UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNUNUN 250 NCİ MADDESİNE GÖRE H A Z İ R L A N A N , MESKENLERİN HAİZ O L A C A K L A R I S A Ğ L I K Ş A R T L A R İ N A AİT
T A L İ M A T
Madde 1 — Mesken tâbirinden maksat: ev, apar- tıman gibi daimî ve hususi mahiyette, insanların ba- rındıkları yerlerdir. Otel, han vesaire gibi umuma mahsus binaların haiz olacağı sağlık şartları, bunla- rın vaziyetlerine göre, İllerde Sağlık Müdürü, hasta- ne Baştabipleri, Belediye Tabibi, Bayındırlık Müdü- rü, Belediye Fen Müdürü, İlçelerde Hükümet tabibi varsa Belediye ve Garnizon Tabipleri ve Belediye Fen Memurundan müteşekkil mahalli Sağlık Kurulunca tesbit olunur.
Madde 2 — Meskenler, bataklık, mezarlık ve gay- ri sıhhî müesseselerden tüzük veya yönetmeliklerle tesbit olunmuş mesafeler dışında yapılacaktır. Tüzük ve yönetmeliklerde tesbit olunmamış vaziyetlerde mahallî Sağlık Kurulunun mütalâası alınacaktır.
Madde 3 — Çamurdan, kamıştan, toplama taştan, (taş ocağından çıkarılmamış taşlar) mesken yapıla- maz. Nüfusu 10,000 den fazla olan şehirlerde imar plâ- nı hududu dahilinde kerpiçten mesken yapılmasına müsaade edilemez. Ancak bu gibi yerlerde mahallî ve idarî hususiyet ve mecburiyetler dolayısiyle bu talima- tın diğer hükümleri nazarı dikkate alınmak şartiyle Belediyenin muvafakatiyle kerpiçten ev yapılmasına müsaade edilir.
Madde 4 — Mesken yapılacak mahalde azamî yeraltı su seviyesi temel tabanından aşağıda olmalı- dır. Bu şartın tahakkuk edemediği mahallerde, yeral- tı su seviyesini muvafık surette düşürmek veyahut bi- nayı zeminden gelecek rutubete karşı muhafaza için tedbirler almağa yapı sahipleri mecburdurlar. Ayni zamanda; binanın zemin veya bodrum katı döşemesi- nin, zeminden gelecek gazları geçirmiyecek şekilde ya- pılması lüzumludur.
Madde 5 — Binalar, içinde yaşıyanları dış mües- sirlerden koruyabilecek vasıf ve şartlarda yapılacak ve iklim hususiyetlerine göre mahallî belediyece tesbit e- dilmiş yapı esaslarına uygun olacaktır.
Madde 6 — Meskenlerde ikamete tahsis edilecek her katın irtifaı 2.85 metreden aşağı olamaz. Bu me- yanda bodrum katlarının da ikamete tahsis edilebilme- si için irtifamm asgarî 2,85 metre olması ve bu irtifa- ın 2/3 nün mutlaka zemin seviyesi üstünde bulunması şarttır. (Zemin seviyesi üzerinde bodrum pencereleri- nin açıldığı sokak veya bahçenin seviyesidir.) Bu şar- tı haiz olmıyan bodrum katlariyle diğer yeraltı kısım- larında ikamet edilemez .Bu gibi yerler, başka mak-
satlarla kullanıldığı takdirde dahi havalandırma terti- batı (pencere, baca vesaire) yapılması lâzımdır. Başka maksatlarla kullanılan bu kısımların ikamete tahsis olunan yerlerle mazbut bir kapı ile ayrılması lâzım- dır.
Madde 7 — İkamete tahsis edilecek bodrum kat- larının diğer katlar derecesinde havalandırmağa ve her mevsimde kâfi derecede güneş ziyasının girmesi- ne müsait pencereleri olması lâzımdır. Bu bodrum kat oda pencerelerinin önünde 5 metreden daha yakın mesafede buraya hava vc ziya gelmesine engel olacak tabii veya sun'i hiçbir mâni veya ağaç olmamalıdır.
Ve bu 5 metre haricinde bulunacak manianın zemin- den irtifaı pencereye olan mesafesinin yarısından faz- la olmamalıdır.
