ROMATİZMAL HASTALIKLARDA KAPLICA TEDAVİSİ

ROMATİZMAL HASTALIKLARDA

KAPLICA TEDAVİSİ

• Romatizmal hastalıklar kas iskelet sisteminin hastalıklarıdır.

• Tendinit ve bursitler gibi bölgesel problemlerden, sistemik lupus eritematozus, vaskülitler gibi multisistem hastalıklarına kadar çok çeşitli hastalıkları kapsar.

Başlıca Romatizmal Hastalıkların Sınıflanması

• 1)Bel ağrısı

(Bir çok kategoriye ayrılabilir)

• 2)Periartiküler problemler

( Yumuşak doku veya bölgesel problemler)

• 3)Osteoartritler

• 4) İnflamatuar hastalıklar

(Bir çok farklı hastalık sınıfını kapsar)

• 5)Kemik hastalıkları

• Romatizmal hastalıklar toplumda sık rastlanan hastalıklardır.

• Bel ağrısı ve periartiküler problemler toplumun %20’sini etkiler.

• Yaşlı populasyonda osteoartrit ve osteoporoz çok sıktır.

• İnflamatuar artropatiler daha az görülmelerine karşın daha ciddi seyirli hastalıklardır. Yaklaşık toplumun%2’sini etkilerler.

• Romatizmal hastalıkların önemli bir kısmı kronik, progressif,

multifaktoryel hastalıklardır. Bu nedenle tedavilerinin multidisipliner

olması, hastalığın türüne, dönemine göre değişik tedavi yöntemlerinin

uygulanması gereklidir.

Romatizmal Hastalıklarda Tedavinin Amaçları ve Kaplıcalar

• Romatizmal hastalıklarda tedavinin amacı ; ağrı, eklem ve ekstremite fonksiyonlarında kısıtlanma gibi bulgu ve belirtilerin, kısmen de

hastalık sürecinin kontrolüdür. Bunların yanında modern kaplıca

merkezlerinde sağlanan hasta eğitimi ve benzeri desteklerin katkısıyla günlük yaşam aktivitelerinin ve yaşam kalitesinin sürdürülmesi

amaçlanır.

• Kaplıcalarda çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabilmesine karşın tedavinin temelini öncelikle Balneoterapi oluşturur.

• Termomineral su banyolarının kas iskelet sisteminde ağrı kontrolü,

kas,eklem ve ekstremitelerin fonksiyonlarının düzenlenmesine yönelik

termik ve mekanik özelliklerinden kaynaklanan bir çok etkileri vardır.

Eklem ve ekstremite fonksiyonlarına etkileri

• Kaslar üzerine orta derecede uzun sıcak uygulamanın sedatif etkisi vardır. Kaslarda refleks relaksasyon ortaya çıkar.

• Kollajen dokunun esnekliği artmaktadır.

• Sinovyal sıvı viskositesinde artış sağlanmaktadır.

• Kaldırma kuvveti ile su içinde hareket kolaylaşmaktadır.

• Sıcak ve soğuk uygulamaların uzun sürede antiinflamatuar etkileri

vardır.

Romatizmal Hastalıklarda Kaplıca Tedavisinin Genel Kuralları

• Genel olarak tuzlu sular ve karbondioksitli sular hafif, radyoaktif sular orta, kükürtlü sular ve peloidler güçlü uyarıcılar olarak kabul

edilmektedir. Hasta ne kadar yaşlı ve çok problemli ise, inflamatuvar aktivite ne kadar yoğun ise, o kadar hafif uyarıcı ajanlar kullanılmalıdır.

• Uygulama süresi uygulanan tedavi yöntemine (lokal, genel) ve sıcaklığa, kimyasal kompozisyona, hastanın koşullarına göre

düzenlenir. Genç bir erişkinde 20 dak.dan az olmamalı ve en çok 40 dak. ya kadar uzatılmalıdır.

• Sıcaklık, inflamatuvar romatizmal hastalıklarda 38-40

C iken,

osteoartritlerde 39-42

C olabilir. Peloid uygulamalarında daha yüksek

tutulabilir.

Romatizmal Hastalıklarda Kaplıca Tedavisinin Genel Kuralları

• Banyo sıklığı, genç ve başka problemi olmayan hastalarda haftada 1 gün ara vermek üzere her gün yapılabilirken, daha yaşlı ve multimorbit hastalarda gün aşırı veya haftada 3 gün yapılır. Bir kürde ortalama

uygulama sayısı 15-20 olmalıdır.

• Kür süresi üç veya dört hafta olmalıdır.

• Hastada var olan diğer hastalıklar dikkate alınmalıdır. Bu hem uygulamanın yaratacağı komplikasyonlar hem de kaplıca seçimi

açısından önemlidir. Ör: koroner hastalığı olan birine tam banyo yerine yarım banyolar veya peloid paketleri uygulanabilir.

• Balneoterapinin genel komplikasyonlarından hiç biri olmamalıdır.

Uygulama Biçimleri

• Romatizmal hastalıkların kaplıcalarda tedavilerinde termomineral sular ve peloidler eksternal olarak kullanılırlar. Hastanın birlikte bulunabilen hastalıklarına göre, içme kürleri, inhalasyonlar, irrigasyonlar gibi

internal uygulamalar da gerektiğinde tedaviye eklenebilir.

