STRATEJ K TEKNOLOJ YÖNET M ve TEKNOLOJ KULLANIMININ LETME PERFORMANSINA ETK S
Ramazan GÖRAL Vural ÇA LIYAN
Selçuk Üniversitesi Selçuk Üniversitesi
ÖZET
Giderek karma kla an ekonomik ve sosyal çevrede i letmeler gittikçe hzn artran, küresel teknolojik geli im tabanl bir rekabetle kar kar ya kalmaktadr. Belirsiz bir sosyo-ekonomik yap içinde bulunan i letmeler, uzun dönemli ba ar için iç ve d etkiler nedeniyle teknolojik yeteneklerini geli tirmeli ve sürdürmelidir. Bu yüzden rekabetçi bir çevrede teknolojinin kritik rolü nedeniyle, stratejik teknoloji yönetimi ve teknoloji kullanm i letmeler için önemli hale gelmi tir. Bu ba lamda çal mada otomotiv yan sanayi i letmelerinde i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi faaliyetleri ve teknoloji kullanm arasndaki ili kiler irdelenmi tir. letme performans ile bu performansn açklanmasnda etkili olabilecek stratejik teknoloji yönetimi uygulamalar ve teknoloji kullanm boyutlar arasndaki ili kiyi belirlemek amacyla çoklu regresyon analizine ba vurulmu tur. Regresyon analizi sonuçlarna göre, letme Performansnn Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm ile açklanabildi i ve sonuçlarn istatistiksel bakmdan anlaml oldu u görülmü tür. Ayrca regresyon analizi sonuçlarna göre Teknoloji Kullanm i letme performansn Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalarna göre daha güçlü bir ekilde etkilemektedir.
Anahtar Kelimeler: Performans, Stratejik Teknoloji Yönetimi, Teknoloji.
THE EFFECTS OF STRATEGIC TECHNOLOGY MANAGEMENT AND TECHNOLOGY USAGE ON BUSINESS PERFORMANCE
ABSTRACT
Businesses are confronted with an ever-increasingly global technological development based competition in a rapidly complicating economic and social environment. Businesses in an obscure socio- economical frame should develop and sustain their technological competence owing to the internal and external causes for long-term achievement. Therefore, strategic technology management and technology usage are of vital importance for businesses because of the critical role of the technology in a competitive environment. In this respect, the relationship between activities of strategic technology management and technology usage with business performance in automotive sub-industry businesses is studied in this study.
In order to determine business performance and the relationship between activities of strategic technology management and technology usage dimension which could be efficient in clarification of business performance, multiple regression analysis is applied. According to results of regression analysis, it is found out that Business Performance could be explained by Activities of Strategic Technology Management and Technology Usage and the result are significant from statistical respect. Besides, in reference to the results of regression analysis, Technology Usage affects the business performance more powerfully than Activities of Strategic Technology Management.
Keywords: Performance, Strategic Technology Management, Technology.
1. G R
Yeni yüzyl bilginin çabuk yayld ve teknolojinin hzl geli mesine ba l olarak rekabet basksnn gittikçe artt , ekonomik ve sosyal çevrenin giderek daha karma k hale geldi i bir sürece i aret etmektedir.
Bu süreçte teknolojinin kullanld hemen tüm sektörler için teknoloji tabanl küresel rekabet i letmeler için önemli bir yönetsel sorun durumundadr. Bu sürecin anahtar ise hzla de i en i yapma usullerinin ve geli en teknolojilerin bulundu u bir ortamda ürün geli tirme ve sunma, de er sistemi, ürün teknolojisi, yeterlilik ve yeteneklerin stratejik olarak nasl yönetilece idir. Bu yüzden i letmelerin temel ihtiyac de er yaratma ve sürdürülebilir rekabet gücü için teknoloji stratejileri ve i stratejileri geli tirme ve bütün bunlarn entegrasyonunun sa lanmasdr.
