Kalça
Diz
Ayak- ayak bileği
Vücudun en büyük ve en stabil eklemidir.
Top soket tip eklem, eklemin bizzat kendisi stabilizasyon sağlar.
Yürüme-oturma-çömelme eylemlerini sağlar.
Labrumu sayesinde
asetabular kaviteyi
derinleştirir ve eklem
stabilizasyonunu artırır.
Femur boynunun femur şaftıyla oluşturduğu açı kalça ekleminin hareketini pelvis lateraline
yönlendirerek kolaylaştırır.
Boyun şaft açısı erişkinlerde 90-135 derece civarındadır.
125 derecenin üstü koksa valga
125 derecenin altı koksa vara olarak
adlandırılır.
Kalça eklemin kapsülü oldukça kalın ve güçlüdür.
Ayrıca çeşitli ligamanlarla bu stabilizasyon artırılmıştır.
İliofemoral ligaman tüm ligamanlar içinde
en güçlü olanıdır.
İliofemoral ligaman ters Y şeklinde olup ayakta durma sırasında pelvisin femur üzerindeki posterior hareketini engeller.
Femurun uzun ekseni etrafında
rotasyonunu engeller.
Kalça eklemi içerisindeki negatif basınç vakum etkisi ile kalça ekleminin
stabilizasyonunu destekler.
Bu basınç ligaman ve kas yardımı olmaksızın tüm bacağın ağırlığını taşıyabilir.
Kalça eklemini destekleyen tüm
ligamanlar ve kaslar çıkarılsa bile femur
başı kalça eklemi içerisinde kalır.
Diz ekstansiyona alındığında ise hamstring kaslarının gerginliği ile kalça fleksiyonu 70- 90º kadardır.
Kalça ekstansiyonu ise iliofemoral ligaman
tarafından sınırlanır ve 10º kadardır.
Kalça eklemi 90 derece fleksiyon, hafif rotasyon ve abdüksiyonda maksimal stabilizasyona sahiptir.
Bacağın bacak üzerine atıldığı
adduksiyon ve fleksiyon pozisyonu ise
kalça stabilizasyonunun en zayıf olduğu
pozisyondur.
Günlük yaşamda kalça eklemi fleksiyon- ekstansiyon yönünde oldukça geniş
hareket açıklığına ihtiyaç duyar.
Sandalyeye oturup kalkmak için yaklaşık
80-100 derece, merdiven inmek için 30
derece, çıkmak için 60 derecelik açılara
ihtiyaç duyar.
Yürüyüş için 35-40 derecelik fleksiyon hareketine gerek olup bu topuk
yürüyüşünden hemen önceki salınım fazında gerekli olmaktadır.Topuk kalkışı esnasında da kalça tam ekstansiyondadır
20 derecelik kalça abduksiyonu günlük
yaşam aktiviteleri için yeterlidir.
M. İliopspas
Bu kas özel bir başlangıç bölgesi olan iki ayrı parçadan oluşmuştur.
Bunlar m.psoas major-minor ve m.iliacus
tur.
İşlevi uyluğa fleksiyon ve abduksiyon yaptırmaktır.
Destek bacağı bölgesinde ise pelvisi ve
gövdeyi öne eğer.
M. Adduktor brevis → ADDUKSİYON ve
M. Adduktor longus → FLEKSİYON
M. Grasilis →yaptırırlar
M. Adduktor magnus →ADDUKSİYON ve
EKSTANSİYON yaptırırlar.
Birincil işlevi kalçanın ekstansiyonudur.
Vücudun en güçlü kaslarından biridir.
Superior lifleri abduksiyon inferior lifleri ise
adduksiyon yaptırır.
Pelvisin stabilizasyonunda da önemli bir rolü vardır.
Ayrıca dış rotasyona da katkısı vardır.
Fonksiyonu abduksiyondur. Ancak kasın ön bölümü internal rotasyon, arka bölümü ise eksternal rotasyonda rol alır.
Ayakta durma ve yürümede düzgün postürün en önemli parçasıdır.
Alt ekstremiteye yük aktarıldığında gluteus medius kası pelvisin stabilizasyonunu
sağlayan en önemli kastır.
Stabilizasyonun yetersizliğinde karşı
pelviste düşme gözlenir.
Kalçanın iç rotatoru ve adduktorudur.
Biceps femoris, semimembranosus, semitendinosus kaslarıdır.
Biceps femoris lateralde olup uzun başı iki eklemlidir. Kısa başı ise hamstring grubuna ait tek eklemi olan tek kastır.
Semimembranosus ve semitendinosus medial kompartmandadır.
Kalçaya ekstansiyon, dize fleksiyon
yaptırırlar.
Diz ekstansiyondayken ve kalça
fleksiyondayken hamstringlerin ekstansiyon kuvveti artar.
İskial tuberösitası aşağı doğru çekerek
posterior pelvik tilte ve pelvisin kontrolüne
yardım ederler.
Femurun acetabulume tutunmasını
sağlayan bu kaslar uyluğa dış rotasyon yaptırır.
Bu kaslar:
- m. Piriformis
- m. Gemellus superior ve inferior
- m. Obturator externus ve internus
- m. Quadratus femoris
Kalça eklemine yansıyan yükler erkeklerde yürüyüşün fazlarına göre değişiklik
gösterir.
Basma fazında kalça abduktörleri pelvisi stabilize etmek için kasılır ve topuk
vuruşundan sonra kalçaya vücut ağırlığının
dört katı, parmak kalkışından hemen önce
ise vücut ağırlığının yedi katı yük biner.
Yürüyüş esnasında kalçaya binen yükler kadınlar ve erkeklerde benzer patern izler.
