Yazar/ar:
atlas akademi
ISBN: 978-605-82785-2-3
© 1. Basun, Nisan 2017
©Copyright 2017, atlas akademi Bu baskmm hii:til:n hiiklan Atlas Akademi'ye aittir.
Yay1n evinin yazth izni ohnaks1n1z, kitabm tiimil:ntin veya bir k1smmm elektronilc, mekanik ya da fotokopi yoluyla basun1, yay1m1, 9ogalt1m1
ve dag1tmn yapdamaz.
SERTiFlKA NO: 15833
Kapak ve Dizgi Atlas Akademi
Basia ve Cilt Djzgi Ofset
Matbaac1lar Sit. 10451. Sk. No:4 Karatay/KONY A
Kiitiiphane Bilgi Kart1:
oGuz, Cennet KARAKA Y AC!, Zuhal
Tanm, Tanm Ekonomis~ Ar~trrma ve 6rnekleme Metodolojisi
al<ademi Akademi Mah. Yeni istanbul Cad. GOkku~ag1 Ah~veri~ Merkezi No: 22 Seh;uklu I Konya
Tel: 0332 24130 59
ONSOZ
O!kelerin geli§mesi ve kalkmmasmda ara§tll1Ila-geli§tirme 9ah§ma- larmm bilyiik bir pay1 vardrr. Gilnilmilz teknolojisinin hIZh geli§imi bir- 9ok alanda oldugu gibi tarun sektiiriinde de etkili olmaktadrr. Kit kaynak- lann etkili ve dogru kullamlabilmesi i9in tanmda tekuolojinin kullaml- mas1 ka91mhnazdrr. Teknolojinin temelinde ise bilimsel ara§tll1Ilalar var- drr. Tanm Ekonomisi alanmda 9agda§ ve kaliteli egitim vermek, tarun sektiiriinde ortaya pkan sorunlara yonelik nitelikli ara§tll1Ilalar yapmak i9in ara§trrmac1lann egitimi de bilyiik 6nem ta§unaktadrr. Gen9 ara§trr- mac1lara geli§me ve kalk1mna odakh, toplum refah1m konu alan, fayda yaratan, insana ve 9evreye duyarh ara§tll1Ila!arda izleyecekleri metodolo- jilerin anlat!ld1g1 bu ders kitabmm yararh olacagma inamnaktay1z.
Sel9uk Oniversitesi Ziraat Fakiiltesi Tanm Ekonomisi lisans ve li- sansilstil iigrencilerine 2002 y1lmdan itibaren verilen "Tarunsal Veri kay- naklan ve Kullamm1" ders notlan yerli ve yabanc1 literatilrlerden de ya- rarlamlarak yeniden i§lemni§, konu uzmanlan iigretim ilyesi hocalarun1- zm <la giirii§leri ahnarak kitabm baz1 biililmleri daha da geni§letilmi§tir.
Kitabm kapsammda, ara§tll1Ila kavram1 hakkmda gene! bilgiler, veri top- lama yiintemleri, 6rnekleme kavram1 ve yiintemleri, sayisal verilerin ana- lizleri ve yiintemleri, ara§tll1Ila raporunun hazlflamnas1 ve yazun1 konula- n bulumnaktadrr. Kitaptaki konulann daha kolay anla§1lmas1 i9in verilen iirneklerin basit olmasma iizen giisterihni§ ve son derece sade bir di! kul- lamlm1§trr. Her 9ah§mada oldugu gibi bu kitapta <la baz1 eksikliklerin ol- mas1 ka91mhnazdrr. Bu konularda alacag1m1z ele§tiri ve giirii§ler bizler i9in yo! giisterici olacakt1r. Bu eserin iigrencilere ve konuya ilgi duyan meslekta§lanmIZa yardunc1 ohnas1 dilegi ile sunuyoruz.