Teknoloji yönetimi ile stratejik yönetimin ayr ayr yürütülmesi, her iki disiplinin karma kl nedeniyle i letmelerin yönetsel sorunlar ya amasna sebep olmaktadr. Bu yüzden ara trmaclar, geleneksel stratejik dü ünme ile modern yüksek teknoloji endüstrisinin ihtiyaçlarn birle tirmek durumunda kalm lardr. Bu çerçevede stratejik teknoloji yönetimi faaliyetlerinin i letmenin stratejisi ile ba lantl olmas
bir zorunluluk olup buradaki temel amaç stratejik yönetim kapsamndaki teknolojiye yönelik faaliyetlerle i konularn birle tirmektir. Klasik stratejik yönetim faaliyetleri genellikle bir i letmenin ürün ve i yönlerine odaklanr. Oysa stratejik teknoloji yönetimi i yönlerinden teknoloji konularna dönü ümü ve ba lanty
vurgular. Dolaysyla stratejik teknoloji yönetiminden, teknoloji nedeniyle olu an belirsizlikleri, karma klklar ve i dinamiklerini yönetmek için potansiyel bir çözüm sunmas beklenmektedir.
Stratejik teknoloji yönetimi, i letmeler aras rekabetin odak noktasnn yeni ve yenilikçi ürünlerin
do ru zamanda, istenen kalitede, ucuz fiyatla pazara çkartlabilmesi gerçe ine kayd günümüzün üretim dünyasnda bu üstünlü ün sa lanmasnda bütünsel bir yönetim becerisi olarak kabul edilmektedir. Bu ba lamda bu çal mada otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren i letmelerde i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi faaliyetleri ve teknoloji kullanm arasndaki ili kiler irdelenmi tir.
2. L TERATÜR ÖZET
Stratejik Teknoloji Yönetimi (STY) birçok teorik kavramla ve yönetim disiplinleri ile ba lantldr. STY konseptinin gövdesi stratejik yönetim, örgütsel yönetim, teknoloji yönetimi, bilgi yönetimi, yenilik yönetimi ve Ar-Ge yönetimi ile iç içedir (Steele 1989, Khalil 2000, Burgelman 2001,Tidd 2001). Bu alanlarn her biri büyük miktarda ayrntl bilgi ve çe itli ampirik bulgulara, uygulamalara, kavramlara ve kuramlara sahiptir.
Bununla birlikte stratejik yönetim ve teknoloji yönetimi ile ilgili çal malar kuramsal bir temel olu turmaya yeterli oldu undan bu çal mann teorik çerçevesi stratejik yönetim ve teknoloji yönetimi ile ilgili kavramlar üzerine in a edilmi tir.
Klasik olarak, i letme stratejisi Chandler (1962) tarafndan temel uzun vadeli hedeflerin ve kurumsal amaçlarn belirlenmesi ve bu hedefler için gerekli eylemlerin kabul edilmesi ve kaynaklarn tahsisi eklinde tanmlanm tr. Yine bu yllarda stratejik yönetim, i letmenin hedeflerine ula ma, çevresine uyum sa lama ile ilgili yeteneklerini olu turmak, geli tirmek ve sürdürmek için yönetim tarafndan belirlenen i letme giri imleri ile ilgilidir(Ansoff 1979) eklinde tanmlanm tr. Strateji ve stratejik yönetim kavramlarnn ne oldu u üzerindeki alglamalar yllar içinde geli mi ve de i mi tir (Whittington 2001, Drejer 2004, Bigler 2009). Bununla birlikte stratejik yönetim üzerine çal an akademisyenler arasnda, stratejik yönetim için uzla lan en yaygn tanmlardan birisi Stratejik yönetim, pazarda firmann performansn artrmak için, sahipleri adna kaynak kullanmn içeren ve belirli hedeflere yönelik veya ortaya çkan durumlara göre genel yöneticiler tarafndan alnan inisiyatiflerle ilgili bir u ra dr eklindedir. Bu tanm toplum, i letme, organizasyon, yönetim, insan, bilgi, sonuç, de er yaratma ve çevre yönlerini kapsar ki bunlarn hepsi STY için çerçeve yapy yanstmaktadr. STY, stratejik yönetim alannda bulunan teknoloji ile ilgili konular ele almaktadr (Sahlman, 2010). Bu ba lamda Stratejik Teknoloji Yönetimi, i letmenin teknolojik altyaps ve sosyo-ekonomik çevresi ile etkile im, i letme stratejisinin olu turulmas ve yürütülmesine katkda bulunmak için teknolojik faaliyetlerin yönetimidir (Sahlman ve Haapasalo, 2009).
