Gözün Sistematik Muayenesi
• Subjektif muayene,
– Doğal/yapay ışık altında inspeksiyon – Palpasyon
Daha çok gözde, gözle izlenebilecek değişiklikler incelenir.
• Objektif muayene
– direkt (araçsız)– endirekt (araçlı) -oftalmoskop.
Palpebraların muayenesi
• Palpebralarda (göz kapakları) dermatitis,
• Blefaritis (göz kapaklarının kenarlarının yangısı),
• Şalazyon (meibom bezlerinin kisti),
• Hordeolum (arpacık),
• Tirichiazis (kirpiklerin içe dönmesi),
• Distichiazis (ikinci kirpik sırası oluşumu)
Orbitanın muayenesi
• Orbita'ya ait kemik kırıkları,
• Bulbus oculi'ye ait ekzoftalmus
• Panoftalmus (tüm göz katmanlarının yangısı)
Conjunctivanın muayenesi
Göz kapaklarında şişkinlikle beraber aşırı bir gözyaşının bulunduğu olgularda,
• Büyük hayvanlarda başın tesbitinden sonra sağ göz sol elle, sol göz de sağ elle muayene edilir
– Öncelikle gözkapakları baş ve işaret parmaklarıyla açılır.
– Conjunctiva'nın kırmızı hemorajik görünümü,
Göz resessuslarının muayenesi
• Muayeneyeneden önce gözün birkaç damla %1 lik Novocainle anesteziye edilmesi gerekir.
• Üst recessusun muayenesinde, üst gözkapağı sol elin işaret ve baş parmağı ile kirpiklere yakın yerden yakalanır ve aşağıya doğru çekilir; diğer elin işaret parmağı ile gözkapağı dış yüzünün ortasına basılır: böylece sol elle gözkapağı
Cornea ve Sclera'nın muayenesi
Kornea
• Gün ışığı veya yapay ışıkta
• Değişikliklerin saptanmasında oftalmaskop kullanılır
– (Rekoss çarkı + 20 veya + 40 dioptriye ayarlanır).
• Yüzeysel epitel yıkımlanmalar (Keratitis superficialis) gözün yandan aydınlatılmasıyla muayene edilir.
• Corneada keratitis, corneal apse, ulcus cornea, staphylom (irinli kabartı) aranır.
• Yabancı cisimlerin tespiti inspeksiyonla yapılır
• Kornea şeffaf bir dokudur, bunun yangısında
– ilk belirti bu saydamlığın ortadan kalkmasıdır (kornea ödemi), – şiddetli ağrıya bağlı blefarospasm’dır.
(göz kapaklarının kısılması ve kapalı olması)
• Yüzlek olan keratitislerde yandan aydınlatma ile çok kolay tanı konulur
• Keratitisin tanısında, korneadaki lezyonun derinliği yardımcı tanı amacıyla sodyum floresein boyama ve rose bengal testi yapılarak belirlenir.
Fluorescein testi
• Korneaya birkaç damla flouresceine damlatılır
• Göz steril serum fizyolojik ile yıkanır – Sağlıklı kornea epiteli boya almaz, – Stroma alır,
– Descement almaz
Epitel sağlam
Lezyon stromaya inmiş
Lezyon desement membrana inmiş
Rose bengal testi
• Koyu pembe bir boyadır
• Oftalmolojide, Rose bengalin % 1 lik solusyonu kullanılır.
• Ölü epitel hücreleri tarafından tutulur
• Süperfisiyal korneal erozyonları gösterir
– Keratokonjuktivitis sikka (KCS) teşhisinde kullanılır – Gözde yanmaya sebep olduğu için
pek tercih edilmez.
– Lokal anestezikle kullanılmalı.
– Antiviral ve antibakteriyeldir.
