SHB335 Afetlerde Psikososyal Destek
Hizmetleri
Doç. Dr. Melahat DEMİRBİLEK Ankara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü
Afet Yönetimi Sistemi
• Afet yönetimi; afetin çeşitli aşamalarını kapsayan her seviyede oluşturulan politikalar, alınan idari kararlar ve afet bölgesinde uygulanan faaliyetlerdir (Köseoğlu, 2015, s.15).
• Afet yönetiminin temel amacı afet nedeniyle ortaya çıkan olumsuz koşulların en kısa sürede normal hale getirilmesi ve afetzedeler
üzerindeki etkilerinin en aza indirilmesidir (Köseoğlu, 2015, s.16).
• Başka bir ifade ile afet yönetimi kavramı afet sonucunu doğurabilecek olayların önlenmesi veya zararlarının azaltılmasını amaçlamaktadır ( https://www.medak.org.tr/faydali-bilgiler/faydali-bilgiler/)
• Afetlere hazırlık, afetlerden sonra müdahale etme ve iyileştirme gibi çalışmaların tümünde yapılması gereken faaliyetlerin, toplumun tüm kesimlerini kapsayacak şekilde planlanması, yönlendirilmesi,
desteklenmesi, koordine edilmesi, gerekli mevzuat ve kurumsal
yapılanmaların oluşturulması veya yeniden düzenlenmesi ve etkin ve verimli bir uygulamanın sağlanabilmesi için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla kaynaklarının, bu ortak amaçlar doğrultusunda
yönetilmesi” şeklinde ifade edilmektedir.
• Afet yönetimi faaliyetleri döngüsel bir süreçtir afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası olmak üzere üç aşamada ele alınabilir (Köseoğlu, 2015, s.16).
Afet Yönetiminin Aşamaları
• Afet Öncesi (Risk ve Zarar Azaltma Aşaması)
• Afet öncesi hazırlık döneminde afetin etkileri ile olabilecek diğer riskler değerlendirilir ve bu risklerle başa çıkabilmek için planlar hazırlanır (Köseoğlu, 2015, s.16).
• Afet tehlikesinin ve riskinin belirlenmesi, mümkünse önlenmesi veya büyük kayıplar doğurmaması için gereken önlemlerin alınması,
• Toplumun afet tehlikesi ve riski konusunda bilgilendirilmesi,
bilinçlendirilmesi ve baş edebilme kapasitesinin geliştirilmesi, afet öncesi ve sonrasında uygulanan mevzuat ve kurumsal yapılanmanın geliştirilmesi, araştırma – geliştirme politika ve stratejilerinin
belirlenmesi ve uygulanması gibi faaliyetlerin oluşturduğu safha olarak tanımlanmaktadır (
https://www.medak.org.tr/faydali-bilgiler/faydali-bilgiler/)
• Afet Esnası (Müdahale Aşaması)
• Görece afet yönetiminin en önemli safhası olmakla birlikte, afet olayının vuku bulmasından hemen sonra başlayan ve arama –
kurtarma çalışmaları, ilk yardım ve tıbbi müdahale, geçici barınma, iaşe gibi ihtiyaçların ivedilikle karşılandığı safhadır (
https://www.medak.org.tr/faydali-bilgiler/faydali-bilgiler/)
• Afet esnasında hazırlanan planlar afetin etkisini en aza indirgemek amacıyla uygulanır.
• Afet Sonrası (İyileştirme Aşaması)
• Afetin etkisine maruz kalan bölgede güvenli bir yaşam ve
normalleşmiş sosyo-ekonomik şartlara dönülmesi amacıyla yapılan faaliyetleri kapsamaktadır. Altyapı hizmetlerinin yeniden
oluşturulması, eğitim, sağlık, ulaşım gibi hizmetlerin yeniden
sağlanmaya çalışılması, küçük işletmelere kredi sağlanması gibi uzun dönemli sonuçların da hesaplandığı bir safhadır. Ayrıca bu safha afet yönetimi döngüsü içerisinde, bir zarar azaltma aşaması olarak da
değerlendirilmektedir (
https://www.medak.org.tr/faydali-bilgiler/faydali-bilgiler/)
• Afet sonrasında afetin uzun dönemli olumsuzluklarını etkisiz hale
getirmek ve dolaylı yan etkilerini azaltmak için iyileştirme ve yeniden yapılandırma çalışmaları başlatılır (Köseoğlu, 2015, s.16).
Afet Yönetiminin Aşamaları
KAYNAKÇA
• Köseoğlu, Murat (2015). Afet Yönetimi ve İnsani Yardım Lojistik Süreçler ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• https://www.medak.org.tr/faydali-bilgiler/faydali-bilgiler/
(Erişim:28.11.2019)