Stratejik yönetim literatüründeki Endüstri Temelli Bak , d sal analiz kapsamnda frsat ve tehdit boyutunu, Kaynak Temelli Bak ise içsel analiz kapsamnda üstünlük ve zayflklar boyutunu olu turmaktadr. Wernerfelte göre, Portern Endüstri Temelli Bak açs ve Kaynak Temelli Yakla m bir
madeni parann iki yann olu turmaktadr. Bir ba ka deyi le günümüzde bu iki temel yakla m bir bütünlük içinde ta yabilen i letme stratejileri rekabet üstünlü ü sa layabilmektedir. Bunun yannda i letmenin performans üstünlü ü içsel yeteneklere dayal stratejiden ve stratejinin rekabet çevresine uyumundan kaynaklanmaktadr (Barney 1991). Dolaysyla i letme stratejilerinin ba ars ya da ba arszl i letmenin teknolojiyi alglama biçimiyle de ilgilidir. E er i letme, teknoloji stratejisini, i letme stratejisiyle birle tirecek yeteneklere sahipse, daha yüksek i letme performans elde edilebilecektir. Teknolojinin etkili yönetimi pek çok i letme için rekabet avantaj sa lad ndan, hayati önem ta maktadr. Teknoloji stratejilerini anlamak, anlatmak ve finansal, pazarlama, operasyon ve insan kaynaklar stratejileriyle birle tirebilmek gerekmektedir.
Teknolojik geli melerin artan maliyeti, hz ve karma kl ve ksalan ürün ya am devri dü ünüldü ünde, bu durum daha da önem kazanmaktadr.
Bu çal mada bir i letmenin stratejik yönetim içindeki strateji ve teknoloji ili kisinin, STY sayesinde kurulabilece i öngörülmü tür. Bu öngörü Stratejik Yönetim Süreci ile Teknoloji Yönetimi Sürecinin entegrasyonunu gerektiren yeni bir konsepttir. Bu ba lamda Stratejik Teknoloji Yönetiminin çerçevesi ( ekil 1) Endüstri Temelli Bak ve Kaynak Temelli Bak ba lamnda alt a amal bir süreç olarak i letilmi tir.
ekil 1. Stratejik Teknoloji Yönetimi Çerçevesi
Stratejik yönetim kapsamnda teknoloji yönetimi Gregory (1995) tarafndan teknoloji belirleme, seçme, edinme, kullanma ve koruma a amalarndan olu an bir süreç olarak modellenmi tir. Daha sonra ülkemizde yaplan baz çal malarda (Yldrm 2000, Öner 2005) bu be a amal sürece bir de sonlandrma (brakma) a amasnn eklenerek sürecin alt a amal hale getirildi i görülmektedir. Bu ba lamda bu çal mada i letmelerin STY faaliyetlerinin belirlenmesinde alt a amal (teknoloji belirleme, seçme, edinme, kullanma, koruma ve sonlandrma) süreç kullanlm tr.
3. ARA TIRMA METODOLOJ S
Çal mann bu bölümünde yaplan ara trmann amac, hipotezleri, yöntemi ve bulgular hakknda bilgi verilecektir. Ayrca, ara trmada elde edilen sonuçlarn istatistiksel bakmdan anlaml olup olmadklar
de erlendirilecek ve hipotezlerin do rulanp do rulanmad snanacaktr.
3.1. Ara trmann Yöntemi ve Örneklem
Bu çal mann veri setinin olu turulmasnda anket yönteminden yararlanlm olup anket çal mas
ço unlukla stanbul, Kocaeli, Bursa, zmir illerinde faaliyet gösteren ve Ta t Araçlar Yan Sanayicileri Derne ine (TAYSAD) üye 254 firma ile snrl tutulmu tur. TAYSAD, Türk otomotiv yan sanayinin tek ve en yetkin temsilcisidir. 254 (2010 yl kaytlarna göre) üyesi ile otomotiv yan sanayi üretiminin % 65ini ve ihracatnn da % 70ini temsil etmektedir. Yaplan anket uygulamas sonunda de erlendirmeye uygun 103 adet anket formu elde edilmi olup yakla k %40lk bir geri dönü oranna ula lm tr. Bu alanda yaplan ampirik ara trmalar dikkate alnd nda ana kütle üzerinden elde edilen geri dönü oranlarnn %20 ile %50 arasnda de i ti i görülmektedir. Örne in Bülbül (2003) tarafndan i letmelerin yenilik faaliyetleri ile ilgili yaplan bir çal mada geri dönü oran %25tir. Ömürbek (2003) tarafndan otomotiv yan sanayindeki i letmelerin teknolojik i birlikleri üzerine yaplan bir ba ka çal mada geri dönü oran %26dr. Bu
ba lamda anketlerin geri dönü oran, benzer çal malarla kar la trld nda %40 düzeyindeki bir geri dönü orannn kabul edilebilir düzeydedir.
