• Sonuç bulunamadı

Türkiye için sa

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Türkiye için sa"

Copied!
3
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Türkiye için sağlık alanında yeni bir dönem başlıyor. 2008 yılında çıkartılan ve uzun süreli tartışmalara neden olan Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulamaya geçiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu GSS uygulama tarihini 2012 yılına ertelemek istiyor ama kararı Meclis verecek.

Meclis GSS’nin uygulama tarihini ertelemezse halkı bol cezalı bir süreç bekliyor.

Uygulama tarihinin yaklaşmasıyla başlayan “GSS’ye geçmeyene 760 TL para cezası uygulanacak” sözleri aslında uygulamanın başlamasının ardından yaşanacaklar içinde hiçbir şey olarak kalıyor.

GSS nasıl bir uygulama? Kimler GSS primi yatıracak? 18 yaşından küçükler bedava mı tedavi edilecek? GSS’ye kayıt olmazsanız sizi neler bekliyor? Ayda 30 günden az çalışanlar sağlık hakkından yararlanabilecek mi? SSK ve BAĞ-KUR’luları yeni sistem nasıl etkileyecek? Herkes bu sisteme girmek zorunda mı? Yeşilkart uygulaması bitecek mi? Nasıl GSS’li olacaksınız, ne kadar prim ödeyeceksiniz?

Sosyal Güvenlik Müşaviri Ali Tezel, 1 Ekimden itibaren uygulamaya geçilecek olan Genel Sağlık Sigortası ile ilgili sorulara yanıt verdi.

KORUMA, BIRAK VATANDAŞ HASTALANSIN Genel Sağlık Sigortası nedir?

Genel Sağlık Sigortası (GSS) aslında 1976 yılından beri hayata geçirilmek istenen bir sistem. Dünyada sağlığın piyasalaştırıldığı ülkelerde uygulanıyor. Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği, koruyucu sağlık hizmetlerinin öne çıkartıldığı, vatandaşların hastalanmasını engelleyen ülkelerde ise yok. Yani vatandaşın hastalanmasını engellemek yerine, hasta olanların tedavisini parayla yapmayı hedefleyen bir sistem GSS. Bu sistemle vatandaşlar önce hasta olacaklar sonra kamu ya da özel sektörde tedavi olacaklar. Böylelikle sağlık piyasalaşmış, para ve kazanç getiren bir iş olmuş olacak. Normal şartlarda bir kişinin hastalanmasını engelleyen bir ilaç 1 birim ise o aşıyı yapmazsanız, hastalandığınızda tedavi için harcanan 1000 birim olur. 1 birim verirseniz sistem piyasalaşmıyor ve piyasalaşmayan bir yerde de insan vücudu üzerinden kazanç sağlama imkanı olmuyor. Bizim ülkemizde önce GSS sonra da GSS’ye uygun olarak aile hekimliğinin oturtmaya çalışılmasının amacı da sağlığın piyasalaştırılmak istenmesi. Zira şu anda mevcut sağlık ocakları hem koruyucu hekimlik hem de tedavi edici hekimlik yapıyor. Sağlık ocakları kapatılıp, aile hekimliği konulduğu zaman çalışanlar aynı ancak koruyucu sağlık hizmetleri olmayacak sadece tedavi edici sağlık hizmetleri olacak. Çünkü aile hekimlerine tedavi ettikleri hasta başına para verilecek. Aşı yaptıkları, koruyucu tedavi uyguladıkları hasta başına para verilmeyecek. Sistem “Koruma, bırak hastalansın” diyor.

