Sayfa | 4
DENEY #1 LOJİK KAPILAR Deneyin Amacı :
Lojik kapılarının doğruluk tablosunu oluşturmak Kullanılan Alet ve Malzemeler:
1) DC Güç Kaynağı 2) Switch ve LED
3) Çeşitli Değerlerde Dirençler ve bağlantı kabloları Deneyle İlgili Teorik Bilgiler:
NOT (DEĞİL) Kapısı
DEĞİL kapısı, girişindeki mantıksal değeri tersine çevirir.Girişteki işaretin lojik 1
seviyesinde olması durumunda çıkış lojik 0 seviyesinde, lojik 0 seviyesinde olması durumunda ise çıkış lojik 1 seviyesinde olur.
Yukarıdaki şekilde sembolize edilir. A giriş, out ise çıkış olarak adlandırılır. Aşağıdaki şekilde değil kapısının entegresi olan 7404’ün iç yapısı gösterilmektedir.
Sayfa | 5
AND (VE) Kapısı
VE kapısı, devredeki lambanın yanması için, seri bağlı A ve B anahtarlarının her ikisinin de kapalı (1 durumunda) olması gerekir.Doğruluk tablosunun son sütunu, A ve B değişkenlerinin çarpımı ile elde edilir.(Y=AXB) Bu işlemi yapan lojik devreye VE KAPISI (And Gate) denir.
VE Kapısı, sadece tüm girişleri 1 ise 1 verir, diğer tüm hallerde 0 verir.
Yandaki şekildeki gibi sembolize edilir.Aşağıdaki şekilde ve kapısının entegresi olan 7408’in iç yapısı gösterilmektedir.
OR (VEYA) Kapısı
VEYA Kapısı, herhangi bir girişi 1 olduğunda 1 cevabı verir, ancak tüm girişleri 0 ise 0 verir.
Yandaki şekildeki gibi sembolize edilir.Aşağıdaki şekilde veya kapısının entegresi olan 7432’in iç yapısı gösterilmektedir.
Sayfa | 6
NAND (TERS VE) Kapısı
Girilen iki ya da daha çok değerin çarpılmasını sağlayan ve sonucun tersini alan kapıdır.
Buna ve değil kapısı veya TVE (Ters Ve) kapısı denir. İngilizce kısaltması ise NAND 'dır.
VE Değil Kapısı, sadece tüm girişleri 1 ise 0 verir, diğer tüm hallerde 1 verir.Yandaki şekildeki gibi sembolize edilir.Aşağıdaki şekilde ters ve kapısının entegresi olan 7400’in iç yapısı gösterilmektedir
NOR (VEYA DEĞİL) Kapısı
VEYADEĞİL kapısı, elektronikte, girilen iki ya da daha çok değerin toplanmasını sağlayan ve sonucun tersini alan kapıdır. Buna veya değil kapısı (NOR gate) denir.
VEYADEĞİL Kapısı, sadece tüm girişleri 0 ise 1 verir, diğer tüm hallerde 0 verir.
Yandaki şekildeki gibi sembolize edilir.Aşağıdaki şekilde veya değil kapısının entegresi olan 7402’in iç yapısı gösterilmektedir
Sayfa | 7
EXOR (ÖZEL VEYA) Kapısı
EXOR (EXclusive OR) Kapısı, girişindeki işaretler birbirinden farklı olduğu zaman çıkış olarak 1 verir, diğer tüm hallerde 0 verir.
EXOR kapısının Boole Cebiri eşitliği;
A exor B = A'B+AB' şeklindedir.
Yandaki şekildeki gibi sembolize edilir.Aşağıdaki şekilde özel veya kapısının entegresi olan 7486’in iç yapısı gösterilmektedir.
EXNOR (ÖZEL VEYA DEĞİL) Kapısı
EXNOR Kapısı, EXOR işleminin sonucunun tersini üretir. Sadece bir girişi 1 olduğunda 0 cevabı verir; diğer tüm durumlarda ise 1 cevabını verir.
Yandaki şekildeki gibi sembolize edilir.Aşağıdaki şekilde özel veya kapısının entegresi olan 74266’in iç yapısı gösterilmektedir
Sayfa | 8
Ön Hazırlık Soruları :
S.1. NOT AND OR NOR NAND EXOR ve EXNOR kapılarının doğruluk tablolarını oluşturun.
S.2. Multisim’de NOT AND OR NOR NAND EXOR ve EXNOR kapılarının doğruluk tablolarını oluşturacak devreyi kurun ve Açık Ders Notu Merkezinden gönderin.
S.3. NOT AND OR NOR NAND EXOR ve EXNOR kapısının iç yapısını araştırın ve çizin.
Deneyin Yapılışı :
1) NOT kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin.
2) AND kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin.
3) OR kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin.
4) NOR kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin.
5)NAND kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin 6) EXOR kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin.
7) EXNOR kapısının devresini kurup doğruluk tablosunu oluşturun. Tabloya kaydedin.
Sayfa | 9
Sayfa | 10
A Çıkış
NOT Doğruluk Tablosu
A B Çıkış
AND Doğruluk Tablosu
Sayfa | 11
A B Çıkış
OR Doğruluk Tablosu
A B Çıkış
NOR Doğruluk Tablosu
A B Çıkış
NAND Doğruluk Tablosu
Sayfa | 12
A B Çıkış
EXOR Doğruluk Tablosu
A B Çıkış
EXNOR Doğruluk Tablosu Deney Sonuç Soruları
S.1. Multisimde yaptığınız doğruluk tablosu ile deneyde çıkardığınız doğruluk tablosunu karşılaştırın.
S.2. Multisimde NOT AND OR NOR NAND EXOR ve EXNOR Kapılarının iç yapıları ile bu kapıları oluşturun. Açık ders notu merkezinden gönderin.