– Toksiktir
Kist dermoid
• Kist dermoid sklera ve korneayı ayrı ayrı veya ikisini birlikte kapsayan kıllı deri parçası oluşumudur
Siklera (Sclera)
• Scleradaki değişiklikler, gözkapaklarının
blefarosta aracılığıyla veya parmaklarla
açılması sırasında ya da göz recessuslarının
muayenesinde gerçekleştirilir.
Pupillanın muayenesi
• Işığın etkisiyle, miyotik ve midriatik maddelerin uygulanmasıyla pupillada
– daralma (myosis) – genişleme (mydriasis) oluşur.
• Pupilla'nın ışığa karşı duyarlığı, tamamen reflektorik olarak gerçekleşir.
• Pupillar refleksin oluşumu, retinal kökenlidir.
• Pupillar refleksin ortadan kalkması çoğu hastalığın tanısına yardımcı olur.
– Amaurosis, anemi, şok, kollaps gibi hastalıklar
– derin cerrahi anestezi
– ölüm halinde refleksin azaldığı ya da ortadan kalktığı görülür.
• Tek gözde refleks kaybı; sadece o göze
alınan travma veya kafa taravmasıyla ilişkili olabilir
Pupilla'nın muayenesi için,
• Hayvan aydınlık bir alana getirilir.
• Muayene edilecek göz, önce el ayası ile kapatılır.
• Birkaç dakika sonra muayene edilecek gözün göz kapakları baş ve işaret parmaklarıyla ve 10-15 saniye aralıkla açılıp kapatılır.
• Gözkapakları
– kapatıldığında mydriasis (göz bebeğinin büyümesi),
– açıldığında myosisin (Göz bebeğinin küçülmesi) oluşumu pupillar refleksin varlığına işaret sayılır.
• İrisin cornea ve lense (L. cristallina'ya) yapışıp sineşi oluşturduğu durumlarda pupillar hareketlerde kısıtlanmalar gözlenir.
– Pilocarpin, Eserin ve Arecolin gibi maddeler myosis;
– Atropin, Scopolamin mydriasis oluşturur.
Anizokori
• Her iki pupillada asimetri
Camera oculi anterioris'in muayenesi
• Önce kameranın derinliğine bakılır.
• Normalden geniş olup olmadığına dikkat edilir.
• Karşıt göz ile karşılaştırılır.
• Humor aquosus'un berraklığı özellikle hypopiyon, hyphema (hifema) yönünden önemlidir.
İrisin muayenesi
• Direkt aydınlatma ya da yandan aydınlatmayla muayene edilir.
• İrisin rengi, düzeni ve hareketleri kontrol edilir.
• Titreme görüldüğünde İridodonesis ile lens'in luksasyon'undan kuşkulanılır.
• Pupilla kenarındaki değişimler sineşi yönünden değerlendirilir.
Lensin (Lens cristallina) muayenesi
• Öncelikle göze %1 lik Atropin sülfat damlatılır.
• Göz aydınlatıldıktan sonra lens'in merkezinde (intralenticular) lekelerin bulunup bulunmadığı araştırılır.
• Capsula anteriorisde, tractus uvealisten gelen pigment oluşumlarının bulunup bulunmadığına bakılır.
– Oftalmoskopide disk lensin ön yüzü için + 12, arka yüzü için + 8 dioptriye ayarlanır.
Goldman Gonuscopi
Goldman gonioscopu-gonio lensi.
Tonometrie
• Parmaklar ya da özel araçlarla yapılır.
Gözün iç basıncını ölçmeyi amaçlar.
• Palpasyonda ciliar bölgede ağrı veya tümör olup olmadığı ya da intraocular basıncın artıp artmadığı araştırılır.
– Bu amaçla iki elin işaret parmağı göz kapağı üzerine konur ve palpe edilir.
• Tonometriden
– glaucomun erken tanısında, – hastalığın postoperatif döneminde göz
tonometrisinin kontrol altında tutulmasında yararlanılır.
• Gözde – ağrının;
