Anlam kökensel olarak metamorfoz sözcüğü, “şeylerin” fiziğinde süregelen değişime karşılık gelir ve biyolojik bir süreci tanımlar. Bütün bu değişim süreci içerisinde, “şeylerin” biçim ve yapısında, köktenci ve anomalik bir büyüme, eğrilip bükülme, yok olma, yerine gelme, kısacası bir tür başkalaşım söz konusudur ve “şeylerin” davranış ve yaşam alanlarında görülen başkalaşımlarımlarla eşzamanlıdır.
Şeyler, metamorfik başkalaşımın hem nesnesi hem de öznesi konumundadır ve öncelikle, doğa bilimlerinin
çerçevesinde anlam kazanır – bu süreçte, doğaüstü kuvvetlerin biçimlendirici etkisi, olmazsa olmaz bir gereksinimdir. Bir diğer anlatımla “şeylerin”, genelde fiziğinde ve özelde ise, biçim ve yapısında meydana gelen başkalaşım, doğanın içsel oyunları sonucudur: doğal süreçler ve yöntemler, canlıyı bir evreden bir başka evreye başarıyla iteler. Doğanın mutlak bir denge ve bütünlük içerisinde olduğunu imleyen söylemlere göre, gelinen son evre bir tür başarı öyküsü olarak algılanmalıdır.
Bütün bunlara karşın, doğa bilimlerinden görece uzaklaşıldığında, metamorfozun başka bir anlam ve içerik kazandığı da görülecektir. Eğer başkalaşan şey salt doğaüstü güçlerin değil de, doğadışı unsurların da itici gücüyle bir başka mecraya evriliyor ise, değişime zorlanan şeyin salt fiziki olmadığı savlanabilir. Nitekim, sosyal ve siyaset bilimciler, metamorfik başkalaşımın fiziksel olduğu kadar, öze, duruma ve kimliğe de ilişkin olduğunun da, özellikle altını çizerler. Başkalaşan şeyin hem özü ve kimliği, hem de öz ve kimliği barındıran bağlamsal durumları, biçimsel ve yapısal anlamda ciddi değişikliklerle karşı karşıya kalır. Bu noktada iki önemli konu dikkatimizi çekmelidir: Birincisi, fiziksel başkalaşıma bağdaş diğer başkalaşımlar da söz konudur. İkincisi, doğaldan ayrışmaya başlayan ve tarihsel nedenselliklerle açığa vurulan siyasi ve sosyal süreçler de ön plana taşınır.
Özü, kimliği ve durumsallığı da içine alan bir metamorfoz tanımı bizleri, doğaüstüne bağlanan açıklamalardan
koparıp, tarihsel olana götürür. Tarihsel nedenselliklerin anlaşılması ise başkalaşımı, kaçınılmaz değil, denetlenebilir, sorgulanabilir ve yönlendirilebilir kılar. Kısacası metamorfik başkalaşım, gerçekte doğal süreçlere sıkışmış tanrısal bir yazgı değildir. Böylesi bir sav, dolayısıyla, özgür birey ile toplumsal bilinci göreve çağırır.
1980 sonrası yeniden biçimlenen kentlerimiz, özelde başkentimiz Ankara, işte bu tür bir bakma biçimiyle yeniden tanımlanmalı, anlaşılmalı ve dahası sorgulanmalıdır. Kentin fiziğinde (biçiminde ve yapısında) meydana gelen sürekli metamorfik başkalaşım, ne doğaüstü güçlerin bir içsel oyunu, ne de doğal bir sürecin son-ürünüdür. Buna ek olarak, başkalaşan şey, salt fiziki değildir ve özü dönüşmeye zorlayarak, kentsel/toplumsal kimliği yeniden kurmaya ve durumları değiştirmeye çabalar.
