6. konu
Dinsel rasyonalleşme
9. hafta
• 9. ve 10. haftalarda modernleşme etrafında ele alınan dinsel rasyonalleşme konusuna
odaklanacağız ve önce Weber’in Katolik
asketizminden Protestan asketizmine geçiş ile ilişkilendirdiği rasyonalleşme bahsini göreceğiz.
Sonraki hafta ise Weber’in analizinin
öngördüğünden farklı bir doğrultuda gelişen yeni dinsel akımlar etrafında konuyu
değerlendireceğiz.
9. hafta
• Weber, Protestanlığın kapitalizmin ortaya
çıkmasına ve gelişmesine yol açan yeni ve özel bir tür ethos yarattığını iddia eder. Bu yaklaşımıyla
Marks’ın görüşüne karşı çıkar. Weber’in protestanı dünyevi bir asketizm içerisindedir, bir yanıyla
ticarete, kar elde etmeye ve dünyevi olanaklara odaklanmıştır. Fakat öte yandan boş zamana ve lükse gömülmeye direnir. Bu yaklaşıma göre, Protestanlık Katolik manastırcılığı fikrini
dönüştürmüş ve bunun yerine iş hayatında etkili ve güvenilir olmak gibi fikirler koymuştur. Protestanlık yeni bir tür birey ve bireycilik yaratmıştır.
9. hafta
• Bu yeni dindar birey kendi inancından ve
tefekküründen sorumludur, günahlarını itiraf
etmek ve affedilmeyi dilemekle ilgilenmez çünkü kaderi zaten önceden kesin bir biçimde
belirlenmiştir.
• Weber’in dinsel rasyonalleşmeyi dayandırdığı bu görüşler etrafında dolaşacak ve Türkiye özelinde farklı asketik formları nasıl
değerlendirebileceğimizi sorgulayacağız.
Maddiyatla temas etmenin burada da
Müslümanlığın nasıl olması gerektiğine dair bir tartışma çizgisi inşa etmesi ilginçtir.
9. hafta
• Zorunlu okuma:
• Max Weber. Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. Bilgesu Yayınları. (II. Bölüm: Sofu
Protestanlığın Meslek Ahlakı)
