• Strateji kelime anlamıyla “sevk etme,
yöneltme, gönderme, götürme ve gütme”
demektir.
• Kelime ilk olarak askeri alanda kullanılmıştır:
Bir savaşta kazanmak için yapılacak askeri harekâtın planlanması ve yürütülmesi
bilimidir.
3
Strateji, çok yönlü amaçlara ulaşmak üzere kaynakların üstüne önemle gitmek ve harekete geçmek için yapılmış genel programlardır.
• Öğretim stratejisi, bir öğretmenin, dersin veya bir konunun öğretilmesinde hedefe ulaşmak için seçeceği
• öğretim metodu,
• çeşitli teknikler ve hattâ
• değerlendirme biçimidir.
• Bir ders, öğretilecek içerik ve kullanılacak öğretim stratejisinden oluşur.
• Bir dersin öğretim stratejisi iki unsurdan oluşur: yöntem ve işlemler.
• Strateji dersin kalbi olup çok dikkatli seçilmelidir.
• Okullarda çok yaygın kullanılır
• Kavram, ilke ve genellemelerin açıklanmasında kullanılır
• Bilgilerin düzenlenmiş, sıralanmış olması gerekir
• Öncelikle genel ilke ve kavramlar verilir
• Bunu ayrıntılı bilgilerin kazandırılası izler
• Öğrenci etkinliğine dayalı ve güdüleyicidir
• Öğretmenin görevi öğrenciyi yönlendirmek ve cevabı ona buldurmaktır
• Öğretim, öğrencinin merakını uyandıracak bir problemle başlar
• Öğrenciler, daha önceden araştırılmış bir gerçeği kendileri için araştırırlar
• Öğretmen öncelikle amacı belirlemelidir
• Öğrenci geçmiş bilgilerinden faydalanır
• Öğrencinin zihinsel gelişimine uygun örnekler belirlenir
• Öğrenci örnekler üzerinde yorum yapar
• Öğrenci sonuçta, genelleme ve tanımlamaları kendisi yapmalıdır
• Buluş yoluyla öğretme stratejisine benzer
• Burada tümüyle öğrencilerin araştırma ve inceleme yapmalarına ağırlık verilir
• Öğretmen, yol gösterici ve rehber konumundadır
• Öğrenci, araştırma yoluyla bir problemi nasıl çözeceğini öğrenir
Eğitimde
Yöntem Kavramı
• Eğitimde yöntem kavramı:
Öğrencilere yeni davranışları
kazandırma işleminin nasıl gerçekleşeceği konusu ortaya çıkar.
• Her ders için, çok farklı yöntemlerin kullanılması söz konusudur.
• Öğretmenlerin yöntem zenginliğine sahip olması gerekir.
1.Anlatma yöntemi:
• Geleneksel bir yöntemdir
• Bilgiyi öğrencilere aktarma sürecini içerir
• Yorumlayıcı, açımlayıcı, belirtici ve aydınlatıcı özellikleri vardır
• Daha çok sunuş yoluyla öğretim stratejisinin kullanımında ve bilgi düzeyindeki davranışların
kazandırılmasında kullanılır.
Anlatma Yöntemi
Anlatma yönteminin özellikleri:
1. Öğretmen merkezlidir
2. Aynı anda çok sayıda kişiye bilgi aktarılır 3. Dinleyenler, konu hakkında organize bir
görüş kazanır
4. Öğrencilere kısa zamanda çok bilgi verilir 5. Dinleme alışkanlığı ve not alma becerisi
kazandırır
2.Tartışma yöntemi:
• Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye sevk etmek, iyi anlaşılmayan noktaları
açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir.
• Daha çok buluş yoluyla öğretim
stratejisinin kullanımında ve kavrama düzeyindeki davranışların
kazandırılmasında kullanılır.
Tartışma Yöntemi
Tartışma yönteminin özellikleri:
1. Öğretmen-Öğrenci etkileşimi sağlar 2. Öğrencilere geçmiş yaşantılarından
örnek vermeleri için imkân sağlar 3. Öğrencilerin, kendi düşüncelerini
söylemesini ve yorum yapmasını sağlar 4. Analiz, sentez ve değerlendirme gücü
kazandırır
3.Örnek olay yöntemi:
• Gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında çözülmesi yoluyla
öğrenmenin sağlanmasıdır.
• Daha çok buluş yoluyla öğretme
yaklaşımında ve kavrama düzeyindeki
davranışların kazandırılmasında kullanılır.
