Hasankeyf'i kurtarmak amacıyla başlatılan davayı kabul eden AİHM, AKP hükümetine Hasankeyf'teki kültürel mirasın korunması amacıyla bugüne kadar ne yapıldığını ve bundan sonra ne yapılacağını sordu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), AKP hükümetini Ilısu Barajı'nın suları altına kalacak Hasankeyf'te, kültürel mirasın korunması için alınan veya alınması planlanan önlemler konusunda bilgi vermeye davet etti.Konu, 22 Şubat 2006 tarihinde Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Oluş Arık, Prof. Dr. Metin Ahunbay, Özcan Yüksek ve avukat Murat Cano'nun başvurusuyla AİHM'ye götürülmüştü. 30 bin imza toplandıÖte yandan Atlas Dergisi ve Doğa Derneği'nin 'www.hasankeyfesadakat.com' internet adresinde başlattığı 'Hasankeyf'e Sadakat Kampanyası'na gelen imzalar 30 bini aştı. Dilekçede Ilısu Barajı'nın iptali talep ediliyor.
Hasankeyf'le yeni sayfa
Avukat Murat Cano'nun verdiği bilgiye göre AİHM'in şu kararları verdi: Dava kabul edilebilir bulundu. Ilısu Barajı'nın yapım projesinde halen ne aşamada bulunduğu ve Hasankeyf'in kültürel mirasının korunması yolunda alınan veya alınması planlanan önlemlerin neler olduğunun Türkiye tarafından acil olarak bildirilmesine karar verdi. Geçici tedbir istemi ve davanın öncelikli dava sayılarak incelenmesi istemleriniyse reddetti.
Cano'ya göre AİHM, Hasankeyf'le kültürel mirasa karşı işlenen suçların uluslararası ceza mahkemelerine taşıyacak süreci de başlattı. Cano, "AİHM'nin bu dava için 'kabul edilebilir' kararı vermesi, teknik olarak kültürel mirası ve onda yüklü bulunan değerleri, temel hak olarak nitelendirmesidir. Bu nitelendirme, 1948'den bu yana elde edilen ilk ve tek sonuçtur. Bundan sonraki süreç; kültürel mirasın ve onda mevcut olan değerlerin temel haklar ve özgürlüklere ilişkin uluslarüstü konvansiyonlarda ayrı bir bölüm halinde düzenlenmesiyle bunlar üzerinde işlenen suçların, insanlığa karşı işlenen tipte suç sayılması, faillerinin yargılanması, bu suçlar için ceza zamanaşımının işlememesi, bu nedenle Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin statüsünün genişletilmesi sürecidir" dedi.
DSİ: 479 metre bile yetmez
Ilısu Barajı'nın yapımıyla Hasankeyf'teki tarihi eserlerin
'kurtarıldığını' iddia eden Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, barajın kotuyla ilgili yürütülen tartışmalara da itiraz etti. DSİ, Hasankeyf'in kurtarılması amacıyla baraj kotu 510 metreden 479 metreye düşürülse bile, kentin yine de 16 metre su altında kalacağını savundu.
DSİ'nin açıklamasına göre Hasankeyf'in su altında kalmaması
için kotun 479 değil, 463 metreye düşürülmesi gerekiyor. Ancak bu kez de enerji üretiminde yüzde 82'lik kayıp bekleniyor. DSİ'nin hesaplarına göre baraj kotu 510'dan 463'e indiğinde yıllık, enerji üretimi 3.8 milyar kWh'den 703 milyon kWh'ye düşecek.
Hasankeyf'in Ilısu'nun kotu düşürülerek kurtarılması projesine kaynaklık eden bilimsel proje Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İlyas Yılmazer ve ekibine aitti. Projede "Ilısu'nun kotu 510'dan 479 metreye düşürüldüğünde bölge su havzası dışında kalacak. 35 metrelik kot düşüşüyle 600 bin kilovatlık enerji kaybı yaşansa da, bu turizm gelirleriyla telafi edilecek" deniliyor.
