Esnaf ve Sanatkârlar Genel Müdürlüğü
Esnaf ve Sanatkâr İstatistikleri Bülteni
Kasım 2013
İçindekiler
1. Esnaf ve Sanatkâr Sayıları ... 3
Türkiye geneli esnaf ve sanatkârların yaş ortalamaları ... 3
Türkiye geneli esnaf ve sanatkârın cinsiyetlere göre dağılımı... 4
Kadın esnaf ve sanatkârların en çok yer aldığı meslekler ... 4
Erkek esnaf ve sanatkârların en çok yer aldığı meslekler ... 4
2. Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları ... 5
3. Mesleklerin Sayısal Değişimi ... 6
En fazla artış gösteren 10 meslek ... 6
En fazla azalış gösteren 10 meslek ... 8
4. İllere Göre Gazete İşlem Sayıları ... 10
5. İllere Göre Esnaf Ve İşyeri Sayıları ... 12
6. Mesleklere Göre Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayıları ... 15
1. Esnaf ve Sanatkâr Sayıları
Esnaf ve Sanatkâr Sayısı 1.539.835
Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı 1.657.695
Oda Sayısı 3088
Birlik Sayısı 82
Federasyon Sayısı 13
Konfederasyon Sayısı 1
Türkiye genelinde toplam 1.539.835 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.657.695’dır.
Türkiye geneli esnaf ve sanatkârların yaş ortalamaları
Türkiye geneli esnaf ve sanatkârlarımızın yaş ortalaması 43,38’dir. Kadın esnaf ve sanatkârlarımızın yaş ortalaması 42,37; erkek esnaf ve sanatkârlarımızın yaş ortalaması ise 43,52’dir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Aralık 2012 verilerine göre Türkiye’nin yaş ortalaması 30,1 olup, kadınların yaş ortalaması 30,6, erkeklerin yaş ortalaması ise 29,5’dir. Türkiye’deki esnaf ve sanatkârlarımızın yaş ortalaması, genel yaş ortalamasının üstündedir.
42,37
43,52
43,38
41,60 41,80 42,00 42,20 42,40 42,60 42,80 43,00 43,20 43,40 43,60 43,80
YAŞ ORTALAMASI
Yaş Ortalamaları
Kadın Erkek Genel
Türkiye geneli esnaf ve sanatkârın cinsiyetlere göre dağılımı
Esnaf ve sanatkârlarımızın %12,2’lik kısmını kadınlar, %87,8’lik kısmını ise erkekler oluşturmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2012 yılı Türkiye nüfusunun %50,2’sini erkekler, %49,8’ini de kadınlar oluşturmaktadır. Türkiye nüfusunun dağılımı dikkate alındığında kadınların esnaf ve sanatkâr girişimine katılım oranı düşüktür.
Kadın esnaf ve sanatkârların en çok yer aldığı meslekler
Meslek Kadın Sayısı
Bakkallık, Bayilik, Büfecilik 30.427
Kadın ve Erkek Kuaförlüğü 18.347
Lokantacılık (Kebap, Köfte, Döner ve her türlü yemek) 6.856
Tuhafiyecilik 6.731
Taksicilik 6.689
Erkek esnaf ve sanatkârların en çok yer aldığı meslekler
Meslek Erkek Sayısı
Bakkallık, Bayilik, Büfecilik 143.675
Minibüsçülük 106.774
Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu 78.871
Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe İşletmeciliği 74.058
Taksicilik 68.024
Erkek; 87,8%
Kadın;
12,2%
Erkek Kadın
2. Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları
Kasım ayında Türkiye genelinde toplam 16.976 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 7.946 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır.
2012 yılının Kasım ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Kasım 2013 ile paralellik göstermektedir. Kasım 2012’de Türkiye genelinde toplam 15.859 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 8.858 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır.
