Okulöncesinde Fen Kavramlarının Öğretim Yöntemleri ve Teknikleri
• Deney
• Kavram haritası
• Modeller/ Eğitici oyuncaklar
• Drama
• Gezi
• Gösteri
• Analoji
• Proje çalışmaları
Deneyler
• Doğa olaylarının koşulları genelde yetişkinler
tarafından hazırlanan ortamlarda tekrar edilmesi durumudur.
• Bilimsel bir geçeğin uygulama yolu ile gerçekliğinin kanıtlanması anlamına gelir.
• Gösteri, bireysel ve grup deneyleri olarak temelde üç türü bulunmaktadır.
Deneyler
Amaçları:
• Çocukları doğa olayları ile karşı karşıya getirerek ilk elden deneyim kazanmalarını sağlamak
• Somutlaştırma ile hem bilgi kazanımını hem de bilimsel süreçlerin gelişimini sağlamak
• Çocuklara deneysel yöntemi öğretmek
Deneyler
Amaçları:
• Deney yaparak çeşitli becerileri kazandırmak (fiziksel- sosyal-özbakım)
• Doğaya, fen bilimlerine ve deneye karşı olumlu tutumlar geliştirmek
Deneyler
Dikkat edilecek noktalar
• Deney, öğretmen tarafından dikkatlice planlanmalıdır.
• Gerekli olan tüm şartlar önceden hazırlanmalıdır.
• Öğretmen deneyi daha önce denemiş olmalıdır.
• Güvenlik için gereken tüm önlemler alınmalıdır.
Deneyler
Dikkat edilecek noktalar
• Yaş ve gelişim özellikleri dikkate alınmalıdır.
• Çocukların merakı uyandırılmalı ve dikkatlerinin yoğun olduğu zamanlarda deney yapılmalıdır.
• Yönergeler açık olmalıdır.
• Deney sonunda mutlaka uygulama aşamaları, meydana gelen olaylar ve sonuçlar bir kez daha hatırlanmalı ve tekrar edilmelidir.
Deney Örnekleri
Su deneyleri:
• Dalga yapma
• Batar mı yüzer mi?
• Sihirli damlalar
• Suda ses nasıl çıkar?
Mutfak deneyleri
• Ekşi-tatlı-tuzlu
• Turşu, yoğurt, vb. yapımı
• Bu neyin sesi?
• Sert – yumuşak
• Taze-bayat
Kavram Haritası
• Kavramlar arasındaki ilişkilerin grafiksel bir yolla ifade edilmesidir. Sınıflama ve karşılaştırma
becerileri işe koşulur. Basitten karmaşığa doğru ve resimlerle hazırlanır ve kavramlar birbirine çizgiler ile birleştirilir.
• Kavramların ve aralarındaki ilişkilerin daha somut olarak ortaya konması ve çocukların
değerlendirilmesi amaçlarıyla kullanılır.
Kavram Haritası
• Çocukların bir araya gelerek çalışmalarını sağlar
• Düşüncelerini uygun bir dille tartışma ve
diğerlerinin düşüncelerini dinleme becerilerini geliştirir
• Çok yönlü düşünmeyi geliştirir
• Somut olarak ortaya konan sonuçlar sayesinde kendilerine olan güvenleri artar
Tahta
Modeller/ Eğitici Oyuncaklar
• Ele alınacak kavramın özelliklerini somutlaştırmak amacıyla kullanılırlar.
Drama
• Eğitim açısından bakıldığında drama; bir kavramı,
davranışı ya da yaşantıyı oyun veya oyunlar geliştirerek canlandırmaktır.
• Dramada yapılan uygulamalar çocuklar için oyun olarak algılanır ve böylece en doğal öğrenme yöntemi ile
kavramları somutlaştırıp yaşayarak öğrenirler.
Analoji
• Fen bilgisi eğitimi soyut kavramlardır ve çocuklar bu kavramları öğrenirken zorlanırlar. Çocuklar için feni anlaşılır hâle getirmek fen bilgisi öğretiminde hem çok önemlidir hem de zorunludur.
• Çünkü fen eğitiminde çocuğun bilimsel bir olayı açıklaması, açıklayacak bilgi düzeyine sahip olması beklenemez. Bu nedenle analoji (benzetme), fen
öğretiminde öğretmene ve çocuğa büyük kolaylıklar sağlamaktadır.
Analoji
• Analoji (benzetme), insanların sonuç çıkarmak ve yeni kavramları öğrenmek için kullandığı etkili bilişsel mekanizmalardan biridir. Yabancılık çekilen bir olgunun bize tanıdık gelen bir olguya benzetilerek açıklanmasıdır.
• Bilinmeyenlerin açıklanabilmesi için benzer olay hakkında az da olsa bilgi sahibi olunması
• Benzetilen kavramın, benzeyen kavramdan daha basit yapıya sahip olması
• Benzetmenin sadece başkası tarafından değil çocuk tarafından da yapılması, farklı benzetmelerin yapılması olanak sağlanması ve bu benzetmeler arasında bağın kurulması gerekmektedir.
Analoji
• Basit analoji
• Hikaye tarzında analojiler
• Oyunlaştırılmış analojiler
• Resimleştirilmiş analojiler