3.2. Ara trmann Amac ve Hipotezleri
Ara trmann temel amac otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren i letmelerin Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar, Teknoloji Kullanm ve letme Performans arasndaki ili kilerin irdelenmesidir. Bu temel amaç nda geli tirilen hipotezler a a da belirtilmi tir.
Hipotez 1: letmelerin son üç ylda teknoloji kullanm düzeyleri artm tr.
Hipotez 2a: Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ile letme Performans arasnda pozitif korelasyon vardr.
Hipotez 2b: Teknoloji Kullanm ile letme Performans arasnda pozitif korelasyon vardr.
4. ARA TIRMANIN BULGULARI
4.1. letmelerde Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar
Stratejik yönetim alannda, üstün de erlerin olu turulmasnda ve üstün performansn açklanmasnda kullanlan iki temel yakla m öne çkmaktadr. Bunlar Endüstriyel Örgüt Teorisi ve Kaynak Temelli Teoridir.
Bu teoriler, i letme stratejilerinin her birinde ba arl olabilmede teknoloji stratejisinin potansiyel bir güç oldu una i aret etmektedir. E er i letme, teknoloji yönetimini i stratejisiyle birle tirecek uygulamalara sahipse, sonuç ba arl olacaktr (Pappas 1984). Bu ba lamda STY faaliyetlerinin (Endüstriyel Örgüt Teorisi ve Kaynak Temelli Teori ba lamnda) ölçülmesinde Gregory (1995) tarafndan öne sürülen ve Yldrm (2000) ve Öner vd. (2005) tarafndan altnc bir a ama eklenerek geli tirilen ölçek kullanlm tr. Bu ölçe in genel ba lklar teknoloji belirleme, seçme, edinme, kullanma, koruma ve sonlandrma eklindedir. Ölçe e ili kin bilgiler Tablo 1de özetlenmi tir.
Tablo 1. letmelerin Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalarna li kin Bilgiler Stratejik Teknoloji Yönetimi Süreci Madde
Says
Cronbach
Alpha Ort. Std.Sap.
Belirleme Süreci 5 .91 20.94 4.46
Seçme Süreci 7 .85 29.72 4.49
Edinme Süreci 4 .81 16.88 2.77
Kullanma Süreci 7 .86 29.40 4.99
Koruma Süreci 3 .71 12.37 2.14
Sonlandrma Süreci 7 .88 29.76 4.29
Genel Toplam 33 .96 139.73 20.15
Notlar: (i) n=103, (ii) Ölçekte 1 katlmyorum ve 5 kesinlikle katlyorum anlamndadr.(iii) Ortalama ve standart sapma de erleri ölçekte yer alan maddelerin toplamlarna aittir. Toplamlar alnmadan önce her bir a amaya ili kin cronbach alpha de erleri kontrol edilmi olup de erler ölçeklerin toplanarak toplam de erin alnabilece ini göstermektedir.
Alt a amadan olu an ölçek toplam 33 maddeden olu maktadr. Her bir ba lktaki madde says farkl
oldu undan ölçekten alnacak toplam puanlar farklla maktadr. Ölçekteki maddelerin toplam puanlar
alnmadan önce güvenirlik katsaylar incelenmi tir. Her bir maddenin cronbach alpha katsays .70ten büyük olup ölçe in güvenilir oldu unu ve toplanarak toplam puanlarn alnabilece ini göstermektedir. Ölçe i olu turan her bir maddenin ölçek ba lamndaki puanlarnn yüksek oldu u dolaysyla katlmclarn bu faaliyetlere önem verdikleri görülmektedir.