16976
7946
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000
İŞLEM SAYILARI
Kasım 2013 Tescil-Terkin Sayıları
Tescil Terkin
15859 16976
8858 7946
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000
KASIM 2012 KASIM 2013
Kasım 2012 - Kasım 2013 Tescil-Terkin Sayıları Kıyaslaması
Tescil Terkin
3. Mesleklerin Sayısal Değişimi
En fazla artış gösteren 10 meslek
2013 Kasım Ayı 2012 Kasım Ayı
Sıralama Artış Sayısı Meslek Artış Sayısı Sıralama
1 716 Servis Aracı İşletmeciliği 495 2
2 425 Lokantacılık 266 7
3 383 Kadın ve Erkek Kuaförlüğü 323 4
4 321 Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu 149 10
5 241 Taksicilik 300 5
6 239 Aperatif Yiyecek Maddeleri İmal ve Satıcılığı 175 8
7 221 Konfeksiyon İmal ve Satıcılığı 93 17
8 218 Pazarcılık 1136 1
9 205 Minibüsçülük 345 3
10 185 Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe İşletmeciliği 165 9
0 200 400 600 800 1000 1200
Servis Aracı İşletmeciliği Lokantacılık Kadın ve Erkek Kuaförlüğü Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu
Taksicilik Aperatif Yiyecek Maddeleri İmal ve Satıcılığı Konfeksiyon İmal ve Satıcılığı
Pazarcılık Minibüsçülük Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet…
2012 Kasım - 2013 Kasım Değişim Miktarlarının Kıyaslanması
2012 Artış 2013 Artış
2012 Kasım ayında;
- Pazarcıların sayısı ise 1.136,
- Servis Aracı İşletmecilerinin sayısı 495, - Minibüsçülerin sayısı 345 kişi artmışken, 2013 Kasım ayında;
- Servis Aracı İşletmecilerinin sayısı 716, - Lokantacıların sayısı 425,
- Kadın Erkek Kuaförlerinin sayısı ise 383 kişi artmıştır.
Pazarcılık mesleğindeki artış mevzuat kaynaklı olup aslında kayıt dışı çalışan bir meslek erbabının kayıt altına alınmasının bir sonucudur. Diğer mesleklerdeki artış miktarları ise esnaf ve sanatkârlarımızın eğilimlerini göstermektedir. Örneğin; 4+4+4 eğitim sisteminin uygulamaya geçmesi ile Türkiye’de, servis aracı işletmeciliğinin popülaritesinin arttığı söylenebilir.
Konfeksiyon İmal ve Satıcılığı mesleğinin artış miktarı 2012 Kasım ayında 93 iken bu sayı 2013 Kasım ayında 221’e çıkmıştır. Bu meslek, 17. Sıradan 7. Sıraya yükselmiştir.
Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu mesleğinin de artış miktarı 2012 Kasım ayında 149
iken bu sayı 2013 Kasım ayında 321’e çıkmıştır. Bu meslek, 10. Sıradan 4. Sıraya yükselmiştir.
En fazla azalış gösteren 10 meslek
2013 Kasım Ayı 2012 Kasım Ayı
Sıralama Azalma Sayısı Meslek Azalma Sayısı Sıralama
1 -185 Şoförlük -147 1
2 -13 Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı -8 10
3 -11 Her Türlü Seyyar Satıcılık -32 2
4 -9 Motorlu Araçlarla Karayolu Taşımacılığı -13 5
5 -8 Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı ve İşletmeciliği -4 19
6 -6 Tiftikçilik, Yüncülük -1 54
7 -6 Kuruyemiş ve Kurukahve Satıcılığı -17 4
8 -5 Soba, Kazan ve Benzeri İmal, Satış ve Tamirciliği -4 16
9 -4
Fren-Balata, Makas, Amortisör, Diferansiyel, Karbüratör,
Şanzıman İmal, Satış ve Tamirciliği -5 15
10 -4 Mefruşat ve Mobilya Satıcılığı -4 22
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
Şoförlük Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı Her Türlü Seyyar Satıcılık Motorlu Araçlarla Karayolu Taşımacılığı Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı ve İşletmeciliği Tiftikçilik, Yüncülük Kuruyemiş ve Kurukahve Satıcılığı Soba, Kazan ve Benzeri İmal, Satış ve Tamirciliği Fren-Balata, Makas, Amortisör, Diferansiyel, Karbüratör,
Şanzıman İmal, Satış ve Tamirciliği
Mefruşat ve Mobilya Satıcılığı
2012 Kasım - 2013 Kasım Değişim Miktarlarının Kıyaslanması
2012 Azalma 2013 Azalma
2012 Kasım ayında;
- Şoförlük sayısı 147,
- Her Türlü Seyyar Satıcı sayısı 32,
- Marangozluk ve Dülgerlik ise 30 kişi azalmışken;
2013 Kasım ayında;
- Şoförlük sayısı 185,
- Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı sayısı 13, - Her Türlü Seyyar Satıcı sayısı ise 11 kişi azalmıştır.
