarlamalar;

1. Sınıfın fiziksel çevresinin düzenlenmesi 2. Sınıf kuralların oluşturulması

3. Sınıf ikliminin düzenlenmesi 4. Sınıf işleyişin düzenlenmesi

5. Öğrenci gruplarının oluşturulması 6. Zamanın etkili kullaılması

6

DOÇ. DR. HATICE BAKKALOĞLU

(7)

1. Sınıfın Fiziksel Çevresinde Yapılan Uyarlamalar



Sınıfın fiziksel çevresinde yapılacak düzenlemeler için çok az çaba gerekir. Ancak çoğu zaman bu önemsenmez.

Öğrenme, fiziksel bir çevrede gerçekleşir ve fiziksel çevrenin özelliklerinden etkilenir.



Sınıfın fiziksel çevresinde yapılan uyarlamalar;

Sınıfın ısısı

Sınıftaki ışık miktarı

Sınıftaki gürültü düzeyi

Sınıfın büyüklüğü

Ulaşılabilirlik,

Çocukların oturma yerleri

Araç-gereçlerin seçimi

Sınıftaki uyaran miktarı

7

(8)

Sınıfın ısısı

 Isının gerekenden fazla ya da az olması, çocukların öğrenmelerini ve sınıfa/etkinliklere katılımlarını olumsuz etkiler.

 Soğuk bir sınıf, çocukların dikkatlerini konuya vermelerini engelleyeceği gibi, daha fazla hareket etme ihtiyacı yaratır.

 Sıcak bir sınıf ise, çocukların fazla rahatlamalarına sebep olur.

Sınıftaki ışık miktarı

 Öğrenme için yeterli ışık (işitme ya da görme yetersizlikleri…)

Sınıftaki gürültü düzeyi

 Trafik, konuşma seslerini uygun biçimde ayarlayamama, iyi bir dinleyici olamama (işitme yetersizlikleri, otizm, öğrenme ya da dikkat

dağınıklığı…)

8

(9)

Sınıfın büyüklüğü

Öğrenmeyi kolaylaştıran büyüklük

Çok küçük sınıflar rahat hareket etmeyi engellerken, çok büyük sınıflar sınıf kontrolünü ve çocukların etkinliklere odaklanmalarını engeller ve konuşma seslerinin dağılmasına neden olur (işitme yetersizliği…)

Ulaşılabilirlik

Etkinliklere katılımı ve öğrenmeyi artırır.

Sınıf içinde bulunan öğretim materyallerinin, yazı tahtasının, oyuncakların ve kitap dolabı gibi diğer malzemelerin tüm özel gereksinimli çocuklar tarafından ulaşılabilir olmasıdır.

Fiziksel çevreye ait her türlü engelin ortadan kaldırılmasıdır (tekerlekli sandalye ya da koltuk değneği kullanan, görme engelli çocuklar…)

Sınıftaki materyallerin yerlerinin değişmesi

Çocukların oturma yerleri

Özel gereksinimli çocuk için oturma yeri seçerken, bu yerin ona rahatlıkla ulaşabileceğiniz, davranışlarını kontrol edebileceğiniz yer olmasına ve yanında oturan arkadaşının özelliklerine de dikkat etmelisiniz.DOÇ. DR. HATICE BAKKALOĞLU ⁹

(10)

Araç- gereçlerin seçimi

 Öğretim materyalleri çocuklar için ilgi çekici, öğrenmeyi destekleyici ve farklı duyulara hitap edici şekilde hazırlanmalıdır.

 Materyal seçiminde; materyallerin ele alınan konuya ve çocukların gelişim düzeyine uygun olması, öğrenmenin tüm duyularla desteklenmesi,

olabildiğince farklı materyallerin kullanılması önemlidir.

 Araçları sınıf içine yerleştirirken; aynı araçları hep aynı yerde bulundurun, benzer araçları raflarda/dolapta birlikte bulundurun, araçlar arasına

çocukların rahatça algılaması için boşluk bırakın, araçları kutu içinde ya da dolapta bulunduruyorsanız, üzerlerine içlerinde ne olduğunu gösteren yazılı etiketler yerine, çocukların anlayabileceği resimli etiketler yapıştırın.