4.2. letmelerde Teknoloji Kullanm
Ara trmann hipotezlerinden bir tanesi ara trmaya katlan i letmelerin son üç ylda teknoloji kullanm düzeylerinin artt n ileri sürmektedir. Bu ba lamda i letmelerin teknoloji kullanm düzeylerinde bir de i im olup olmad n belirlemek amacyla Tablo 2deki maddeler be li likert ölçe i eklinde sorulmu tur. Ölçekte 1 hiç kullanlmyor ve 5 çok yüksek düzeyde kullanlyor anlamndadr. letmelerin son üç yldaki teknoloji kullanm düzeylerine ili kin bilgiler a a da Tablo 2de sunulmu tur.
Tablo 2. letmelerin Teknoloji Kullanm Düzeyleri
Üç Yl Önce u Anda Wilcoxon Testi Ort. Std.
Sap. Ort. Std.
Sap. Z p
Bilgisayar Destekli Tasarm 3.71 1.46 4.23 1.06 -4.261 <.001
Bilgisayar Destekli Üretim 3.84 1.41 4.32 1.07 -4.622 <.001
Bilgisayarla Tümle ik Üretim 3.65 1.31 4.17 1.07 -4.837 <.001
Esnek Üretim Sistemleri 3.19 1.49 3.73 1.41 -5.090 <.001
Grup Teknolojisi ve Hücresel Üretim 2.67 1.68 3.08 1.59 -4.179 <.001
Robotlar 3.15 1.51 3.84 1.41 -4.310 <.001
nsan Kaynaklar Yönetimi 3.25 1.43 3.59 1.40 -3.607 <.001
Kyaslama (Bencmarking) 3.14 1.44 3.73 1.30 -4.452 <.001
Outsourching 3.87 1.37 4.14 1.05 -5.601 <.001
Tam Zamannda Üretim 3.76 1.29 4.19 1.08 -4.469 <.001
Toplam Kalite Yönetimi 3.42 1.19 3.65 1.31 -3.808 <.001
Toplam 41.17 12.76 46.38 11.02 -6.952 <.001
Notlar: (i) n=103.(ii) Ölçekler toplanmadan önce ölçeklerin cronbach alpha de erleri incelenmi tir. Üç yl öncesi için de er .922 ve u an için de er .906 olup ölçeklerin toplanarak toplam de erin alnabilece ini göstermektedir.
Tablo 2 incelendi inde i letmelerin belirtilen teknolojileri üç yl önceki kullanm düzeylerinin orta düzeyde oldu u ve bugünkü duruma bakld nda ise her bir teknolojinin kullanm düzeyinin üç yl öncesine göre artt görülmektedir. Her bir teknoloji için son üç yldaki art Wilcoxon testine göre istatistiksel bakmdan anlamldr. letmelerin teknoloji kullanm düzeylerinde meydana gelen art n istatistiksel bakmdan anlamll i letmelerin son üç ylda teknoloji kullanm düzeyleri artm tr eklindeki -1- numaral hipotezimizi desteklemektedir.
4.3. letmelerin Performans Bilgileri
Ara trmann ikinci hipotezinde Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm ile letme Performans arasnda pozitif korelasyon oldu u ileri sürülmektedir. Bu hipotezi test etmek için öncelikle i letmenin performans kriterleri irdelenmi tir. letmeler verimlilik, kârllk, büyüme gibi temel performans göstergeleri ile ilgili bilgileri sr olarak de erlendirdiklerinden ve bu konuda bilgi vermeye istekli olmadklarndan; ara trmaya katlan i letmelerden i letme performansna ili kin de erlendirmelerini pazar payndaki büyüme, sat larndaki büyüme, yatrm kârll , büyüme oran ve ürün kalitesi kriterlerini 1 çok dü ük ve 5 çok yüksek anlamndaki be li likert ölçe i ile de erlendirmeleri istenmi tir. Sonuçlar Tablo 3te verilmi tir.
Tablo 3. letmelerin Performans Kriterlerine Ait Bilgiler
Performans Kriterleri Ort. Std.Sap.
