Tam Senaryo Ağustos

(1)

buildingabetterresponse.org info@buildingabetterresponse.org

@BBRtraining

Tam Senaryo

Ağustos 2017

(2)

İçindekiler

ÜNITE 0 | BUILDING A BETTER RESPONSE - GIRIŞ 1

1 Hoş geldiniz 1 Senaryo

1 Amaçlar ve Yapı 2 Geçmiş

2 Başlamadan önce 2 Sonuç

ÜNITE 1 | INSANI YARDIM EYLEMLERI ESASLARI 3

Kısım 1.0: Giriş 3 3 Giriş

3 Radyo Anonsu 3 Hoş geldiniz

3 Neler Bekleyebilirsiniz

Kısım 1.1: Afete Müdahalede Aktörler 4 4 Genel görünüm

4 Hükümet

4 Yerel Yardım Yapıları ve Topluluğa Dayalı Kuruluşlar 5 Sivil Toplum Kuruluşları (STK’lar)

5 Uluslararası Kızıl Haç ve Kızılay Hareketleri 5 BM Kuruluşları

6 Ordu: Ulusal ve Uluslararası 6 Özel Sektör

7 Bağışçılar

7 Acil duruma erişim

Kısım 1.2: İnsani Zaruriyet ve İnsani İlkeler 8 8 İnsani Zaruriyet ve İnsani İlkeler

8 İnsani Zaruriyet 8 İnsani İlkeler 8 İnsanlık

8 Yansızlık 9 Tarafsızlık 9 Bağımsızlık

9 İlkeden Uygulamaya 9 Ortaklık İlkeleri 9 Eşitlik

9 Şeffaflık

10 Sonuç odaklı yaklaşım 10 Sorumluluk

10 Tamamlayıcılık 10 İlkeden Uygulamaya Kısım 1.3: İnsani Reform 11

11 İnsani Reform

11 Zaman Çizelgesi: 2005’den Önce İnsani Reform 11 İnsani Reformun Dört Kaidesi

11 Koordinasyon 12 Liderlik

12 İnsani Yardım Finansmanı 12 Ortaklık

12 Dönüştürücü Gündem 13 Dünya İnsani Zirvesi 13 Sonuç

Ünite 1 Yanıtlar Kısmı 14

ÜNITE 2 | ULUSLARARASI INSANI YARDIM KOORDINASYON

SISTEMI 16

(3)

Kısım 2.1: Küresel ve Ülke Seviyelerinde Uluslararası İnsani Yardım Koordinasyon Sistemi 17

17 Yardım Tedariki Koordinasyonu

17 Uluslararası İnsani Yardım Koordinasyon Sistemine Giriş

18 Uluslararası İnsani Yardım Koordinasyon Sistemi 18 İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi (OCHA) 19 Acil Yardım Koordinatörü (ERC)

19 Kuruluşlar Arası Daimi Komite (IASC) 20 STK (NGO) Konsorsiyumu

20 İnsani Yardım Koordinatörü (HC) 21 İnsani Yardım Ülke Ekibi (HCT) 21 Cluster (Küme) Yaklaşımı

22 L3 Acil Durumlar hakkında daha fazlası

23 Uluslararası İnsani Yardım Koordinasyon Sisteminin İncelenmesi

24 Sonuç

Ünite 2 Yanıtlar Kısmı 25 27 Giriş

ÜNITE 3 | CLUSTER (KÜME) YAKLAŞIMI 27

Kısım 3.0: Giriş 27

Kısım 3.1: Küresel ve Ülke Seviyesinde Cluster’lar (Kümeler) 28

28 Cluster (Küme) Yaklaşımı 28 Küresel Cluster’lar (Kümeler)

29 Ülke Seviyesinde Cluster (Küme) Temel İşlevleri 30 Cluster (Küme) Etkinleştirme

30 Cluster (Küme) Devre Dışı Bırakma 31 Temel Taahhütler

31 Cluster (Küme) Koordinasyonunun Maliyet ve Faydaları

Kısım 3.2: Cluster (Küme) Yapısı ve Yönetim 33 33 Cluster (Küme) Lideri Kuruluşlar

33 Paylaşılan Liderlik 33 Cluster (Küme) Yönetimi 34 SAG’lar ve TWiG’ler 34 Alt Cluster’lar (Kümeler)

34 Cluster’lar (Kümeler) Arası Koordinasyon

Kısım 3.3: 11 Cluster (Küme) için Roller ve Lider Kuruluşlar 35

35 Eylem halindeki Cluster (Küme) Yaklaşımı

36 Kamp Koordinasyonu ve Kamp Yönetimi (CCCM) 36 Acil Durum Haberleşmesi

36 Beslenme 36 Erken Kurtarma 36 Gıda Güvenliği 36 Koruma 36 Eğitim 36 Sağlık 36 Barınak 37 Lojistik

37 Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH) 37 Kesişen Sorular

38 İnceleme 38 Sonuç

ÜNITE 4 | INSANI MÜDAHALEYI PLANLAMA VE FINANSMANI 40

Kısım 4.1: İnsani Yardım Programı Döngüsü 41 41 İnsani Yardım Programı Döngüsü Adımları (HPC) 42 Hazırlıklı olma

42 İhtiyaç değerlendirme ve analiz 42 Stratejik Müdahale Planlaması 42 Kaynak Mobilizasyonu 42 Uygulama ve İzleme

42 Operasyonel İnceleme ve Değerlendirme 43 İhtiyaç Değerlendirmesi

43 Çok Kümeli İlk Hızlı Değerlendirme (MIRA) 43 İnsani İhtiyaçlara Genel Bakış (HNO) 43 İnsani Müdahale Planı (HRP)

44 İnceleme

Kısım 4.2: Birleştirilmiş Finansman Mekanizmaları 45 45 Birleştirilmiş Finansman Nedir?

45 Ülke Bazlı Birleştirilmiş Fonlar 46 Fon Tahsis Stratejisi Bölüm 1 46 Fon Tahsis Stratejisi Bölüm 2

46 Organizasyonel Kapasite Değerlendirmesi

(4)

47 CBPF Ek Kaynakları

47 Merkezi Acil Müdahale Fonu 47 Hızlı Müdahale Fonları

47 Finansmanı Yetersiz Acil Durumlar 48 CERF Kredileri

48 Finansal İzleme Hizmeti 49 Analitik Raporlar

49 Küresel İnsani Yardım Raporu 49 Dünya Afet Raporu

49 İnsani Yardım Sisteminin Durumu Raporu 49 İnceleme

ÜNITE 5 | ULUSLARARASI HUKUK VE INSANI STANDARTLAR 51

Kısım 5.1: Uluslararası İnsani Hukuk ve İnsan Hakları Hukuku 52

52 Uluslararası İnsani Hukuk 52 IHL’nin Kökeni

52 Cenevre Sözleşmeleri 52 Cenevre Sözleşmesi 1 52 Cenevre Sözleşmesi 2 53 Cenevre Sözleşmesi 3 53 Cenevre Sözleşmesi 4 53 Ortak Madde 3

53 Ortak Madde 3’ün Tam Metni 53 Hors de combat

53 IHL ile ilgili Ek Anlaşmalar 54 IHL’nin Uygulanması

54 IHL Ne Zaman ve Nasıl Uygulanır?

54 Konvansiyonel Olmayan Çatışmalara IHL’nin Uygulanması

54 İnsan Hakları Hukuku

55 Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi

55 ICC hakkında daha fazlası 55 Ulusal Kanunlar

Kısım 5.2: Profesyonel Norm ve Standartlar 57 57 Profesyonel Normlar

57 Tüzük ve Yürütmenin On İlkesinin Kökeni 57 Tüzük ve Yürütmenin On İlkesi

58 Kuruluşlar Arası Daimi Komite Kaynakları 59 Profesyonel Standartlar

59 Sphere Projesi

59 İnsani Yardım Sözleşmesi 59 Dört Koruma İlkesi 59 Temel İnsani Standart 59 Minimum Standartlar 60 Mesuliyet

60 Kalite ve Mesuliyet hakkında Temel İnsani Standart 60 İnceleme

ÜNITE 6 | KARMAŞIK INSANI YARDIM ACIL DURUMLARI 63

Ünite 6 63

63 Hoş geldiniz 63 Senaryo

63 Amaçlar ve Yapı 63 Geçmiş

64 Başlamadan Önce 64 Sonuç

Kısım 6.1: Karmaşık İnsani Yardım Acil Durumlarının Karakteristikleri 67

67 Genel görünüm 67 Bir CHE’nin özellikleri 67 Kitlesel Şiddet ve Yaşam Kaybı 67 Temel Altyapı Üzerinde Yaygın Hasar 67 Nüfusun Kitlesel Yer Değişimi

68 Büyük Ölçekli, Çok Yönlü İnsani Yardım İhtiyacı 68 Devlet Dışı Aktörlerin Varlığı

68 Azalan Güvenlik

68 Askeri ve Sivil Savunma Teşkilatlarının ve ayrıca Yabancı Askeri Güçlerin Uluslararası Konuşlandırılması

Kısım 6.2: Karmaşık İnsani Yardım Acil Durumlarında Aktörler 70

70 Küresel Seviye

70 İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi (OCHA)

(5)

70 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR)

70 İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi

70 Genel Yardımcı Sekreter/Acil Yardım Koordinatörü 71 Ülke Seviyesi

71 İnsani Yardım Koordinatörü 71 İnsani Yardım Ülke Ekibi

71 Ülke Seviyesinde Cluster’lar (Kümeler) 71 STK (NGO) Forumları

71 Emniyet ve Güvenlik

72 Özelleştirilmiş Askeri ve Güvenlik Şirketleri (PMSC’ler)

72 BM Bütünleşme Düzenlemeleri 72 Barış Uygulama Misyonları 72 Bütünleşme Şekilleri 73 BM Barış Gücü

73 STK’lar ve BM Bütünleşme Düzenlemeleri Kısım 6.3: Müdahalenin Zorlukları 75

75 Genel görünüm

75 Temel Altyapının Bozulması ve Yok Olması 75 Karmaşık Siyasi Senaryo

75 İnsani İlkelere Uyma 76 İnsani Erişim

76 Ulusal Askeri ve Devlet Güvenlik Kuruluşlarıyla Etkileşim

77 Askeri Varlıklara Talepler 77 Uzaktan Program Yapma 78 Uzaktan Kontrol

78 Uzaktan Yönetim 78 Uzaktan Destek 78 Uzaktan Ortaklık 78 Sonuç

(6)

HOŞ GELDİNİZ

Uluslararası İnsani Yardım Koordinasyon Sistemi dahilinde Building a Better Response e-eğitim kursuna hoş geldiniz. Bu tanıtım ünitesi, bu kursun sunduğu her şeyden tam olarak yararlanmanıza yardımcı olacaktır. Bu ünite, kursu çerçeveleyen senaryoyu tanıtır ve kursun amaçlarını ve yapısını özetler. Haydi başlayalım.