Sınıftaki uyaran miktarı

 Konuyla ilişkili olmalı

 Konuları somutlaştırmaya izin vermeli

 Genelleme yapmaya olanak verecek materyaller

 Bireysel farklılıkları dikkate alan materyaller

10

(11)

2. Sınıf Kurallarının Oluşturulması

 Kurallar, sınıf içinde değişik etkinlikler süresince (hikaye etkinlikleri, bilişsel etkinlikler, serbest etkinlikler, beslenme, yemek ve uyku saatleri) çocukların nasıl davranmaları

gerektiğini belirler.

 Kuralların sınıftaki tüm çocukların katılımıyla açık ve net bir biçimde belirlendiği ve tüm çocukların her kuralın ne anlama geldiğini kavradığı bir sınıfta, daha az karmaşa ve problem davranış beklenir.

11

(12)

3. Sınıf İkliminin Düzenlenmesi

 Sınıf iklimi, sınıftaki tüm çocukların ve öğretmenin birbirlerine karşı gösterdiği tavır ve davranışlardır.

 Olumlu sınıf ikliminde bireyler birbirlerini kabul ederler, birbirlerini desteklerler.

 Olumlu sınıf ikliminde yarışma ve rekabetten daha çok dayanışma ve işbirliği vardır.

(13)

4. Sınıf İşleyişinin Düzenlenmesi

 Çocukların sabah sınıfa gelişlerinden başlayıp, akşam sınıftan ayrılacağı zamana kadar yapılan tüm çalışmaların kısacası tüm akışın düzenlenmesidir.

 Günlük planlar

 BEP hedeflerinin planlanmasıdır.

(14)

5. Öğrenci Gruplarının Oluşturulması

 Sınıftaki çocuklar farklı öğrenme özelliklerine sahiptir.

 Öğrenme sürecinde ortaya çıkan bireysel farklılıkları azaltmak için öğrenci grupları oluşturulur.

 Öğrenci grupları,

 çocukların öğrenme yeteneklerine,

 öğrenme hızlarına,

 öğrenme biçimlerine göre benzer ya da farklı özellikteki çocukları bir araya getirerek (homojen ya da heterojen) oluşturulacağı gibi,

 sınıf içinde kullanılan öğrenme yöntemine göre de oluşturulabilir.

14

(15)

Büyük Grup Öğretimi

Sınıftaki çocukların tamamıyla, aynı hedefleri gerçekleştirmek için yapılan öğretimdir.

Tüm sınıf öğretmenin kontrolü altındadır.

Özel gereksinimli öğrenci grubun bir parçasıdır. Diğer çocuklardan ayrılmadan grubun bir üyesi olur.

15

(16)

Küçük Grup Öğretimi

Program hedeflerine akranlarıyla aynı zamanda ulaşmada güçlüğü olan çocuklar için uygundur.

 Çocuk sayısı iki ile altı arasındadır.

Küçük gruplar;

 aynı beceri düzeyinde olan çocuklardan

 daha fazla desteğe ve tekrar gereksinim duyan çocuklar

 farklı beceri düzeyinde olan çocuklardan

 daha fazla desteğe gereksinim duyan çocuk ile o konuda başarılı olan çocuklar

16

(17)

Bireysel Öğretim

ÖG çocuk ile bireysel olarak gerçekleştirilen öğretimdir.

Sınıf öğretmeni ya da yardımcı öğretmen ile çalışılır.

Bireysel öğretimde diğer çocuklar okul öncesi programı izlerken, özel gereksinimli çocuk BEP’inde yer alan hedefleri gerçekleştirmek üzere çalışmalara katılır.

Düzenli ve sistematik yapılması önemlidir.

17

(18)

6. Zamanın Etkili Kullanılması

 Bir okul gününde tüm öğrencilerle yapılacak çalışmaların planlanmasıdır.

