Ağız Boşluğu
Morfolojik Kavramlar
Prof. Dr. Sadullah Üçtaşlı
Ağız Boşluğu
► Alt ve üst dudak mukozası
► Yanak mukozası
►Dişetleri
► Sert damak
► Yumuşak damak
► Dil
► Ağız tabanı
Ağız Boşluğu
önde: vermillion hattı
(alt ve üst dudakların mukoza ve cilt birleşim hattı)
arkada: isthmus faucium
(orofarenks ile ağızı birleştiren geçit) aşağıda: ağız tabanı,
üstte: sert damak ve yumuşak damak yanlarda: yanak mukozası
ile sınırlı anatomik boşluktur.
AĞIZ BOŞLUĞU:
Dişler,
ağız boşluğunu iki kısma ayırır.
VESTİBULUM ORİS:
(ön ağız boşluğu)
CAVUM ORİS PROPİUM:
(asıl ağız boşluğu)
VESTİBULUM ORİS:
(ön ağız boşluğu)
önde:
dudak ve yanaklar, arkada:
diş arkları
ile sınırlı ağız bölümüdür.
vestibül yüzey
CAVUM ORİS PROPİUM:
önde:
diş arkları, arkada:
yutak, üstte:
sert ve yumuşak damak, aşağıda:
ağız tabanı ve dil ile sınırlıdır.
Ağız kapalı iken,
alt ve üst diş arkları, oral kaviteyi, iki bölüme ayırır:
Ön bölüme vestibulum oris (ön ağız boşluğu),
Arka bölüme cavum oris propium (asıl ağız boşluğu) denir.
Ağız kapalı iken,
ön ve arka boşluğu birbirine bağlayan bölge,
mandibula ramusu ile son molar diş arasında kalan
retromolar trigon’dur.
Ağız tabanı:
Alt çene kemiğinin (mandibula) çevrelediği kavis içindeki bölgedir.
Her iki yanda, yatay yönde uzanan mylohiyoid kaslarla
alt ve üst iki kısma ayrılır. Alt kısım, dışarıdan deri ile
örtülü, üst kısım, ağız tabanında mukoza ile örtülüdür.
Dil:
Çok katlı yassı epitelle döşeli, kas ve yumuşak doku kitlesidir.
corpus linguae (dil gövdesi) ve
radix linguae (dil kökü)
olmak üzere 2 ana bölüme ayrılır
DİŞLERİN İŞLEVLERİ
• Çiğneme (Beslenme)
• Yutkunma (Beslenme)
• Estetik
• Konuşma
• Psikolojik Kriterler
• Sosyolojik Kriterler
Dişler,
üst çeneye ait (maksiller) ve
alt çeneye ait (mandibuler) kemik içinde
«alveolar kemik» «pars alveolaris» yer alır.
*Alveolar kemikte, dişlere ait boşluklara, alveolar boşluk
(alveolus dentis) denir.
*Dişler,
“periodontal ligament, periodontal membran”
ile kemiğe bağlanır.
Mandibula (alt çene)
Tek parça, alt nalı şeklinde, kemik yapıdır.
Diş arkı =dental ark
Mandibuler diş arkı
Maksilla (üst çene)
İki parçadan oluşan,
orta eksende birleşen, kemik yapıdır.
Diş arkı =dental ark
Maksiller diş arkı
Diş sürme = erupsiyon Diş sürme dönemleri:
► Süt Dişleri
(dentes decidai)
► Sürekli Dişler
(dentes permanentes)
Mandibüler
• alt çene kemiğine ait,
• alt çene kemiği ile ilgili, Örnek:
*mandibüler diş
*mandibüler kanal
Maksiller
• üst çene kemiğine ait,
• üst çene kemiği ile ilgili Örnek:
*maksiller diş
*maksiller sinus
Süt dişleri
*İntrauterin 6. haftasında oluşur.
*İntrauterin 3.– 4. ayında şekillenir.
*Doğumdan sonra, 6.- 7. ayda ağızda görülür.
*Süt dişi arkı, 2 yaşında tamamlanır.
Süt dişleri
►4 Kesici Diş (2 ön keser + 2 yan keser)
►2 Köpek Dişi
►4 Büyük Azı Dişi
Sürekli dişler
*Doğumdan sonra, 3.- 4. ayda şekillenir.
