Basından Özetler :
Ş e v k e t S ü r e y y a A Y D E M İ R C u m h u r i y t t e n 4.2.74 Şehirleşemeyen Şehir A n k a r a ' n ı n y e n i B e l e d i y e Başkanı Sa-y ı n V e d a t DalokaSa-y, ç e t i n v e ö n e m l i gö-r e v l e gö-r i n , h e m kagö-rşısında, h e m başındadıgö-r. Bu g ö r e v l e r i n g e n e l k o n u s u A n k a r a ' n ı n ş e h i r l e ş m e s i d i r . A m a ne v a r ki A n k a r a ş e h i r l e ş e m e y e n b i r ş e h i r d i r . Bugüne ka-dar o l d u ğ u gibi .bugün de s ü r ü p g i d e n ve g ö r ü n ü ş e g ö r e , b u n d a n s o n r a da d e v a m e d e c e k o l a n ş a r t l a r l a A n k a r a , h i ç b i r za^m a n ş e h i r l e ş e za^m i y e c e k t i r . Ç ü n k ü bu ş e h i r -l e ş m e y e e v v e -l â , b u g ü n başıboş y a y ı -l a n ş e h r i n t o p o g r a f i k d u r u m u , y a n i t a b i a t ş a r t -ları e n g e l d i r . Sonra da, en y ü k s e k makam-ların, b a ş d ö n d ü r ü c ü i l g i s i z l i ğ i n d e n , adına B e l e d i y e d e d i ğ i m i z ş u aciz k u r u l u ş a kadar h e r ş e y A n k a r a ' n ı n ş e h i r l e ş m e m e s i i ç i n i ş l e r d u r u r . Yani v a k t i y l e n ü f u s u , 300.000 -500.000 arasında, y e ş i l v e k a d e m e l i bir i d a r e m e r k e z i o l a r a k d ü ş ü n ü l e n A n k a r a , ş i m d i % 60 n ü f u s u g e c e k o n d u l a r -da t ü n e y e n 1.500.000 n ü f u s l u d u r . Bu y ı ğ ı n h e r t ü r l ü p l â n l a m a , t a n z i m v e k o n t r o l gü-c ü n ü t a m a m e n k a y b e t m i ş , başıboş, düzen-siz v e âsi b i r k a n s e r l e ş m e h a l i n d e , b ü t ü n t e d b i r s ı n ı r l a r ı n ı a ş m ı ş t ı r . Kaldı ki iş, bun u bun l a da b i t m e z . Her v e s i l e i l e k a y d e t t i -ğ i m i z g i b i , ş i m d i d e v l e t çatısı a l t ı n d a çalı-şan r e s m i bir u z m a n l a r k o m i s y o n u , bu za-t e n h e r za-t ü r l ü m ü d a h a l e n i n d ı ş ı n a ç ı k m ı ş s u s u z , y a k ı t s ı z , ç i r k i n v e havası d ü n y a n ı n e n z e h i r l i y ı ğ ı n a ğ ı n ı , 5.500.000 n ü f u s l u b i r m e t r o p o l - u l u ş e h i r h a l i n e g e t i r m e k i ç i n g e c e gündüz ç a l ı ş ı r . B e l e d i y e R e i s l e r i , p a r t i ç ı ğ ı r t k a n l a r ı , siyasî g ü ç l e r ise bu ç ı l g ı n l ı ğ ı : — V a t a n d a ş , koş gel i s t e d i ğ i n y e r d e g e c e k o n d u n u k o n d u r , sana t a p u verec e ğ i z , s u v e r e verec e ğ i z , e l e k t r i k v e r e verec e -ğiz, y e r s e n i n , m e m l e k e t s e n i n , söz s e n i n , el ne k a r ı ş ı r , d i y e , k ı ş k ı r t ı r , d u r u r l a r . V e s a y ı n vatan-daş e l b e t t e k i , k ö y ü n ü , k e n t i n i , kasabasını b ı r a k ı p bu y a ğ m a ş ö l e n i n e k o ş a r ! N i ç i n k o ş m a s ı n . . . ? Ölüm Kampı A m a b i r d e g e r ç e k l e r i n ç a r k ı i ş i e r . Bu s a t ı r l a r ı n y a z ı l m a s ı n a başlamadan ö n c e k i t e l e v i z y o n p r o g r a m ı n ı n en i l g i n ç k o n u s u g e n e , A n k a r a ' d a hava k i r l e n m e -s