 ÖG çocuk için ne zaman ve nasıl zaman ayıracağım?

(19)

2. Öğretim Yöntemlerine İlişkin Uyarlamalar

 Öğretim yöntemine, çocukların gereksinimleri ve öğretilecek konunun özelliğine göre karar verilir:

 Sıklıkla kullanılan öğretim yöntemleri:

1. Doğrudan öğretim yöntemi

2. İşbirliğine dayalı öğretim yöntemi 3. Keşif yoluyla öğretim

4. Gömülü öğretim

19

(20)

1. Doğrudan Öğretim Yöntemi

Doğrudan öğretim=açık anlatım=aktif öğretim=duyarlı öğretim=veri tabanlı öğretim....

Doğrudan öğretim;

konuları küçük basamaklarla sunan ve

çocukların sunumlardan ne kadar yararlandıklarını belirlemek için sürekli değerlendirme yapmayı gerektiren bir yöntemdir.

Öğretimde sorumluluk öğretmenden başlayarak aşamalı olarak çocuğa aktarılır.

Doğrudan öğretimin ilkeleri:

Önceki derste yapılan çalışmaların ya da konuya ilişkin önceki bilgilerinin kontrol edilmesi ve özetlenmesi

Yeni içeriğin sunumu

Rehberli uygulamaların sunulması (ele alınan konunun kavranması için çocuklara rehberlik edilmesi ve anlayıp anlamadıklarının kontrol edilmesi)

Geri bildirim verilmesi (hataların düzeltilmesi ve gerektiğinde yeniden öğretim yapılması)

Çocuğa bağımsız alıştırmalar yapma fırsatı verilmesi

Değerlendirme

20

(21)

Doğrudan öğretim yönteminin uygulaması

Uygulama Öncesinde Yapmanız Gerekenler:

 Analiz: Konuyu analiz etme ve basitten zora doğru sıraya koyma

 Performans belirleme, amaç yazma, ders planı hazırlama: Çocuğu değerlendirme, amaçları belirleme, ders planı hazırlama

Uygulama Aşamasında Yapmanız Gerekenler:

 Günlük gözden geçirme: Önceki bilgileri kontrol etme

 Konuların sunumu: Konuyu siz aktif olarak sunarken çocuğun pasif olarak izlemesini sağlama

 Güdülenme ve dikkat: Çocuğun dikkatini çekme, ilgilenenleri pekiştirme

 Rehberli alıştırmalar: Yardımı çekerek beceriyi bağımsız yapmasını hedefleme

 Pekiştirme ve düzeltme: Doğru davranıştan sonra hemen pekiştirme, yanlış ve yetersiz davranışlar için geribildirim sunma

 Bağımsız alıştırmalar: Çocuk aktifken, pasif olarak çocuğu izleme, yardımsız yapmasını sağlama

Uygulama Sonrası Yapmanız Gerekenler:

 Öğretim sonu değerlendirme: Çocuğun öğretim amaçlarını gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirme

 Haftalık ve aylık gözden geçirme: Öğretilen konuyu izlemeDOÇ. DR. HATICE BAKKALOĞLU 21

(22)

2. İşbirliğine Dayalı Öğretim Yöntemi

Çocukların yarışma ya da bireysel çalışma yerine, ortak bir amaç için birlikte çalışmaları ilkesine dayanır.

Öğretmenin görevi, çocukları grup amaçlarına ulaşmaları için yönlendirmektir.

Çocuklar bir yandan ortak bir ürün oluşturmak için çaba harcarlar, diğer yandan birbirlerinin performansını artırmaya çalışırlar.

Farklı gereksinimleri olan çocukların bilişsel becerilerini geliştirmekle

kalmayıp, arkadaşlık ilişkilerini geliştirme, birbirlerinin başarılarını takdir etme, başarılı olmak için birbirlerini teşvik etme ve grup etkinliklerine katılma gibi davranışlarını desteklemek için de etkilidir.