SENARYO

Öncelikle kursun çerçevesini çizen senaryoya bakalım.

Bu senaryo, insani bir krizde öğrendiklerinizi uygulamanızı sağlamak için kullanılacaktır.

Bu senaryoda, bir Sivil Toplum Kuruluşu olan Humanitarian Corps Worldwide veya HCW için bir program yöneticisi görevini henüz kabul ettiniz. HCW, on yıldan uzun bir süredir Olvitana ülkesindeki kalkınma faaliyetlerine katılmaktadır.

Siz vardıktan kısa bir süre sonra, Olvitana'da büyük bir deprem gerçekleşir. Depremden kaynaklanan hasar hükümetin müdahale yeteneğini zora sokar, bu nedenle HCW de diğer insani aktörlere katılır ve müdahaleye yardımcı olur.

Senaryo gereği uluslararası kalkınma programlarında birkaç yıllık çalışma tecrübeniz var, ancak bu ölçekte bir

felakette henüz çalışmanız bulunmuyor. Genel müdahaleyi tamamlayıcı bir şekilde işinizi nasıl yapacağınızı öğrenmek zorundasınız.

Kurs boyunca ilerledikçe Olvitana'da "olay yerinde" çalışan beş uzmanla karşılaşacaksınız. Bu uzmanlar, uluslararası insani yardım koordinasyon sisteminde gezinmenize yardımcı olacak.

Ayrıca insani müdahaleyi zorlaştıracak temel çatışmalar gibi başka faktörlerin bulunduğunu da öğreneceksiniz.

Bu senaryoda ilerledikçe diğer insani aktörlerle olan koordinasyonun, Olvitana halkının bu yıkıcı olaya tepki göstermesi ve bu olayı atlatmasına yardımcı olma becerinizi nasıl etkilediğini göreceksiniz. Etkili bir koordinasyon sayesinde siz ve HCW'deki meslektaşlarınız, bu yardımın en çok ihtiyaç duyanları hedef almasını ve hizmetlerin duplikasyonu olmamasını sağlayacaksınız. Etkili koordinasyon, etkilenenlere sorumluluk sağlamanıza yardımcı olur ve krize stratejik bir müdahale gerçekleşmesini sağlar.

AMAÇLAR VE YAPI

Bu e-öğrenme kursu, iki alanda STK çalışanlarının ve diğer insani aktörlerin bilgilerini geliştirmeyi amaçlar:

1. Doğal afetler ve çatışma durumları dahil olmak üzere büyük ölçekli acil durumlara yanıt verebilecek uluslararası koordinasyon sistemini ve

2. insani yardım müdahalesinin temelini oluşturan insani yardım çalışmalarının diğer unsurlarını kurmak.

E-öğrenme kursu altı üniteden oluşmaktadır. Her ünite iki veya daha fazla kısma ayrılmıştır.

Üniteler şunlardır:

Ünite 1: İnsani Yardım Eylemi Esasları

Ünite 2: Uluslararası İnsani Yardım Koordinasyon Sistemi Ünite 3: Küme Yaklaşımı

Ünite 4: İnsani Müdahaleyi Planlama ve Finansmanı Ünite 5: Uluslararası Hukuk ve İnsani Standartlar Ünite 6: Karmaşık İnsani Yardım Acil Durumları

Ünite 0 | Building a Better

Response - Giriş

(7)

GEÇMİŞ

Bu e-öğrenme kursu, Building a Better Response projesinin bir ürünüdür. Bu proje, ulusal ve uluslararası STK çalışanlarının ve diğer insani aktörlerin genel koordinasyonunu artırmayı ve krizden etkilenen nüfusun ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde uluslararası insani yardım sistemiyle etkileşime girme kapasitelerini artırmayı amaçlamaktadır. Proje, insani aktörlerin uluslararası insani yardım koordinasyon sistemi hakkındaki bilgilerini arttırmak için bu e-öğrenme kursu da dahil olmak üzere çeşitli öğrenme araçları üretmektedir. Burada amaç, STK çalışanlarının ve insani yardım alanında çalışan diğer kişilerin sistemi daha iyi anlamalarına yardımcı olmak ve böylece daha kapsamlı olarak katılımlarını sağlamaktır.

Building a Better Response projesi, ABD Uluslararası Kalkınma Kuruluşu ve ABD Dış Afet Yardım Ofisi tarafından finanse edilir ve International Medical Corps, Concern Worldwide ve Harvard İnsani Yardım Girişimi aracılığıyla uygulanmaktadır.

BAŞLAMADAN ÖNCE

Bu dersin odaklandığı koordinasyon sistemi yaygın olarak

"uluslararası insani yardım koordinasyon sistemi" adıyla bilinir.

Unutmayın ki bu, birçok farklı koordinasyon yönteminden sadece biridir. Birçok ülke ve durumun acil müdahaleyi koordine etmek için kendine özgü modelleri ve yöntemleri vardır. Bütün koordinasyon sistemlerinin amacı, hükümet ve sivil toplum da dahil ulusal düzeydeki aktörlerin rolünü desteklemek olmalıdır. Bu kursta tartışılan mekanizmaların çoğunun yalnızca mültecilerin bulunmadığı durumlarda geçerli olduğunu belirtmek de önemlidir. Bir acil durum, mülteci müdahalesi içeriyorsa farklı koordinasyon yapıları uygulanabilir.

STK'lar da dahil olmak üzere acil müdahaleye dahil tüm insani yardım aktörleri, mevcut koordinasyon mekanizmaları ile katılım düzeyi seçimleri hakkında kararlar alır. Burada sunulan bilgiler, STK'lar ve diğer insani aktörlerinin insani yardım koordinasyon sistemleriyle stratejik etkileşimleri hakkında bilinçli bir karar vermeleri için hazırlanmıştır.

SONUÇ

Umarız bu kılavuz, Building a Better Response e-öğrenme kursunun sunduğu her şeyden tam olarak yararlanmanıza sizi hazırlamaya yardımcı olmuştur.

(8)

ÜNITE 1 GENEL GÖRÜNÜM

GIRIŞ

Ünite 1’e Hoş Geldiniz: İnsani Yardım Eylemi Esasları.

İnsani yardım alanı sürekli olarak gelişmektedir. İster uzun yıllara dayanan tecrübeli bir insani yardım çalışanı olun ya da isterseniz bu alanda yeni bir çalışanımız, bir müdahaleye katkınız, insani yardım faaliyetinin mevcut durumu ve insani yardım müdahalesinin geçmişi hakkındaki bilgilerinize bağlı olabilir. İnsani yardım aktörleri, çoğunlukla zaman ve kaynak kısıtlamaları altında zor kararlar almak zorundadır;

insani yardım çalışmalarının temelini oluşturan prensiplerin bilinmesi, bu zorlukların üstesinden gelmek için çok değerli bir araç olabilir. Bu ünite, insani yardım çalışanlarına bu temel kavramlar hakkındaki bilgilerini arttırma şansı sunuyor.

RADYO ANONSU

Olvitana’da gerçekleşen 7,5 şiddetindeki depremin ardından 24 saat geçti. Buradaki sahne kaos ve yıkımdan ibarettir. Binlerce Olvitani’nin ölü ve yaralı olduğu bildirildi ve Olvitana hükümeti, üç milyondan fazla insanın evsiz kalabileceğini söyledi. Uzmanlar, bu sayıların artmasının beklendiğini söylüyor.

Taze içme suyuna erişim sınırlı ve ülke çapında sanitasyon sistemleri çöktü. Neredeyse tüm iletişim sistemleri ve çoğu büyük yol feci şekilde hasar gördü. Kaosa ek olarak, hükümet hizmetlerinin çoğunun kolay bir şekilde işleyemediği bildiriliyor. Düzinelerce yardım kuruluşu malzeme ile geliyor, ancak bu gruplar ve Olvitana hükümeti arasındaki koordinasyon tam olarak sağlanabilmiş değil.

HOŞ GELDINIZ

Humanitarian Corps Worldwide’ın yeni personel üyesi olmalısınız. Sizinle tanıştığıma memnun oldum. Ben Nina, Humanitarian Corps Worldwide Ülke Direktör Yardımcısıyım.

Afet yardımı konusunda 20 yılı aşkın süredir koordinasyon sağlıyorum. Olvitana’daki duruma alışmanızda yardımcı olabilirim.

Burada bulunan organizasyonları ve birlikte nasıl çalıştığımızı biraz açıklayayım. Koordinasyonu ve kaosun daha fazla büyümemesini sağlamayı bilmeniz önemlidir.

Bildiğiniz gibi, zaman ve kaynaklar sınırlı. Özellikle bunun gibi zamanlarda koordinasyon, en etkili ve etkin müdahalenin alınabilmesi için bir STK’nın önceliklerinden biri olmalı. Hayat kurtarıcı yardım sağlanmasının yanı sıra, STK’ların kendi örgütlerinin çalışmalarını daha etkin hale getirmek ve daha kapsamlı bir müdahalenin etkinliğine katkıda bulunulması için koordinasyon sorumluluğu vardır.

Olvitana’daki durumla ilgili güncel bilgilere sahip misin?