i y d i . Bu k o n u ü z e r i n d e ç o k d u r m a -s a k da o l u r . Ç ü n k ü A n k a r a ' d a kışın hava zehir-l e n m e s i n i n a r t ı k b i zehir-l i m s e zehir-l ö zehir-l ç ü zehir-l e r zehir-l e z i r v e n o k t a s ı n a u l a ş t ı ğ ı , y e r l i v e y a b a n c ı uzman-ların i n c e l e m e l e r i ile, b i l i n e n b i r ş e y d i r . Kaldı ki, her y e n i kışa g i r e r k e n v e y a kı-ş ı n i l k aylarında bu e d e b i y a t , g a z e t e l e r d e , n u t u k l a r d a , radyo b e y a n l a r ı n d a , t e l e v i z -y o n e k r a n l a r ı n d a , en -y e t k i l i ağızlar tara-f ı n d a n , usul v e a d e t o l a r a k t e k r a r l a n ı r . Bu g e c e d e ö y l e o l d u . Evvela Meteo-r o l o j i G e n e l M ü d ü Meteo-r ü Sayın Ü m Meteo-r a n Çöl-aşan t e m y e t k i ile k o n u ş t u . Sonra d i ğ e r uzmanlar söz aldılar. G ö s t e r i l e n resim-ler, f i l m l e r k o r k u n ç t u . Bu kapkara z e h i r l i hava i ç i n d e o k u l l a r ı n d a n dağılan y a h u t okul b a h ç e l e r i n d e o y n a y a n y a v r u l a r ı n hali, ağlatıcıydı. O y a v r u l a r ki, b i z i m çocukla-rımız, t o r u n l a r ı m ı z d ı r . O n l a r ı n hayat, sıh-h a t v e i s t i k b a l i n d e n bizler s o r u m l u y u z . Sayın Ü m r a n Çölaşan, A n k a r a hakkında daha 1927'de bir yabancı uzman tarafın-dan hazırlanan bir raporla, bazı b e l g e l e r i d e o k u d u . Bu b e l g e l e r e g ö r e A n k a r a , bir çanak i ç i n d e k u r u l m a k t a d ı r . Burada hava e s i n t i s i y o k t u r . Burada bir b ü y ü k ş e n i r kurulamaz. Z a t e n i l k t a s a r ı da, bir büyük ş e h i r i ç i n d e ğ i l d i . A m a s o n r a ne oldu? Olan ş u d u r ki, A n k a r a daha ş i m d i d e n 200.000 g e c e k o n d u ile s a r ı l m ı ş t ı r . V e bu ş e h r i n bir s e m t i ayrıca, 5 katlı, 10 katlı, 20.000 kaçak k o n u t l a d o l m u ş t u r . Y e n i Be-l e d i y e R e i s i m i z i n , b ü t ü n b u n Be-l a r karşısın-da ilân e t t i ğ i t e k t e d b i r , b ü t ü n kaçak ko-n u t v e g e c e k o ko-n d u l a r ı ko-n h e p s i ko-n e t a p u ver-m e k t i r . Yani ş e h r i n , ş e h i r l e ş e ver-m e ver-m e s i n i r e s m e n kabul e t m e k v e k a n u n l a ş t ı r m a k -t ı r . Evet, g e r ç e k o l a n ş u d u r ki, A n k a r a ne b i r ş e h i r , ne de b i r B e l e d i y e d i r . Ç ü n k ü ş e h i r , s o s y a l bir ü n i t e d i r . İnsanların, he»--ş e y d e n ö n c e , s ı h h a t l i b i r y e r l e he»--ş m e mer-k e z i d i r . B e l e d i y e ise, B e l e d i y e s ı n ı r l a r ı i ç i n e alınan bu y e r l e ş m e m e r k e z i n d e , h e m inşa alanları, h e m i l e r d e k i g e l i ş m e sahaları, h e m bunları da saran y e ş i l ne-f e s l e n m e ç e v r e l e r i ile, B e l e d i y e kanun-ları d e n i l e n v e d e v l e t i n d e v l e t o l m a k va-s ı f l a r ı n ı n t e m e l ş a r t l a r ı n d a n olan kanun-ların u y g u l a n d ı ğ ı y e r d i r . Bu bakımdan ise A n k a r a , ne ş e h i r d i r , ne de b e l e d i y e