Şoförlük ve Seyyar Satıcılık ile ilgili azalmalar, mevzuat gereği bu meslek erbabının esnaf ve sanatkâr sayılmamasından kaynaklanmaktadır.
Diğer mesleklerdeki azalmalar ise o mesleklere olan ilginin azaldığını göstermektedir. Örneğin Türkiye’deki internet ve iletişim altyapısının gelişmesi Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı mesleğinin popülaritesini yitirdiğini göstermektedir.
2012 ve 2013 Kasım ayları kıyaslandığında Marangozluk ve Dülgerlik mesleğindeki düşüşün 2013 Kasım ayında durduğu görünmektedir.
2013 Kasım ayında Tiftikçilik, Yüncülük mesleğinin sayısındaki düşüş hızlanmıştır. Kuruyemiş
ve Kurukahve Satıcılığı mesleğindeki düşüş ise yavaşlamıştır.
4. İllere Göre Gazete İşlem Sayıları
İl Tescil Tadil Sicil Terkin Meslek Terkin
Tescil-Terkin FarkıİSTANBUL 21955 2678 7351 924 13680
İZMİR 11951 2848 5814 981 5156
ANKARA 9032 958 3716 589 4727
ŞANLIURFA 4145 163 238 384 3523
ANTALYA 7964 1484 3520 1059 3385
ADANA 5203 1657 1782 132 3289
GAZİANTEP 3451 615 562 289 2600
BURSA 6710 1062 3779 367 2564
KOCAELİ 3670 402 1224 139 2307
SAMSUN 4319 417 1951 114 2254
KONYA 4614 1697 2319 95 2200
HATAY 3660 509 1366 217 2077
MERSİN 5148 548 3212 382 1554
BALIKESİR 3745 312 2012 180 1553
MANİSA 4395 993 2587 444 1364
DİYARBAKIR 2131 162 685 115 1331
TEKİRDAĞ 2770 252 1302 170 1298
DENİZLİ 2651 417 1072 282 1297
MUĞLA 3802 1182 1875 780 1147
MALATYA 2069 278 948 80 1041
KAHRAMANMARAŞ 1844 203 760 56 1028
OSMANİYE 1419 165 435 11 973
KAYSERİ 2290 257 1148 192 950
TRABZON 2631 1084 1536 186 909
ÇORUM 1185 173 317 12 856
AYDIN 3172 1330 1929 456 787
MARDİN 1644 135 796 129 719
VAN 1555 99 793 47 715
SAKARYA 2543 173 1761 102 680
MUŞ 769 238 112 7 650
ÇANAKKALE 1847 192 1052 153 642
SİVAS 1262 571 581 44 637
ERZURUM 1400 146 682 93 625
EDİRNE 1555 105 835 130 590
AMASYA 900 46 321 27 552
BİTLİS 664 59 146 21 497
UŞAK 1279 351 674 121 484
KIRIKKALE 702 76 227 13 462
KÜTAHYA 1530 300 889 191 450
ORDU 1665 251 1026 204 435
İl Tescil Tadil Sicil Terkin Meslek Terkin
Tescil-Terkin FarkıŞIRNAK 475 313 49 12 414
AFYON 1617 1018 1121 83 413
ISPARTA 1132 239 626 97 409
BATMAN 916 84 449 63 404
TOKAT 1396 119 937 62 397
ELAZIĞ 1310 155 867 74 369
ADIYAMAN 1327 209 888 90 349
YALOVA 585 220 183 53 349
YOZGAT 847 23 441 59 347
NİĞDE 723 70 354 25 344
NEVŞEHİR 793 39 375 81 337
GİRESUN 1109 113 728 53 328
AĞRI 650 22 340 23 287
ESKİŞEHİR 1207 295 895 34 278
KASTAMONU 1070 168 632 169 269
DÜZCE 1075 197 659 149 267
BİNGÖL 457 76 182 20 255
KIRKLARELİ 1113 100 774 86 253
BOLU 717 317 440 34 243
KARABÜK 660 123 352 65 243
HAKKARİ 349 26 116 1 232
ARTVİN 619 21 365 39 215
ÇANKIRI 403 14 184 8 211
KARAMAN 542 58 315 20 207
BARTIN 502 54 274 40 188
ARDAHAN 243 811 88 2 153