Büyüme oran 4.17 0.98
Ürün kalitesi 3.86 1.11
Yatrm kârll 3.81 1.06
Sat larndaki büyüme 3.76 1.10
Pazar payndaki büyüme 3.64 1.12
Toplam 19.24 4.65
Notlar: (i) n=103, (ii) Ölçekte 1 çok dü ük ve 5 çok yüksek anlamndadr. (iii) Friedman çift yönlü anova testine göre sonuçlar ( 2=349.179 ve p<.001) istatistiksel bakmdan anlamldr.(iv) Ölçek toplanmadan önce ölçe in cronbach alpha de erleri incelenmi tir. Ölçe in cronbach alpha de eri .916 olup ölçe in toplanarak toplam de erin alnabilece ini göstermektedir.
En önemli performans kriterinin 4.17 ortalama ile büyüme oran oldu u görülmektedir. Otomotiv sektörünün ülkemizdeki son yllardaki büyüme trendi dikkate alnd ndan bu sonuç oldukça anlamldr.
Ürün kalitesi ikinci önemli performans faktörü olarak de erlendirilmi tir. Di er performans kriterlerinin de önem düzeylerinin yüksek oldu u görülmektedir. Bu ba lamda letme Performans ile Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm arasndaki ili kileri incelemek amacyla korelasyon katsaylar incelenmi tir. Sonuçlar a a da Tablo 4te görüldü ü gibidir.
Tablo 4. letme Performans le Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm
Korelasyon Matrisi
letme Performans Stratejik Teknoloji
Yönetimi Uygulamalar Teknoloji Kullanm
letme Performans 1
Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar
.261
<.05 1
Teknoloji Kullanm .432
<.001
.220
<.05 1
Tablo 4teki korelasyon matrisinde görüldü ü gibi i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi uygulamalar arasnda zayf düzeyde ve teknoloji kullanm ile orta düzeyde istatistiksel bakmdan anlaml
bir ili ki vardr. Bu ba lamda i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi uygulamalar ve teknoloji kullanm arasnda pozitif ili ki oldu unu ileri süren hipotez 2a ve 2b kabul edilmi tir. letme performans
ile en güçlü ili ki .432lik korelasyon katsays teknoloji kullanm kriterindedir.
letme performans ile bu performans açklanmasnda etkili olabilecek boyutlar arasndaki korelasyonlarn tespit edilmesinden sonra performans açklayan boyutlar arasndaki ili kiyi belirlemek amacyla çoklu regresyon analizine ba vurulmu tur. Test edilen regresyon modeli a a daki gibidir.
letme Performans = b0 + b1 Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar + b2 Teknoloji Kullanm+
Tablo 5de çoklu regresyon analizi sonuçlar görülmektedir.
Tablo 5. Çoklu Regresyon Analizi: letme Performans
Ba ml
De i ken R2 R2 Ba msz De i kenler B
Std.
Hata t F
Stratejik Teknoloji
Yönetimi Uygulamalar .040 .021 1.923**
letme
Performans .216 .200
Teknoloji Kullanm .262 .060 4.339*
13.763a
Not: ap<.001; *p<.001; **p<.10.
Tablo 5deki regresyon analizi sonuçlarna göre, R2 (açklanan varyansn yüzdesi) ve F (regresyon modelinin anlamllk derecesi) de erleri letme Performansnn Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar
ve Teknoloji Kullanm ile açklanabildi ini ve sonuçlarn istatistiksel bakmdan anlaml oldu unu göstermektedir. Dolaysyla Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm i letme performansndaki de i imin istatistiksel bakmdan anlaml bir yüzdesini (%20) açklamaktadr. Bu bulgu hipotez 2a ve 2byi destekler niteliktedir. Regresyon analizi sonuçlarna göre Teknoloji Kullanm i letme performansn di er faktöre göre daha güçlü bir ekilde etkilemektedir.