Örnek olay yönteminin özellikleri:
1. Öğrenci merkezlidir
2. Öğrenciler, bildiklerini ve kavradıklarını gerçek bir duruma uygulama şansına sahip olurlar
3. Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenirler
4.Gösterip yaptırma yöntemi:
• Bir işlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip açıklama;
sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretme yoludur.
• Bilgilerin- beceriye dönüştürülmesi için gerekli uygulamaların yapılmasıdır.
• Daha çok uygulama düzeyindeki
davranışların kazandırılmasında kullanılır.
Gösterip yaptırma yönteminin özellikleri:
1. Gösteri öğretmen merkezli, yapma işlemi de öğrenci merkezlidir
2. Bu yöntem daha çok öğrencilerin devinişsel (psikomotor) becerileri kazanmalarında etkilidir
3. Öğrenciler, becerileri yaparak- yaşayarak öğrenirler
5.Problem çözme yöntemi:
• İstenilen hedefe varabilmek için etkili ve yararlı olan araç ve davranışları türlü
olanaklar arasından seçme ve kullanmadır.
• bilimsel yöntem,
• eleştirel düşünme,
• karar verme,
• sorgulama ve
• yansıtıcı düşünme gibi terimleri içerir
• Daha çok araştırma yoluyla öğretme stratejisinde,
bilişsel alanın; uygulama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında ve bu alanın analiz-sentez özelliklerini geliştirmede kullanılır.
Problem çözme yönteminin özellikleri:
1. Öğrenci merkezlidir
2. Öğrencide ilgi ve güdülemeyi arttırır 3. Daha kalıcı izli öğrenmeleri oluşturur 4. Bilimsel yöntemi kullanmayı öğretir ve
bilimsel tutum kazandırır
6. Yaratıcı Drama Yöntemi
• Yaratıcı drama yöntemi ile öğrenciler, hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenirler.
• Problem çözme ve iletişim kurma yeteneğini geliştirir.
• Bilinen en eski öğretme yöntemi olmasına rağmen kullanışlı ve yararlı olduğu için
günümüzde de kullanılmaktadır.
Yaratıcı Drama Yönteminin Yararları
1. Etkili ve dikkatli dinleme yeteneğini geliştirir.
2. Kişinin kendine olan güvenini arttırır.
3. Anlama yeteneğini ve yaratıcılığını arttırır.
4. Akıcı konuşmayı geliştirir.
5. Dile hakimiyeti ve iyi ifade yeteneğini geliştirir.
6. Bilgilerin etkin kullanımını sağlar, onları pekiştirir.
7.Bireysel çalışma yöntemi:
• Bir öğrencinin bir konuyu, yaparak ve yaşayarak öğrenme yoludur.
• Öğrencinin bir konuyu kendi başına öğrenmek istediği ya da kendi başına
çalışma yapmak istediği zaman kullanılır.
• Araştırma yoluyla öğrenme stratejisinde ve uygulama, analiz-sentez düzeyindeki
davranışları kazandırmada kullanılır.
Bireysel çalışma yönteminin özellikleri:
1. Öğrenci merkezlidir
2. Öğrenci yaparak ve yaşayarak öğrenir
3. Her öğrenci öğrenme durumunu kendine göre ayarlar
4. Öğrenme, öğrencinin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarına uygun olarak yapılır
• Öğretmenlerin yöntem zenginliğine sahip olması gerekir.
• Yöntem: Hedefe ulaşmak için izlenen en kısa yol
• Teknik ise: Bir öğretme yöntemini
uygulamaya koyma biçimi, ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü olarak tanımlanır
• Yöntem, bir tasarım,
• Teknik ise bir uygulayım olarak görülebilir.
• Kısaca teknik; Desenlenen - planlanan düşüncelerin, uygulamaya aktarılmasında izlenen yoldur.
Yaygın olarak kullanılan teknikler:
A: GRUPLA ÖĞRETİM TEKNİKLERİ 1. Beyin fırtınası ( Brain Storming) 2. Gösteri (Demonstration)
3. Soru-Cevap (Question and Answer) 4. Rol yapma (Role-Play)
5. Benzetim (Simulation)
6. İkili ve Grup çalışmaları (Pair-Work and Group Work)
7. Mikro öğretim (Micro Teaching)
8. Eğitsel Oyunlar (Educational Games)
B: BİREYSEL ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
1. Bireyselleştirilmiş Öğretim (Individualized Instruction)
2. Programlı Öğretim (Programmed Instruction)
3. Bilgisayar Destekli Öğretim (Computer- Assisted Instruction)
Grupla Öğretim Teknikleri
• Özellikle öğretmenlerin sınıf içinde kullandıkları tekniklerdir.