Madde 8 — Zemin katlarının veya ikamete tah- sis edilecek bodrum katlarının duvarları zeminden ge- lecek rutubete karşı ufkî ve şakulî olarak mücerrit bir madde ile muhafaza edilecektir.
Madde 9 — İkamete tahsis edilecek odaların as- garî buudu 3.00 metre olmak üzere mesahası en az 1 M2, olacaktır.
Madde 10 — İkamete mahsus odalarda pencere sa- tıhlarının mecmuu o mahallin maktaı ufkisinin asgari 1/10 una müsavi bulunacak ve bunun en aşağı yarısı açılıp kapanır şekilde olacaktır.
Madde 11 — Her müstakil evde veya dairede as- garî buudu 2 metre olmak üzere 5 M2, sathında bir mutfak ile ayrıca bir helâ olacak ve bir el yüz yıkama yeri ile bir yıkanma (banyo, duş, kurna, yeri vesaire gibi) yeri bulunacaktır: Banyo yerleri, Belediye Yapı Yollar Kanunu ile tesbit edildiği tarzda, en küçük bu- udu 1,70 metre olmak üzere 3,5 M-. sathında olacaktır.
Azamî üç odalı ev ve dairelerde apteshanenin, banyo yeri dahilinde yapılmasına da müsaade edilebilir. Yal- nız duşla, veya yalnız kurnalı olarak yapılacak yıkan- ma yerleri, en küçük, buudu 1,25 metre olmak üzere
2,5 M'-, sathında olacaktır. 5 ve 5 odalıdan fazla olan cv ve dairelerde asgari 2 helâ 2 el yüz yıkama yeri o- lacaktır. (birer banyo da olabilir).
Madde 12 — Helâ pencereleri muhakkak surette dış havaya açılacaktır. Helalarda lâğım gazlarının he- lâ dahilinde intişarına mâni olacak şekilde (sifon, ka- pak) tertibatı yapılacak ve kapak kullanıldığı takdir- de sukut borusunun bir ucu, ağzı telle örtülü bir ba- ca halinde damda nihayetlenecektir.
Madde 13 — fîelâ, yıkanma yeri ve mutfakların zemini ile döşemeden itibaren duvarları asgarî olarak (helada ve mutfakta 1,00, yıkanma yerlerinde 1,50- M.) su geçmiyen bir malzeme ile örtülmüş olacaktır. Bura- larda müstamel suları evin umumî mecrasına verecek ve kokuya mâni olacak şekilde tertibat alınacaktır.
Madde 14 — Mutfak ve yıkanma yerlerinin dış havaya açılacak pencereleri olacaktır. Yıkanma yer- lerinde soba vesair ısıtma vasıtası kullanıldığı takdir- de bunlar ihtirak mahsulü gazları harice atacak ve yı- kanma yeri dahilinde hiç bir veçhile gaz kaçırmıyacak şekilde imal olunmuş borularla teçhiz edilmiş olacak- tır.
Madde 15 — Daire adedi 6 ya kadar olan apartı- manlarda münavebe ile kullanılmak üzere müşterek en az 8 M2, çamaşır yıkama yeri ve 25 M2, kapalı ça- maşır kurutma yeri olacaktır. Daire adedi 12 ye kadar olanlarda bu miktarın iki misli; 18 e kadar olanlarda üç misli alınır. Bu çamaşırlıklarda sıcak su hazırlana- cak veya buraya sıcak şevkine mahsus tesisat bulu- nacaktır ,
Madde 16 — Meskenlerde yapılacak merdiven, korkuluk, kapı ışıklık, çıkıntı gibi kısımlar 2290 sa- yılı Belediyeler Yapı Yollar Kanununun 25, 26, 29, 38, 40 maddelerine göre yapılacaktır.
Madde 17 — İkamete tahsis edilmeyip içinde ka- zan, fırın, ocak gibi tesisat bulunan bina kısımlarında dış havaya açılan pencereler bulunmadığı takdirde ha- valandırma bacaları yapılması mecburidir.
Madde 18 — Bina dahilinde gerek mutfaklardan ve gerekse teshin vasıtalarından çıkan her türlü ihti- rak mahsulü gazların harice muhakkak surette baca yolu ile çıkarılması lâzımdır. Duman yollarının eb'- adı asgarî 0,14 metre X, 14 metre olacak ve bunlar ara- sında nihayete kadar hiç bir iştirak bulunmıyacaktır.
