nasıl uyanabilirdi?

Atatürk’ün en büyük özlemi, ulusal bilincin Atatürk’ün en büyük özlemi, ulusal bilincin oluşmasına ve gelişmesine olanak sağlayacak oluşmasına ve gelişmesine olanak sağlayacak

bir kültürel yapı oluşturmaktı. Bunun için bir kültürel yapı oluşturmaktı. Bunun için toplumumuzun kültür örüntüsünü yeniden toplumumuzun kültür örüntüsünü yeniden biçimlendirmek gerekiyordu. Ancak, ulusal ve biçimlendirmek gerekiyordu. Ancak, ulusal ve öz bir dilden yoksun bir toplumda ulusal bilinç öz bir dilden yoksun bir toplumda ulusal bilinç

nasıl uyanabilirdi?

nasıl uyanabilirdi?

Dil, ulusun ve insanlığın bütün kültür birikimini Dil, ulusun ve insanlığın bütün kültür birikimini

aktaran en etkili araçtır.

aktaran en etkili araçtır.

Dilbilimciler, dil ve kültürü birbirinden ayrılmaz bir Dilbilimciler, dil ve kültürü birbirinden ayrılmaz bir bütün olarak kabul eder. Onlara göre her ikisi de bütün olarak kabul eder. Onlara göre her ikisi de birlikte gelişir; birinde üstün olan ulusun ötekinde birlikte gelişir; birinde üstün olan ulusun ötekinde de üstün olması kaçınılmazdır. Çünkü insanın de üstün olması kaçınılmazdır. Çünkü insanın düşünmesi ancak dille mümkündür; dilde üstünlük düşünmesi ancak dille mümkündür; dilde üstünlük yaratmayan bir ulusun düşünceleri de kapalı, dar yaratmayan bir ulusun düşünceleri de kapalı, dar ve sınırlı kalır. Bu durum , o ulusun bütün kültürü ve sınırlı kalır. Bu durum , o ulusun bütün kültürü

üzerinde etkili olur

üzerinde etkili olur

Akarsu (1984:116-117)’ya göre, “Her düşünce özü gereği bir sözdür. Bir düşünce ancak

tümcelerle dile getirildiğinde kendi içinde açıklık kazanır. Ancak açık bir biçimde dile

getirilen düşünce başkalarınca da anlaşılır olur. Sözcükler ne denli açık ve kullanışlı olursa, anlama yetisi de o denli iyi işleyebilir,

anlatma yeteneği de anlama yeteneğinin iyi işlemesine bağlıdır. Açık düşünebilen insan,

düşüncesini de açık anlatabilir. Açık

düşünebilmek de insanın kafaca özgür ve bağımsız olmasına pek çok bağlıdır. İnsan,

ancak anadili düşünmeye elverişli olduğu zaman tam özgürce düşünme olanağına

kavuşur. Karışık yapılı, kendi içinden gelişmemiş bir dil düşünmeyi de engeller,

tutsak eder.”

Atatürk, inanç ve geleneklerin, yüzyıllarca yaşamı düzenlemede belirleyici olduğu bir toplumda, ; “Dünyada her şey için, maddiyat

için, maneviyat için, hayat için en gerçek

(hakikî) yol gösterici bilimdir (ilimdir), fendir.

Bilim ve fennin dışında kılavuz aramak gaflettir, bilgisizliktir (cehalettir), doğru

yoldan sapmaktır.” (1924) biçimindeki

yargılarıyla, Türk ulusunu, bilimin ve aklın yol gösterici düşüncesiyle buluşturur. Bu

düşüncenin temel özelliği, aklın gelişerek aydınlanması; insanın yaşamını düzenleme ve

yönetmede gerçek anlamda sorumluluk

üstlenmesidir.

27.10.1922’de Bursa’da öğretmenlere yaptığı konuşma, yazı ve dil devriminin gerçekleştirilmesinin nedenlerine

yönelik kanıtlar taşımaktadır:

“Akla uygun hiçbir nedene dayanmayan birtakım geleneklerin, inanışların korunmasında direnip duran

ulusların ilerlemesi çok güç olur, belki hiç olmaz.

İlerleme yolundaki bağları ve koşulları aşamayan uluslar çağa uygun, akla uygun bir yaşam içinde olamazlar; genel yaşamda görüşü geniş olan ulusların

ellerine düşüp onlara tutsak olmaktan kurtulamazlar.

Bütün bu gerçeklerin ulusça iyi anlaşılması ve iyi sindirilebilmesi için her şeyden evvel bilgisizliği

ortadan kaldırmak gerekir.”