GSS’nin sistemi bu olunca da GSS bir zorunluluktur. Ve isteyenlerin değil tüm ülkenin bu sisteme girmesi IMF’nin talimatı ile gerçekleştirildi. IMF stand-by görüşmelerinde hep GSS’yi sordu ve çıkartılmadığı için kredi vermedi. En sonunda 2008 yılında GSS Meclisten geçirildi, IMF bir ay sonra geldi 3.5 milyar dolar para verdi. Ama sağlık hizmetlerinin bu şekilde tedavi edici şekle dönüşmesi tüm ülke vatandaşlarının GSS’ye girme zorunda bırakılması, bizim ülkemiz gibi gelir dağılımı çok bozuk, alt ve orta gelir dağılımı grubunun çok olduğu ülkelerde uygulanması çok zor.

HASTANELER 2012’YE KADAR ÖZELLEŞECEK

Sağlık piyasaya açılıyor diyorsunuz, peki bu durumda kamu hastaneleri ne olacak?

Şuanda TBMM’ye sunulmuş olan Sağlık İşletmeciliği Kanunu da kamuya ait tüm hastanelerin işletmecilik haline dönüştürülerek özel sektöre satılmasını öngörüyor. Kronik hastalıkları olanların muayenede para ödememesi özel hastanelerde yok.

Özel hastaneye gidiyorsa ekstra katkı payı ödüyor. 2012 yılında da tüm kamu hastaneleri önce Sağlık İşletmeciliği’ne dönüştürülüp peyder pey özelleştirilecek. Hedef 2012 yılının sonunda kamu hastanesinin kalmamasıdır.

PRİMİNİ YATIRMAYANLARIN CEZALARI BİTMİYOR GSS’ye kayıt olunmaması durumunda nasıl sonuçlar ortaya çıkar?

Eğer GSS’ye kayıt olmaz iseniz ve birkaç ay sonra rahatsızlanıp hastaneye giderseniz sosyal güvenlik kapsamında olmadığınız için masrafları cebinizden ödersiniz.

(2)

muayene ve tedavi olamazsınız ama prim borcunuzda işlemeye devam eder. Gelir testi yaptırmayanlar en yüksek gelire sahip farz edilerek 182 lira prim borcu ile cezalandırılıyorlar.

Teste gidenler ise gelirlerine göre ödüyorlar. Şimdi 2012 yılı ocak ayına ertelemeyi düşünüyor SGK ama yetki TBMM’de. 10 Ekim ile 30 ekim arasında Meclisten bu yasa çıkmaz ise uygulama başlıyor.

SSK VE BAĞ-KUR’LULAR NE OLACAK?

Hala SSK ve BAĞ-KUR’dan prim yatıranlar ayrıca GSS primi yatıracaklar mı?

SGK’de işçi sıfatı ile adına prim ödenenler veya BAĞ-KUR’lu sıfatı ile kendisi prim ödeyenler ya da memur sıfatı ile devlet tarafından primi ödenenler SGK çatısı altında GSS’lidir. Onlar sorgusuz sualsiz muayene olurlar.

BAĞ-KUR’lularda bir farklılık var, primlerini kendileri ödemek zorundadırlar. Eğer BAĞ-KUR’lu birisi hastaneye gittiğinde 60 günden çok prim borcu var ise o da GSS’li olamaz kendi cebinden vermek zorundadır.

Faydalanmadığı sürelerde hanesine borç olarak yazılır. 30 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLAR CEBİNDEN VERECEK

Peki ayda 30 gün değil de yarı zamanlı çalışanların GSS pirimleri nasıl yatırılacak?

Ayda 30 günden az çalışanlar var. Ayda 10-15 gün çalışanlar da 1 Ekimden itibaren GSS’li olurlar ve eksik kalan kısmını ceplerinden ödemek zorundadırlar. Ayda 10 gün ücretli öğretmen olarak çalışan bir kişi, geri kalan 20 günlük GSS primini kendi cebinden ödemesi gerekiyor.

Aksi halde kendisi ve bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları da sağlık hakkından yararlanamıyor.