Bacaların cidarları hiç bir veçhile duman çıkmasına mahal vermiyecek şekilde yapılacak ve bu bacalar ika- metgâhta bulunanların ve komşuların sıhhatine zarar vermiyecek şekilde, Yapı Yollar Kanununda zikrolun- duğu tarzda damda nihayetlenmiş olacaklardır.
Madde 19 — Apartıman ve evlerde yapılacak merkezî teshin, bütün binada kâfi hararet derecesini temin edecek surette hesap edilmiş olacaktır.
Madde 20 — Binalar dahilindeki havagazi boru- ları ancak kaynama demir veya çelikten olabilir. Bil- hassa kurşun boruların kullanılması yasaktır.
Madde 21 — Şehirde fennî surette tevzi olunan içme su borusunun geçtiği yerlerde ikamete tahsis o- lunan her eve ve apartımanlarm her dairesine su alın- ması mecburidir.
Madde 22 — Evlerde su alınacak muslukların müstamel suları umumî lâğıma sevkedecek tertiba-
tın üstünde yapıiması ayni zamanda musluğun bulun- duğu yerde döşeme ve duvarları rutubetten muhafa- za İçin tedbir alınması lâzımdır.
Madde 23 — Meskenlerde yapılacak su depoları kapalı olacaklar. Ve suyu her türlü televvüs ve tegay- yürden muhafaza edecek şekilde yapılmış olacaklar- dır. Depoların boşaltma ve yıkanmalarını kolaylaştır- mak için her türlü tedbir alınacaktır. Bina sahipleri binanın su tesisatiyle birlikte depoların da bakım ve temizliğini her zaman temin etmeğe mecburdurlar.
Evlerde depo inşası belediyenin müsaadesiyle yapılır.
Madde 24 — Meskenlerde yapılacak elektrik te- sisatı orada bulunanlara hiç bir veçhile zarar vermi- yecek tarzda fennî olarak yapılmış olacaktır.
Madde 25 — Fennî lâğım tesisatı bulunan mahal- lerde bina sahipleri lâğım ve müstamel su mecralarını Belediye fen teşkilâtınca tesbit edilecek şekilde şehir lâğım şebekesine bağlamağa mecburdur. Lâğım tesisa- tı yapılamıyacak yerlerde ev sahipleri umumî hıfzıs- sıhlıa Kanununun 245 inci maddesine tevfikan Sağlık Bakanaığmca neşredilmiş olan talimatnameye uygun helâ çukurları yapmaya mecburdur.
Madde 26 — Kirli su mecraları su sızdırmayan, çürümeyen malzemeden mamul pürüzsüz satıhlı ve ekleri su sızdırmayacak şekilde yapılabilen borular- dan müteşekkil olacaktır. Bu ekler hiç bir zaman du- var içlerinde bulunmayacak, mümkün mertebe görü- lebilecek yerlerde olacaktır.
Madde 27 — Müteaddit katlı meskenlerde baca tarzında müşterek bir kanal ile çöp toplama usulü tat- bik edildiği takdirde, bacaların iç cidarları köşesiz ve pürüzsüz olarak yapılacaktır. Ve katlardan çöp alan a-
ğızları mutlaka madenî bir kapakla teçhiz edilecektir.
Bu bacaların üst ucu damda havaya açılacak altta çöp toplama deposu kârgir veya madenî olarak yapılacak ve yıkanarak kolayca temizlenebilir bir vaziyette ku- rulacaktır.
Madde 28 — Evlerde içinde oturanların ihtiyacını tamamiyle karşılayacak şekilde yakacak madde depo- ları yapılacaktır. Apartımanlarda daire adedi kadar adet kâfi eb'atta yakacak madde depoları yapılacak- tır.
Madde 29 — Köylerde yapılacak evlerin Sağlık Bakanlığının bu hususta neşretmiş olduğu (Yeniden kurulacak köylere nazaran alınması gereken g^nel sağlık şartları hakkındaki talimatname) ye uygun ola- rak yapılması icabeder.
Madde 30 — İkamete tahsis edilecek binalar, her türlü inşaatın ikmalinden ve binanın tamamiyle kuru- ması için mahallin iklim şartlarına göre mahallî Sağ- lık Kurulunca yaz ve kışa mahsus olarak ayrı ayrı tes- bit edilecek muayyen bir müddet geçtikten sonra is- kân edilebilirler.