DURUM RAPORU

Humanitarian Corps Worldwide Güncellemesi:

• Olvitana’da gerçekleşen 7,5 şiddetindeki depremin ardından 24 saat geçti

• Resmi olmayan ilk değerlendirmeler yerinden edilmiş 3 milyon kişi olduğunu tahmin ediyor ancak bu rakamın daha fazla bilgi ile artması bekleniyor

• Olvitana Kızıl Haç’ı ve diğer yardım kuruluşları yardım malzemelerini dağıtıyor

NELER BEKLEYEBILIRSINIZ

İnsani yardım eyleminin esaslarından bazılarına genel bir görünüm vereceğim. Zaten bazılarını biliyor olabilirsiniz, ancak müdahalemizin ve çalışma temelinizin çerçevesi bu yüzden incelemeye değer. Bu konulardan bazılarıyla sonraki ünitelerde daha detaylı olarak karşılaşacaksınız.

Şunları tartışacağız:

• Afete Müdahalede Aktörler

• İnsani Zaruriyet ve İnsani İlkeler

• İnsani Reform

Ünite 1 | Insani Yardım Eylemleri Esasları

Kısım 0: Giriş

(9)

Ünite 1 | Insani Yardım Eylemleri Esasları Kısım 1: Afete Müdahalede Aktörler

GENEL GÖRÜNÜM

Bir krizde, sistemler bozulabilir. Yardım sağlamak için çok çeşitli topluluklar ve ajanslar bulunmaktadır.

Bir organizasyonun büyüklüğü, tecrübesi veya kaynakları ne olursa olsun, burada bulunan herkes, birbiriyle işbirliği yapma ve kurtarma çabalarını koordine etme sorumluluğunu paylaşır. Koordinasyon, tüm yardım işleminin etkililiğini ve verimliliğini en üst düzeye çıkarmanın iyi bir yoludur.

Olvitana’nın müdahalesinde, birçok felaket yardım aktöründen temsilcilerimiz var. Ulusal hükümet kendi hükümranlık alanındaki insani yardımların başlatılması, organizasyonu, koordinasyonu ve uygulanması konusunda birincil role sahiptir. Bu felaketin ölçeği, hükümetin etkilenen nüfusun tüm ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetini aşıyor, bu yüzden diğer aktörler müdahaleyi desteklemek için katıldı.

• Ulusal Hükümet Ajansları

• Yerel Yardım Yapıları ve Topluluğa Dayalı Kuruluşlar

• Sivil Toplum Kuruluşları (STK’lar)

• Kızıl Haç ve Kızılay Hareketleri

• Birleşmiş Milletler (BM) Kuruluşları

• Ordu

• Özel Sektör

• Bağışçılar

HÜKÜMET

İnsani yardım acil durumları ulusal makamlara muazzam bir yük getirmektedir. Acil durumlarla baş etmeye ve yardım etmek isteyen tüm insani yardım örgütlerini koordine etmeye çalışmaktadırlar.

Bazı ülkelerin doğal felaketlere müdahale edebilecek bir ulusal felaket yönetim ajansına sahip olmalarının bir nedeni de budur. Bu ajans, yardımların koordinasyonunu ve dağıtımını en iyi nasıl yapacağını belirleyebilir, tüm farklı organizasyonları izleyebilir ve bunların hepsinin üzerinde anlaşmaya varılan standartları sağladığından emin olur.

Ulusal hükümet şunları yapabilir:

• Koordinasyona başkanlık etmek için ulusal bir felaket yönetim otoritesi oluşturabilir

• İnsani Yardım Ülke Ekibi ile yakın şekilde çalışabilir

• Kızıl Haç/Kızılay ve herhangi bir mevcut koordinasyon organı da dahil olmak üzere STK topluluğu ile olan ilişkisine itimat edebilir.

Burada, Olvitana’da hükümet tıpkı vatandaşları gibi felaketten etkilendi. Durumun erken değerlendirmeleriyle çoğu hizmetin ve sistemin zarar gördüğünü tespit ettik.

İşinizin bir parçası, etrafta çalışmak ya da onları yok saymak yerine hâlâ var olan devlet yapılarıyla çalışmanın yollarını bulmak olacaktır. Unutmayın, uluslararası toplum Olvitana Hükümetinin yerine geçmek için değil boşlukları doldurmaya yardımcı olmak için burada.

HCT NEDIR?

İnsani Yardım Ülke Ekibi (HCT), İnsani Yardım Koordinatörlüğü tarafından yönetilen, stratejik ve operasyonel bir karar verme ve gözetim forumudur. Kompozisyon genellikle BM, STK’lar ve Kızılhaç/Kızılay Hareketi temsilcilerini kapsar.

HCT, insani yardım eylemiyle ilgili ortak stratejik konularda anlaşmaya varmakla sorumludur.

HCT hakkında daha fazla bilgi, Ünite 2’de verilecektir.

HÜKÜMET ÖZ SAĞLAMASI

İnsani bir acil durumda, etkilenen nüfusun ihtiyaçlarının karşılandığından birincil olarak kim sorumludur?

A. Birleşmiş Milletler İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi (OCHA)

B. Sivil Toplum Kuruluşları C. Ulusal Hükümet

YEREL YARDIM YAPILARI VE TOPLULUĞA DAYALI KURULUŞLAR

İlk müdahale edenlerin yerel topluluktan geldiğini ve bazen herhangi bir kuruluşun ortaya çıkmadan önce yardım operasyonları kurduklarını hatırlamak önemlidir. Çoğu durumda, felaketten sonra çoğu uluslararası örgüt gittiğinde de kalırlar.

(10)

Yerel gruplarla ve topluluklarla koordinasyon sağladığımızdan emin olmalıyız. Genel bağlamı sağlayabilir ve yardım sağlama ve iyi iletişim kurma hususunda ortak olabilirler.

Topluluğa dayalı örgütler veya CBO’lar bölgeyi bilir ve neler olduğunu anlamaya yardımcı olabilir ve neyin gerekli olduğuna ilişkin rehberlik sağlayabilir.

CBO’LAR ÖZ SAĞLAMASI

CBO’lar insani yardıma ne gibi bir değer getirebilir?

(Uygun olanların tümünü seçin.)

A. Yerel coğrafyayı ve kültürünü bilirler B. Etkilenen toplulukla iletişime geçerler C. Müdahale edecek ilk kişilerdir

D. Etkilenen topluluğun temsilcileridirler

SIVIL TOPLUM KURULUŞLARI (STK’LAR)

Hem ulusal hem de uluslararası STK’lar felakete müdahalede kritik bir rol oynamaktadır.

Herhangi bir krizde, yardım sağlayan yüzlerce STK olabilir.

Kapsamlı bir topluluktur: her bir STK’nın faaliyetlerinin kapsamı ve ölçeği, sahip oldukları benzersiz misyon ve kaynaklara göre değişebilir. Bazıları inanç temellidir. Ve bazıları değildir. Bazıları insani yardım topluluklarınca iyi bilinir.

Diğerleri değildir. Birçoğu çeşitli program türlerini sağlarken, diğerleri haritalama, telekomünikasyon, su, hatta veterinerlik hizmetleri gibi tek bir alanda uzmanlaşırlar.

STK’LAR ÖZ SAĞLAMASI

Aşağıdakilerden hangisi bir STK değildir?

A. Olvitana İslami Yardım B. Olvitana Geliştirme Derneği C. Uluslararası Su Yardımı D. Şebeke Suyu Temini Şirketi

ULUSLARARASI KIZIL HAÇ VE KIZILAY HAREKETLERI

Uluslararası Kızıl Haç ve Kızılay Hareketleri üç ana bileşenden oluşur:

• Uluslararası Kızıl Haç Komitesi (ICRC), silahlı çatışma ve diğer şiddet olaylarının kurbanlarının hayatlarını ve itibarlarını korur.

• Ulusal Kızıl Haç ve Kızılay Dernekleri, dünyadaki hemen hemen her ülkede bulunmaktadır. Ulusal topluluklar, kendi ülkelerindeki kamu otoritelerini desteklemekte ve felaket kurtarma ve savaş mağdurlarına yardımdan ilk yardım eğitimine ve aile bağlarının geri kazanılmasına kadar geniş bir yelpazede hizmet sunmaktadır. Bir felaket olduğunda, Ulusal Topluluk gönüllüleri olay yerine ilk gelenlerdir.

• Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC), doğal ve insan kaynaklı felaketleri takiben,

çatışma içermeyen durumlarda, uluslararası yardımı koordine eden ve yönlendiren küresel bir insani yardım kuruluşudur. IFRC, Ulusal Dernekler ile birlikte, dünya çapındaki felaketlere müdahale etmek için çalışır.

Yardım operasyonları, felakete hazırlık programları, sağlık ve bakım faaliyetleri ve insani yardım değerlerin geliştirilmesi de dahil olmak üzere kalkınma çalışmaları ile birleştirilir.

KIZIL HAÇ VE KIZILAY HAREKETLERI ÖZ SAĞLAMASI

Kızıl Haç ve Kızılay Hareketi’nin hangi bölümü acil durumlar ve o ülkeye özgül insani yardım görevleri arasındaki o esnada ve ülke içindedir?

A. Kızılhaç Uluslararası Komitesi B. Ulusal Kızıl Haç ve Kızılay Dernekleri

C. Uluslararası Kızıl Haç ve Kızılay Derneği Federasyonları

BM KURULUŞLARI

Bir çok BM ajansı vardır, ama size bir insani yardım operasyonunda rastlanması muhtemel olanları anlatacağım.

Bu ajanslar, küresel ve ülke düzeyinde insani yardım koordinasyonunda liderlik rollerini üstlenirler.

• İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi

• BM Mülteci Yüksek Komiserliği

• Dünya Gıda Programı

• Gıda ve Tarım Örgütü

• BM Çocuk Fonu

• Dünya Sağlık Örgütü,

• Uluslararası Göç Örgütü, ve

• BM Kalkınma Programı

İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), acil durumlara tutarlı bir müdahalede bulunmak için insani yardım aktörlerini bir araya getiren BM Sekreterliğinin bir parçasıdır.

OCHA ayrıca, her bir aktörün müdahale çabasına bir katkıda bulunabileceği bir çerçevenin olmasını sağlar.

OCHA’nın misyonu:

• Felaketlerde ve acil durumlarda insanların acısını hafifletmek için etkin ve ilkeli insani yardım hareketlerini ulusal ve uluslararası aktörlerin ortaklığında harekete geçirmek ve koordine etmek.

