111
Bölüm 9: IS-LM MODELİ
IS-LM modeli kısa dönemde “Mal ve Para Piyasaları” arasındaki etkileşimi gösterir.
IS-LM modeli “faiz oranı” ile “reel çıktı” arasındaki ilişkiyi göstermeye yarayan makroekonomik bir araçtır.
Ekonomide kısa dönem incelendiğinden “Fiyat Düzeyi” sabit kabul edilir.
IS ve LM eğrilerinin kesişme noktası “Genel Denge” olarak adlandırılır. Bu noktada tüm ekonomide yani mal ve para piyasalarında eş zamanlı olarak denge söz konusudur.
IS/LM kısaltmasında “Yatırım (Investment) Tasarruf (Saving) / Likidite Tercihi(Liquidity preference) Para arzı (Money supply)” ifadelerinin baş harfleri kullanılmıştır.
112
IS Eğrisi:
Mal piyasasındaki denge bileşimlerini ifade eden eğridir.
Yani bu eğri üzerinde yatırımlar tasarruflara eşittir.
LM Eğrisi:
Para piyasasındaki denge bileşimlerini ifade eden eğridir.
Yani bu eğri üzerinde para arzı para talebine eşittir.
IS-LM eğrilerinin kesiştiği tek bir nokta vardır. Bu noktada hem mal hem de para piyasaları yani tüm ekonomi dengededir.
113
A noktası, IS eğrisinin üzerinde olduğundan mal piyasası dengededir fakat bu nokta LM eğrisinin üzerinde olmadığından para piyasası dengede değildir.
B noktası LM eğrisinin üzerinde olduğundan para piyasası dengededir fakat bu nokta IS eğrisinin üzerinde olmadığından mal piyasası dengede değildir.
IS eğrsini kaydıran faktörler: Maliye Politikaları
1. Genişletici Maliye Politikaları:
Kamu harcamalarının artırılması: IS sağa kayar; toplam hasıla artar; faiz artar Vergilerin azaltılması: IS sağa kayar; toplam hasıla artar; faiz artar
2. Daraltıcı Maliye Politikaları:
Kamu harcamalarının azaltılması: IS sola kayar; toplam hasıla düşer; faiz düşer Vergilerin artırılması: IS sola kayar; toplam hasıla düşer ; faiz düşer
114
LM eğrisinde kaymalar: Para Politikaları 1. Genişletici Para Politikaları:
Para arzı Artışı: LM sağa kayar toplam hasıla artar; faizler düşer 2. Daraltıcı Para Politikaları:
Para arzı Azalışı: LM sola kayar toplam hasıla düşer faizler artar