*6 yaşında, ilk diş sürer.
*12 yaşında, diş arkı tamamlanır.
Sürekli dişler
►4 Kesici Diş (2 ön keser + 2 yan keser)
►2 Köpek Dişi
►4 Küçük Azı Dişi
►6 Büyük Azı Dişi
Dental arktaki mutasyonlar
► Alt – Üst Çene 3. Büyük Azı Dişi
► Üst Çene 2. Keser Diş
► Alt Çene 1. Küçük Azı Dişi
Karışık dişlenme dönemi
6 – 12 yaş arasında, dişlenme dönemidir.
Bireyin ağızında, hem süt dişleri
hem de sürekli dişler
beraber bulunur.
ÖN GRUP DİŞLER (dentes anteriores) Anterior Dişler
► Kesici dişler (İnsiziv dişler):
Santral + Lateral
(Ön keser + Yan keser)
► Köpek Dişleri:
Kanin
ARKA GRUP DİŞLER (dentes posteriores) Posterior Dişler
► Küçük Azı Dişleri: Premolar
► Büyük Azı Dişleri: Molar
► Ön Grup Dişler (Anterior Dişler)
► Arka Grup Dişler (Posterior Dişler) 1. Premolar
2. Premolar
1. Molar (6 yaş dişi)
2. Molar (12 yaş dişi)
3. Molar (20 yaş dişi)
► Ön Grup Dişler (ön keser+yan keser+kanin)
► Arka Grup Dişler (küçükazı+büyükazı)
Bir dişi nasıl tanımlarız?
? süt birinci premolar = süt birinci küçükazı (yanlış süt premolar diş yoktur)
? Sürekli molar diş = sürekli büyükazı dişi (sağ veya sol hangi tarafta)
? Üst sağ 1. molar diş=Maksiller sağ 1. büyükazı diş
sağ veya sol
süt veya sürekli alt veya üst
hangi diş olduğu
Dişin bölümleri:
► Corona Dentis (Kron)
► Radix Dentis (Kök)
► Apeks - Apikal (Kök ucu)
Dentis = Diş
Dentist = Diş Hekimi
Dental = Dişlere ait
Furkasyon (kök ayırım veya birleşim yeri)
►Bifurkasyon Alanı
►Trifurkasyon Alanı
Collum Dentis(Diş Boyunu)
►Diş Kolesi
►Servikal Çizgi
DİŞ DOKULARI
► SERT DOKULAR
* Mine Dokusu (Substantia adamantina dentis)
* Sement Dokusu (Substantia ossea dentis)
* Dentin Dokusu (Substantia eburnea dentis)
► YUMUŞAK DOKULAR
* Pulpa Dokusu
DİŞ DOKULARI
Dişin tutucu dokuları=Periodonsium
►DİŞ ETİ (GİNGİVA)
►DİŞ – DİŞETİ BAĞLANTISI (dentogingival bağlantı)
►PERİODONTAL MEMBRAN (periodontal ligament)
►SEMENT DOKUSU
►ALVEOL KEMİĞİ
Dişeti dokusu
► Serbest Dişeti Dokusu
► Dişeti Embrasürü (gingival embrasure)
► Dişeti papillası
Diş-Dişeti bağlantı bölümü
Serbest Dişeti Oluğu
Periodontal membran
Diş morfolojileri ile ilgili tanımlar
► DİŞLERE AİT YÜZEYLER
► DİŞLERE AİT KENARLAR
► DİŞLERE AİT KÖŞELER
Diş morfolojileri ile ilgili tanımlar
► DİŞLERE AİT YÜZEYLER
•LABİAL YÜZ
•BUKKAL YÜZ
•VESTİBÜLER YÜZ
•FASİAL YÜZ
•LİNGUAL YÜZ
•ORAL YÜZ
•APROKSİMAL YÜZ
•MEZİAL YÜZ
•DİSTAL YÜZ
•DEĞİM YÜZEYİ
•İNSİZAL YÜZ
•OKLÜZAL YÜZ
Labial Yüz: Alt-üst çene ön grup dişlerin dudağa bakan yüzleridir.
vestibül yüz = fasiyal yüz