• İhtiyaç duyan insanların haklarını savunma.

• Hazırlıklı olma ve önlemeyi teşvik etme.

• Sürdürülebilir çözümleri yürütmek.

OCHA yerini terk etmek zorunda kalan insanlarla ilgili durumlarda yardım operasyonlarının baş koordinatörü olarak görev yapmaktadır. Mülteci durumlarında, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) koordinasyona öncülük etmektedir.

UNHCR, mültecileri korumak ve dünya çapındaki mültecilere kalıcı çözümler bulmak için uluslararası eylemleri

(11)

yönetmek ve koordine etmekle görevlidir. Felaketlerin ardından, UNHCR koruma, acil barınma ve kamp koordinasyonu ile yönetimi çerçevesinde toplanan çabaları koordine eder. İnsanlar göç veya ekonomik nedenlerden ötürü yer değiştiriyorsa, Uluslararası Göç Örgütü (IOM), kamp koordinasyonu ve kamp yönetimi için atanmış yol göstericidir.

Dünya Gıda Programı (WFP), yiyecek almak ve dağıtmak için gerekli lojistik yönetimi konusunda çok deneyime sahiptir. WFP, genellikle, yardım operasyonlarının üç yönünde koordinasyonun sağlar: gıda güvenliği, lojistik ve acil telekomünikasyon.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), beslenmeyi iyileştirmek, tarımsal üretkenliği artırmak ve kırsal nüfustaki yaşam standartlarını geliştirmek için çalışır. Yardım çabalarında, gıda güvenliği ile ilgili konuları koordine etmek için WFP ile birlikte çalışırlar.

BM Çocuk Fonu (UNICEF) özellikle çocuklara odaklanmaktadır. Beslenme ile ilgili koordinasyonu yönetirler;

eğitim; ve su, sağlık ve hijyen; ve çocuk koruma ve çocuklara yönelik aşı kampanyalarında liderlik rolünü üstlenirler.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), BM’nin küresel sağlık araştırması, normları, standartları ve politikalarına yönelik yetkilisidir. Ayrıca sağlık konularında ülkelere teknik yardım sağlarlar. Felaketlerde sağlık faaliyetlerini WHO koordine eder.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM), göçün düzenli ve insancıl yönetimini sağlamak, göç konularında uluslararası işbirliğini teşvik etmek, göç sorunlarına pratik çözüm aramaya yardımcı olmak ve göçmenler ve ülke içinde yerinden olmuş insanlar da dahil olmak üzere muhtaç kişilere insani yardım sağlamak için çalışmaktadır.

BM Kalkınma Programı (UNDP), genellikle, herhangi bir kriz olmadığında bir ülkede faaliyet gösteren başlıca BM ajansıdır. Bir kriz meydana geldiğinde, ülkenin iyileşmesine yardımcı olmak için çalışırlar.

BM KURULUŞLARI ÖZ SAĞLAMASI

Birleşmiş Milletler ajansını sorumlulukla eşleştirme.

1. Lojistik, telekomünikasyon, gıda yardımı, nakit transferleri

2. Yardım çabalarının koordinasyonu 3. Küresel sağlık sorunları

4. Eğitim, beslenme, çocukların korunması

5. Mültecilerle ilgili konularda koruma, acil barınma ve kamp koordinasyonu ile yönetimi

6. Kalkınma faaliyetleri-genellikle kriz öncesi ve sonrasında gerçekleşir

A. WFP B. UNDP C. UNHCR D. UNICEF E. OCHA F. WHO

ORDU: ULUSAL VE ULUSLARARASI

Hem ulusal hem de uluslararası ordu, kurtarma çabalarına yardımcı olabilir veya yardımı dağıtmaya yardımcı olabilecek tekneler ve uçaklar gibi yararlı teçhizatlar sağlayabilir.

İnsani yardım operasyonlarında özellikle çatışma devam ederken askeri katılım karmaşık olabilir. Ulusal ordudan gelen yardım, çatışmanın kendi görüşlerine bağlı olarak ülkenin vatandaşları tarafından hoş karşılanabilir veya düşmanca müdahale olarak görülebilir. Diğer ülkelerdeki ordu yardımı da aynı şekildedir.

Oslo Kılavuzu 1994’te hazırlanmış ve 2006’da tekrar başlatılmıştır. Kılavuzda, hükümetlerin afet yardımı için kendi askeri ve sivil savunma personelini sunabileceği belirtilmektedir.

Askeri kaynaklarının kullanılması son çaredir ve ulusal hükümet askeri yardımı kabul ederse, bunların konuşlandırılması zaman sınırlaması ve sivil kontrol altında olmalıdır. Kılavuzda ayrıca, yabancı askeri personel insani yardım talebinde bulunduğunda olabildiğince üniforma giymemesi ve yardım çalışmalarında silah taşımamasından bahsedilmektedir.

STK çalışanlarının kendi örgütleriyle görüşmeleri iyi bir fikirdir, çünkü bireysel grupların çoğu zaman orduyla nasıl etkileşim kuracakları konusunda kendi tavsiyeleri vardır.

Kuruluşlar Arası Daimi Komite’nin "İnsani Yardım Konvoyları için Askeri veya Silahlı Eskort Kullanımı" konusunda bağlayıcı olmayan yönergeleri vardır.

ORDU ÖZ SAĞLAMASI

Dış askeri güçler, BM’nin daveti üzerine afet kurbanlarına yardım sağlayabilir mi?

ÖZEL SEKTÖR

Özel şirketler, burada tüm ajanslarla birlikte çalışırlar.

Bazen kullandığımız arabalar veya uçtuğumuz uçakları sağlarlar. Acil durumda çalışan diğer kuruluşlara çalışanlarını borç verebilirler. Bazen, özellikle doğal felaketlerden sıklıkla etkilenen ülkelerde iseler, kendi kurtarma çabalarını başlatırlar.

Genel olarak, bir krizde mümkün olduğu kadar çok yerel kaynak kullanmak mantıklıdır. Bu nedenle, ajanslar yiyecek yerine yiyecek için para verebilir. Ardından insanlar parayı yerel olarak kendi topluluklarına yardım etmek için harcarlar.

Her organizasyonun özel sektörle farklı bir ilişkisi vardır.

ÖZEL SEKTÖR ÖZ SAĞLAMASI

Özel şirketler aşağıdakilerden hangilerini yapabilir?

A. Yardım malzemeleri sağlama B. Personel sağlama

C. Yardım operasyonlarını yürütme D. Finansman sağlama

E. Yukarıdakilerin hepsi

(12)

BAĞIŞÇILAR

Büyük çaplı acil durumlarda olay yerinde büyük uluslararası bağışçılar vardır. Hibe vermeyi kolaylaştırmak için hızlı değerlendirme ekipleri veya çalışanlar mevcut olabilir.

Yardımın, ihtiyaç duyanlara yeterince odaklanmasını sağlamak için bu bağışçılarla koordinasyon yapmak önemlidir.

ACIL DURUMA ERIŞIM

Burada Olvitana hükümetinin izniyle çalışıyoruz. Yardım almak için burada bulunmanıza izin veriliyor, ancak devletin koordinasyonunda ve vatandaşlarının mümkün olan en iyi hizmetleri almalarının sağlanması hükümetin sorumluluğu ve yüce görevi. Kapasiteleri uluslararası topluluğun bu rolü üstlenmesini talep etmedikçe süreci onlar yönetirler.

Hükümet, ülkeye kimin girip giremeyeceğine karar verir.

Bunun nasıl yürüdüğü duruma ve ajansa bağlıdır.

Henüz ülkede olmayan BM ajansları, hükümetten yardım talep etmek için beklemek zorundadır. Aksi takdirde, Birleşmiş Milletlerin yardımda bulunma hakkı yoktur.

STK’ların müdahale etmek için davet edilmeleri gerekmez, ancak henüz mevcut olmayan STK’lar, ülkeye girmeye çalıştıklarında devreden çıkarılabilir veya hükümet tarafından belirli bir alanda çalışmaları engellenebilir.

Kızılhaç ve Kızılay Hareketi farklı şekilde çalışır. ICRC, uluslararası silahlı çatışma içinde hareket etmek için kurumsal bir yetkiye sahiptir. ICRC, uluslararası olmayan silahlı çatışmalardaki hükümetlere iç devlet meselelerinde müdahale olarak görülmeksizin hizmetlerini sunabilir. Ulusal Topluluklar ve IFRC, doğal afet müdahalesinde daha çok rol oynamaktadır ve zaten önceden ülke içinde olabilirler. Gönüllüler ve personel ağları aracılığıyla, çoğu zaman çok hızlı müdahale edebilirler.

ERIŞIM ÖZ SAĞLAMASI

Afetten etkilenen bir nüfusa erişmek için aşağıdakilerden hangisiyle görüşme yaparsınız?

A. Kendi hükümetiniz

B. İnsani Yardım Koordinatörü C. Birleşmiş Milletler

D. Ulusal hükümet E. Bağış kuruluşları

EYLEM ÇALIŞMASI

Afet müdahalesinde aşağıdakilerden hangisi aktör OLAMAZ?

A. Felaketten etkilenen topluluklar B. Topluluk temelli kuruluşlar C. Etkilenen ülkenin hükümeti D. Özel sektör organizasyonları E. Sivil Toplum Kuruluşları F. Kızılhaç Uluslararası Komitesi G. Birleşmiş Milletler

H. Yukarıdakilerin hepsi felakete müdahale eden aktörler olabilir

(13)

INSANI ZARURIYET VE INSANI ILKELER

Bahsettiğim üzere, birçok insani yardım aktörü var ve hepsi farklı. İnsani bir acil durum, tek bir tarafın kendi başına uğraşması için çok fazladır, bu nedenle koordinasyon önemlidir.

Kısa süre sonra resmi koordinasyon mekanizmalarından bahsedeceğim, ancak çalışmalarımızı destekleyen İnsani Zaruriyet ve İnsani İlkeler koordinasyon için ortak bir temel oluşturmaktadır.

İnsani yardım aktörleri ortak bir amacı paylaşır: can kurtaran yardımı ve muhtaç nüfus için koruma. Zamanla, uluslararası insani yardım sistemi, bu müdahale kuruluşlarının ve bireylerin faaliyetlerini yönlendiren ilkeler geliştirmiştir. Bu insani zaruriyet ile başlar.