İşbirliği gruplarının olabildiğince farklı özellikteki çocuklardan oluşturulmasına dikkat edilmelidir.

Cinsiyet, yetenek, öğrenme stili, özel gereksinimleri ve sosyo-ekonomik statü açısından birbirinden farklı özelliklere sahip çocuklardan oluşturulmalıdır.

Aksi durumda kızlar-erkekler, çalışkanlar- tembeller, uslular-yaramazlar gibi grupları ortaya çıkacaktır.

22

(23)

İşbirliğine dayalı öğrenme gruplarının elemanları

 Olumlu karşılıklı dayanışma (Ben yerine biz)

 ortak amaçların oluşması ya da amaçlarda dayanışma

 görev dağılımında dayanışma

 materyallerin, bilginin ve kaynakların çocuklar arasında paylaşılması için dayanışma

 çocuklara verilen farklı roller için dayanışma

 grup amaçlarına ulaşılması durumunda verilen ödül için dayanışma

Bireysel sorumluluk (Her çocuğun gruba katkı sağlaması)

İşbirliği yapma becerileri (Grup içinde işbirliği yapma becerileri sergileme)

 materyalleri paylaşmak

 konuşurken sıra beklemek

 birbirinin konuşmasını söz kesmeden dinlemek

 yardım etmek

 yardım istemek

 uygun biçimde birbirini takdir etmek

 alçak sesle konuşmak

Grup içinde eşit haklara sahip olma (Başarı için eşit haklara sahip olma)

23

(24)

İşbirliğine dayalı öğrenme teknikleri

Akran öğretimi

Bir konuda/beceride daha başarılı olan bir çocuğun, aynı konuda desteğe gereksinimi olan bir başka çocuk ile birlikte çalışmasıdır.

İlkeleri:

Çocukların birlikte çalışacakları amacı (kağıt kesme) belirleyin.

Öğrenme etkinliğini planlayıp, uygun araç-gereci hazırlayın.

Öğretilecek beceride yeterli performans gösteren, öğreten çocuğu seçin.

Çocuklara birbiriyle nasıl iletişim kuracaklarını, birbiriyle nasıl çalışacaklarını, birlikte çalışırken birbirinin sözünü kesmemeyi, birbirine teşekkür etmeyi öğretin.

Öğreten çocuğun, öğrenen çocuğa üstünlük taslamamasına dikkat edin.

Her iki öğrencinin de verilen görevde başarılı olması durumunda ödüllendirileceklerini belirtin.

Her iki çocuğun da akran öğretim sürecine istekle katılmasına özen gösterin.

Her iki çocuğun da birlikte çalışma süresinin haftada üç gün 30’ar dakikayı aşmamasına dikkat edin.

Öğretim sürecini düzenli olarak izleyip, uygun şekilde yürümesi için çocuklara sürekli geri bildirim verin.

Her çocuğun yeterlikleri doğrultusunda öğreten olmasını sağlayın.

24

(25)

Sınıf genelinde akran öğretimi

Amaçları belirleyin.

Sınıftaki çocukları 4-5’er kişilik gruplara ayırın.

Oluşturulan işbirliği gruplarında gruptaki her bir çocuğun sırayla öğreten rolünü üstlenmesi için görev dağılımı yapın.

Çocuklara birlikte çalışırken nasıl davranacaklarını açıklayın.

Grupları izleyip, sürece uygun davranan grubu ödüllendirin.

Grupları oluştururken yüksek, orta ve düşük performansa sahip çocukları dengeli bir biçimde gruplara dağıtın.

25

(26)

Parçadan bütüne (yap-boz/puzzle) öğretim tekniği

Sınıfın gruplara ayrılması esasına dayanır.

Amaca yönelik konu ya da temayı belirleyin.

Gruptaki çocukların kendi yeterliklerine göre konunun bir parçasını seçmelerini sağlayın.

Her çocuğun kendi seçtiği konuya ilişkin çalışmayı tamamlayınca parçaları bir araya getirerek bütünü oluşturmalarını sağlayın.

