1- Üretime yönelik pazarlama anlayışı,
İşletmelerin en eski anlayışlarından biridir,
Tüketicilerin ucuz mallara yöneleceklerini kabul ederler,
İşletmeler, verimliliği arttırarak dağıtımı yaygınlaştırmaya çalışırlar,
Üretim artırılarak birim maliyet düşürülmeye çalışılır.
Satış çabalarına önem verilmez,
İyi mamulün kendini satacağı kabul edilir.
2- Ürün odaklı pazarlama yaklaşımı,
İşletmelerin en eski anlayışlarından biridir,
Tüketicilerin ucuz mallara yöneleceklerini kabul ederler,
İşletmeler, verimliliği arttırarak dağıtımı yaygınlaştırmaya çalışırlar,
Üretim artırılarak birim maliyet düşürülmeye çalışılır.
Satış çabalarına önem verilmez,
İyi mamulün kendini satacağı kabul edilir.
3- Satış odaklı pazarlama anlayışı,
Büyük ekonomik krizden (1929-1933)*** 1950’li yıllara kadarki pazarlama yaklaşımı dönemidir.
Pazarda rekabetin ortaya çıktığı dönemdir.
Üretim kavramı yerini kârlı satış yapma önceliğine bırakmıştır.
Üreticiler iyi ürün üretmenin satış için yeterli olmadığını görmüşlerdir.
Sağlam ve etkili tutundurma faaliyetlerine ağırlık verilmelidir.
Satış yöneticilerinin şirket yönetiminde söz sahibi oldukları dönemdir.
3- Satış odaklı pazarlama anlayışı,
***1929 Dünya Ekonomik Bunalımı veya Büyük Buhran, 1929’da başlayan (etkilerini ancak 1930 yılının sonlarında tam anlamıyla hissettiren) ve 1930’lu yıllar boyunca devam eden ekonomik buhrana verilen isimdir. Buhran, Kuzey Amerika ve Avrupa’yı merkez almasına rağmen, dünyanın geri kalanında da (özellikle de sanayileşmiş ülkelerde) yıkıcı etkiler yaratmıştır. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk devalüasyon 07 Eylül 1946 tarihli devalüasyondur. Bu devalüasyon ile 1 dolar = 1,29 TL olan resmi dolar/TL paritesi; 1 dolar = 2,80 TL olarak değiştirilmiştir.
4- Pazar-Tüketici odaklı pazarlama anlayışı
Tüketici kavramının önem kazanmaya başladığı dönemdir,
Tüketicilerin istek ve beklentileri, üreticilerin sektörde var olabilmek için önem vermeleri gereken konulardan biri, hatta en önemlisi haline gelmiştir.
Müşteri tatmini yoluyla kâr sağlamak temel hedef olmuştur,
İşletmeler müşterilere nasıl daha iyi hizmet veririm yarışına başlamışlardır.
İşletmeler organizasyon yapılarında önemli değişikliklere gitmişlerdir.
1980’li yılların sonuna kadar devam etmiştir.
5- Postmodern pazarlama anlayışı,
Modernizm sonrası veya ötesi olarak anlamlandırılan Postmodernizm ve modernizm arasında kavramsal olarak zıtlıklar bulunmaktadır.
Pazarlamada müşteri ve tüketicinin karşılıklı etkileşim ve iletişimine önem verilmiştir.
Standart ürünler yerini ısmarlama seri üretimlere bırakmıştır.
İşletmeler, tüketici merkezli, pazarda hızlı olarak değişen tüketim eğilimlerini takip edebilen, niş pazarları takip edebilen, teknolojik altyapıya sahip, esnek, çevik, ilişkisel, mevcut pazar yapısını geçmiş ve gelecek ile sentezleyen pazarlama anlayışını hedefleri olarak görmüşlerdir.
Bu dönem 2000’li yıllara kadar devam etmiştir.
6- Müşteri Sadakati üzerine kurulu pazarlama anlayışı
2000’li yıllardaki dönemdir.