“Minumum tecavüzlerle” özdeşleşen metamorfik başkalaşım, kısacası tarihseldir – siyasi bir içeriği, veçhesi ve temsiliyeti vardır. Eğer metamorfozlar siyasi oluşum ve bağlılıkları, süreç ve yöntemleri, iktidar savaşları ve bunlara takılı temsiliyetleri içeriyorsa, sözü edilen siyasetin çözümlenerek nedenselliğinin ortaya dökülmesi ve daha da ötesi bu nedenselliğin kaynaklarına müdahale edilmesi gerekir. çünkü ne de olsa, “minimum tecavüzü” meşru kılarak Ankara’yı bir tür siyasa ile metamorfozlara iteleyen siyaset, kamusal yarardan çok, sermaye birikimini, bölüşümünü ve tüketimini ön plana alır; toplumcu olandan çok, bireyci tüketiciyi kutsar ve çıkarcı metamofozları göreve çağıran olanca sosyal mühendisliğini, tek yanlı bir siyasa ile meşrulaştırır.
Ankara, özelde son 10 yılını bir tür metamorfik başkalaşımlarla geçirmektedir; üstelik, “kaçınılmaz” olduğu
söylemleriyle desteklenen süreç ve yöntemler, kamuoyunun “onayını” almaya yönelik her tür reel siyasetin araçlarını da harekete geçirmektedir. Mimarlık Haftası, işte bu sahteci kaçınılmazlık söyleminin üstüne gitmeyi ve sorgulamayı hedefler. Süregelecek tüm etkinlikler, salt metamorfozun doğru anlaşılmasını değil, biteviye metamorfozlaşan
Ankara’nın, geçmiş başkalaşımları ve olası tüm başkalaşımlarını masaya yatırmayı planlar. Ancak, haftanın belki de en büyük amacı, metamorfozların salt doğal bir sürecin ötesinde olduğunun, bilincini oluşturmaktır.
2 – 8 EKİM 2006 MİMARLIK HAFTASI PROGRAMI
“Metamorfoz: Yitik Zamanların Kenti, Ankara” teması ile gerçekleştirilecektir.
SERGİLER 10.00-17.00
Bina Kimlikleri 50–80
Endüstri Mirasının Korunması
Metamorfoz: Kentin YOK Anı Yapı Sergisi Metamorfoz ve Kentin Hızı
Metamorfoz ve Kentin Görüntüsü
2 Ekim 2006 Konur Sokak
3–4–5–6 Ekim 2006 Milli Kütüphane Konferans ve Sergi Salonu, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, ODTÜ Mimarlık Fakültesi
7 Ekim 2006 TÜBİTAK 8 Ekim 2006 Ankara Palas
2 EKİM 2006 PAZARTESİ
18.00:
Yer: Çengelhan Rahmi Koç Müzesi - Ulus
19.00:
Ankara Film Gösterimi
Yer: Çengelhan Rahmi Koç Müzesi - Ulus
3 EKİM 2006 SALI
17.00
Metamorfoz: Kentin Öyküleri
Katılımcılar: Ali Cengizkan- Moderatör (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi) Baykan Günay (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi)
Çağatay Keskinok (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi) Elvan Altan Ergut (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi)
Nurçin Çelik (Gazi Üniversitesi Müh.-Mim. Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Görevlisi) Şevki Vanlı (Y.Mimar)
Yer: Milli Kütüphane Konferans ve Sergi Salonu
20.00:
Film Gösterimi: BLADE RUNNER (Ridley Scott, 1982) Forum
4 EKİM ÇARŞAMBA
17.00
Atölye Sunuşları_1
Metamorfoz ve Kentin Hızı
Atölye Yürütücüleri: Namık Erkal(ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi) Betül Koç (Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Araştırma Görevlisi)
Yer: Milli Kütüphane Konferans ve Sergi Salonu
20.00
Altındağ Buluşması
Metamorfoz : Altındağ Kentsel Dönüşüm Projeleri Söyleşi : Müfit Bayram (_ehir Plancısı)
Menaf Turan (A.Ü.Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi ABD Araştırma Görevlisi) Ender Büyükçulha (Avukat)
Fevzi Özlüer (Avukat)
Yeşim Uysal (Mimarlar Odası Ankara _ube Sekreteri) Ali Ergin (Altındağ Belediye Meclis Üyesi)
Can Gündüz (Mimar)
Yer: Sokullu Mahallesi Muhtarlığı
20.00
Film Gösterimi: BRAZIL (Terry Gilliam, 1985) Forum
5 EKİM PERŞEMBE
13.00 GEZİ
Metamorfoz: Kentin YOK Anı
Berin Gür (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi)