Eskiden İnternet üzerinden e-bildirge işverenler tarafından ayın 30’unda gönderilirdi yeni sistemde 23’e çekildi. Bunun amacı her sigortalı ayın 23’ünde İnternet’e girecek, kendisi hakkında işveren kaç gün bildirmiş bakacak, 30 günden az ise hemen ertesi gün kaymakamlığa gidecek gelir testi yaptıracak, çıkacak gelir testini ertesi gün SGK’ya götürüp GSS giriş belgesini verecek. Oradan kendisine bankaya borç çıkartılacak o borcu ödediği zaman sağlık hakkından yararlanacak. Bunu yapmazsa sağlık hakkı olmayacak.

253 LİRA GELİRİ OLANDAN PRİM ALINACAK Kimler GSS’ye prim yatıracak?

GSS’de olmayan 18 yaşından büyük çocuklarımız, işsizler, ayda 30 günden az SGK’den bildirge ve bordro edilen kişiler, 1 Ekim 2010 gününden itibaren eğer yasa ertelenmez ise 1 Kasım 2010 gününe kadar önce kaymakamlıklara gidip gelir testi yaptırmak, sonra bu testi de dolduracakları GSS giriş bildirgesine koyarak SGK’ya vermek zorundalar. Şayet 1 Kasım gününe kadar hem kaymakamlığa gidip gelir testi yaptırmaz, hem de GSS giriş bildirgesi vermez ise bu vatandaşlarımıza önce 760.50 TL idari para cezası uygulanacak GSS giriş bildirgesi zamanında verilmediği için. Öte yandan zamanında kaymakamlığa gidip gelir testi yaptırmadığı için ailenin kişi başına düşen aylık geliri 1521 TL’den çok kabul edilerek aylık 182 lira GSS prim borcu ile karşılaşacaklar.

Ancak kişiler ekim ayı içinde kaymakamlığa giderler ise gittiklerinde gelir testi yapılacak. Ailedeki kişi sayısı ve giren paraya göre. Çıkacak olan gelir testinde asgari ücretin 3’te biri olan 253 TL’den az ise kendilerine yeşil kart verilecek (Yeşil kart ile sadece kamu hastanelerine gidebilirler, özel ve üniversite hastanelerine gidemezler), kişi başına düşen gelir 253 liradan çok 760.50 TL’den az ise bu durumda ayda 32 TL GSS pirimi ödeyecekler, kişi başına düşen gelir 760.50 TL ile 1521 TL arasında kalırsa 92 TL GSS primi ödeyecekler, 1521 TL’den çok ise 182 TL GSS primi ödeyecekler. Tıpkı özel sağlık sigortası gibi ama tek fark burada istek değil zorunluluk. GSS iki yıl önce yürürlüğe girdi 2. yılın sonunda zorunlu hale geliyor. Şu an bile vatandaşlarımızdan sosyal güvencesi olmayanlar, emekli olmayan, çalışmayan isterlerse GSS primini ödeme hakkına sahipler.

18 YAŞINDAN KÜÇÜKLERE ANNE VE BABALARININ KESESİNDEN ‘BEDAVA’ BAKILACAK 18 yaşından küçükler ne olacak?

Başbakan “18 yaşından küçüklere bedava bakacağız yeni sistemde” demişti. Aslında sonraki cümleyi söylememişti, “Babalarının ve annelerinin kesesinden bedava bakacağız” demesi gerekiyordu. Çünkü babası ve annesi sosyal güvenlik kapsamı içinde olmayan 18 yaşından küçük çocuklar hastaneye gittiklerinde sorgusuz sualsiz muayene

(3)

edilme hakları var ancak muayene edildiği günden itibaren de anne veya babası kim bakmakla yükümlü ise zorunlu GSS’li olmak zorunda. 1 Ekim 2010 günü gelmemiş bile olsa.

Çocuk muayene olduğunda babası bir ay içinde önce kaymakamlığa gidip gelir testi yaptırmak sonra da SGK’ya giriş belgesi vermez ise 760.50 TL ceza ve aylık 182 TL GSS prim borcu ile karşı karşıya kalacak.

GSS’NİN ALT YAPI ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR GSS neden ertelenmek isteniyor?