26

(27)

İşbirliğine dayalı öğretimin uygulaması

Amaçların belirleyin (Hem akademik hem de işbirliği becerileri için)

“1' den 10'a kadar olan nesne grupları ile rakamlar arasında ilişki kurar.”

“Çocuklar, birbirlerinin öğrenmelerine yardım ederek birlikte çalışma becerisi kazanır.”

Çocukları gruplara ayırın (Farklı özellikteki çocuklardan)

Hangi gelişim alanı ve hedefi için işbirliği grupları oluşturacağınıza karar verin (Amaç gerçekleşince başka gruplar)

Sınıfı ve materyalleri düzenleyin (Yardım)

Bireysel sorumluluk vererek ve katılımı sağlayın (Her çocuğun katılımı için bireysel sorumluluk, ödev, rol)

İşbirliği yapma becerisini öğretin (Sosyal ve iletişim becerileri)

İşbirliği yapma becerisini izleyin ve değerlendirin (Sürece uygun davranışları izleme ve pekiştirme)

27

(28)

3. Keşif Yoluyla Öğrenme Yöntemi

Keşif yoluyla öğrenme=keşfedici öğrenme;

 çocukların aktif bir öğrenen olduklarını,

 uygun öğretimsel çevre sağlandığında doğal olarak öğreneceklerini ve

 karşılaştıkları problemleri kendi gelişim düzeyine uygun yollarla çözeceklerini ifade eder.

Öğretmenin görevi;

 çocuğa kendi keşfini yapması için yol gösterici,

 öğrenmeyi kolaylaştırıcı

 rehberlik edici olmaktır.

28

(29)

Keşif yoluyla öğrenme yönteminin varsayımları

Her çocuğun;

düşünme yeteneği olduğu,

ipuçlarını kullanabildiği,

daha önceki bilgisini değerlendirebildiği,

daha önce öğrendiği konular arasında bağlantı kurabildiği ve

çözümleri genelleyebildiği varsayımlarını benimser.

ÖG çocukların bu becerilerde farklı düzeylerde sınırlılıkları olabilmesine karşın, düşünme ve problem çözme becerilerini kazandırmada etkili bir yöntemdir.

Uygun uyarlamalar yapıldığında, ÖG çocuklarda keşfedici öğretimden yararlanabilir.

29

(30)

4. Gömülü Öğretim Yöntemi

 Gömülü öğretim yönteminde, çocuk için BEP’te belirlenen hedefler, devam etmekte olan günlük etkinlikler ve rutinler içine gömülür.

 Gömülü öğretim yöntemi ile pek çok hedef davranış,

yapılandırılmış bir biçimde çalışılmaksızın doğal akış içinde kazandırılabilir (örneğin, teşekkür etme, lütfen, vb.).

 Çocuklar için eğlenceli, doğalarına uygundur; öğretmen için de zamandan tasarruf sağlar.

30

(31)

Gömülü öğretimin yerleştirebileceği etkinlikler

Günlük rutin etkinlikler: Günlük yaşamda her gün karşı karşıya olunan etkinliklerdir.

Beslenme saati, temizlik, giyinme, öğlen yemeği, okula geliş ve gidiş etkinlikleri.

Planlanmış etkinlikler: Bir yetişkinin yönlendirmesi olmaksızın kendiliğinden ortaya çıkmayacak olan etkinliklerdir.

Top oyunları, müzik ve şarkı, kurallı oyun, vb.

Çocuk tarafından başlatılan etkinlikler: Eğer çocuk bir etkinliğe yönelir ve bu etkinlikte ısrar ederse; hedefler çocuk tarafından başlatılan bu etkinliklerin içine yerleştirilir.

Evcilik oyunu, kitaba bakma, vb.

31

(32)

Gömülü öğretim yönteminin

uygulamasında dikkat edilecek noktalar

Seçilen etkinlikler çocuk için anlamlı olmalıdır.