1.Beyin Fırtınası
• Bir konuya çözüm getirmek, karar vermek ve hayal yoluyla düşünce ve fikir üretmek için kullanılan yaratıcı bir tekniktir.
• “Buluş Fırtınası” da denir.
• Grup üyeleri mümkün olduğunca çok fikir öne sürerler
• Dile getirilen her çözüm teklifi, diğer grup üyelerini yeni buluşlar çıkarmaya yöneltir
Beyin fırtınası tekniğinin özellikleri:
1. Toplantının amacı ve sorunun ne olduğu belirtilmeli
2. Zaman sınırı belirlenmeli, eleştiriler için ayrıca zaman verilmeli
3. Tartışma süresi bitince söylenenler analiz edilmeli, değerlendirilmeli ve yeniden örgütleme yapılmalı
4. Toplantı sonunda tartışmalara devam edilip edilmeyeceğine karar verilmeli
2.Gösteri tekniği:
• İzleyici grubun önünde bir işin nasıl
yapılacağını göstermek (Demonstrasyon) ya da genel ilkeleri açıklamak için
kullanılan tekniktir.
• Sınıf içinde genellikle öğretmen, varsa kaynak kişilerce yapılır bazen de
öğrencilerden yararlanılır.
3.Soru-Cevap tekniği:
• Öğrencilere düşünme ve konuşma alışkanlıklarını kazandırır.
• Her dersin öğretiminde en yaygın kullanılan tekniktir.
Soru-Cevap tekniğinin özellikleri:
• Bütün sınıfı ilgilendiren sorular tüm sınıfa sorulmalı ve herkes cevabı bulmak için düşünmeli.
• Cevap vermede gönüllü öğrencilere öncelik tanınmalı.
• Doğru cevaplar anında pekiştirilmeli.
• Yanlış cevaplar doğrusu tekrar ettirilerek düzeltilmeli.
• Öğrencilere tek tek sorular soruluyorsa belli bir sıralama izlenmemeli.
4.Rol Yapma tekniği
• Öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan bir öğrenme tekniğidir.
• Sosyodrama da denilmektedir; insan
ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırmayı öngören ve oyun (drama) tekniklerinden yararlanma
temeline dayalı deneysel bir eğitim tekniğidir.
Rol Yapma tekniğinin özellikleri:
• Konuşma metninde geçen aynı cümleleri kullanmak yerine o durumda söylenmesi gereken ve öğrendikleri cümle kalıbına
uygun düşen kendi cümlelerini kullanmaları istenmelidir.
• Genel bilgilerinin olmadığı konularda
öğrencilerden rol yapmaları istenmemelidir.
• Sınıftaki diğer öğrencilerle seyirci-oyuncu etkileşimi kurulmalıdır.
5. Benzetim Tekniği:
• Sınıf içinde öğrencilerin bir olayı
gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici
çalışma yapmalarına olanak sağlayan bir öğretim tekniğidir.
• Benzetim bir düşünce değil, bir hareket, bir olaydır.
• Öğrenciler bir olaya şekil verirken, problem çözme ve karar verme durumundadırlar.
6. İkili ve Grup Çalışmaları:
• Sınıftaki öğrenci sayısına göre,
en az iki ve en çok sekiz-on kişinin bir araya gelerek aynı konu üzerinde ortak amaçlarla yaptıkları çalışmaya grup
çalışması denir.
7. Mikro Öğretim
• Yüz yüze eğitimin gerçekleştirilmesi için sınıf içinde uygulanan bir tekniktir.
• 5-20 dakikalık dersler
• 1-5 öğrenci
• “Öğret-yeniden öğret” çevrimi adı verilen bir sınama-yanılma durumudur.
• Aday öğretmen yetiştirmede ve hizmet içi eğitimlerde kullanılır.
8. Eğitsel Oyunlar
• Öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini ve daha rahat bir ortamda tekrar edilmesini sağlayan bir öğretim tekniğidir.
• Eğitsel oyunlarla konular ilgi çekici bir duruma getirilebilir en pasif öğrencilerin bile etkinliklere katılması sağlanabilir.
• En önemli konu; oyun oynanırken
hataların üzerinde durulmaması ve
herkesin etkin olarak oyuna katılmasıdır.
Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
• Yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılan bir tekniktir.
• Edward de Bono, bu tekniği insan beyni için yazılım oluşturmaya benzetmektedir.
• Düşünce ve önerilerin belli bir düzen ve
sistematik şekilde sunulması için kullanılan bir tekniktir.
• Şapkalar düşüncelerin ayrıştırılması için birer semboldür.