d i r A m a b i l i m s e l r a p o r l a r a g ö r e , y a r ı n ı n bir ö l ü m kampı d e m e k m ü m k ü n d ü r . Hipodromu kaldırmak! Evet, g e r ç e k b u d u r . V e bu g e r ç e k k a r ş ı s ı n d a y e n i B e l e d i y e Başkanının, ev-v e l â H i p o d r o m u gözüne k e s t i r i p , burasını k a l d ı r a c a ğ ı m ş e k l i n d e beyanlarını, söy-l e n m e m i ş s a y m a k , bizzat Sayın Başkana karşı bir s a y g ı v a z i f e s i o l s a g e r e k t i r . Bu beyanat sırasında Başkanın H i p o d r o m -dan ancak 2000 k i ş i n i n f a y d a l a n d ı ğ ı yo-l u n d a k i s ö z yo-l e r i , b i r d i yo-l kayması o yo-l s a ge-r e k t i ge-r . Ç ü n k ü A n k a ge-r a ' d a H i p o d ge-r o m , yalnız at y a r ı ş l a r ı n ı n d e ğ i l , b ü t ü n m i l l î t ö r e n -l e r d e r e s m i g e ç i t r e s i m -l e r i n i n , j i m n a s t i k g ö s t e r i l e r i n i n y a p ı l d ı ğ ı , D e v l e t , H ü k ü m e t R e i s l e r i n i n halka h i t a p e t t i ğ i a l a n d ı r . S t a d y u m l a H i p o d r o m yanyana, b i r b i r l e r i n i pekala t a m a m l a m a k t a d ı r l a r . V e b u r a s ı n ı n uzak y e r l e r e k a l d ı r ı l m a s ı , A n k a r a Belediy e s i n i n h e r halde i l k işi d e ğ i l d i r . H i p o d -r o m u p a -r k haline g e t i -r m e d e n , ka-rşısında» ki G e n ç l i k Parkını, h e r k e s i n gidebilece-ği ş e k i l d e t e m i z l e m e k , galiba daha acele b i r i ş t i r . Bu arada, bu harap parkın k i r l i havuzu başına bir zevksizin kondurduğu, o 25 m u m l u k a m p u l l e r d e n yapılmış Ata-t ü r k başını k a l d ı r m a k , G e n ç l i k Parkını ya-zın h o p a r l ö r yaygaralarından kurtarmak, daha kolay i ş l e r d e n olsa gerek.A n k a r a B. Başkanı V e d a t D A L O K A Y
Derleyen: Arkelog M e h m e t İ. TUNAY
D e f i n e A r a ş t ı r ı l m a s ı i l e i l g i l i
y ö n e t m e l i k
y ü r ü r l ü ğ e g i r d i :
14.9.1973 t a r i h v e 14655 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan v e D e f i n e c i l e r i ya-kından i l g i l e n d i r e n y ö n e t m e l i k yürürlüğe g i r d i
Eski Eserler Kanunun bir bölümünü t e ş k i l eden D e f i n e c i l i k y ö n e t m e l i ğ i uzun b i r ç a l ı ş m a d a n s o n r a kabul edilerek, yü-r ü yü-r l ü ğ e g i yü-r m i ş b u l u n m a k t a d ı yü-r .
Y ö n e t m e l i ğ i n , D e f i n e c i l e r i yakından i l g i l e n d i r e n bazı m a d d e l e r i ş ö y l e d i r :
M a d d e 3-4-5: D e f i n e araştırması yap-m a k i s t i y e n l e r , bir d i l e k ç e ile araştıryap-ma y a p m a k i s t e d i k l e r i y e r i n m ü l k i y e amirliği-ne m ü r a c a a t e d e r l e r .
D i l e k ç e l e r i n d e , d e f i n e aranacak y e r i n İl, İlçe, Bucak, Köy, Mahalle, Sokak, Ev n u m a r a s ı v e m e v k i i g ö s t e r i l i r .
A y r ı c a , d i l e k ç e d e : Bir kroki, vaziyet planı, özel v e y a t ü z e l k i ş i l e r d e n izin ka-ğıdı e k l e n i r .
M a d d e 6: Bir şahsa ayni zamanda iki
ayrı yerde define araştırması yapabilmesi için izin verilmez.