Meltem Mimarsinanoğlu (Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Araştırma Görevlisi) Didem Kılıçkıran (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Araştırma Görevlisi)
Kent İçerisinde varolan ama artık kullanılmayan ya da yapım süreci tamamlanamayan, binaların ve çevrelerinin başkalaşımları üzerine bir okuma…
18.00
Atölye Sunuşları_2
Metamorfoz ve Kentin Metni
Atölye Yürütücüleri: Davide Deriu (ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Konuk Öğretim Üyesi) Gizem Erkaya (Mimar)
Yer: Milli Kütüphane Konferans ve Sergi Salonu
20.00
Film Gösterimi: METROPOLIS (Fritz Lang,1926) Forum
Yer: Konur Sokak
20.00
Dikmen Buluşması
Söyleşi : Müfit Bayram (Şehir Plancısı)
Menaf Turan (A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi ABD Araştırma Görevlisi) Ender Büyükçulha (Avukat)
Fevzi Özlüer (Avukat)
Yeşim Uysal (Mimarlar Odası Ankara Şube Sekreteri) Can Gündüz (Mimar)
Yer: İlker Barınma Hakkı Bürosu 6 EKİM CUMA
17.00
Atölye Sunuşları_3
Metamorfoz ve Kentin Görüntüsü
Atölye Yürütücüleri : Doğanay Sevindik (AFSAD) Ayşen Bayazıt (Mimar)
Yer: Milli Kütüphane Konferans ve Sergi Salonu 20.00
Mamak Buluşması
Metamorfoz : Mamak Kentsel Dönüşüm Projeleri Söyleşi : Müfit Bayram (Şehir Plancısı)
Menaf Turan (A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi ABD Araştırma Görevlisi) Ender Büyükçulha (Avukat)
Fevzi Özlüer (Avukat)
Yeşim Uysal (Mimarlar Odası Ankara Şube Sekreteri) Can Gündüz (Mimar)
Yer: Mamak Barınma Hakkı Bürosu
20.00
Film Gösterimi DÖRTYÜZ DARBE (François Truffaut,1960) Yer: Konur Sokak
7 EKİM CUMARTESİ
14.00-18.00
“Ben hiç çocuk oldum mu”? çocuk ve Mimarlık Atölyesi Yer: Kuğulupark
15.00–18.30 FORUM
Yer: TUBITAK
15.00 1.Oturum: Metamorfoz: Mekân
Alper Semih Alkan(ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Araştırma Görevlisi)
Bülent Batuman (Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Araştırma Görevlisi) Tonguç Akış (Y.Mimar)
17.00 2.Oturum: Metamorfoz: Kimlik
Ulus Baker (ODTÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi)
Suavi Aydın (Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi)
Erol Demir (A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi) 20.30
Konser: Ensemble Galatia Yer: Kuğulupark
16.30–18.30 PANEL
Yer: Ankara Palas
16.30
Metamorfoz: An(kara)
Katılımcılar: Nimet Özgönül (Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı) Güven Arif Sargın(Mimarlar Odası Ankara Şubesi II. Başkanı)
Ankara Barosu Ankara Sanayi Odası Ankara Tabip Odası Ankara Ticaret Odası
TMMOB çevre Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi
Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ankara Şubesi İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi
Jeoloji Mühendisleri Odası
Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Peyzaj Mimarları Odası
Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi Ziraat Mühendisleri Odası
18.30
Kapanış Kokteyli Yer: Ankara Palas
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Konur sok.4/3 Kızılay
Tel: 417 86 85
info@mimarlarodasiankara.org
Ankara Barosu, AFSAD, Ankara Sanayi Odası, Ankara Tabip Odası, Ankara Ticaret Odası, çankaya Belediyesi, çevre Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik
Mimarlık Fakültesi, Halkevleri, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, Jeoloji Mühendisleri Odası, Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarları Odası, Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi, Ziraat Mühendisleri Odası’na katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
