1 Eylül 2015
92
Avrupa’nın En Çok
Kazanan Madencilik Şirketleri
1 – Glencore (221 Milyar Dolar)
Birleşik Krallık ve İsviçre ortak merkezli şirket, 2014 yılında elde ettiği gelirle birlikte listedeki diğer madencilik şirketle- rine önemli bir fark atarak birinci sırada yer aldı. 2013 yılında Xstrata ile birleşerek Pazar payını büyüten Glencore, bir önceki yıla göre %5,2 oranında daha düşük gelir elde etse de listemiz- deki liderliğini korudu. Aynı zamanda dünyanın en büyük aile şirketlerinden biri olan Glencore, elde ettiği geliri hanesine kâr olarak yansıtamayarak 2014 yılında toplam 12,8 milyar dolar FAVÖK (faiz amortisman ve vergi öncesi kâr) elde ederek bu sıralamada üçüncü sırada yer aldı.
2 – BHP Billtion (67,2 Milyar Dolar)
Aslında bir Anglo-Avustralya şirketi olan BHP Billiton, dünyanın çeşitli yerlerinde madencilik, metal ve petrol üretimi yaparak gelir kaynağını oluşturuyor. 2013 yılına göre yaklaşık olarak 2 milyar dolar daha fazla gelir elde ederek kazancını arttıran şirket, elde edilen FAVÖK baz alındığında ise 22,9 milyar dolar ile 2014 yılının en çok kâr eden şirketi olma unvanını bir önceki seneden beri elinde bulunduruyor.
3 – Rio Tinto (47,7 Milyar Dolar)
Başka bir Birleşik Krallık – Avustralya ortaklığı ile kurulan şirket olan Rio Tinto, 1873 yılından beri madencilik ve metal endüst- risinde yaptığı çalışmalar ile uluslararası pazarda kendine önemli bir yer etmiş durumda. Demir cevheri, boksit, alümin, bakır, altın, elmas, kömür, uranyum vb. birçok alanda faaliyet sürdüren şirket, 2013 yılı gelirine göre %7’ye yakın bir oranda düşüş yaşayarak 2014 yılında yaptığı satışlardan toplamda 47,7 milyar dolar gelir elde etti.
Bu çalışmada, sadece merkezi Avrupa’da bulunan veya herhangi bir Avrupa ülkesi ile başka bir kıtada yer alan ülkelerde ortak merkezi bulunan şirketlerin 2014 yılı içerisinde elde ettiği gelirler değerlendirilmiştir. 2014 yılı içerisinde gerçekleştirilen satışlar sonrası 1 milyar dolar ve üstü gelir elde eden Avrupa merkezli şirketlerin 2013 yılı gelirleri ve kârları da bu değerlendirme içerisinde yer almaktadır. Bu kıyaslamaya göre, 2014 yılında en çok gelir elde eden ilk 10 şirket sıralaması ise şu şekildedir:
Değerlendirme
www.madencilik-turkiye.com
Hazal Birses
Petrol ve Doğalgaz Mühendisi Madencilik Türkiye Dergisi hazal@madencilik-turkiye.com
Avrupa’nın En Çok
Kazanan Madencilik Şirketleri
1 Eylül 2015
94
4– Anglo American (27,1 Milyar Dolar)
Merkezi Londra ve Johannesburg’da bulunan Anglo American plc., global platin üretiminin %40’ını gerçekleştirerek dün- yanın en büyük platin üreticisi olarak dikkat çekiyor. Platinin yanı sıra önemli miktarda elmas, bakır, nikel, demir cevheri ve termal kömür üretimi de gerçekleştiren Anglo American, 2014 yılında elde ettiği gelire ve FAVÖK rakamına göre 4’ncü sırada yer alıyor.
5 – Evraz (13,1 Milyar Dolar)
Rusya’nın en çok gelir elde eden madencilik şirketi, bu gelirin madencilikten sonraki önemli bir kısmını da çelik sektörün- den elde ediyor. Ünlü milyarder Roman Abramovich’in %31 oranında sahibi olduğu Evraz, operasyonlarını başta Rusya olmak üzere, Ukrayna, Kazakistan, İtalya, Çek Cumhuriyeti, ABD, Kanada ve Güney Afrika’da gerçekleştiriyor. Evraz, çelik, vanadyum, demir cevheri ve kömür üretimi ile 2014 yılında 13,1 milyar dolar gelir ve 2,3 milyar dolar FAVÖK elde etti.