Etkinlikler çocuk için ilgi çekici olmalıdır.

Seçilen etkinlikler çocuğun gelişim düzeyine uygun, BEP’te yer alan bir sonraki hedefi kazandırmak için destekleyici olmalıdır.

32

(33)

2. KISIM: Okul Öncesi Etkinliklerde Öğretimin Bireyselleştirilmesi

 Bir okul gününde yer alan etkinlikler;

1. Okula geliş ve okuldan ayrılış 2. Serbest oyun etkinlikleri

3. Grup etkinlikleri

4. Masa başı ve sanat etkinlikleri 5. Beslenme saati

6. Müzik ve ritm etkinlikleri

33

(34)

1. Okula Geliş ve Okuldan Ayrılış

Okula yeni başlayan çocuklar için öğretmen olarak sizlerin,

Çocuğu sınıfın/okulun kapısında karşılamanız,

Aile ile selamlaşmanız,

Çocuk ile selamlaşmanız,

Çocuğun anne-babasından vedalaşarak ayrılması ve tüm bu davranışlarda tutarlı davranmanız uyum süresinin kısalmasına yardım edecektir.

Okula/Sınıfa Gelişteki Öğrenme Fırsatları

Aile ile selamlaşın

Çocuk ile selamlaşın

Çocuğa giyinme, soyunma becerileri için yardım edin ve eşyalarını koyması gereken askı ve dolabı gösterin.

Çocuğu serbest oyun alanına geçmesi için teşvik edin.

34

(35)

Okuldan/Sınıftan Ayrılıştaki Öğrenme Fırsatları

Eğer çocuk sınıftan diğer çocuklarla birlikte ayrılmıyorsa, anne- yada baba tarafından alınıyorsa...

 Çocuğa anne-babasının geliş saati olduğunu hatırlatın.

 Materyalleri toplaması için yardım edin.

 Eve götüreceği etkinlikleri hatırlatın.

 Arkadaşları ile vedalaşması için teşvik edin.

 Bir sonraki gün yapacağı etkinlikle ilgili ipucu verin ya da bir sonraki gün sevdiği bir yiyecek yenilecekse hatırların. “Yarın çikolatalı puding yiyeceğiz.” gibi.

Eğer çocuklar sınıftan hep birlikte ayrılıyorlarsa...

 İçinde ÖG çocuğunda bulunduğu vedalaşma grubu düzenleyin.

 O gün yapılan çalışmaları özetleyin ve çocuklara yaptıkları olumlu davranışları hatırlatın. Örneğin “Ece bugün çok güzel boyama yaptı.” gibi.

 Çocuklara çalışmalarını tamamlamalarını, materyalleri toplamalarını ve eve götürecekleri etkinlikleri hatırlatın.

 Çocuklardan birbirleriyle vedalaşmalarını isteyin.

 Bütün bunları yaparken ÖG çocuğun daha çok zamana gereksinimi olacağını göz önünde bulundurun ve acele etmeyin.

35

(36)

2. Serbest Oyun Etkinlikleri



Serbest oyun etkinlikleri ÖG çocukların arkadaşlık, yardımlaşma

gibi sosyal becerilerini ve yetersiz olduğu alanlarda akademik

becerilerini geliştirmede en etkili etkinlik türlerinden biri olmasına

karşın aynı zamanda güçlük yaşadıkları etkinlikler arasındadır.

Sorunların nedenleri:

Oyun oynama becerilerine sahip olmama

Oyuncaklarla nasıl oynayacağını bilememe

Kısa dikkat süresine sahip olma

Oyunu başlatmada güçlüğe sahip olma

Serbest etkinlik saatinin daha gürültülü olması nedeniyle, gürültüye karşı aşırı duyarlılığa sahip olma

Arkadaş edinememe

Arkadaşlarıyla ilişkiyi sürdürememe

36

(37)

Bu sorunlarla başa çıkmak için;

Çocuğa oyuncaklarla nasıl oynayacağını öğretin.