Müşteri beklentilerini karşılamak ve müşteriyi bir ortak gibi ele alarak müşteri ile uzun dönemli sadakat ilişkisi geliştirmek pazarlamanın temel aracı olmuştur.
Dönemin en baskın pazarlama modeli (MİY) “Müşteri İlişkileri Yönetimi (Costumer Relation Management)” CRM’dir.
CRM, müşterilerinin söylediklerini ve işletmenin müşteri hakkında bildiklerini temel alan, müşteriye bireysel karşılık veren ilişkisel pazarlamanın bir uygulamasıdır.
İlişkisel Pazarlama, bireysel müşterinin şirkete ne dediğine ve şirket çalışanlarının müşteri hakkında neler bilmesi gerektiğine yönelik olarak, istekli ve planlı bir biçimde şirket uygulamalarının değiştirilmesidir.
İlişkisel pazarlama, yeni müşteriler bulmaktan çok mevcut müşterileri elde tutma ve onlarla ilişkileri geliştirme üzerine yoğunlaşan stratejik pazarlama eğilimidir.
Modern pazarlama anlayışının unsurları
Modern pazarlama anlayışının hareket noktası, tüketicilerdir.
Unsurları;
1- Tüketiciye yönelik anlayış,
2- Bütünleşmiş pazarlama çabaları, 3- Pazarlama araştırmaları,
4- Uzun vadeli planlama ve yeni mal geliştirme.
Modern pazarlama anlayışının unsurları
1- Tüketiciye yönelik anlayış, Pazarlamacı için tüketici, kraldır.
2- Bütünleşmiş pazarlama çabaları,
Yararlanılacak mal, fiyat, dağıtım ve tutundurma faaliyetlerinin en uygun bileşimi belirlenerek, tüketici tatmine çalışılır.
3- Pazarlama araştırmaları,
Pazarlama faaliyetlerinde karşılaşılan sorunların çözümünde gerekli olan bilgilerin objektif ve sistematik olarak toplanması, analizi ve yorumu yapılır.
4- Uzun vadeli planlama ve yeni mal geliştirme.
Tüm hedeflerde uzun vadeli yaklaşım kabul edilir. Tüketicilere yeni mal ve hizmetler sunularak rakiplere göre üstünlük kazanılmaya çalışılır.
Pazarlamanın
işletme organizasyonu içindeki yeri
Pazarlama bölümünün organizasyonu
1- İşlevlerine göre; Tutundurma-Alan Satış-MİY-Planlama-Pazar Araştırması
2- Mamule göre; Tutundurma-Pazar Araştırması-A Mamulü Pazarlama-B Mamulü Pazarlama
3- Bölgelere göre; Tutundurma-Pazar Araştırması-A Bölgesi-B Bölgesi
Pazarlamanın
işletme organizasyonu içindeki yeri
Genel Müdür Yrd. Pazarlama Tutundurma Bölümü Pazarlama Planlama Bölümü
Pazarlama Araştırmaları
Bölümü
Alan Satış Bölümü Müşteri Hizmetleri
Bölümü
Kaynaklar
• .
• Makro Pazarlama, 2. Baskı. Birol Tenekecioğlu ve N.Figen Ersoy, Birlik Ofset, Eskişehir, 2000.
• Pazarlama İlkeleri, Jim Blythe (Türkçesi: Prof.Dr. Yavuz Odabaşı), Prentice Hall, Bilim-Teknik Kitabevi, Eskişehir, 2001.
• Pazarlama İlkeleri, Türkiye Uygulamaları: Global Yönetimsel Yaklaşım, Ömer Baybars Tek, Beta, İstanbul, 1999.
• Pazarlama Yönetimi, B.Tenekecioğlu ve F.Esoy, Birlik Ofset, Eskişehir, 2000.
• Pazarlama Yönetimi, Philip Kotler, (Çeviri: Nejat Muallimoğlu), Milenyum Baskısı, Beta Yayın Dağıtım A.Ş, İstanbul, 2000.
• Pazarlama-İlkeler, Yönetim, Cemal Yükselen, Detay Yayıncılık Ankara, 2001.