BİLECİK 556 94 368 49 139
KIRŞEHİR 570 24 387 47 136
KARS 552 23 397 22 133
SİİRT 420 17 271 16 133
RİZE 1006 280 798 76 132
SİNOP 630 56 421 94 115
KİLİS 316 5 205 0 111
GÜMÜŞHANE 344 17 221 15 108
ERZİNCAN 484 52 326 66 92
BURDUR 831 173 633 110 88
TUNCELİ 307 40 232 7 68
BAYBURT 174 13 124 8 42
AKSARAY 1008 78 847 120 41
IĞDIR 313 15 276 14 23
ZONGULDAK 1307 141 1172 138 -3
TOPLAM 16976 3881 6751 1195 9030
5. İllere Göre Esnaf Ve İşyeri Sayıları
İl Esnaf Sayısı İşyeri Sayısı İlin Nüfusu* Esnaf/Nüfus Oda Sayısı Esnaf/Oda
MUĞLA 33.695 40.138 851.145 3,96% 33 1021
ÇANAKKALE 17.379 19.366 493.691 3,52% 33 527
BURDUR 8.800 9.967 254.341 3,46% 26 338
EDİRNE 13.237 14.178 399.708 3,31% 34 389
ARTVİN 5.471 5.902 167.082 3,27% 18 304
BALIKESİR 37.703 40.434 1.160.731 3,25% 89 424
RİZE 10.457 11.335 324.152 3,23% 26 402
KASTAMONU 11.553 13.351 359.808 3,21% 38 304
UŞAK 10.953 11.794 342.269 3,20% 28 391
KIRKLARELİ 10.649 11.652 341.218 3,12% 28 380
AYDIN 31.252 34.308 1.006.541 3,10% 87 359
ANTALYA 64.312 74.365 2.092.537 3,07% 75 857
GİRESUN 12.590 13.377 419.555 3,00% 33 382
MANİSA 40.302 43.874 1.346.162 2,99% 95 424
NEVŞEHİR 8.473 9.238 285.190 2,97% 24 353
SİNOP 5.957 6.798 201.311 2,96% 16 372
TRABZON 22.155 24.196 757.898 2,92% 49 452
DENİZLİ 27.363 29.445 950.557 2,88% 71 385
KARABÜK 6.288 7.413 225.145 2,79% 16 393
YALOVA 5.824 6.230 211.799 2,75% 17 343
KİLİS 3.300 3.335 124.320 2,65% 14 236
SAMSUN 32.685 34.363 1.251.722 2,61% 71 460
BARTIN 4.855 5.377 188.436 2,58% 10 486
ISPARTA 10.734 11.556 416.663 2,58% 28 383
MERSİN 43.202 46.665 1.682.848 2,57% 72 600
NİĞDE 8.695 9.137 340.270 2,56% 28 311
ZONGULDAK 15.518 16.595 606.527 2,56% 29 535
AMASYA 8.208 9.036 322.283 2,55% 28 293
TEKİRDAĞ 21.693 23.384 852.321 2,55% 34 638
YOZGAT 11.483 12.046 453.211 2,53% 32 359
DÜZCE 8.745 10.034 346.493 2,52% 27 324
İZMİR 100.941 110.184 4.005.459 2,52% 129 782
SAKARYA 22.781 24.308 902.267 2,52% 73 312
BOLU 7.032 7.900 281.080 2,50% 26 270
ORDU 18.557 20.185 741.371 2,50% 44 422
AKSARAY 9.469 10.119 379.915 2,49% 20 473
ÇORUM 13.195 13.846 529.975 2,49% 42 314
KARAMAN 5.824 6.259 235.424 2,47% 16 364
KÜTAHYA 13.839 15.274 573.421 2,41% 48 288
KIRŞEHİR 5.270 5.556 221.209 2,38% 19 277
BİLECİK 4.832 5.289 204.116 2,37% 13 372
İl Esnaf Sayısı İşyeri Sayısı İlin Nüfusu* Esnaf/Nüfus Oda Sayısı Esnaf/Oda
AFYON 16.626 17.274 703.948 2,36% 37 449
GÜMÜŞHANE 3.179 3.471 135.216 2,35% 13 245
TUNCELİ 2.009 2.193 86.276 2,33% 5 402
HATAY 34.325 35.482 1.483.674 2,31% 70 490
ERZİNCAN 4.862 5.214 217.886 2,23% 19 256
OSMANİYE 10.853 11.364 492.135 2,21% 30 362
BAYBURT 1.671 1.749 75.797 2,20% 6 279
TOKAT 13.522 14.571 613.990 2,20% 34 398
BURSA 57.716 62.467 2.688.171 2,15% 105 550