İnsani zaruriyetten bahsettiğimde ne demek istediğimi anlıyor musunuz?

INSANI ZARURIYET

"İnsani zaruriyet" kavramı, felaket ya da çatışmadan kaynaklanan insan acısını önlemek ya da hafifletmek için harekete geçilmesi gerektiği anlamına gelir ve hiçbir şey bu ilkeden üstün olmamalıdır.

Buradaki insanlar size güvenecekse, nereye gitmeniz gerekirse gitmek ve yapmanız gerekenleri yapabilmek istiyorsanız, herkes insani sebeplerden dolayı buraya geldiğinize inanmak zorundadır. Yalnızca felaketten etkilenen insanlara yardım etmek istiyorsunuz. Bu, diğer insanların sizi nasıl algıladığını düşünmeniz gerektiği anlamına gelir. Yani, ne söylediğinizi ve yaptığınızı, giydiğinizi ve nasıl hareket ettiğinizi düşünmek zorundasınız.

Ünite 1 | Insani Yardım Eylemleri Esasları Kısım 2: Insani Zaruriyet ve Insani Ilkeler

INSANI ZARURIYET ÖZ SAĞLAMASI

İnsani zaruriyet olarak nitelendirilen aşağıdaki maddelerden hangisi olmaz?

A. En çok ihtiyaç duyanın kim olduğunu bulmak için yerel halkı araştırmak

B. Yerel bir lidere, uygun gördüklerine dağıtması için yardımları teslim etmek

C. En zayıf beslenen çocuklara ilk yardımı hedeflemek D. Bağışçınıza yardımı nerede görmek istediklerini

sormak

E. Yerel siyasi partiyle birlikte çalışarak topluluğa iyi erişimi olan bir yararlanıcı listesi oluşturmak

F. Etkilenen nüfusa erişmek için kiminle gerekiyorsa görüşme yapmak

INSANI ILKELER

İnsani ilkeler insanlık, yansızlık, tarafsızlık ve bağımsızlıktır.

Her birini inceleyelim.

INSANLIK

İnsanlık kavramı, yardımcı olmaya çalıştığımızda, kişilere saygı duyulması gereken saygın bir insan gibi davranmamız anlamına gelir. Eğer birinin hayatı tehlikedeyse, işiniz ve kuruluşunuzun işi, mümkün olan en kısa sürede hayat kurtarıcı yardım ve koruma sağlanmasının yollarını bulmaktır.

YANSIZLIK

Yansızlık prensibi, insani aktörlerin karşılıklı düşmanlıklarda taraf tutmaması veya politik, ırksal, dini ya da ideolojik çatışmalara dahil olmamasını belirtir.

(14)

TARAFSIZLIK

İnsani yardım, örneğin cinsiyet, ırk veya etnisite ne olursa olsun tarafsız bir şekilde verilmelidir. İnsanlar ihtiyaç bazında ve sadece ihtiyaç için destek almalıdır.

BAĞIMSIZLIK

İnsani yardım aktörlerin bağımsız kalmaları gerekir. Asla dış politika araçları gibi hareket edemezler. Bir organizasyon olarak ve bireyler olarak, kimin finansal açıdan bize destek verdiğine bakmaksızın bağımsız olarak hareket etmeliyiz.

Yardım sağlamaya çalışırken siyasi, ekonomik, askeri veya diğer etkilerle yönlendirilemeyiz.

INSANI ILKELER ÖZ SAĞLAMASI

İnsani zaruriyet olarak nitelendirilen aşağıdaki maddelerden hangisi olmaz?

1. İnsani aktörlerin karşılıklı düşmanlıklarda taraf tutmaması veya politik, ırksal, dini ya da ideolojik çatışmalara dahil olmamasını belirtir.

2. İnsani yardım, örneğin cinsiyet, ırk veya etnisite ne olursa olsun verilmelidir. İnsanlar ihtiyaç bazında ve sadece ihtiyaç için destek almalıdır.

3. İnsani aktörler yardımcı olmaya çalışırken, bireylere saygı gösterilmesi gereken onurlu bir insan gibi davranmalıdırlar. Eğer birinin hayatı tehlike altındaysa, insani yardım aktörlerinin görevi, mümkün olan en kısa sürede hayat kurtarıcı yardım ve koruma sağlanmasının yollarını bulmaktır.

4. İnsani yardım aktörleri, kimin mali açıdan onları desteklediğine bakmaz ve asla dış politika araçları gibi hareket etmezler. Yardım sağlamaya çalışırken siyasi, ekonomik, askeri veya diğer etkilerle yönlendirilemezler.

A. İnsanlık B. Tarafsızlık C. Bağımsızlık D. Yansızlık

HIZLI KONTROL

Yani, yansızlık, tarafsızlık ve bağımsızlık temelde aynı değil mi?

ILKEDEN UYGULAMAYA

Bu insani ilkeler pratik bir işlemsel ilgiye sahiptir.

İnsani yardım eylemini diğer aktörlerin faaliyetlerinden ve hedeflerinden ayırırlar. Bu, etkilenen nüfusa erişim kazanmada ve insani yardım personelinin ve yardım etmeye çalışmakta olan nüfusun güvenliğinin sağlanmasında önemlidir.

EYLEM ÇALIŞMASI 1

Olvitana hükümeti, iktidardaki hükümetin siyasi partisinin egemen olduğu bir bölgede bir sahra hastanesi açmak için size para teklif ederse, ancak ihtiyaçlarınıza göre yapılan değerlendirmede, en çok ihtiyaç duyulan alanın komşu bölge olduğu gösteriliyorsa ne yaparsınız? Mali yardımı kabul eder misiniz?

EYLEM ÇALIŞMASI 2

Depremden etkilenen küçük bir kasabaya ulaştınız. Oraya ulaşan ilk uluslararası kurum sizsiniz, ancak halihazırda bir dizi yerel organizasyon ve ulusal organizasyon da orada ve yardım organize etmeye başlamışlar. Bunlara yerel çiftçiler derneği, iktidar partisinin yerel şubesi, polis, bir topluluk geliştirme grubu ve hem yerel kilise hem de cami dahildir. Bu gruplardan hangisiyle potansiyel bir yerel ortak olarak kendinizi rahat hissetmiyorsunuz? (Uygun olanların tümünü seçin.)

A. Yerel çiftçiler derneği

B. İktidar partisinin yerel şubesi C. Polis

D. Topluluk geliştirme grubu E. Yerel kilise

F. Yerel cami

ORTAKLIK ILKELERI

İnsani ilkelerin, bireyler ve kuruluşlar olarak nasıl çalıştığımıza yol gösterdiği gibi, Ortaklık İlkeleri, burada bulunan çeşitli organizasyonların, mümkün olduğunca verimli, etkili ve hesaplı olarak çalışması için işbirliği yapmalarını ele alır.

Küresel İnsani Yardım Platformu, ortaklığın insani yardım rolünü teşvik etmek ve geliştirmek için 2007’de Ortaklık İlkelerini benimsedi. Küresel İnsani Yardım Platformu, insani yardım müdahalesinin etkililiğini arttırmanın yollarını araştırmak için bir araya gelen BM, STK’lar ve Kızılhaç/Kızılay Hareketi gibi bir grup insani aktördü. Ortaklığın beş İlkesi var: eşitlik, şeffaflık, sonuç odaklı yaklaşım, sorumluluk ve tamamlayıcılık.

EŞITLIK

Eşitlik, boyut ve güç ne olursa olsun ortaklık üyeleri arasında karşılıklı saygıyı gerektirir. Katılımcılar, birbirlerinin görev, yükümlülük ve bağımsızlığına saygı göstermeli ve birbirlerinin kısıtlamalarını ve taahhütlerini tanımalıdır. Karşılıklı saygı, örgütlerin yapıcı bir muhalefet içerisine girmesine mani olmamalıdır.

ŞEFFAFLIK

Şeffaflık, diyalog yoluyla (eşit temelde) erken danışmalara ve bilginin erken paylaşımına vurgu yapılarak sağlanır. Finansal şeffaflık da dahil olmak üzere yaptığınız şeyle ilgili iletişim ve şeffaflık, kuruluşlar arasındaki güven seviyesini artırır.

(15)

SONUÇ ODAKLI YAKLAŞIM

Etkili insani yardım eylemi gerçekliğe dayalı ve eylem odaklı olmalıdır. Bu, etkin becerilere ve somut operasyonel kapasitelere dayanan sonuç odaklı koordinasyonu gerektirir.

SORUMLULUK

İnsani yardım örgütleri, görevlerini sorumlu, dürüst ve uygun bir şekilde gerçekleştirmek için birbirlerine karşı etik bir yükümlülüğe sahiptir. Yalnızca taahhütlerini yerine getirme olanakları, yetkinlikleri, becerileri ve kapasiteleri olduğunda faaliyetlere katılmayı taahhüt ederler. İnsani yardım yapan kişilerin gerçekleştirdiği kötüye kullanımın kararlı ve sağlam bir şekilde önlenmesi için de sürekli çaba harcanmalıdır.

TAMAMLAYICILIK

İnsani yardım topluluğunun çeşitliliği, karşılaştırmalı avantajlarımızı geliştirir ve birbirimizin katkılarını tamamlarsak, bir servettir. Yerel kapasite, genişleyecek ve inşa edilecek ana varlıklardan biridir. İnsani yardım örgütleri, mümkün olan durumlarda onu acil müdahalenin ayrılmaz bir parçası haline getirmeye çalışmalıdırlar. Herhangi bir dil ve kültürel engeller varsa, bunların üstesinden gelinmelidir.

ORTAKLIK ILKELERI PRENSIPLERI ÖZ SAĞLAMASI 1

Ortaklık İlkelerine göre, ortaklık şunları gerektirir (Uygun olanların tümünü seçin):

A. Sözleşmeler B. Şeffaflık C. Sorumluluk D. Eşitlik

ORTAKLIK ILKELERI PRENSIPLERI ÖZ SAĞLAMASI 2

Her ifadeyi temsil ettiği Ortaklık İlkesi ile eşleştirin.