Termomineral su uygulamaları

Uygulamalar; tam banyolar, yarım banyolar, oturma banyoları, lokal uygulamalar, duşlar ve su içi egzersiz programları şeklinde yapılabilir.

a) Tam banyolar: Özellikle poliartiküler tutulumlarda, omurga

osteoartritlerinde veya termomineralli suyun genel etkilerinden

yararlanılmak isteniyorsa kullanılır. Uygulama küvetlerde veya

havuzlarda yapılabilir. Suyun kimyasal etkilerinden yararlanmak

isteniyorsa uygulama orijinal su ile küvetlerde yepılmalıdır.

b) Yarım banyolar: Tam banyonun genel etkilerinden kaçınmak gereken

kardiovasküler, pulmoner sorunlu hastalarda, yaşlılarda, göbek veya ksifoid hizasına kadar yarım banyolar uygulanabilirler.

c) Lokal banyolar: Alt veya üst ekstremiteler için düzenlenmiş kol veya bacak banyoları veya tüm ekstremiteler için dört gözlü banyolarda uygulanırlar.

Ekstremite dolaşımını etkilemek amacıyla karbondioksitli sular veya kükürtlü sular tercih edilebilir. Dolaşımın egzersizi amacıyla kontrast banyolar şeklinde düzenlenebilir. Lokal banyolarla birlikte su içinde elektroterapi de uygulanabilir.

d) Duşlar: Termomineral suyun belli bir basınçla belli bölgelere uygulanmasıdır.

Sualtı duşları olarak da uygulanabilirler

e) Su içi egzersiz uygulamaları: Kaldırma kuvveti ve viskosite özelliklerini kullanarak su içinde gövde ve ekstremiteler için çok çeşitli tip egzersizler

uygulanabilir. Su içi egzersizler de diğer egzersizler gibi kas gücü ve enduransı

arttırır.

Osteoartritlerde Kaplıca Tedavisi

Osteoartritler dünyadaki en sık eklem hastalığı grubunu oluştururlar.

Bu hastalarda kaplıca tedavisinin etkinliğine ilişkin yapılmış çok sayıda çalışma vardır. Çalışmalar diz, kalça ve omurga

osteoartritlerinde yapılmıştır. Sonuçlar şunlardır:

• Çeşitli osteoartrit türlerinde kaplıca kürlerinin, osteoartritin

semptomları ve fonksiyonel kapasite üzerinde olumlu etkileri vardır.

• Doğal tedavi araçlarıyla yapılan tedaviler plaseboya üstündür.

• Etki süresi aylarca bazen yıllarca olabilmektedir.

• Kompleks tedaviler tek uygulamalara göre daha başarılıdır.

• Kürlerin tekrarlanması ile işe uyum artmakta, tedavi giderleri azalmaktadır.

• Doğal tedavi ajanlarının bulundukları yerde uygulanması, bunların

hastanın yaşadığı yere taşınarak uygulanmasından daha etkilidir.

Romatoid Artritte Balneoterapi

• Romatoid Artrit (RA) Toplumda sıklığı %1-3 arasında değişen, periferik sinovial eklemleri tutan en sık rastlanan inflamatuvar hastalıktır.

• RA’da tedavinin amaçları; ağrıyı azaltmak, eroziv değişiklikleri önleyerek eklem fonksiyonlarını korumak, kontraktürleri önlemek, fonksiyonel kapasiteyi arttırmak, bu yollarla hastalığın seyrini olumlu yönde etkilemektir.

• Termomineral suların mekanik, termik ve kimyasal yollarla analjeziye, kaslarda relaksasyona, kas ve eklemlerde dolaşım artışına, ödem

çözülmesine, sinovyal sıvı viskositesinde artışa yol açtıkları bilinmektedir.

• Blneoterapi sırasında ortaya çıkan orta derece hiperterminin

immunstimulan olduğu ortaya konmuştur.

RA’da Balneoterapinin (Termomineral su ve/veya Çamur Uygulamaları) Etkisi

• RA’da ağrılı ve şiş eklem sayısı, sabah tutukluğu, subjektif ağrı,

hastanın global değerlendirmesi gibi parametrelerde iyileşme olmuştur

• RA’da aktif dönemlerde de balneoterapi uygulamalarının yararlı olabileceği gösterilmiştir.

• Kaplıca bölgesinde yapılan uygulamalar daha yararlı bulunmuştur.

• Klinik iyileşmeler CRP, ESR ve RF gibi laboratuar parametrelerindeki iyileşmelerle paralellik göstermemektedir.

• Kaplıca tedavisi varolan ilaç tedavisine destek olan bir tedavidir.

RA’de balneoterapi sırasında ; başarılı bir ilaç tedavisi kesilmemelidir. Banyo sıcaklığı inflamatuar aktiviteye göre

ayarlanmalıdır. ESR 30-40mm/saat üzerinde, sabah tutukluğu 2 saati aşıyorsa dikkatli olunmalıdır. Aggrevasyon olduğunda tedavi

kesilmelidir. RA’de açık kür uygulanmamalıdır. Doğal uygulamalar

haftada 3 kez yapılmalı, kürler tekrarlanmalıdır. İntervaller hastaya

göre ayarlanmalıdır.

RA’da Balneoterapi Kontrendikasyonları

• İç organ tutulumu olan hastalar

• Kalp yetmezliği olanlar

• Kontrol edilemeyen inflamatuar aktivite

• Derin anemi, genel durum bozukluğu

• Yetmiş yaş üstü hastalar

• Ateş ve vaskülit durumları

Psöriatik Artrit

• Doğal ultraviole radyasyonu, kükürtlü su banyoları ve çamur paketleri ile yapılan tedavilerin hem psöriazis hem de psöriatik artrit üzerinde olumlu etkileri ortaya konmuştur.

• Tuzlu suların (%10 ve üzerinde) ultraviole ile kombine şekilde etkili olduğu bildirilmiştir.

• Kükürtlü ve tuzlu termomineral sular, radyoaktif sular da

önerilmektedir.