MALATYA 16.251 17.373 762.366 2,13% 39 417
KONYA 43.335 44.926 2.052.281 2,11% 84 516
KIRIKKALE 5.740 6.127 274.727 2,09% 15 383
ARDAHAN 2.208 2.388 106.643 2,07% 3 736
SİVAS 12.334 13.309 623.535 1,98% 34 363
ÇANKIRI 3.629 3.922 184.406 1,97% 14 259
ELAZIĞ 11.068 11.608 562.703 1,97% 26 426
KOCAELİ 32.118 35.021 1.634.691 1,96% 52 618
ERZURUM 15.115 16.033 778.195 1,94% 42 360
ADANA 39.782 42.474 2.125.635 1,87% 86 463
ESKİŞEHİR 14.577 15.836 789.750 1,85% 36 405
KAHRAMANMARAŞ 19.666 20.322 1.063.174 1,85% 40 492
ADIYAMAN 10.959 11.214 595.261 1,84% 23 476
KARS 5.111 5.389 304.821 1,68% 16 319
GAZİANTEP 29.823 30.941 1.799.558 1,66% 79 378
BİNGÖL 4.284 4.675 262.507 1,63% 7 612
KAYSERİ 20.762 22.174 1.274.968 1,63% 42 494
BİTLİS 5.240 5.608 337.253 1,55% 12 437
ŞANLIURFA 27.200 28.105 1.762.075 1,54% 58 469
IĞDIR 2.839 2.949 190.409 1,49% 7 406
ANKARA 70.556 74.065 4.965.542 1,42% 115 614
VAN 14.544 16.339 1.051.975 1,38% 20 727
MARDİN 10.466 10.698 773.026 1,35% 21 498
İSTANBUL 178.155 186.935 13.854.740 1,29% 163 1093
MUŞ 5.231 5.557 413.260 1,27% 6 872
SİİRT 3.853 4.103 310.879 1,24% 13 296
AĞRI 6.202 6.993 552.404 1,12% 15 413
DİYARBAKIR 17.424 18.698 1.592.167 1,09% 42 415
HAKKARİ 2.809 2.923 279.982 1,00% 5 562
BATMAN 4.925 5.270 534.205 0,92% 6 821
ŞIRNAK 3.595 4.126 466.982 0,77% 9 399
TOPLAM 1.539.835 1.657.695 75.627.384 2,04% 3088 499
* Nüfus verileri: TÜİK 2012
2013 Kasım ayındaki illere göre esnaf, işyeri sayıları ve bunların nüfusa oranını incelediğimizde aşağıdaki noktalar dikkat çekmektedir.
- Esnaf sayısının Türkiye nüfusuna oranı %2,04’tür. Her yüz kişiden ikisinin esnaf ve sanatkâr olduğu söylenebilir.
- Her bir Esnaf ve Sanatkâr Odası başına ortalama 499 üye düşmektedir.
En fazla esnaf ve sanatkârın olduğu 5 ilimize baktığımızda;
- İstanbul’da 178.155, - İzmir’de 100.941, - Ankara’da 70.556 - Antalya’da 64.312
- Bursa’da 57.716 esnaf ve sanatkârımızın olduğu görülmektedir.
En az esnaf ve sanatkârın olduğu 5 ilimize baktığımızda;
- Bayburt’da 1.671 - Tunceli’de 2.009 - Ardahan’da 2.208 - Hakkari’de 2.809
- Iğdır’da 2.839 esnaf ve sanatkârımızın olduğu görülmektedir.
Nüfusa oranla en fazla esnaf ve sanatkârın olduğu iller;
- Muğla (%3,96) - Çanakkale (%3,52) - Burdur (%3,46) - Edirne (%3,31)
- Artvin (%3,27) şeklinde sıralanmaktadır.
Nüfusa oranla en az esnaf ve sanatkârın olduğu iller;
- Şırnak (%0,77) - Batman (%0,92) - Hakkari (%1,00) - Diyarbakır (%1,09)
- Ağrı (%1,12) şeklinde sıralanmaktadır.
6. Mesleklere Göre Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayıları
Türkiye genelinde en fazla icra edilen 60 meslek kolu aşağıdaki tabloda sıralanmıştır. Bu listedeki esnaf ve sanatkar sayısı toplam sayının %80’ini oluşturmaktadır.