5. SONUÇ
Küresel rekabetin iddetini gittikçe artrd günümüzde Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm ile letme Performans arasndaki ili kileri incelemek amacn güden bu çal mada, kuramsal bazda yaplan incelemelerden günümüzde ekonomik, teknolojik ve politik geli melere ba l olarak pazarlarn küreselle ti i ve bunun sonucunda rekabetin gerek nitelik gerekse nicelik bakmndan sertle ti i görülmektedir. Küreselle en pazarlarda i letmelerin rekabet üstünlü ü sa lamalar, piyasadaki geli meleri yakndan takip ederek mü terilerin gereksinim duyduklar ürün ve hizmetleri istenilen yer, zaman, miktar, kalite ve fiyatta kar layabilme yeteneklerini geli tirerek örgütsel (i letme içi ve d ) ve teknolojik düzenlemeler yapmalarna ba l olmaktadr. Bu noktada kuramsal bazda yaplan incelemelerden ve ara trma kapsamna alnan i letmelerden elde edilen bulgular nda; Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanmnn i letme performansn olumlu yönde etkiledi i görülmektedir. Rekabet üstünlü ü sa lamada ve performans artrmada Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullanm
oldukça önemli bir potansiyele sahip olmakla birlikte sadece bu teknolojilerin alnp i letmede uygulanmas
rekabet üstünlü ü elde etmek ve i letme performansn artrmak için yeterli olmamaktadr. Bu sebeple bu teknolojilerin uygulanmasndan beklenen faydalarn elde edilmesi büyük ölçüde örgütsel yapdaki (i letme içi ve d ) de i ikliklerin de yaplmasn zorunlu klmaktadr.
Yaplan çal mada sonuçlarn sa lkl ve güvenilir olmas için muhtemel ara trma ve ölçüm hatasna neden olabilecek uygulamalardan kaçnlmasna titizlikle dikkat edilmi tir. Dolaysyla konuyla ilgilenen ara trmaclar çal may daha geni örneklemlerde ve farkl sektörlere uyarlayarak bu ara trmada elde edilen sonuçlara ve literatüre katkda bulunabilirler.
KAYNAKÇA
Ansoff, I. (1979), Strategic Management, London, UK, McMillan.
Barney, J.B.,(1991), Firm Resources and Sustained Competitive Advantege, Journal of Management, Vol. 17, No.1,s.99120.
Bigler, W. (2009), Strategy execution through executive process innovation: a longitudinal case example and research model, International Journal of Management and Enterprise Development 7(1):98
123.
Burgelman, R.A, Maidique A & Wheelwright, S.C. (2001), Strategic Management of Technology and Innovation, New York, USA, McGraw-Hill.
Bülbül, H. (2003), Rekabet Üstünlü ü Sa lamada Ürün ve Süreç Yenili i: Bili im Teknolojileri Uygulamas, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Chandler, A.D. (1962), Strategy and Structure - Chapters in the History of the American Industrial Enterprise. Cambridge, MA, MIT Press.
Drejer, A. (2004), Back to basics and beyond: strategic management - an area where practice and theory are poorly related, Management Decision 22(3-4): 508520.
Gregory, M. J., (1995),Technology Management: A Process Approach, Proceedings of the Institute of Mechanical Engineers.
Khalil, T. (2000), Management of Technology -The Key to Competitiveness and Wealth Creation. New Jersey, USA, Prentice Hall.
Ömürbek, N. (2003), Küresel Rekabet Ortamnda Yeni Üretim Teknolojileri ve Teknolojik birli i (Otomotiv Sektöründe Uygulama), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yaynlanmam Doktora Tezi, Konya.
Öner, M.A., vd.(2005), Türkiyede 12 Otomotiv Yan Sanayi Firmasnn Teknoloji Süreçleri Yönetim Yetenekleri Profilleri, TAYSAD Dergisi Eki, say:24,s..3.
Pappas,C.,(1984),Strategic Management of Technology,Journal of Produce Innovation Management, s.30-35.
Sahlman, K. & Haapasalo, H. (2009), Elements of Strategic Management of Technology: a conceptual framework of enterprise practise, International Journal of Management and Enterprise Development 7(3):
319337.
Sahlman, K.(2010), Elements of Strategic Technology Management, Faculty of Technology of the University of Oulu for public defence in Tönning-sali.
Steele, L.W. (1989), Managing Technology The Strategic View. New York, USA, McGraw-Hill.
Tidd, J. (2001) Innovation management in context: environment, organization and performance, International Journal of Management Reviews 3(3): 169183.
Whittington, R. (2001),What is Strategy and Does it Matter? 2nd edition, London, UK, Thomson Learning.
Yldrm,O.U.,(2000), Technology Processes Management Capability Profiles of Machine Manufacturers Turkey,Yeditepe Üniversitesi,Yaynlanmam Yükseklisans Tezi,s.83.