M a d d e 7 : D e f i n e araştırılması yapıla-cak sahanın i s t e n e n ö l ç ü l e r e uygun olup o l m a d ı ğ ı i l g i l i l e r e t e t k i k e t t i r i l i r .
Madde 9: Araştırılma yapılacak yar, istenen şartlara uygun ise, Defineciye gerekli kazıyı yapabilmesi için ruhsatna-me veri ir. Ruhsatnaruhsatna-me, verildiği yıl için geçerlidir. Araştırma en çok bir ay devam eder. Hava muhalefeti nedeni ile ara ve-rilen araştırmaya bir kerreye mahsus ol-mak üzere, en çok bir ay daha çalışma izni verilir.
Madde 10-11-12-13: Define araştırılması, bir müze elemanı ile Maliye ve içişleri Bakanlıklarının temsilcilerinin nezaretinde yapılır. Defineci, bu elemanların her t ü r l ü yiyecek ve içeceklerini tedarik etmeye mecburdur.
Define araştırması sırasında iiç elemandan birinin usulüne uygun şekilde yapacağı bir müdahale ile kazı durdu-rulduğunda, Defineci bundan bir zarar ziyan talebinde bulunamaz. Ayrıca, kazı sırasında eski eser bulunduğunda, defi-neci emniyeti, mahalli mülkiye amirliğin-ce temin edilir.
Madde 14-15: Define kazısı sırasında, bir şeyler bulunduğunda; bulunanlar bir komisyona tetkik ettirilir. Eski eser ise, Müzelere, değilse Maliye Bakanlığına tes-lim edilir.
Definecileri en çok ilgilendiren bölüm
ise, bulunanların ne şekilde pay edildi-ğidir ki, o da şu şekilde tesbit edilmiş bulunmaktadır;
«— Define, hazineye ait bir arazide bulunursa, yarısı defineciye,
— Özel ve tüzel kişilere ait bir yerde bulunursa, yarısı devlete, % 40'ı define arayıcısına %10'u yer sahibine,
verilir.»
Define araştırılması ile ilgili yönetme-liğin, definecileri yakından ilgilendiren ba-zı maddelerini özet halinde vermeye çalış-tık. Bu konuda daha fazla bilgi için 14.9. 1973 tarih ve 14655 sayılı Resmi Gazete görülebilir.
Eski Eser Koleksiyonu yapanlarla ilgili olarak Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı bir Tamim yayınladı.
25.10.1973 tarih ve 479. 1-12328 sayılı yazı ile Müze Müdürlük ve Memurlukla-rına gönderilen 107 numaralı T a m i m e gö-re, eski eser koleksiyonu yapanlarla yapa-cak olanların uyması lâzım gelen esaslar şunlar olarak tesbit edilmiş bulunmak-tadır.
«1710 sayılı Eski Eserler Kanunu-nun 21. maddesi ve 10 Temmuz 1973 gün ve 14590 sayılı Resmi Gazete'de
yayım-lanan «Eski Eser koleksiyonu yapanlarâ ait yönetmelik» hükümleri gereğince Es-ki Eser koleksiyonu yapanların tutmakla mükellef oldukları envanter defteri, sikke ve diğer eski eserler için olmak üzere 2 ayrı t i p t e bastırılmış bulunmaktadır. Def-terlerin fiatı 25 şer lira olup ihtiyaç sa-hiplerinin alacakları defter sayısına göre bedeli ICOM Türkiye Milli Komitesinin Ankara Ziraat Bankası Merkez Müdürlü-ğündeki 640/4737 hesabına yatırılacak ve dekontu Müze idaresince Bakanlığımız Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlü-ğüne gönderilecektir.
Koleksiyonlarını tescil ettireceklere bu şekilde verilecek olan defterler yönet-meliğin 10. maddesi gereğince ilgili mü-ze idaresince tasdik edilecek ve yönetme-liğe göre müze uzmanları gözetimi altın-da envanter yapılacaktır. Bu işlemin ta-mamlanmasından sonra ilgili müze idare-sinin t e k l i f i üzerine koleksiyon yapma belgesi tanzim edilerek göndirilecektir.
Buna göre hareket edilmesini rica ederim. D A Ğ İ T İ M : Müze Müdürlük ve Memurluklarına