Sıra Meslek İşyeri Sayısı
1 Bakkallık, Bayilik, Büfecilik 174.122
2 Minibüsçülük 111.752
3 Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu 82.458
4 Kadın ve Erkek Kuaförlüğü 80.435
5 Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe İşletmeciliği 79.460
6 Taksicilik 74.935
7 Kamyonculuk, Kamyonetçilik 58.662
8 Pazarcılık 55.650
9 Servis Aracı İşletmeciliği 46.888
10 Lokantacılık (Kebap, Köfte, Döner ve her türlü yemek) 39.998
11 Otobüsçülük 29.780
12 Tuhafiyecilik 25.483
13 Konfeksiyon İmal ve Satıcılığı 21.204
14 Kır Kahvesi, Çay Bahçesi, Çay Ocağı, Piknik ve Dinlenme Yeri İşletmeciliği 20.412
15 Oto Motor Tamirciliği 19.975
16 Terzilik 18.362
17 Mobilya İmal ve Satıcılığı 16.177
18 Emlak Komisyonculuğu ve Danışmanlığı 15.997
19 Marangozluk ve Dülgerlik 15.699
20 Fırıncılık 15.422
21 Demircilik (sıcak ve soğuk demircilik) 13.855
22 Elektrik Tesisatçılığı 13.133
23 Hırdavatçı (Nalbur) İmal ve Satıcılığı 12.552
24 Ayakkabı İmal ve Satıcılığı 12.198
25 Kuyumculuk 11.585
26 Kasaplık, Sakatatçılık 11.257
27 Pastanecilik (Pasta, Börek, Tatlı v.b. İmal ve Satıcılığı) 11.063
28 Kafe, Kafeterya, Kahvaltı Salonu İşletmeciliği 10.574
29
Telefon, Cep telefonu, Faks, Telsiz ve Diğer Haberleşme Cihazları ve Aksesuarları Satış, Tesisat Kuruculuğu, Bakım ve Tamirciliği
10.552
30 Oto Şase, Kaporta Tamirciliği 9.711
31 Manavlık 9.606
32 Aperatif Yiyecek Maddeleri İmal ve Satıcılığı 9.445
33 Kantincilik 9.247
34 Turistik, Otantik Hediyelik ve Hatıra Eşya İmal ve Satıcılığı 9.105
35 Oto Elektrikçiliği 8.515
36 Elektrikli Araç Gereç ve Ev Aletleri İmal, Satış ve Tamirciliği 8.374
37 Züccaciyecilik 7.967
Şans Oyunları (Milli Piyango, Loto, Toto, Ganyan Bayii v.b.) 7.941
Sıra Meslek İşyeri Sayısı 39 Elektronik Cihazlar Araç Gereçler Satış, Bakımı ve Tamirciliği 7.796 40 Torna ve Tesviyecilik (Frezecilik, Vargel, Planyacılık, Taşlama, Alet Bilemeciliği) 7.784
41 Pide, Lahmacun v.b. İmal ve satıcılığı 7.647
42 Kırtasiyecilik 7.597
43 Mahrukatçılık (Odun, Kömür v.b. Alım ve Satımı) 7.495
44 Sıhhi Tesisatçılık 7.483
45 Un, Kepek, Yem ve Zahire Satıcılığı 7.297
46 Oto Yağlama ve Yıkamacılığı 7.068
47 Oto Yedek Parça İmal ve Satıcılığı 6.968
48 İnşaat Malzemeleri İmal ve Satıcılığı 6.943
49 Otel, Motel, Pansiyon ve Han İşletmeciliği 6.779
50 Oto Galericiliği (Oto Alım-Satım) 6.692
51 Kaynakçılık 6.537
52 Bisiklet ve Motosiklet İmal, Satış ve Tamirciliği 6.127
53 Elektrik Malzemeleri İmal, Satış ve Tamirciliği 5.888
54 Disko, Taverna, Gazino, Gece Kulübü, Pavyon, Birahane ve Bar İşletmeciliği 5.531
55 Fotoğrafçılık 5.273
56 Hurdacılık ve Geri Dönüşümcülük (Metal, Kağıt, Cam, Plastik v.b.) 5.099
57 Kuruyemiş İmal ve Satıcılığı 4.828
58 Bahçe Düzenleme, Peyzaj İşleri, Tohum, Fidan, Çiçek Alım ve Satıcılığı 4.765
59 Oto Lastik ve Oto Lastik Kaynak ve Kaplamacılığı 4.650
60 Kabzımallık (sebze meyve toptancısı, komisyoncusu) 4.555
TOPLAM 1.330.353
