Sosyal Bilimlerde Araştırma
Yöntemleri-II
Çıkış noktası, “insanların ne düşündüğünü öğrenmek istiyorsan onlara sor” ilkesidir.
“Önceden belirlenmiş ve ciddi bir amaç için yapılan, soru
sorma ve yanıtlama tarzına dayalı karşılıklı ve etkileşimli bir iletişim süreci” olarak tanımlanmaktadır.
Görüşme
Patton’a göre görüşmenin amacı, bir bireyin iç dünyasına girmek ve onun bakış açısını anlamaktır. Görüşme yoluyla deneyimler, tutumlar, düşünceler, niyetler, yorumlar ve zihinsel algılar ve tepkiler gibi gözlenemeyeni anlamaya çalışırız.
Görüşme
Görüşülenlere göre sınıflama
Düzenlenmemiş görüşmeler
Yanıtlayıcı görüşmeleri
Doğal küme görüşmeleri
Oluşturulmuş küme görüşmeleri
Görüşme
Araştırmacının tasarımına göre sınıflama
Biçim bakımından görüşmeler
Yazı temelli
Ses temelli
Görüşme
Süre bakımından görüşmeler
Kısa görüşmeler
Uzun görüşmeler
Yapı bakımından görüşmeler
Yapılandırılmış görüşmeler
Yarı yapılandırılmış görüşmeler
Yapılandırılmamış görüşmeler
Görüşme
Esneklik
Yanıtlanma oranı
Sözel olmayan davranış
Anlık tepki
Ortam üzerinde kontrol
Soruların sırası
Veri kaynağının teyidi
Görüşmenin güçlü yanları:
Tamlık
Okuma-yazma engelini aşması
Derinlemesine bilgi
Görüşmenin güçlü yanları:
Maliyet
Zaman
Görüşmeciden kaynaklanan yanlılık
Kayıtlı veya yazılı bilgileri kullanamama
Zaman ayırma güçlüğü
Gizliliğin ortadan kalkması
Soru standardının olmayışı
Bireylere ulaşmada güçlük
Görüşmenin zayıf yanları:
Kolay anlaşılabilecek sorular yazma
Odaklı sorular hazırlama
Açık uçlu sorular sorma
Yönlendirmekten kaçınma
Çok boyutlu soru sormaktan kaçınma
Alternatif sorular ve sondalar hazırlama
Görüşme soruları hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler:
Geray, Haluk (2006). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2000). Sosyal Bilimlerde Niteliksel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