6 – Vedanta Resources (12,9 Milyar Dolar)
Hindistan’da kurulan ancak merkezi İngiltere’ye taşınan Vedanta, bakır, alüminyum, çinko, kurşun, altın ve demir cevheri madenciliği ile beraber petrol ve doğal gaz üretimi de gerçekleştiriyor. Hindistan’ın en önemli madenlerine sahip olan şirket, Avustralya ve Zambiya’da da madencilik ope- rasyonlarını gerçekleştiriyor. 2013 yılı satış rakamlarına göre
%11,6 oranında kayıp yaşayan Vedanta, 2014 yılı içerisinde 12,9 milyar dolar gelir elde etmeyi başardı.
7– Norilsk Nickel (11,9 Milyar Dolar)
Büyük çoğunlukta nikel ve paladyum üreten Rus şirketi, en geniş operasyonlarını Rusya’nın kuzeyinde bulunan Norilsk- Talnakh Bölgesi’nde gerçekleştiriyor. Ayrıca bakır, platin, altın, kobalt, gümüş, kömür vb. üretimleri de gerçekleştiren Norilsk bir önceki seneye kıyasla %3,5 oranda daha fazla satış geliri ile birlikte 2014 yılında 11,9 milyar dolar gelir elde etti.
8– Rusal (9,4 Milyar Dolar)
Dünyanın 2. en büyük alüminyum şirketi Rusal, bu dalda birinciliğini 2015 yılı içerisinde China Hongqiao Group’a dev- retti. Global alüminyum üretiminin yaklaşık olarak %9’unu sağlayan Rus şirketi, bir başka Rus şirketi SUAL ile birleşerek ve Glencore’un alüminyum hisselerini elde ederek bu büyüklüğe ulaştı. Rusal 19 farklı ülkede yürüttüğü operasyonlar sonu- cunda 2014 yılında 9,4 milyar dolar gelir ve 1,5 milyar dolar FAVÖK elde etmeyi başardı.
9– Severstal (8,2 Milyar Dolar)
Rusçada Kuzey Çeliği anlamına gelen Severstal, faaliyetlerini madencilik ve çelik endüstrisine yönelik gerçekleştiriyor.
Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Fransa, İtalya ve çeşitli Afrika ülke- lerinde endüstriyel faaliyetlerini sürdüren şirket, aynı zamanda kendine ait bir havayolu şirketine ve hokey takımına da sahip.
Severstal, gelirini bir önceki yıla göre %12 düşürmesine rağmen 2014 yılında 8,2 milyar dolar gelir elde ederek ilk 10 içerisinde yer alabildi.
10 – Mechel (6,4 Milyar Dolar)
Gelirinin büyük çoğunluğunu kömür ve demir konsantresi üretiminden sağlayan Mechel, madenciliğin yanı sıra çelik, enerji ve lojistik sektörlerinden de gelir elde ediyor. 2013 yılı gelirini %25’e yakın bir oranda kaybeden şirket 2014 yılında 709 milyon dolar FAVÖK elde edebildi.
1 Eylül 2015
96
2014 yılı geliri 1 milyar dolar ve üstü olan Avrupa merkezli şirketlerin olduğu liste Çizelge 1’deki gibidir.
Listede yer alan şirketler, hammaddenin çıkarılmasın- dan son ürüne kadar gerçekleşen aşamaların tamamını üstlenen şirketlerden oluşmaktadır. Dikkat çeken nokta ise listenin önemli bir çoğunluğunun Birleşik Krallık ve Rusya merkezli şirketlerden oluşması. Rus şirketlerinin çoğunluğu kendi coğrafyası içerisindeki zenginliği değerlendirirken Birleşik Krallık şirketleri, mineral zen- ginliğinin bulunduğu yere ulaşarak operasyonlarını
uluslararası platformda gerçekleştiriyorlar. Bu iki ülke haricinde, İsviçre, Almanya, İsveç, Polonya, ve Fransa’dan şirketlerin girebildiği listede en önemli kârı demir cev- heri, altın, bakır ve elmas üreticilerinin elde ettiği görü- lüyor. Listedeki şirketlerin ortak özelliği ise, çıkardıkları madenleri işleyerek son ürün halinde piyasaya sunuyor olabilmeleri. Elde ettikleri madenleri hammadde halinde satışa sunan şirketlerin önemli bir gelir elde etmesi ista- tistiklerden de anlaşılacağı üzere pek mümkün görün- müyor.