Başlangıçta çocukla bire-bir oyun oynayın.

Çocuğun serbest oyun etkinliğindeki gürültüye duyarlılığıyla baş etmesi için aşamalı bir yol izleyin.

Materyal seçimine özen gösterin.

Seçtiğiniz oyun ve oyuncakların çocuğun gelişim düzeyine uygun olmasına özen gösterin.

Serbest oyun etkinliklerini çocuğun BEP’inde yer alan hedefleri gerçekleştirmek için değerli eğitsel fırsatlar olarak görün.

37

(38)

Grup Etkinlikleri

 İyi planlanmış grup etkinliklerinde ÖG çocukların BEP hedefleri doğrultusunda yönlendirilmeleri yapılmalıdır.

 Grup etkinliklerine çocuğu;

daha kolay yönlendirebileceğiniz,

gerektiğinde etkinliği izlemesi için destek olabileceğiniz,

olası davranış sorunlarını önleyebileceğiniz bir yere oturtmanız işinizi daha kolaylaştıracaktır^.

 Grup etkinlikleri kavram, sosyal beceri, öğrenmeye hazırlık becerilerinin öğretimi için idealdir.

(39)

3. Masa Başı ve Sanat Etkinlikleri

 Masa başı etkinlikler:

ince motor,

bir işe başlama sürdürme sonlandırma,

neden-sonuç ilişkisi kurma,

dil ve kavram becerileri gibi becerilerin desteklenmesinde oldukça etkili olan etkinliklerdir.

 ÖG çocuğun eğitiminde masa başı etkinliklerini etkili bir biçimde kullanabilmeniz için:

Öncelikle çocuğun BEP hedefleri doğrultusunda gereksinimlerinin neler olduğunu belirlemelisiniz.

Ardından bu hedefleri gerçekleştirebilmek için çocuğun ne tür materyal ve fiziksel çevre uyarlamalarına gereksinim duyduğunu belirlemelisiniz.

Ele aldığınız becerinin çocuk tarafından nasıl gerçekleştirileceğini gösteren beceri basamaklarını oluşturmalısınız.

Etkinlikleri çocuğu bir sonraki aşamaya geçirecek biçimde seçmeli ve

etkinlik seçiminde belli bir sıra izlemelisiniz.DOÇ. DR. HATICE BAKKALOĞLU 39

(40)

4. Beslenme Saati

 Kendi başına yemek yeme becerileri

 Günlük yaşam becerileri:

Beslenme saati, çatal-kaşık–bıçak- bardak kullanma

Masa hazırlama

Sürahi, şişe ya da karton kutudan su/meyve suyu doldurma

Şişe yada karton kutu açma

Peçete kullanma

Masa toplama ve temizleme

Tabakları ve diğer çöpleri temizleme

 Sosyal beceriler

Yemek sırasını bekleme

Teşekkür etme

Tuz, su peçete gibi masada bulunan nesneleri isteme

Yemek yeme kurallarına uyma

 İletişim becerileri

 Çocukları yemek seçimi, çatal- kaşık- tuz isteme, ekmek- peçete gibi diğer yemeğe ilişkin nesneleri isimlendirme, yediği yemeğin lezzeti/özellikleri (sıcak-soğuk- tatlı-ek)

(41)

5. Müzik Etkinlikleri

 Müzik ve ritm etkinlikleri, daha çok eğlenmek için

kullanılan etkinlikler olarak düşünülse de öğrenme için doğal fırsatlar sağlayan etkinlikleridir.

 Bu öğrenme fırsatları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Akranları ile birlikte oyun oynama becerisini geliştirme

Çok hareketli çocukların hareketlerini kabul edilir yollarla ifade etme

Çok yavaş hareket eden çocukları daha aktif hale getirme

Dikkati belli hareketler ve ritm ile sürdürme

Müzik eşliğinde dil gelişimini destekleme

Müzik ve ritm ile beden farkındalığını geliştirme

(42)

ÖRNEK

OLAY NE DİYOR?

42