Ali Tezel:Kaymakamlıkların şu anda yaptığı gelir testini 5510 sayılı kanun gereğince SGK yapmak zorunda. SGK şu anda bunu yapmayıp kaymakamlıklara devretti. Şu anda bir alt yapı hazırlamaya çalışıyor. Altyapı da Big Brother filmindeki gibi bir alt yapı. Sistem oturduğunda ben Ali Tezel olarak SGK’ye gidip TC kimlik numaramı ifade ettiğimde benim bile bilmediğim banka hesaplarım, benim bile bilmediğim ödemelerim, arsalarım, evlerim, hisselerimin tamamının listesi çıkartılacak. SGK iki yıldan beri bankalarla ilgili her türlü işlemi kendisine bildirilmesini istiyor. Kim para yatırdı, kim çekti, kim ne kadar faiz aldı. Bunların bildirimi yapılıyor. Bütün noterlerde falanca vekalet verdi, falanca evini sattı, arabasını sattı. Araç satışlarının noterlere geçmesinin sebebi de budur. Her türlü bilgiyi SGK’ya gönderiyor. SGK kim ne zaman ne yaptı anında kendi kayıtlarından görecek hale gelecek. Hâlâ oturtamadılar. Bu sistem oturduğu zaman gelir testini SGK yapacak. Mesela kiralık bir evde

otuyorsunuz ve “Hiç gelirim yok” dediniz. “Hayır sen bin lira kira veriyorsan bin lira gelirin var ödemeni yapıyorsun” deyip bin lira gelir yazacak. Mesela falanca merketten 100 lira alışveriş yapmışsın, mesela falanca lokantada yemek yemişsin bilgilerini dahi SGK’nın bilgisayarında göreceğiz. Tıpkı filmdeki gibi gözetleyicimiz olacak. Umarım bu bilgileri kötüye kullanmazlar. Henüz bu sisteme geçilemedi o yüzden GSS’yi 2012 yılına ertelemeyi düşünüyorlar ama yetki TBMM’de.

Vatandaşlar oylarını kullanırken kendisinin ekonomik çıkarlarını gözetmek zorunda.

Din, iman, kafatasçılık gibi ya da başka saiklerle hareket ederek oy kullanmaya son vermelidirler. Aksi halde sömürülmeye, ellerindeki haklar alınıp başka gruplara dağıtılmaya devam eder.

Referanslar

Benzer Belgeler

Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 125 milyon ABD doları tutarında azalarak 589 milyon ABD

 Gelir testi sonucu aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama geliri asgari ücretin üçte biri ve üzerinde olanların genel sağlık sigortalısı olarak prim

Örnek-7: 1/10/2013 tarihinde şirket ortağı olan ve halen ortaklığı devam eden sigortalının primlerinin düzenli ödenmediği, son olarak 22/5/2015 tari- hinde 3.414 TL

Çiftçinin bankalara borcu 142 milyar TL 1915 Çanakkale Köprüsü'nün ilk tabliyesi Asya \DNDV×QGDNL platform D\Dù×QD \HUOHüWLULOGL

a) Bir hesabın herhangi bir tarafına ilk kez kayıt yapılmasına hesap açmak denir. b) Bir hesabın borç tarafına kayıt yapılmasına hesabın borçlandırılması denir. c)

SMS– Ahh, zat-ı şahaneleriniz için ne kadar feryad-u figan eylesem, ne kadar ah-u zar eylesem azdır?. Ne olmuş size

Sabah ve ak şam saatlerinde kavşak içlerinde trafik adım adım ilerliyor ve ulaşım süresi eskisine göre daha fazla sürüyor.. Hatta yine bu kavşaklara güvenin bir sonucu

Öte yandan CHP İzmir Milletvekili Alaattin Yüksel’in konuyla ilgili soru önergesine verilen yanıtta, sorunun üstünün örtülmesi politikasından vazgeçildiği