TAM PROTEZLERDE ÖN GURUP DİŞLERİN DİZİM KURALLARI
TAM PROTEZLERDE ÖN GURUP DİŞLERİN DİZİM KURALLARI
Prof. Dr. Betül KALIPÇILAR
Prof. Dr. Betül KALIPÇILAR
Tam protezlerde diş dizimi, geçici kaide plakları üzerine yerleştirilmiş olan mum şablonlar üzerine suni dişlerin
belli kurallar dahilinde dizilmesidir.
Diş dizimi tam protezlerin önemli bir yapım evresidir. Protezin diğer teknik evreleri ne kadar iyi olsa da kişiye uygun olmayan
kötü seçilmiş dişler veya uygun olmayan diş dizimi estetik olarak başarısız olurken protezlerin kullanımını da güçleştirir.
I. Alveolar kretlerin şekline uygun olarak dişlerin pozisyonları ve dudakların görünümü.
Genel olarak dizimde 3 esas prensip düşünülebilir:
II- Dişlerin birbirleriyle ilişkileri ve kavis içinde her bir dişin uygun pozisyonları.
III- Dişlerin görünümünün yüzün bütünü ile olan ilişkisi ve hastanın yüz karakterlerine
göre dizimde yapılacak modifikasyonlar.
Ön gurup dişlerin dizim kuralları
Üst ön gurup Alt ön gurup
Üst ön gurup Alt ön gurup
Üst ön gurup Alt ön gurup I-Her bir dişin kendisine ait
tek tek dizim kuralları
III-Alt ve üst gurup dişlerin birbirleri ile ilişkisini gösteren dizim kuralları
II-Gurup halinde dizim kuralları
Diş dizimi kuralları üç düzlem esas alınarak gerçekleştirilir:
1- Frontal düzlem
2-Sagittal düzlem
3-Horizontal düzlem
•Üst ön gurup dişler ağızda en çok görünen, dudaklara destek olan ve renk, şekil ve büyüklük bakımından estetiğe en çok katkıda bulunan dişlerdir.
Üst Ön Gurup Dişlerin Dizim Kuralları
• Üst ön gurup dişlerin seçiminde hastanın yüz şekli göz önüne alınmalıdır.
• Üst 1. keser dişler orta çizginin iki yanında simetrik olarak yer almalıdır.
• Üst 1. keser dişler kesici papilladan ortalama 1 cm.
kadar ön tarafa yerleştirilmelidir.
• Hastanın kendi doğal dişlerinde çapraşıklık veya diastemalar
söz konusu ise, hasta istediğinde aynı durum yapay dişlerde de yapılabilir.
• Hastanın doğal dişlerine uygun olarak 2. keser dişler
1. keser dişlerin çok az gerisinde veya hafif üzerine bindirilmiş şekilde dizilebilir.
• Üst kanin dişler ağızın köşe dişleridir, bu nedenle konumları çok önemlidir.
•Frontal düzleme göre mesio-distal yönde;
üst 1. keser dişler eğimsiz olarak,
üst 2. keser dişler ve üst kanin dişleri 5º eğimle dizilmelidir.
I-Her bir dişin kendisine ait tek tek dizim kuralları:
•Sagittal düzleme göre labio-lingual yönde üst 1. keser dişler 5º, üst 2. keser dişler 10º, üst kanin dişler 5º açı ile dizilmelidir.
• Horizontal düzleme göre üst 1. keser dişler yatay düzlemle temas halinde, üst 2. keser dişler 2 mm. kadar yukarda, üst kanin dişlerin kron apexleri yatay düzlemle temas halinde dizilmelidir. (Galvin dizaynı)
•Alt ön dişlerin labial yüzleri, dudak kenarının iç yüzüne temas etmelidir.
• Alt ön dişler kretlerin tepe noktasından geçen düzlem ile labial sulcusun tam
ortasından geçen düzlem arasında herhangi bir yere dizilebilir.
Dizim bu hattın önüne çıkarsa alt dudağın normal şekli kaybolur, kretin daha iç
bölgesine yapılan dizim ise dilin
hareketlerinin kısıtlanmasına yol açar.
Alt Ön Gurup Dişlerin Dizim Kuralları
• Frontal düzleme göre mesio-distal yönde alt 1. ve 2. keser dişler eğimsiz, alt kanin dişleri hafif eğimli olarak dizilir.
I-Her bir dişin kendisine ait tek tek dizim kuralları:
• Sagittal düzleme göre labio-lingual yönde
alt 1. ve 2. keser dişler hafif labiale eğimli, alt kanin dişleri hafif linguale eğimli dizilirler.
• Horizontal düzleme göre bütün alt ön gurup dişlerin kesici kenarları bu düzlemle temas halinde olacak şekilde dizim yapılır.
II-Gurup halinde dizim kuralları -ÜST ÖN GURUP-
1. keser dişlerin mesial ve distal köşeleri, bu dişlerin labial yüzlerinden geçen teğete eşit uzaklıkta olmalıdır.
2. keser ve kanin dişlerin mesial ve distal köşeleri bu teğetten gittikçe uzaklaşacak şekilde dizim yapılmalıdır.
-ALT ÖN GURUP-
1. ve 2. keser dişlerin mesial ve distal köşeleri bu dişlerin labial yüzlerinden geçen teğete eşit uzaklıkta olmalıdır. Kanin dişlerinin mesial ve distal
köşeleri bu teğetten gittikçe uzaklaşacak şekilde dizim yapılmalıdır.
III-Alt ve üst gurup dişlerin birbirleri ile ilişkisini gösteren dizim kuralları
Frontal düzlemde üst 1. keser dişlerin kesici kenar genişlikleri, alt 1. keser dişlerin tamamını ve alt 2. keser dişlerin kesici kenarlarının 2/3’ünü örtecek şekilde olmalıdır. Üst 2. keser
dişler alt 2. keserlerin 1/3’ünü ve alt kaninlerin mesial kenarlarını karşılar. Üst kanin dişlerin mesiali, alt kaninlerin
distal kenarları ile temas halinde olmalıdır.
Sagittal ve horizontal düzlemlerde, üst keser dişler alt dişleri 1,5-2mm.’lik bir farkla örterler. Bu durum konuşma ve çiğneme fonksiyonları esnasında alt protezlerin yerinden oynamasını önler.