1. Boyut ve güç ne olursa olsun karşılıklı saygı.

2. İnsani yardım eylemi; eylem temelli ve gerçekçi olmalıdır.

3. Ortaklarla erken ve açık şekilde bilgi paylaşın.

4. Kuruluşların farklı güçlü yönleri vardır, bu nedenle farklı kuruluşlar birlikte çalıştıklarında genel müdahale daha çok alanda daha güçlü olur.

5. Sadece, tamamen ve uygun bir şekilde gerçekleştirme kapasitesine sahip olduğunuz etkinlikleri üstlenin.

A. Sonuç odaklı yaklaşım B. Sorumluluk

C. Tamamlayıcılık D. Şeffaflık E. Eşitlik

ILKEDEN UYGULAMAYA

Tıpkı daha önce tartıştığımız insani ilkeler gibi, Ortaklık İlkeleri de alanı ile doğrudan alakalıdır. Bu ilkeler, tüm uluslararası insani yardım aktörlerinin, ulusal aktörlerin ve yerel sivil toplumun yanı sıra birbirleriyle etkileşimi artırmak için bir çerçeve oluşturmaktadır.

EYLEM ÇALIŞMASI 3

Burada, STK, Humanitarian Corps Worldwide (HCW), ve bir su ve sanitasyon programı üzerinde çalışacağınız yerel bir ortak organizasyon olan Olvitana Relief (OR) arasındaki bir mutabakat tutanağı (MoU) bulunmaktadır. Cümlelerin atıfta bulunduğu Ortaklık İlkesi ile bireysel cümleleri eşleştirin.

1. HCW ve OR, görevleriyle ilgili tüm raporları ve yerel yetkililerle yaptıkları toplantılardaki raporlarını birbirleriyle paylaşmayı taahhüt eder.

2. Çalışmalarımız, önümüzdeki üç haftada 4000 kişiye hizmet verebilmek için 100 tuvalet yerleştirmeye odaklanmıştır.

3. Taraflardan herhangi biri, bu proje üzerinde ilerleme konusunda becerilere veya kaynaklara sahip olmadığını fark ederse derhal diğer tarafa bilgi verecek ve sorunun çözüm yollarını tartışacaklardır.

4. HCW, bir su ve sanitasyon programı uygulamak için OR ile karşılıklı saygı ortaklığına girmektedir.

5. HCW araçları ve malzemeleri tedarik edecek ve OR yerel erişim konusunda pazarlık yapacak ve yerel işçilere tedarikte bulunacaktır.

A. Eşitlik

B. Sonuç Odaklı Yaklaşım C. Şeffaflık

D. Sorumluluk E. Tamamlayıcılık

(16)

Ünite 1 | Insani Yardım Eylemleri Esasları Kısım 3: Insani Reform

INSANI REFORM

İnsani yardım alanı, insani krizden etkilenen nüfusa ne kadar etkili ve verimli bir şekilde yardım sağlayabileceğimizi geliştirme çabası içinde gelişmektedir.

ZAMAN ÇIZELGESI: 2005’DEN ÖNCE INSANI REFORM

2005 öncesinde insani reform tarihini keşfetmek için biraz zaman ayırın. Kırmızı bayraklar felaket veya acil durumları gösterir. Mavi bayraklar bu olaylar karşısında alınan önlenlemleri gösterir.

1960-1980

1960-1980: Biafra krizi, Peru’da meydana gelen deprem, Doğu Pakistan’daki kasırga ve Hint-Pakistan savaşı gibi çeşitli büyük ölçekli acil durumlar insani yardım çabalarının koordinasyon ihtiyacının altını çizdi.

1971

1971: BM üyesi ülkeler Afet Yardım Koordinatörlüğü görevini üstlendi ve Afet Yardım Örgütü’nü kurdu. Bu organizasyon, BM insani yardımlarını harekete geçirmek, yönlendirmek ve koordine etmek ve BM yardımlarını BM dışı aktörlerin faaliyetleriyle koordine etmek için güçlü bir göreve sahipti.

1990-1991

1990-1991: Körfez Savaşı ve mülteci krizi, daha güçlendirilmiş bir insani koordinasyon kuruluşuna, orduyla koordinasyona ve ülke içinde yerinden olmuş insanlara koordineli bir yardıma ihtiyaç olduğunun altını çizdi.

1991

1991: BM Genel Kurulu Yasa Tasarısı 46/182’yi kabul etti.

Bu yasa tasarısı insani yardım koordinasyonunun mihenk taşları olan çeşitli önemli kuruluşları oluşturur.

• Felaket Yardım Koordinatörü pozisyonu Acil Durum Yardım Koordinatörü (ERC) haline gelmiştir, bu kişi BM sistemindeki insani yardımların koordinasyonu ve yürütülmesinden sorumludur ve hükümetler ve sivil toplum örgütleri arasında merkezi odak noktası işlevine

• Finansman taleplerinin koordinasyonu için Konsolide Talepler Süreci (CAP) oluşturur

• 50 milyon USD ile başlatılan bir bağış havuzu olan Merkezi Acil Durum Döner Fonunu (CERF) oluşturur Kuruluşlar Arası Daimi Komite oluşturur, bu komite BM insani yardım kuruluşları, STK’lar, Kızıl Haç ve Kızılay Hareketleri arasında merkezi koordinasyon platformudur.

1994

1994: Rwanda’daki ve Büyük Göller bölgesindeki soykırım ve iç savaş bir şeyler yapma isteğinin sorgulanmasına yol açtı ve yardım operasyonları yönetimindeki zayıflıkları ortaya çıkardı.

1997

1997: İncelemeler sonunda BM’nin tek başına, operasyonel olmayan insani yardım koordinasyon ofisi kurması tavsiye edildi. Bunun sonucu olarak OCHA oluşturuldu.

2003-2004

2003-2004: Darfur krizi ve Hint Okyanusu tsunamisi gibi yüksek görünürlükteki büyük ölçekli krizler insani yardım müdahale sistemindeki diğer kısıtlamaları açığa çıkardı.

2005

2005: ERC daha fazla mesuliyet sahibi, etkin ve öngörülebilir insani müdahaleler sağlamak amacıyla koordinasyon, finansman, liderlik ve ortaklık (sonradan eklenmiştir) konularını güçlendirmek için "İnsani Reform" başlattı.

INSANI REFORMUN DÖRT KAIDESI

2005 yılında başlatılan İnsani Reform dört kaide üzerinde durur. Bunları keşfetmek için biraz zaman ayırın.

KOORDINASYON

2005 reformu insani yardım aktörlerinin koordinasyonunun asıl yolu olan cluster (küme) yaklaşımını oluşturmuştur.

Cluster’lar (Kümeler) insani yardım eyleminin ana kısımlarında çalışan insani yardım organizasyonlarıdır (BM ve BM dışı) örn.

barınak ve sağlık, bunlar boşlukları doldurmak ve etkilenen toplumlara yardım ederken tekrarların önlenebilmesi için koordine olurlar.

(17)

Şu durumlarda oluşturulurlar:

• bir kısım içinde insani yardım ihtiyacı açık olduğunda

• bir kısım içinde çeşitli aktörler bulunduğunda

• ulusal yetkililer koordinasyon için desteğe ihtiyaç duyduğunda

Cluster’lar (Kümeler) net temas noktaları sağlar ve yeterli ve uygun insani müdahale sağlanmasından sorumludur.

Cluster’lar (Kümeler) uluslararası insani yardım aktörleri, ulusal ve yerel yetkililer ve sivil toplum arasında ortaklık sağlar.

LIDERLIK

Uluslararası insani yardım gerekliyse, Acil Yardım Koordinatörü insani yardım organizasyonlarının (BM ve BM dışı) çabalarının koordine edilmesi için bir İnsani Yardım Koordinatörü (HC) atayabilir. 2005 reformu bu İnsani Yardım Koordinatörlerinin rolünü güçlendirmeyi amaçlamıştır.

INSANI YARDIM FINANSMANI

2005 reformu birleştirilmiş finansman mekanizmalarını güçlendirmiştir. Bu reformun amacı insani yardım operasyonları için finansmanın öngörülebilirliğini, esnekliğini ve zamanında sağlanabilmesini iyileştirmektir.

ORTAKLIK

Ortaklık 2007 yılında eklenmiştir. BM, hükümetler, STK’lar, Kızılhaç/Kızılay ve yerel gruplar bir arada çalışmak ve Ortaklık İlkelerine göre davranmak zorundadır.

INSANI REFORM ÖZ SAĞLAMASI

Aşağıdaki ifadelerden hangisi YANLIŞTIR?

A. Cluster’lar (Kümeler) kendi farklı insani yardım kuruluşlarını temsil eden bir grup insandır.

B. İnsani Yardım Koordinatörünü yerel hükümetler atar.

C. İnsani Reformun finans kaidesi finansmanın öngörülebilirliğini, esnekliğini ve zamanında sağlanabilmesini iyileştirmektir.

REFORM KAIDELERI ÖZ SAĞLAMASI

Olvitana depremi krizi konusunda büyük koordinasyon toplantısına katılıyorsunuz ve odada bir çok konuşma duyuyorsunuz. Aşağıdaki ifadeleri ait olduğunu düşündüğünüz İnsani Reform kaidesi ile eşleştirin.

1. “Yarın Ülke Bazlı Birleştirilmiş Finansman için bir başvuru alacağım.”

2. “Harika, ortak bir çalışma planı hazırlamamız ve işi başlatmak için bir MOU imzalamamız mümkün mü?”

3. “İnsani Yardım Koordinatörü insani yardım koordinasyonu konusunda uzun yılların deneyimine sahip ve iş için mükemmel biri.”

4. “Su programları hazırlıyoruz, kiminle konuşmamız gerekiyor?”

A. Liderlik B. Koordinasyon C. Ortaklık

D. İnsani Yardım Finansmanı

DÖNÜŞTÜRÜCÜ GÜNDEM

2005 yılında İnsani Reform altında başlatılan eylemler hala evrilmekte ve gelişmektedir. 2000’lerin sonunda Haiti depremi ve 2010 yılındaki Pakistan sel felaketi gibi birçok insani yardım acil durumu yaşanmıştır. Bu felaketlere yapılan müdahaleler uluslararası insani yardım koordinasyonu ve müdahalesi konusunda çeşitli zayıflıkları ve verimsizlikleri ortaya çıkarmıştır.