i<;iNDEKiLER
ONSOZ ... iii
i<:;;iNDEKiLER ... v
1. GiRi$ ... 1
2. BiLiMSEL ARA$TIRMA KA VRAML ... 2
2.1. Ara~trrma Kavraffil ve <:;;e~itleri ... 2
2.2. Ara~trrma Evreleri ... 7
2.3. Bilimsel Ara~trrma veA§amalan ... 9
2.3.1. Bilimsel Ara§t1rmamn Planlanmas1 ... 11
2.3.2. Bilimsel Ara§trrma Konusu Se9imi ... 12
3. VERi TOPLAMA YONTEMLERi ... 15
3 .1. Tarim Ekonomisi Ara~trrmalarmda Kullamlan Verilerin Ozellikleri ... 15
3 .2. Degi~ken ve Ttirleri ... 18
3.3. 6!9me ve 6!9ekler. ... 20
3.4. Veri Toplama Teknikleri ... 23
3 .4.1. Giizlem Y oluyla Veri Top lama ... 23
3.4.2. Deney Yiintemi ile Veri Toplama ... 23
3.4.3. Kaynak Tarama Yiintemi ile Veri Toplama ... 24
3.4.4. Anket Yiintemi ile Veri Toplama ... 24
3.4.4.1. Anket hazrrlamada dikkat edilecek hususlar ... 25
3.4.4.2. Anket formu dtizenleme ve soru tipleri.. ... 26
3.4.4.3. Anketlerin analizlere hazrrlanmas1 ... 29
3.4.5. Odak Grup Toplant1lan ile Veri Toplama ... 30
3.4.6. Bireysel Mtilakatlar ile Veri Toplama ... 31
4. TANITICI iSTATiSTiKLER ... 32
4.1. Frekans Dag1hm1 ... 32
4.2. Merkezi Egilim 6!9tileri.. ... 33
4.2.1. Aritmetik Ortalama ... 34
vi _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ OGUZ & KARAKAYACI
4.2.2. Ortanca (Medyan) ... 35
4.2.3. Geometrik Ortalama ... 36
4.2.4. Harmonik Ortalama ... 36
4.3. Degi~im Ol9iileri ... 37
4.3.1. Degi~im Arahg1 (Range) ... 37
4.3.2. Standart Sapma ... 38
4.3.3. Varyans ... 39
4.3.4. Varyasyon (Degi~kenlik) Katsay1s1 ... 40
4.3.5. Standart Hata ve Giiven Smrrlan ... 43
5. ORNEKLEME KA VRAMI VE YONTEMLERi ... 49
5.1. Omekleme ... 49
5.2. Omekleme Siireci ... 50
5.3. Omekleme <;:er9evesi ... 51
5.4. Populasyon ve Ozellikleri. ... 51
5.5. Omeklemenin Yararlan ... 53
5.6. Omekleme Yontemleri ... 54
5.6.1. Tesadiifi Omekleme Yontem!eri ... 55
5.6.1.1. Basit Tesadiifi Omekleme Yontemi ... 55
5.6.1.2. Tabakah Omekleme Yontemi ... 68
5.6.1.3. Sistematik Omekleme Yontemi ... 82
5.6.1.4. Kiime (Cluster) 6mekleme Yontemi ... , ... 84
5.6.2. Tesadiifi Olmayan Omekleme Yontemleri ... 85
5.6.2.1. Gayeli 6mekleme Yontemi ... 85
5.6.2.2. Kata Omekleme Yontemi ... 86
5.6.2.3. Kartopu Omekleme Yontemi ... 87
5.6.2.4. Kolayhk Omekleme Yontemi ... 87
5.7. En Uygun Omekleme Yonteminin Se9imi ... 88
5.8. Veri Toplanacak Birimlerin Belirlenmesi ... 90
6. VERiLERiN ANALiZi ... 92
6.1. Hipotez Testleri.. ... 93
6.2. Rakam!ann Yuvarlanmas1 ... 94
6.3. Analizlerin Oransal Y orumlanmasi.. ... 95
Tanm Ekonomisinde Ara§t1rma ve Ornek/eme Metodo/ojisi _ _ _ _ _ _ _ _ vii
6.4. indeksler ... 96
6.4.1. Trend Analizi ... 102
6.5. Analiz Yontemleri ... 112
6.5.1. Nice! Yontemler ... 114
6.5.1.1. Tek Deg;i~kenli Analizler ... 114
6.5.1.1.1. Korelasyon Analizi.. ... 118
6.5.1.1.2. t-Testi ... 120
6.5.1.1.3. Ki-Kare Testi ... ~ ... 123
6.5. 1.2. <;ok Degi~kenli Analizler ... 129
6.5.1.2.1. RegresyonAnalizi ... 136
6.5.1.2.2. Varyans Analizi (ANOVA) ... 140
6.5.1.2.3. Cluster (Kiimeleme) Analizi ... 143
6.5.2. Nitel Yontemler ... 146
6.5.2.1. SWOT ve SOR Analizleri ... 146
6.5.2.2. Kiimelenme ... 151
6.5.2.3. Elmas Modeli ... 154
6.5.2.4. Deger Zinciri Analizi ... 156
7. ARA$TIRMA RAPORUNUN HAZIRLANMASI ... 159
7 .1. Ara~tlrmanm Yaz1m Dili ... 159
7.2. Ara~tlrmanm Boliimleri ... 160
7.2.1. i9indekiler ... '.;, ... : ... 160
7.2.2. Ozet ... 161
7.2.3. Giri~ ... 162
7.2.4. Literatiir iizeti ... 164
7.2.5. Yontem ... 164
7.2.6. Ara~trrma Bulgulan ve Tartl~ma ... 165
7.2.7. Sonu9 ve Oneriler ... 166
7.3. Kaynak Giisterimi ... 166
7.4. Tab lo ve Grafik Hazrrlama ... 170
8. KAYNAKLAR ... 173
vm _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ OGUZ & KARAKAYACI
EKLER. ... 179
ST ANDART NORMAL DAGILIM T ABLOSU ... 179
tTABLOSU ... 180
Ki-KARE (X2) TABLOSU ... 182
F TABLOSU ... 183