Sıralama Ülke Şirket 2014 Geliri
(Milyar $) 2013Geliri
(Milyar $) %Deği- şim
2014 FAVÖK (Milyon $)
1 BK - İsviçre Glencore 221,0 233,0 -5,2% 12764
2 BK - Avustralya BHP Billiton 67,2 65,9 2,0% 22861
3 BK - Avustralya Rio Tinto 47,7 51,2 -6,8% 12560
4 BK - Güney Afrika Anglo American 27,1 29,3 -7,5% 7104
5 Rusya Evraz 13,1 14,4 -9,0% 2325
6 BK - Hindistan Vedanta Resources 12,9 14,6 -11,6% 3700
7 Rusya Norilsk Nickel 11,9 11,5 3,5% 2660
8 Rusya Rusal 9,4 9,8 -4,1% 1514
9 Rusya Severstal 8,2 9,3 -12,0% 2203
10 Rusya Mechel 6,4 8,5 -24,7% 709
11 Rusya Metalloinvest 6,4 7,3 -13,1% 1961
12 BK - Şili Antofagasta 5,3 10,0 -47,0% 2221
13 Polonya KGHM Polska Miedz 4,4 4,9 -10,0% 891
14 İsveç Boliden 4,3 4,0 7,5% NA
15 Almanya K + S 4,2 4,4 -3,0% 994
16 Fransa Imery's 4,1 4,1 -0,3% 549
17 Rusya Uralkali 3,6 3,3 9,1% 1784
18 Fransa Eramet 3,5 3,5 -0,6% 403
19 Rusya Alrosa 3,2 2,6 23,1% 1427
20 İsveç LKAB 2,4 2,8 -14,3% NA
21 Rusya Polyus 2,2 2,3 -4,3% 1011
22 Rusya - BK Polymetal 1,7 1,7 -1,2% 685
23 İsviçre Ferrexpo 1,4 1,6 -12,0% 496
24 Rusya Nordgold 1,2 1,3 -4,7% 487
25 BK Randgold 1,1 1,1 -4,4% 353
26 BK Lonmin 1,0 1,5 -36,8% 321
Çizelge 1. Geliri 1 milyar dolar ve üstü olan Avrupa merkezli madencilik şirketleri
* Gelirinin çoğunluğunu madencilik operasyonları vasıtasıyla elde eden şirketler baz alınmıştır. Tüm değerler şirketlerin resmi web sitelerinde bulunan yıllık bilançolardan elde edilmiştir.
** K + S, Imery’s, Eramet ve KGHM’nin mali değerleri Avro, Boliden ve LKAB’ın mali değerleri İsveç Kronu, Alrosa’nın mali değerleri ise Ruble üzerinden değerlendirilerek, 15.08.2015 tarihli Amerikan Doları kuruna göre eşdeğeri hesaplanmıştır.
*** Bilgi edinilemeyen kısımlara NA yazılmıştır.
CASTROL_SPHEEROL_19.5x27.5 1/7/14 1:04 PM Page 1
Composite
C M Y CM MY CY CMY K
“Castrol’ün gelifltirdi¤i Spheerol HD gresi ile mevsim koflullar›ndan
etkilenmeden, tüm ekipmanlar›m›z›n ya¤lama periyodunu 6 kat uzatt›k.
Çok daha kaliteli bir ürün kullanmakla birlikte her bir ifl makinemize yapt›¤›m›z harcamalardan y›lda yaklafl›k ¨30.000 tasarruf sa¤lad›k.
Daha yüksek kaliteyle daha kârl› olunabilece¤ini kan›tlad›¤› için Castrol’e teflekkür ederim.”
Engin Kayac›k Y›lmazlar Madencilik
Makine Bak›m fiefi
SPHEEROL HD ‹LE
B‹R EKSKAVATÖRDE SENEDE
¨30.000 TASARRUF!
6 KAT
DAHA UZUN GRESLEME
ARALI⁄I
CASTROL_SPHEEROL_19.5x27.5 1/7/14 1:04 PM Page 1
Composite
C M Y CM MY CY CMY K