Bu olaylara müdahale ederken, Kuruluşlar Arası Daimi Komite (IASC) Dönüştürücü Gündemi oluşturmuştur:

bunlar eksik kalan noktaların giderilmesi, etkilenen kişilere sağlanacak insani yardım müdahalelerinin ve mesuliyetlerin iyileştirilmesini hedefleyen tavsiyelerdir.

Dönüştürücü Gündem üç ana alana odaklanmıştır: daha iyi liderlik, tüm paydaşlar için iyileştirilmiş mesuliyet ve iyileştirilmiş koordinasyon. Ayrıca sistem genelinde müdahale gerektiren büyük acil durumlarda IASC’nin birlikte nasıl müdahale edeceğini de açıklar. Bunlara Düzey 3 acil durumlar denmektedir.

Ulusal müdahale çabalarını destekleyen asıl aktörlerin kapasitesini oluşturmak için IASC’nin Acil Durum Direktörleri Grubu tarafından 2014 yılında Üst Düzey Dönüştürücü Gündem Uygulama Ekibi (STAIT) oluşturulmuştur. STAIT

(18)

öğrendiklerini ve iyi uygulamaları paylaşarak, politika süreçleri konusunda bilgilendirme yaparak ve görev desteği sağlayarak İnsani Yardım Koordinatörlerine (HC’ler) ve İnsani Yardım Ülke Ekiplerine (HCT’ler) eş düzey desteği sağlamıştır.

Bu 2017 yılında “Eş Düzeyler Arası Destek” adını almıştır ve Dönüştürücü Gündemin üç kaidesinin uygulamalarını güçlendirmenin yanında sahadaki insani yardım liderlerini desteklemeye odaklanmaya devam edecektir.

Bu ekibin saha operasyonlarındaki üst düzey liderliği desteklemek amacıyla gerçekleştirdiği çalışmalar hakkında daha fazla bilgi edinmek için www.deliveraidbetter.org adresini ziyaret edin.

DÖNÜŞTÜRÜCÜ GÜNDEM ÖZ SAĞLAMASI

Aşağıdaki ilkelerden hangisi Dönüştürücü Gündemin merkezindedir? Uygun olanların tümünü seçin.

A. Liderlik B. Mesuliyet C. Koordinasyon

DÜNYA INSANI ZIRVESI

İnsani Reform ve Dönüştürücü Gündem insani yardım topluluğu açısından iki önemli adım olsa da, Dünya İnsani Zirvesi dikkat çekici alanlarda bazı reformlar sağlamıştır.

2016 yılında tarihteki ilk Dünya İnsani Zirvesi (WHS) BM Genel Sekreteri tarafından insani yardım konusundaki tüm paydaşları bir araya getirmek, toplumların krizlere daha hazırlıklı olmasını ve daha iyi müdahale edebilmesini sağlayacak somut adımlar belirlemek için toplanmıştır.

Zirve çeşitli aktörlerin karşılaşılan zorlukları tartışması, en iyi uygulamaları paylaşması ve yaratıcı çözümler için beyin fırtınası yapması imkanını sağlamıştır. Tavsiyelerin çoğu yeni fikirler olmasa da, zirve bu sorunların açık şekilde dile getirilmesi ve dünyanın her yerinden gelen yardımseverler tarafından tartışılması açısından önemlidir.

WHS sonucunda ortaya çıkan bazı öncelikli eğilimler şunlardır:

• Sivillerin korunması ve insanların çektiği sıkıntıların en aza indirilmesi

• Uluslararası İnsani Hukukun (IHL)

yaygınlaştırılması ve uygulanmasının kabul edilmesi dahil

• Arkada kimseyi bırakmamak

• Sürdürülebilir Gelişme için 2030 Gündemine destek sağlanmıştır ve zorunlu yer değiştirme gibi spesifik konularla ilgilenilmesi gündeme alınmıştır

• “Yeni Çalışma Şekli” Bulma

• Bu, kolektif sonuçlar elde etmek amacıyla insani yardım ve geliştirme çabalarının daha iyi birleştirilmesi için yollar bulmayı içermektedir

• Doğal tehlikeler ve iklim değişikliğinden kaynaklanan felaketlere müdahale edilmesi

• Gelecekteki şoklara hazır olma durumunu iyileştirmek amacıyla (GPP) başlatıldı

• Kaynakları güçlendirmek ve verimliliği artırmak • Büyük Anlaşma raporlama gereksinimlerinin

uyumlu hale getirilmesi, yerel müdahale için doğrudan finansmanın artırılması ve nakit programlarının artırılması amacıyla bağışçılar ve yardım sağlayıcılar için bir dizi taahhüt getirmiştir.

SONUÇ

Tamam, şimdi gözden geçirelim. Şunları tartıştık:

• Afete Müdahalede Aktörler

• İnsani Zaruriyet ve İnsani İlkeler

• İnsani Reform

Herhangi bir müdahale sırasında, STK çalışanları için aktörleri ve insani yardım prensiplerini bilmek kendi STK’nızın ilkelere uygun şekilde hareket ettiğinden ve insani yardım müdahalesi sırasında diğerlerini eylemlerinden mesul tutmak açısından önemlidir.

(19)

Ünite 1 | Insani Yardım Eylemleri Esasları Ünite 1 Yanıtlar Kısmı

KISIM 1 | AFETE MÜDAHALEDE AKTÖRLER

HÜKÜMET ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: C. Her devlet doğal felaket ve hükümranlık alanında meydana gelen diğer acil durumların kurbanlarına yardımcı olma konusunda ilk ve önde gelen sorumluluğa sahiptir.

Bu sebeple, etkilenen devlet kendi hükümranlık alanındaki insani yardımların başlatılması, organizasyonu, koordinasyonu ve uygulanması konusunda birincil role sahiptir. Hükümet bunu yapabilecek durumda değilse, OCHA hükümetin desteğini alarak bu rolü üstlenebilir.

CBO’LAR ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: A, C ve D. CBO’lar zaten olay yerindeler, bu yüzden genellikle ilk tepki veren onlardır ve bölgeyi tanırlar. İhtiyaçların değerlendirilmesi ve haberleşme konusunda yardımcı olabilir ancak etkilenen topluluğun temsilci oldukları varsayılamaz.

STK’LAR ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: D. STK topluluğu zengindir ve çeşitliliğe sahiptir:

Bir STK inanışa dayalı olabilir, geniş etki alanına sahip olabilir ya da belirli bir bölge üzerine odaklanabilirler. Bir şirket STK olamaz.

KIZIL HAÇ VE KIZILAY HAREKETLERI ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: B. Kızılhaç Uluslararası Komitesi birincil olarak silahlı çatışmalar durumunda aktiftir; Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu büyük ölçekli acil durumlarda kurtarma yardımlarını organize eder.

BM KURULUŞLARI ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: 1. A, 2. E, 3. F, 4. D, 5. C, 6. B

ORDU ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: Hayır. Yabancı ordu yardımlarını kabul edecek olan ulusal hükümettir.

ÖZEL SEKTÖR ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: E. Özel şirketler insanı yardımlar konusunda çok farklı roller üstlenebilir.

ERIŞIM ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: D. Organizasyonlar hükümetten resmi izin almadan ülkeye giremezler.

KISIM 2 | INSANI ZARURIYET VE INSANI ILKELER

INSANI ZARURIYET ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: A, C ve F. Bu örnekler yardımın en fazla ihtiyaç duyanlara gitmesini sağlamaya odaklanma konusundaki insani zaruriyetleri gösterir.

INSANI ILKELER ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: 1. D, 2. B, 3. A, 4. C

HIZLI KONTROL

Hayır. Tarafsızlık yardımın tamamen ihtiyaca göre sağlanması demektir, bağımsızlık insani yardımın dış aktörlerin etkilerinden bağımsız olmak zorunda olduğunu gösterir ve yansızlık insani yardımın itilaflar durumunda taraf gözetmeden sağlanması gerektiğini gösterir.

EYLEM ÇALIŞMASI 1

YANIT: Hayır. Yardım en fazla ihtiyacı olana göre sağlanmalıdır.

EYLEM ÇALIŞMASI 2

YANIT: B ve C. Tanım olarak, iktidardaki parti partizan olarak görülebilir ve yansızlığınızı tehlikeye sokabilir. Benzer şekilde birçok yerde polis partizan kabul edilmektedir ve koruma amaçlı olarak olsa bile onlarla iş birliği içinde olmamak en iyisidir.

(20)

ORTAKLIK ILKELERI PRENSIPLERI ÖZ SAĞLAMASI 1

YANIT: B, C ve D. Başarılı bir ortaklık için şeffaflık, sorumluluk ve eşitlik gereklidir.

ORTAKLIK ILKELERI PRENSIPLERI ÖZ SAĞLAMASI 2

YANIT: 1. E, 2. A, 3. D, 4. C, 5. B

EYLEM ÇALIŞMASI 3

YANIT: 1. C, 2. B, 3. D, 4. A, 5. E

KISIM 3 | INSANI REFORM

INSANI REFORM ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: B. Acil Yardım Koordinatörü İnsani Yardım Koordinatörünü atar.

REFORM KAIDELERI ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: 1. D, 2. C, 3. A, 4. B

DÖNÜŞTÜRÜCÜ GÜNDEM ÖZ SAĞLAMASI

YANIT: A, B ve C. Liderlik, mesuliyet ve koordinasyon Dönüştürücü Gündemin merkezindedir.

(21)

ÜNITE 2 GENEL GÖRÜNÜM

GIRIŞ

Her acil müdahale benzersizdir; bir felaketin ölçeği bir hükümetin müdahale kapasitesini aştığında yardım çabalarına yardımcı olmak için insani yardım kuruluşları mevcuttur.

Bir büyük acil müdahalede insani yardım kuruluşlarının, uzmanlıkların ve ilişkilerin çeşitliliği nedeniyle, karışıklık ve çabaların duplikasyonu gerçek sorunlara neden olur ve müdahale çabalarını zayıflatır. Bu ünite insani müdahaleyi daha verimli, öngörülebilir ve sorumlu yapmak için var olan uluslararası insani yardım koordinasyon sisteminin ortak bir anlayışını insani yardım çalışanlarına sağlayarak bu zorlukları gidermek için tasarlanmıştır.

RADYO ANONSU

Olvitana’da gerçekleşen 7,5 şiddetindeki depremin ardından 48 saat geçti. Deprem büyük hasara ve insanların yerlerinden olmasına neden oldu. Olvitani Hükümeti diğer hükümetlerin, Birleşmiş Milletler’in ve diğer yardım kuruluşlarının yardım tekliflerini kabul etti çünkü hükümet hizmetlerinin çoğunluğu halen çalışmaz durumda. Yardım çalışmaları ve erken değerlendirmeler devam etmekte ve her saat daha fazla kuruluş, personel ve malzeme çalışmalara katılıyor. Bununla birlikte en çok etkilenen nüfusa erişim, hasarlı yollar ve altyapı nedeniyle zorlukla gerçekleşiyor.

HOŞ GELDINIZ

Ben Ziad, Humanitarian Corps Worldwide Acil Müdahale Direktörüyüm. Olvitana’daki durumla ilgili güncel bilgilere sahip misin?

DURUM RAPORU HUMANITARIAN CORPS WORLDWIDE:

• Olvitana’da gerçekleşen 7,5 şiddetindeki depremin ardından 48 saat geçti

• Resmi olmayan ilk değerlendirmeler yerinden edilmiş 3 milyon kişi olduğunu tahmin ediyor ancak bu rakamın daha fazla bilgi ile artması bekleniyor

• Depremden önce aktif olan sivil toplum kuruluşları (STK) değerlendirmeye başladı ve ek kuruluşlar da geliyor

• Olvitana Kızıl Haç’ı ve diğer yardım kuruluşları yardım malzemelerini dağıtıyor

• Bir İnsani Yardım Koordinatörü ve İnsani Yardım Ülke Ekibi bulunmakta

NELER BEKLEYEBILIRSINIZ

Durum hakkında güncel bilgilere sahip olduğunuza göre, rolümüz hakkında biraz konuşmak istiyorum. STK’lar afetten etkilenen nüfusa hizmet etmek ve afetin neden olduğu stres yüzünden hükümetin karşılayamadığı ihtiyaçları karşılamak için burada. Bizim gibi STK’lar, krizin ortasında hayat kurtarıcı yardımı etkilenen insanlara sağlamak için yan yana çalışıyor.

Bu felaketten etkilenenlere yardım sağlamak için burada bulunan ulusal ve uluslararası STK’lar da dahil olmak üzere çok çeşitli kuruluşlar var. İnsani acil durumun diğer kilit aktörleri arasında ulusal hükümet ve yerel yetkililer, Birleşmiş Milletler (BM), Kızıl Haç/Kızılay, yerel veya diğer askeri güçler ve afetten etkilenen topluluğun kendisi bulunmakta.

Uluslararası insani yardım koordinasyon sistemi, birçok aktörün bir felâkete müdahale etmesinde etkinliklerini koordine etmenin bir yoludur. Koordinasyon sisteminin bazı başlıca bileşenlerini, aralarında şunlar da dahil olmak üzere, anlatacağım:

• Genel Yardımcı Sekreter/Acil Yardım Koordinatörü

• Kuruluşlar Arası Daimi Komite

• İnsani Yardım Koordinatörü

• İnsani Yardım Ülke Ekibi

• Cluster’lar (Kümeler)

• STK (NGO) Konsorsiyumu

Ünite 2 | Uluslararası Insani Yardım Koordinasyon Sistemi

Kısım 0: Giriş

(22)

Ünite 2 | Uluslararası Insani Yardım Koordinasyon Sistemi

Kısım 1: Küresel ve Ülke Seviyelerinde Uluslararası Insani Yardım

Koordinasyon Sistemi

YARDIM TEDARIKI KOORDINASYONU

Gördüğünüz gibi bu ülkede, ulusal hükümet kuruluşları, topluluk tabanlı kuruluşlar ve BM ile işbirliği içinde yardım sağlayan birçok STK bulunmaktadır. Tüm bu farklı organizasyon ve kuruluşlar, etkilenen nüfusun çeşitli ihtiyaçlarına cevap vermekte ve depremden etkilenen Olvitana bölgelerine yardım sağlamaktadır. Bu müdahalede bulunan çok sayıda ihtiyaç ve organizasyon göz önüne alındığında koordinasyonun gerekliliği ortaya çıkıyor. Koordine olmazsak bu nüfusa hizmet vermeye çalışırken, burada bulunan bir grubun ihtiyaçlarını yeterince karşılamıyor olabiliriz. Bu yalnızca çabaları çoğaltarak kaynakları etkisiz kullanmakla kalmaz, ciddi sorunlara ve hatta bu bölgelerdeki felaketten etkilenen insanların ölümüne neden olabilir.

Koordinasyon, bu sorunları önlememizi sağlar. İyi koordine edersek STK’lar ve yardım sağlayan diğerleri, nerede çalıştıkları, sundukları hizmetler ve kapsamlarında hangi ihtiyaçların bulunduğu hakkında bilgi paylaşabilirler. Bu, kaynaklarımızı olabildiğince etkin ve verimli kullanarak ihtiyaç duyulduğu yerde, ihtiyaç duyan kişiye ve zamanında yardım sağlamamıza olanak tanır.

Koordinasyon, sahada yardım sağlayan herkesi kapsar.

Etkilenen ülkenin ulusal hükümetinden Birleşmiş Milletlere, bizim gibi STK yardım çalışanlarına, Kızılhaç/Kızılay’a, topluluk tabanlı örgütlere dek koordinasyonun iyi bir şekilde çalışabilmesi için herkesin katılması gerekir. Diğer insani aktörlerle koordine olmak bazen zor ve zaman alıcı görünebilir ancak genel müdahale kapasitemizi artırmaya yardımcı olur ve en önemlisi de felaketten etkilenen kişilerin ihtiyaçlarına daha iyi cevap vermemize yardımcı olur.

Ulusal STK’lar ve diğer yerel müdahale kuruluşları katıldığında koordinasyon en etkili hale gelir. Bu nedenle koordinasyonun tüm insani aktörleri kapsamasını sağlamak için çaba sarf edilmesi gerekmektedir.

KOORDINASYON ÖZ SAĞLAMASI

İnsani krizde koordinasyon neden önemlidir?

A. Koordinasyon, felaketten etkilenen insanlara yardım sağlayanların bilgi paylaşımına izin verir

B. Koordinasyon, yardıma muhtaç kişilerin yardım almasını garantilemeye yardımcı olur

C. Koordinasyon, kaynaklarımızı olabildiğince etkin ve verimli kullanmamızı sağlar

D. Yukarıdakilerin hepsi

ULUSLARARASI INSANI YARDIM KOORDINASYON SISTEMINE GIRIŞ

Burada yalnızca ulusal hükümetin izniyle bulunduğumuzu hatırlamak önemlidir. Yerel topluluk ve yerel yetkililere ek olarak, bu felakete ilk tepki verenlerin arasında ulusal hükümet vardı. Böyle durumlarda afetin ölçeği yerel ve ulusal otoritelerin kendi başlarına yönetme yeteneğini aşarsa, insani yardım koordinasyon sistemi mevcut ulusal kapasiteyi destekleyen ve tamamlayan çeşitli insani aktörleri koordine etmek için bir çerçeve sağlar. Diğer koordinasyon sistemleri mevcut olsa bile burada açıklanan uluslararası insani yardım koordinasyon sistemi, Kurumlar Arası Daimi Komite altında koordine edilen insani yardım aktörlerini içerir. Uluslararası insani yardım koordinasyon sistemini biliyor musunuz?

Hem afetler esnasında hem de afetler arasındaki zamanda küresel ve ülke düzeyinde faaliyet gösterir. İnsani krizlerden etkilenen nüfusun ihtiyacını daha iyi karşılamamıza yardımcı olur. Bu koordinasyon sistemi, mümkün olduğunca etkili olmamızı sağlamak için tasarlanmıştır. Bu nedenle onu iyi anlamak çok önemlidir.

(23)

ULUSLARARASI INSANI YARDIM KOORDINASYON SISTEMI

Aşağıdaki çizelge insani koordinasyon sisteminin ana bileşenlerini gösterir. Her bileşen ve rolü hakkında bilgi edinmek için biraz zaman ayırın. Ana bileşenler şunlardır:

• Genel Yardımcı Sekreter/Acil Yardım Koordinatörü

• Kuruluşlar Arası Daimi Komite

• İnsani Yardım Koordinatörü

• İnsani Yardım Ülke Ekibi

• Cluster’lar (Kümeler)

• STK (NGO) Konsorsiyumu

(Kuruluşlar Arası Daimi Komite)

IASC

İnsani Yardım Ülke Ekibi

Ulusal Seviye Küresel

Seviye ^Küresel

Cluster'lar (Kümeler)

Ülke İçi Cluster'lar

(Kümeler) STK (NGO)

Konsorsiyumu

INSANI ILIŞKILER KOORDINASYON OFISI (OCHA)

İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi veya OCHA, Birleşmiş Milletler (BM) Sekreterliğinin bir parçasıdır. Acil durumlara tutarlı bir yanıt vermek için insani aktörlerin bir araya getirilmesinden sorumludur. OCHA ayrıca, her bir aktörün müdahale çabasına bir katkıda bulunabileceği bir çerçevenin olmasını sağlar.

OCHA’nın misyonu:

• Afetlerde ve acil durumlarda insanların acısını hafifletmek için etkin ve ilkeli insani yardım hareketlerini harekete geçirmek ve koordine etmek. Bu, ulusal ve uluslararası aktörlerle ortaklıkla gerçekleştirilir.

• İhtiyaç duyan insanların haklarını savunma.

• Hazırlıklı olma ve önlemeyi teşvik etme.

• Sürdürülebilir çözümleri yürütmek.

Acil müdahale sırasında, OCHA koordinasyon ve bilgi yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır. STK’lar, OCHA’nın sağladığı durum raporları, haritalar vb. güncel bilgilere erişebildiklerinden emin olmalıdır.